ردپای انرژی تارک در تابش پس‌زمینه کیهانی مشاهده شد
فقط سارقان حرفه‌ای می‌توانند به خوبی انرژی تاریک خود را پنهان کنند! اما به تازگی پژوهشگران موفق شده‌اند تا اثرات انرژی تاریک را در تابش پس‌زمینه کیهانی آشکار کنند.
اصلی‌‌ترین گواه بر وجود انرژی تاریک شواهدی مرتبط با ابرنواختر‌ها هستند که نشان می‌دهد سرعت انبساط جهان در مقطع کنونی بیش از گذشته است. اما همان نیرویی که باعث تسریع انبساط جهان می‌شود می‌بایست باعث تغییر میزان انحنای تابش‌های ریزموج پس‌زمینه کیهانی توسط نیروی گرانش کهکشان‌های دوردست و انرژی تاریک هم بشود. زیرا انبساط شتاب‌دار جهان باید جلوی شکل‌گیری ساختارهای بزرگ مقیاس و پرجرم را بگیرد. به گفته سودیپ داس از دانشگاه برکلی آمریکا: «در جهانی که انرژی تارک در آن وجود ندارد ساختارهای بزرگ همواره به رشد خود ادامه می‌دهند. این امر به نوبه خود منجر به تشدید اثر عدسی‌های گرانشی (gravitational lensing) می‌شود.»
http://www.nojum.ir/files/photo/1107...1988f96004.jpg
یافتن اثرات لنزهای گرانشی در تابش‌های قدیمی کاری دشوار است چرا که تابش‌های پس‌زمینه کیهانی حاوی نوسانات تصادفی نیز هستند. اما پژوهشگران دانشگاه برکلی با استفاده از یک روش ریاضی نوین برای اولین بار موفق به یافتن اثرات مشخص اعوجاج‌های ناشی از لنزهای گرانشی در تابش‌های ریزموج پس‌زمینه کیهان شده‌اند.
اگرچه این مشاهدات توسط تلسکوپ کیهان‌شناسی آتاکاما در شیلی انجام شده است، به زودی ماهواره پلانک آژانس فضایی اروپا اندازه‌گیری‌های حتی دقیق‌تری را به زمین ارسال خواهد کرد. اعمال کردن شیوه ریاضی مشابه روی داده‌های ماهواره پلانک می‌تواند به اختر‌شناسان کمک کند تا به درک بهتری از دیگر مسائل مهم در کیهان‌شناسی نیز دست یابند. یک سوال مهم از این دست مقدار جرم نوترینو است، ذره گریزانی که جرمش چنان اندک است که هنوز مقدار آن مشخص نشده است.
علی‌رغم جرم کم، نوترینو‌ها با اجرام دیگر در پهنه گیتی برهم‌کنش دارند. از آن‌جایی که این ذرات با سرعتی نزدیک به سرعت نور حرکت می‌کنند، در تعامل با اجرام دیگر منجر به یکنواخت‌تر شدن توزیع جرم و چگالی می‌شوند. اگر جرم نوترینو‌ها بیشتر می‌بود شدت این برهم‌کنش‌ها زیاد‌تر ولی برد موثرشان کمتر می‌شد. در مقابل، جرم بسیار کم نوترینو‌ها به معنی شدت برهم‌کنش ضعیف‌تر برد موثر بیشتر است.
مترجم: امیرحسام صلواتی
