خانه ای برای آفتاب نیمه شب...!

هدف از معرفی نمونه خانه های ساخته شده، آشنایی با مفاهیم و روند طی شده در پس پرده و نحوه گذر معمار از روند طراحی تا ساخت آن است؛ مشکلات زیادی در طی طریق روند از ذهنیت تا عینیت وجود دارد و تنها با تلاش می توان طعم خوش آیند نتیجه را چشید! بدیهی است آشنایی با مراحل طی طریق شده توسط دیگران و دستیابی به راه حل آنها گامی فراتر پیش رویمان می نهد....
به نظر می رسد طراحی، تلفیق و هماهنگی با محیط زیست کار چندان دشواری نبوده، شاید تنها برپایه آگاهی و تکنولوژی روز استوار باشد. بنای مورد بحث در کشور فنلاند قرار گرفته که به لحاظ ملاحظات اقلیمی دارای آب و هوای سرد و دارای اختصاصات ویژه خود است.
بر دلتای رودخانه اولو واقع در فنلاند، محیط طبیعی عامل تاثیرگذاری در روند معماری است. در نواحی شمالی این کشور سردسیر، بهایی که برای استفاده از آفتاب نیمه شب تابستان در زمستان های سرد پرداخته می شود گزاف است؛ این امر باعث می شود که استفاده از سطوح بزرگ شیشه ای در نمای ساختمان موردی غیرعملی بوده و در مقابل، استفاده از دیوارهای ضخیم و دژگون سرمایه گذاری عاقلانه ای بنظر رسد.
به این ترتیب طراحی خانه ای شیشه ای و خلاف عرف، طرحی خلاقانه بشمار می رود! به اعتقاد متی هایکلا، بنیانگذار شرکت آواریو، در شهرک دانشگاهی کنار رودخانه اولو، که بطور گسترده به تکنولوژی صنعتی روز مجهز شده و به ثروت دست یافته است، مالکان را برآن داشته تا برای خانه های مسکونی خود هزینه بیشتری بپردازند و بسیاری از آنها برای این امر به زیبایی معمارانه بها می دهند.
خانه های اجراشده در این محدوده عمدتا از مصالح پیش ساخته با ساختار چوبی و نماهای حایل بام استفاده شده، ولی خانه ای که قصد معرفی آن را داریم برای ۴ خانوار ساخته شده و از اجزا نامبرده خبری نیست.
هایکلا امتیازاتی برای اقلیم آب و هوایی قائل شده است؛ بدین ترتیب که وی از دیوارهای عایق دوجداره آجری و پنجره های چندجداره که فاصله میانی آنها با گاز آرگون پرشده، بهره برد. طرح وی مغرور به آنچه در نمای جلویی ساختمان دیده می شود، است: نمایی نرم و خودمانی با ریتمی تصادفی از میان ستون های ورودی اندود شده به رنگ سفید، شکل و مکان جایگیری آجرها مشهود است، اما تاثیر آن چنان است که گویی بیننده ناظر بر یک ستون منفرد است و در کنار آن، تراس طراحی شده در کنج جبهه جلویی، نقش دعوت کنندگی ایفا می کند.
معمار تلاش زیادی در تطابق روشنایی طبیعی و مصنوع، در داخل و خارج ساختمان بکار برده است؛ پنجره های مشبک آلومینیومی به رنگ خاکستری تیره، حاشیه بالایی تراس را می پوشانند و لایه محافظ پنجره ها نیز از همان جنس است.
درب اصلی به رنگ قرمز که شیشه های باریک نصب شده بر روی آن خودنمایی می کند؛ هاله ای از نور توسط دو ردیف بلوک شیشه ای مات، قسمتی از سطح پایینی دیوار را روشن می سازد. طره طبقه دوم محدودکننده ارتفاع ورودی است. مسیر تعریف کننده ورودی و لوپ جلو درب ورودی خانه جنسی شبیه سنگ کات کبود دارد ولی درواقع بتن خاکستری رنگ است.
● اندر سنت فنلاندی...!
خطوط ساده نمای بیرون در هماهنگی کامل با پوشاننده های داخلی است؛ پارکت های سفید کمرنگ از جنس افرا که برای پوشش کف بکار رفته، در هماهنگی با پوشش آبی خاکستری کمرنگ دیوار است. در آشپزخانه سطوح نهایی شامل استفاده از پوشش گرانیت سیاه فنلاندی در رویه ها و آلومینیوم آنودیزه شده در دستگیره ها بوده، به استثنا اجاق که بنا به درخواست کارفرما دارای جنسی متفاوت است.
کار استادانه حتی در فضاهای پرت و حمام نیز مشهود است؛ شیشه مواج، سنگ و کاشی موزائیک مرمری جکوزی را دربرگرفته و پانل های توسکای فنلاندی برای پوشش سقف بکار رفته اند. طبقه پایین شامل یک اتاق خواب، ورودی اصلی و فضاهای مفید بوده و در کنار آنها حمام سونا (حمام بخار فنلاندی) با ظرفیت ۵ نفر وجود دارد. دیوارها و صندلی از جنس درخت توسکای فنلاندی و توسط سیستم فیبرنوری و پروژکتور هالوژنی روشن می شوند. این فضا به حمامی بزرگ و روشن و یک رختکن مرتبط است.
طبقه بالا جایی است که اکثر اوقات خانواده در آن سپری می شود؛ اتاق های نشیمن، غذاخوری و آشپزخانه در این بخش از خانه قرارداشته و در جوار آنها سه اتاق خواب و حمام دوش سکنی گزیده است.
اتاق های همگانی بزرگ و مرتفع، در بهار و پائیز، نور دل انگیزی از پنجره های بزرگ جبهه جنوبی دریافت می کنند و در تابستان شبکه های روی پنجره و تراس جلوی آن از ورود گرما به داخل ممانعت می کند.
دسترسی به این بالکن ها از طریق اتاق نشیمن میسر است. پوشش سقف از تایل آکوستیکی گچی است که دارای منافذ کوچک و طرحی زیبا بوده، علاوه بر المان و نقش دکوراتیو کاهنده پژواک صدا در محدوده های نشیمن و غذاخوری است.
● شیب غیرمعمول
هایکلا بخصوص بخاطر شیب ملایم طراحی شده در بام و حذف طره های متداول در بناها به خود مباهات می ورزد. "طره ها معضل اصلی معماران فنلاندی است؛ همه مهندسان و سازندگان بنا به استفاده بیشترین مقدار ممکن از طره ها تاکید دارند چراکه طره ها دیوارهای خارجی را در برابر عوامل بیرونی محافظت می کنند و در مقابل، به لحاظ معماری منظر سنگینی به بنا می بخشند".
بام های تخت بدون طره ها و گاتر مخفی آب باران در فنلاند، عمدتا در ساختمان های عمومی همچون کارخانه ها و نه در بناهای مسکونی، متداولند. هایکلا به یکی از روش های استفاده از بام کم شیب و طره های کوتاه دست یافت و به طریق آن، تمامی لوله های زشت آب باران و تجهیزات مربوط به آن را در پشت نمای ساختمان مخفی نمود.
کارفرما بر مراحل مختلف طراحی نظارت داشت چراکه می خواست مالک زیباترین بنا در سایت ۲/۰ هکتاری باشد: آفتابگیر و دارای دیدهای مناسبی که نشات گرفته از شیب ملایم به سمت جنوب بود.
هایکلا عنوان می دارد: "من نظاره گر ایده های متضاد و نامفهوم بسیاری از جانب کارفرمایان هستم".
به هرصورت، مالکان این بنا مجموعه ای از جزئیات فضاهای داخلی، فضای آشپزخانه و غیره جمع آوری نموده بودند که بنظر معمار جالب، و کلکسیون ایده های آنها با هم هماهنگ می نمود و "بنابراین نقطه آغاز طراحی آسان تر از همیشه بود".
در این منطقه مساحت معمول خانه ها ۱۵۰ مترمربع است و این تنها بنایی است که حدود ۲۰۰ مترمربع مساحت دارد. کار فشرده ۱۰ ماهه تا اتمام ساخت پروژه کار چندان غیرمعمولی نیست ولی دیوار خارجی دوجداره آجری مورد استفاده در بنا در این محدوده غیرمعمول بود. این سیستم ساخت اغلب بخاطر قیمت و مشکلات ناشی از فصل کاری کوتاه ساخت و کمبود مهارت بنایان و آجرچینان اجرا نمی شود. هایکلا عنوان می دارد: "با گچکاری بالای آن، این ساختمان دارای یکی از گرانترین نماها در منطقه است".
http://www.aftabir.com/images/article/break.gif