نكاتى چند از نظام سردفترى در فرانسه
آنچه در پى مي‌آيد موضوعاتى است منتخب از نظام سردفترى و آموزش اين حرفه در كشور فرانسه كه توسط جناب آقاى احمدعلى سيروس نايب رئيس هيأت مديره كانون ترجمه شده‌است.
دوره آموزشى سردفترى و دفتريارى
در راستاى نياز جامعه، سردفتر با آموزش تئورى و عملى صلاحيت‌هاى كارشناسانه را در شمارى از زمينه‌هاى حقوقى احراز مي‌نمايد. مطالعات و تحصيلات در سطح بالا كه در بطن آن اخلاقيات وجود دارد، سردفتر را امين ذيصلاح و تيزبين خانواده‌ها و مؤسسات قرار مى دهد.
طبق قانون اصلاح شدة مورخ پنجم ژوئيه 1973، شرايط عمومى داوطلبان و همچنين نهادهاى آموزش‌دهندة ايشان براى احراز پست سردفترى فرانسه مشخص شده است.
اشخاصي‌كه مي‌توانند داوطلب پست سردفترى باشند عبارتند از:
ـ استاد حقوق يا وكيل دادگسترى (يا دارا بودن ديپلمى معادل آن) كه مي‌توانند پس از گذراندن يك دورة آموزشى تكميلى 3 ساله، نايل به اخذ مدرك سردفترى شوند.
ـ كارشناس حقوقى و حقوقدان با دارا بودن مدرك حقوق و به عنوان كارمند، شغل آزاد يا وكيل شركت با برخوردارى از برخى شرايط خاص، مي‌توانند داوطلب سردفترى باشند.
ـ دفترياران دارندة مدرك اولين دوره كه سابقه كار و معلومات لازم را براى اخذ گواهى سردفترى داشته باشند.
* * *
كارشناس حقوقى يا حقوقدان
اشخاصي‌كه داراى ليسانس حقوق بوده و مدت زمان معينى را به عنوان: قاضي، سخنران كنفرانس، مدرس حقوق، استاديار حقوق، وكيل، وكيل مدافع، حقوقدان، كارمند قضايى يا نمايندة صنفي، مأمور يا مدير تصفيه، منشى محاكم تجارى و مأمور اجراء مشغول به كار باشند، مي‌توانند با برخوردارى از دو شرط ذيل كه از جانب سازمان مركزى وزارت دادگسترى مشخص گرديده است و داوطلب بايستى پروندة خويش را به آن سازمان توديع نمايد، پست سردفترى را احراز نمايد:
ـ كار عملى در دفترخانه براى مدت زمانى كه از طرف وزارت دادگسترى معين گرديده است و اين مدت نبايد كمتر از يكسال باشد.
ـ امتحان سنجش معلومات لازم كه از طرف مركز ملى آموزش شغلى سردفترى ( c.n.e.p.n ) سالى يكبار برگزار مي‌گردد و ضرورت گذراندن اين امتحان از جانب سازمان مركزى وزارت دادگسترى پس از مشاوره با دفتر شوراى عالى سردفتري، تصريح شده است.
* * *
دفترياران شاغل
براى كسب گواهى سردفترى از اين طريق نياز و ضرورتى به داشتن مدرك ليسانس حقوق نيست بلكه اين شيوه به دفترياران شاغل در دفترخانه كه دارندة مدرك «اولين دوره» مي‌باشند اختصاص دارد.
اشخاصى كه نزد سردفتر يا يكى از نهادهاى دفترخانه‌اى با بيش از 9 سال سابقه كه 6 سال آن پس از اخذ مدرك اولين دوره است اشتغال داشته باشند مي‌توانند در امتحان سنجش معلومات لازم كه سالى يكبار توسط c.n.e.p.n برگزار مي‌گردد، شركت نمايند.
گذراندن اين امتحان براى دفتريارانى كه داراى مدرك ليسانس حقوق و همچنين گواهى «اولين دوره» مي‌باشند و متقاضى پست سردفترى هستند و 7 سال سابقه اشتغال در دفترخانه كه 4 سال آن پس از اخذ مدرك «اولين دوره» باشد، ضرورتى ندارد.
تقاضاى داوطلب بايستى به صورت مكتوب به سازمان مركزى وزارت دادگسترى و به عنوان دادستان دادگاه عالى قضايى محل سكونت وى تا قبل از اول ماه مى هر سال ارسال شود. برنامه و چگونگى امتحان سنجش در محل c.n.e.p.n در اختيار داوطلبان قرار خواهد گرفت.
در برخى مراكز آموزش شغلى سردفترى يك دوره آمادگى با شركت در سمينارهايى كه دو سال به طور مي‌انجامد، در نظر گرفته شده است.
* * *
شرايط عمومى صلاحيت جهت سردفتري
شرط مليت و (تابعيت): فرانسوى بودن
شرايط مربوط به مدرك:
1ـ داشتن ليسانس حقوق (يا مدرك معتبر ديگرى كه معادل و مرتبط با آن جهت پست سردفترى باشد).
2 ـ داشتن مدرك صلاحيت براى انجام امور سردفترى و گواهى پايان دوره يا مدرك عالى سردفتري
اشخاصى كه داراى مدرك اولين دوره مي‌باشند و شرايط لازم در خصوص سابقه خدمت مورد نظر را داشته و امتحان سنجش معلومات را نيز با موفقيت گذرانده باشند از هر دو شرط فوق معاف خواهند بود.
افراد داراى برخى مهارت‌هاى حقوقى و داراى سابقه كار و گذراندن حداقل يكسال دورة كارآموزى و در صورت لزوم موفقيت در امتحان سنجش معلومات، از شرط دوم معاف خواهند بود.
شرايط مربوط به درستكارى و رعايت اصول اخلاقي:
1ـ نداشتن سابقة كيفرى مبنى بر عدم درستكاري، برهم زدن نظم عمومى و بي‌شرافتي،
2 ـ نداشتن سابقه اخراج ادارى و يا مجازات تأديبى و انفصال از خدمت اداري
3 ـ نداشتن سابقه قضايى مبنى بر ورشكستگى يا به علت مجازات اجرايى قضايى براى احقاق حق و يا تصفيه حساب شركت.
* * *
ساختارشغلي
رسالت شوراى عالى سردفتري
اين شورا تنها نهاد كارى است كه نمايندة تمام سردفتران فرانسه مي‌باشد. شوراى عالى سردفترى رسالت‌هاى زير را به عهده دارد:
ـ معرفى اين حرفه به عموم
ـ تبيين سياستگذارى اصلى خويش
ـ مشاركت در رشد و بالندگى سردفتري
ـ ارائه خدمات جمعى به سران دفاتر
شوراى عالى سردفترى در ارتباط خويش با عموم، در انعكاس رشد حقوقى مشاركت كرده و نظر خويش را در خصوص لوايح قانونى يا متون قانونگذارى در حال تدوين، اعلام مي‌نمايد.
ـ تشكيلات شورا
شوراى عالى سردفترى از سردفتران منتخب از سوى شوراى منطقه‌اى براى مدت زمان چهار سال، تشكيل مي‌گردد.
اعضاء آن دفترى را متشكل از 7 عضو با احكام دو ساله تشكيل مي‌دهند. مجمع عمومى چندين بار در يكسال تشكيل جلسه مي‌دهد و جلسات آن از جانب كميسيون‌هاى تخصصى بسيارى برگزار و آماده مي‌گردد.
علاوه بر كميسيون‌هاى فوق، شوراى عالى سردفترى براى نيل به رسالت‌هاى خود از طرف نهادهاى ذيل نيز مورد مساعدت و هميارى قرار مي‌گيرد:
ـ مؤسسه مطالعات قضايى ( i.e.j ) كه در سال 1971 با هدف دو جانبة:
1ـ كارشناسى و رسيدگى به طرح‌ها و پيشنهادات قانونى تقديم شده به مجلس با مشاركت سرويس‌هاى خدماتى وزارتى و همچنين پيشنهاد دادن در خصوص كلية اصلاحات و تنظيمات و مشاركت در تدوين متون مقرراتى و
2ـ به كارگيرى تمام مساعى خويش براى رشد و بالندگى حقوق، تشكيل گرديد.
ـ هيأت توسعه كه هدف از آن مشخص كردن و اجراء سياستگذارى توسعه به منظور معرفى سردفتران به عنوان يك عامل اقتصادى بسيار مهم و محسوس در جهانى مملو از تغيير و تحول، مي‌باشد.
* * *
همكارى بين‌المللى سردفتري
مجمع حقوقى هانوي
اين مجمع به مناسبت ديدار رئيس‌جمهور وقت فرانسه از ويتنام در سال 1993 تشكيل گرديد و اهداف پنجگانة ذيل را دنبال مي‌كند:
ـ تنظيم يك سند قضايى براساس حقوق فرانسه و ويتنام
ـ مركزيت بخشيدن به كلية اطلاعات مربوط به همكاري‌هاى قضايي
ـ برگزارى كنفرانسها
ـ شركت نمودن در دوره‌هاى آموزشى و مباحثات و تبادل افكار
ـ تكيه بر همكاري‌هاى دانشگاهى و توسعه و تحقيق در زمينة قضايي
هيأت سردفترى فرانسه در كميتة راهبردى مجمع حقوقى شركت مي‌نمايد و ضامن برگزارى دوره‌هاى آموزشى به صورت و در قابل سمينارها و سخنراني‌ها مي‌باشد.
كنسرسيوم كمك و مساعدت به كالج قضايى و مؤسسه حقوقى زبان رومانيايى هدف بانيان اين كنسرسيوم، تحكيم روابط دانشگاهى ميان فرانسه و رومانى در زمينة حقوق و توسعة اشكال جديد همكارى و تبادل افكار با همكارى و شركت نمايندگان حرفه قضايي، مي‌باشد.
سردفتران فرانسوى در چهارچوب اين معيار، نمايندگان رومانى را به منظور ايجاد مؤسسات سردفترى دراين كشور، مساعدت مي‌نمايند.
تبادل اطلاعات و افكار نيز به مناسبت برگزارى كنگرة سران دفاتر هر يك از دو كشور انجام مي‌گيرد و سمينارهاى تخصصى بسيارى نيز در بخارست و در قالب دانشگاه سردفتري، برگزار شده است.
سردفترى فرانسه هر ساله 3 كارآموز را در اداراتش مي‌پذيرد.
* * *
ساختارهاى شغلي
صندوق بازنشستگى سردفتران
صندوق بازنشستگى سردفتران، نهاد حقوقى خصوصى است كه مسؤول نظم‌دهى مي‌باشد با توجه به دارا بودن شخصيت حقوقي، اين نهاد از لحاظ مالي، مستقل مي‌باشد.
اين بخش يكى از تشكيلات سازمان خودمختارف حرف آزاد مي‌باشد كه به موجب مصوبة 19 ژوئيه 1948 تأسيس گرديده است و محل اصلى آن در پاريس خيابان افش شمارة 43 طبقه هشتم مي‌باشد.
صندوق‌هاى بازنشستگى حرف بدون حقوق تحت قيمومت ادارى بوده و براساس مندرجات بخش دوم از كتاب ششم آيين‌نامه تأمين اجتماعي، مقامات ذيصلاح دولت اساسنامه و تغييرات آنها را تصويب مي‌نمايند.
صندوق بازنشستگى سران دفاتر به وسيله شوراى ادارى متشكل از 10 عضو رسمى و 10 عضو علي‌البدل مي‌باشد و يك رئيس و يك مأمور حسابرسي، عملكرد نهاد را تحت نظارت شوراى عالى تأمين مي‌كنند.
كلية كاركنان در عملكرد صندوق شركت نموده و فعاليت ايشان از جمله مساعدت داوطلبانه، سرمايه‌گذاري، ادارة امور مربوط به اموال غيرمنقول و... در بطن كميسيون‌هاى مختلف، صورت مي‌گيرد.
در كنار اين صندوق، يك كميسيون كنترل و نظارت حسابدارى متشكل از كاركنان قديمى صندوق نيز، وجود دارد.
هدف و رسالت
هدف از تأسيس صندوق، ايجاد نظام بيمه سالمندى اجبارى مي‌باشد و عبارت است از:
ـ نظام كمك هزينة سالمندى (تحت عنوان نظام اصلي) به طور مشترك در ميان كلية صاحبان حرف آزاد به موجب قانون مورخ 17 ژانويه 1948، ايجاد شده است.
ـ نظام بيمة سالمندى تكميلى حرف خاص مصوب 14 دسامبر 1949
ـ نظام بيمة سالمندى تكميلى ويژة سران دفاتر حوزة دادگاه استيناف شهرهاى كفله‌مار و متس مصوب 3 مارس 1951.
اين نظامها براساس قوانين تعيين سهم مالياتى عمل مي‌كنند.
پيوستن به اين بخش براى سردفتران از بدو استخدامشان الزامى و اجبارى است به استثناء سران دفاترى كه مشمول نظام كلى حقوق بگيران مي‌باشند.
* * *
مسؤوليت و وظيفه سردفتر
در اجراى اصول كلى حقوق فرانسه، سردفتر مسؤول جبران خسارات وارده بر مشترى (ارباب رجوع) به موجب اشتباه مرتكب شده در روند كارى خويش مي‌باشد. سردفتر مي‌بايست خود را نسبت به دو تعهد ديگر نيز ملزم بداند.
ـ در وهلة اول مورد تعهد بيمة مسؤوليت مدنى جهت تأمين مالى قرار گيرد.
ـ خود را به همراه ساير اعضاى اين حرفه مسؤول كليه مشتريان بداند.
در صورتى كه تعهد بيمة مسؤوليت مدنى وجود نداشته باشد، اتحاديه سران دفاتر به منظور پوشش دادن خطرات احتمالى كه اين شغل را تهديد مي‌كند موارد ذيل را در نظر گرفته است:
ـ صندوق‌هاى منطقه‌اى ضمانى كه منابع مالى آن به وسيله سهام مشترك سران دفاتر حوزة منطقه مربوطه تأمين مي‌گردد.
ـ و صندوق مركزى ضمانى كه منابع مالى آن از سهام مشترك كلية سران دفاتر فرانسه تأمين مي‌شود.
همچنين در صورت خسارت وارده بر يك مشترى از جانب سردفتر در جريان عملكرد شغلي، پوشش مالى اين خسارت توسط يكى از مراجع ذيل انجام مي‌گردد:
ـ توسط شركت بيمه‌كنندة خطر مسؤوليت مدنى شغلي
ـ صندوق منطقه‌اى ضماني
ـ صندوق ملى ضماني
ـ و بالاخره به عنوان آخرين مرجع در صورتى كه اين كمك‌ها كافى نباشند، توسط كلية سردفتران فرانسه جبران خسارت خواهد شد.
سران دفاتر رسالت خود را با ارائه خدمات عمومى انجام مي‌دهند و سهم عمده‌اى در حيات اقتصادى كشور دارند در اول ژانويه 2004 از تعداد 8042 سردفتر، 5832 نفر به صورت شراكتى در 2518 انجمن شغلى مدنى ( scp ) و يا انجمن شغلى آزاد ( sel ) اشتغال دارند.
5794 دفترخانه به امور مشتريان در كل فرانسه مي‌پردازند و حدود 54000 نفر در دفترخانه‌ها مشغول به كار و حقوق بگير مي‌باشند.
تعداد سردفتران خانم در فرانسه 1474 نفر مي‌باشد و ميانگين سن براى سردفترى 50 سال تمام است.
1/50% از امور دفترخانه‌ها به اموال غيرمنقول، فروش خانه و اجاره، 2/13% به اسناد اعتباري، 3/23% اسناد خانوادگي، 2/4% معاملات اموال غيرمنقول و 2/9% به حقوق شركت، مشاوره و كارشناسى اختصاص دارد.
* * *
آموزش اصلى و اولية دفترياران
مدارس سردفتري
آموزش دفترياران سردفترى توسط مدارس سردفترى صورت مي‌گيرد.
آموزش شامل دو دورة دو ساله مي‌باشد و در خصوص تدريس حقوق خصوصى و سردفترى عملى است. دروس طى سال تحصيلى يعنى از ماه اكتبر تا ژوئن ارائه مي‌گردند.
ـ دوره اول:
شامل دو سال تدريس تمام وقت مي‌باشد. ورود به دورة اول براى دارندگان ليسانس يا ديپلم مشابه پس از امتحان و نظرخواهى از مدير مدرسه، آزاد است ساير داوطلبان بايستى در امتحان ورودى برگزار شده توسط هر مدرسه كه در ماه سپتامبر انجام مي‌گيرد، موفق شوند.
براى اولين دوره، پس از اتمام سال اول امتحانى جهت راهيابى به سال دوم گرفته مي‌شود و توانايي‌هاى حقوقى در سال دوم اولين دوره، به دست مي‌آيند.
پس از گذراندن امتحان پايان دوره، مدركى دال بر گذراندن دورة اول صادرخواهد شد.
ـ دوره دوم:
دارندگان اين مدرك بايستى براى ثبت‌نامه در سال دوم دومين دوره، در دفترخانه اشتغال داشته باشند و همزمان با اشتغال در يك دفترخانه به صورت پاره‌وقت تحت آموزش مدرسة سردفترى نيز خواهند بود. اين آموزش به صورت كارهاى عملى و سمينارها با شركت در امتحان دفتريار اولى سردفتر (كه سالى يكبار و معمولاً در ماه سپتامبر يا اكتبر برگزار مي‌شود)، ادامه خواهد داشت.
دارندگان مدرك دانشگاهى تخصصى ( dut ) در زمينة امور قضايى و حقوقي، ليسانس حقوق يا ديپلم تحصيلات دانشگاهى عمومى ( deug ) رشتة حقوق يا ديپلمه‌هاى تحصيلات دانشگاهى علمى كاربردى ( deust ) كه دورة كارآموزى حقوقى را طى كرده باشند، به طور مستقيم در اولين سال دورة دوم پذيرفته مي‌شوند.
ـ طريق دانشگاهي
الف ـ پس از ديپلم پايان دورة اول
در صورتى ديپلم با معدل كافى احراز شود، دارنده آن مي‌تواند بدون داشتن ليسانس ورود به سال اول حقوق را درخواست نمايد.
ب ـ پس از ديپلم سردفتر اولي
دارندگان اين مدرك در اولين دورة دوم (سومين سال حقوق) پذيرفته مي‌شوند پس از دريافت ديپلم حقوق، دفترياران مي‌توانند آموزش را به صورت تمام وقت ادامه دهند و در پايان دوره، ديپلم صلاحيت شغلى سردفترى را مشروط بر پذيرش در امتحان صلاحيت سردفتري، اخذ نمايند.
پس از آن بايستى دورة كارآموزى دو ساله‌اى را به همراه شركت در 6 سمينار، تدوين گزارش دورة كارآموزى و دفاع از آن، سپرى كنند كه اين موارد در حكم مجوز اخذ گواهى پايان دورة داوطلب شغل سردفترى است.
ـ دورة كارآموزى شغلى طى دومين دوره
طول مدت اين دوره حداقل دو سال مي‌باشد كه به گذراندن دوره تحصيلى و اشتغال در دفترخانه تقسيم مي‌شوند. همچنين دورة شغلى عملى مي‌تواند در صورتى كه بيش از يكسال نباشد (حداكثر شش ماه) در حرفة ديگرى يا در دانشگاه خارج از كشور، لحاظ شود كه در اين راستا مدرسة سردفترى مربوطه اطلاعات لازم را در اختيار شما قرار خواهد داد.
اشتغال به كار در دفترخانه از جانب صنوف شغلى به ويژه ارائه آگهى نزد كميسيون ملى كار با ابلاغ نام فرد موردنظر به كليه دفترخانه‌ها در بولتون ماهانه تقاضاهاى شغلي، صورت مي‌گيرد.
برخى از شوراهاى منطقه‌اى سردفترى نيز يك بورس دوره‌اى را ترتيب مي‌دهند. نهايتاً، مدارس سردفترى تمام سعى و تلاش خود را براى يافتن دفترخانه‌هايى كه دفترياران كارآموز را جذب و استخدام كند، به كار مي‌بندند.
مدرسه ملى آموزش سردفترى مكاتبه‌اى ( e.n.e.n.c )
آموزش مكاتبه‌اى توسط مركز ملى آموزش سردفترى ( c.n.e.p.n ) صورت مي‌گيرد و فقط به دوره اول اختصاص دارد همچنين شامل حقوق‌بگيران اين حرفه نيز مي‌شود اما مي‌تواند ساير حقوق‌بگيران حرف ديگر و يا ساير افرادى كه به دلايل شخصى نمي‌توانند آموزش تمام وقت دورة اول را ببينند، شامل شود.
طول مدت تحصيل دو سال مي‌باشد.
* * *
استاد حقوق ـ وكيل دادگستري
ديپلمه سردفتري
آموزش شغلى سردفترى مصوب قانون 609 ـ 73 مورخ 5 ژوئيه 1973، بارها مورد اصلاح قرار گرفته است.
يك استاد حقوق يا وكيل دادگسترى كه مايل به احراز پست سردفترى مي‌باشد مي‌تواند به دلخواه جهت نيل به اين مقصد يكى از دو دورة اموزشى ذيل را انتخاب نمايد:
ـ طريق شغلي
اين شيوه كه چگونگى آن به موجب قانون 399 ـ 89 مورخ 20 ژوئن 1989، اصلاح گرديده است شامل يك دورة سه ساله است.
ـ سال اول:
1ـ امتحان پذيرش كه سالى يكبار و پذيرش حداقل سه كانديدا مي‌باشد. اساتيد حقوق يا وكلاى دادگسترى كه مدرك اولين دوره را دارا مي‌باشند از اين امتحان معاف هستند.
2ـ آموزش تمام وقت توسط مركز آموزش شغلى سردفتري.
3 ـ امتحان فارغ‌التحصيلى به صورت مكتوب يا شفاهى با تأييد شوراى ادارى cfpn
4 ـ صدور «ديپلم صلاحيت شغلى سردفتري» از جانب مركز ملى آموزش شغلى سردفتري.
ـ سال دوم و سوم ـ دورة كارآموزي:
الف ـ ثبت نام در دفتر كارآموزى مركز آموزش شغلى سردفتري، كه به دفترخانه‌اى كه داوطلب دورة كارآموزى سردفترى را در آنجا گذرانده است، بستگى دارد.
ب ـ تثبيت وضعيت شغلي، حقوق‌بگير يا كارمند تمام وقت با مساعدت صندوق بازنشستگى دفترياران ( crpcen ).
ج ـ شركت مؤثر و فعال و مستمر در 6 سمينار مركز آموزش شغلى سردفتري: نظارت مستمر بر دانسته‌ها
د ـ تدوين گزارش دورة كارآموزى و دفاعيه نزد هيأت ژوري.
همچنين يك يا دو سال دورة تكميلى مي‌تواند الزامى باشد يا اينكه گزارش كارآموزى جديد و دفاعيه آن مجدداً صورت بگيرد.
ه‿ ـ صدور گواهى پايان دورة كارآموزى از جانب مركز آموزش كه به همراه «ديپلم صلاحيت شغلى سردفتري» پاسخگوى يكى از شرايط عمومى صلاحيت شغلى سردفترى است.
ـ طريق دانشگاهي:
اين شيوه نيز به موجب قانون 5 ژوئيه 1973 ايجاد شده و مورد اصلاح قرار گرفت و چگونگى آن با قانون 5 ژوئيه 1973 اصلاح و براى يك دورة سه ساله، تثبيت گرديده است.
ـ سال اول: استاد دانشگاه يا وكيل دادگستري، تحصيلات خويش را در دانشكدة حقوق براى اخذ مدرك ديپلم تحصيلات عالى خاصف ( dess ) حقوق سردفترى ادامه مي‌دهند.
سال دوم و سوم ـ دورة كارآموزي:
الف ـ ثبت نام دوگانه:
ـ در يكى از دانشگاه‌هاى طراز اول از جانب وزير آموزش عالى كه قراردادى با مركز ملى آموزش شغلى سردفترى در اين خصوص امضاء نموده است.
ـ در دفتر دورة كارآموزى مركز آموزش شغلى كه اين امر به دفترخانه‌اى كه داوطلب در آنجا به عنوان كارآموز سردفترى اشتغال داشته است، بستگى دارد.
ب ـ تثبيت وضعيت شغلي، حقوق‌بگير، كارمند تمام وقت با مساعدت صندوق بازنشستگى دفترياران
ج ـ شركت فعال در آموزش همزمان به وسيلة دانشگاه و مركز به صورت كارهاى منظم و سمينارها، اين آموزش به چهار ترم تحصيلى تقسيم مي‌شود كه در پايان هر ترم امتحان گرفته مي‌شود.
د ـ دفاع از پايان‌نامه نزد هيأت ژورى و صدور «ديپلم عالى سردفتري» ( dsn ) كه ديپلم مشترك دانشگاهى و شغلى از جانب دانشگاه مي‌باشد و پاسخگوى يكى از شرايط عمومى صلاحيت شغلى سردفترى است.
دانشگاه‌هاى آموزش دهندة سردفترى در فرانسه عبارتند از:
پاريس 2ـ اَكس، مارسى 3ـ پاريس 5 ـ بوردو 1ـ كلرمون ـ فراند ـ پاريس 10 نانتفرـ پاريس 12 ـ گرونوبل ـ پوآتيه ـ ليل ـ ليون 2 ـ رن ـ روآن، كن ـ مونپليه 1 ـ تولوز ـ نيس و پاريس 1.
ـ دورة كارآموزى عملي
اين دوره در نزد، يك سردفتر صورت مي‌گيرد اما مي‌تواند حداقل براى 6 ماه نزد حقوقدان ديگرى در فرانسه يا خارج از كشور انجام بشود. مركز آموزش شغلى مربوطه در اين خصوص شما را راهنمايى خواهد كرد.
اشتغال به كار در دفترخانه توسط خود داوطلب صورت مي‌گيرد و با مراجعه به كانون ادارى سران دفاتر يا كميسيون اشتغال با درج نامش در بولتن ماهنامه‌اى كه در تمام دفترخانه‌ها توزيع مي‌شود، انجام بگيرد.
مراكز آموزش شغلى سردفترى نيز به نوبة خويش تمام سعى خود را براى انجام كلية اقدامات لازم جهت يافتن دفترخانه‌هاى موردنظر براى اشتغال كارورزان، به كار مي‌بندند.
....................
منبع: مجله کانون سردفتران، سال چهل و هفتم،دوره دوٌم،ماهنامه شماره پنجاه و هفت
