نكاتی راجع به نصب نرم افزار

معمولاً امكان دارد نصب یك نرم افزار با مشكلاتی همراه باشد. هر بسته ی نرم افزاری مانند سیستمی كه بر روی آن نصب می شود دارای ویژگی های منحصر به خود بوده و با مابقی بسته ها فرق می كند. اگر چه تولیدكنندگان نرم افزار می توانند بسیاری از مشكلات را حدس زده و از بروز آنها پیشگیری به عمل آورند و یا با گوشزد كردن، شما را از آن مشكلات دور سازند اما در هر صورت آنها قادر به پیش بینی تمام مشكلات نیستند.
همچنین فضایی از ابهام درباره ی تمام مراحل نصب وجود دارد و همواره این سؤال پیش می آید كه در پشت صحنه ی این عمل چه می گذرد كه گاهی انجام آن با مشكل و مانع مواجه می شود؟ در پاسخ باید بگوییم كه گاهی یك رویداد بسیار جزیی می تواند مسیر نصب را دچار اختلال نماید. البته عمل نصب آنقدرها هم كه به نظر می رسد اسرار آمیز نیست.
▪ احتمالاً یك نرم افزار به هنگام نصب، كارهایی مثل موارد زیر را انجام می دهد:
خارج كردن فایل ها از حالت فشردگی
پیكر بندی سیستم برای استفاده از برنامه
بررسی این كه آیا شما سخت افزار و فایل هایی كه برای استفاده با نرم افزار جدید لازم هستند را دارید یا خیر؟
جستجوی نسخه های قبلی برنامه ها
ایجاد یك پوشه برای فایل
افزودن میان برها به منوها، منوی Start و میزكار (Desktop)
افزودن ورودی ها به Registry
پرسش از شما برای پیكربندی بهتر برنامه
به طور مسلم نصب نرم افزار تنها قرار دادن یك CD ROM در داخل درایو دیسك گردان نیست بلكه خیلی بیشتر از این یك مرحله را دربر می گیرد. در حقیقت مراحل اصلی نصب یك نرم افزار را می توان شامل سه مرحله ی قبل از نصب، هنگام نصب و بعد از نصب دانست. اگر شما به دقت این مراحل را زیر نظر داشته باشید می توانید از بوجود آمدن بسیاری از مشكلات كه به طور ناگهانی ظاهر می شوند جلوگیری به عمل آورید.
● قبل از نصب
قبل از نصب نرم افزار جدید، باید مطمئن شوید آیا سیستم در وضعیت مناسبی قرار دارد یا خیر. همچنین درباره ی چیزی كه نصب می كنید و یا نحوه ی نصب، آن آگاهی های لازم را بدست آورید.
▪ سیستم:
پس از این كه یك نرم افزار تولید شد، تولید كنندگان آن را تست می كنند. اگر شما وضعیت سیستم را به وضعیتی كه یك نرم افزار هنگام تست شدن داشته است نزدیك كنید در آن صورت هنگام نصب به مشكلات كمتری برخورد خواهید كرد. برای ایجاد چنین وضعیتی چند روش مختلف وجود دارد؛ ابتدا كارتان را با اجرای ساده ی برنامه های نگهداری كننده ی ویندوز (مانند Scandisk،Disk Defragmenter و یا برنامه های كمكی شخص سوم (Thirdparty Utilities) شروع كنید. این برنامه ها می توانند هر مشكل جزیی كه با ورود و معرفی یك نرم افزار جدید پدید می آید را بر طرف نمایند. كار بعدی كه باید انجام دهید راه اندازی مجدد ویندوز برای پاك كردن حافظه ی فعال یا فـّر ار است. این كار به شما كمك می كند كه برای نصب حافظه ی بیشتری در اختیار داشته باشید. اگر فضای كافی برای ذخیره ی برنامه نداشته باشید در آن صورت پیام خطا دریافت خواهید كرد. چرا كه برنامه های نصب هنگام اجرا و كپی فایل ها، فضای بیشتری استفاده می كنند تا بدین ترتیب بتوانند فضای بیشتری نسبت به آنچه كه گفته می شود برنامه نیاز دارد بر روی درایو داشته باشند.
همچنین مطمئن شوید كه هنگام نصب یك نرم افزار هیچ برنامه ی دیگری در حال اجرا نیست. اگر چه بستن بعضی از برنامه های كاربردی مانند مرورگرهای وب و واژه پرداز ها امری بدیهی است اما شما حتی باید برنامه هایی مثل محافظ صفحه نمایش و یا برنامه های حفاظت درمقابل ویروس را نیز ببندید چرا كه این برنامه ها می توانند در حین انجام عمل نصب ظاهر شده و باعث مداخله در آن شوند (یعنی به فعالیت نصب مشكوك شده و سعی كنند كه آن را متوقف سازند.) همچنین اگر هنگام نصب، برنامه ای در حال اجرا باشد ممكن است آن برنامه فایل هایی را استفاده كند كه برنامه ی نصب برای جایگزینی و یا به روز كردن، به آنها نیاز داشته باشد. در این حالت برنامه ی نصب نمی تواند به آن فایل ها دسترسی پیدا كند و در نتیجه عمل نصب را ناتمام گذاشته و یا قبل از این كه كامل شود آن را به پایان می رساند.
هنگامی كه تصمیم دارید برنامه های درحال اجرا را ببندید باید تمام فعالیت های موجود در پس زمینه و پیش زمینه را مورد توجه قرار دهید. اول از همه باید هر برنامه ای كه در قسمت System Tray (این بخش در پایین صفحه ی مانیتور است) در حال اجرا است را ببندید. برای این منظور بر روی آیكون برنامه ها رفته و آنها را راست كلیك كنید و سپس گزینه ی خروج از برنامه را انتخاب نمایید. بعد از این كار كلیدهای ALT, CTRL و Delete را فشار دهید تا پنجره ی مدیر كار ویندوز (Windows Task Manager) فعال شود. در این پنجره تمام وظایف موجود (غیر از آنهایی را كه برای Explorer و System Tray هستند)، غیر فعال نمایید.
شاید در مورد برنامه هایی كه بسته اید نگران راه اندازی دستی آنها بعد از اتمام نصب باشید. اما نگران راه اندازی مجدد این برنامه ها نباشید چون اغلب بعد از نصب از شما درباره ی راه اندازی مجدد ویندوز سؤال خواهد شد.
گذشته از این لازم است كه قبل از نصب یك نرم افزار، دیسك های نصب سیستم و تمام نرم افزارهای دیگر را به طور سازمان یافته آماده كنید تا اگر در اثر یك اتفاق به مشكل بزرگی برخورد كردید بتوانید با استفاده از آنها به بازسازی سیستم تان بپردازید. همچنین سفارش می شود كه با نحوه ی راه اندازی كامپیوتر در حالت مطمئن (Safe Mode) نیز آشنا شوید. Safe Mode حالت بخصوصی از راه اندازی است كه به سیستم اجازه می دهد هنگامی كه مشكل پیكر بندی شبكه و یا سخت افزار وجود دارد با حداقل پشتیبانی از جانب سخت افزار فعال شود. علاوه بر آشنایی با راه اندازی در حالت مطمئن، به دیسك راه انداز نیز نیاز دارید تا در صورت بروز مشكل از آن استفاده كنید. برای راه اندازی ویندوز ۹۸ در حالت مطمئن ابتدا دكمه ی Reset را فشار دهید تا كامپیوتر راه اندازی شود و زمانی كه پیغام Starting Windows ۹۸ (شروع ویندوز۹۸) ظاهر شد كلید F۸ را فشار دهید.
به عنوان آخرین كار بد نیست كه از فایل های مهم، Registry و هر چیز دیگری كه برای شما اهمیت حیاتی دارد یك پشتیبان تهیه كنید. فراموش نكنید كه تهیه ی پشتیبان بعد از اتمام یك روزكاری باید برایتان به صورت عادت در آید.
● مستندات و تحقیق
دانستن این كه چه كاری می خواهید انجام دهید، كلید موفقیت شما در نصب یك نرم افزار است. سعی كنید در مورد نرم افزاری كه نصب می شود اطلاعاتی مانند این كه چه كاری انجام می دهد، چگونه كار می كند و چه كاری قرار است برای كامپیوتر شما انجام دهد را داشته باشید. اگر چه پرداختن به چنین مستنداتی كه همراه یك نرم افزار وجود دارد شاید به نظر اتلاف وقت باشد اما وقتی كه در حال نصب هستید و دچار معضل می شوید چنین اطلاعاتی باعث صرفه جویی در وقت تان می شوند.
شركت های خوب نرم افزاری این گونه مستندات لازم را در محصول ارایه شده مانند آخرین نسخه ی بسیاری از محصولات شناخته شده ای كه اكنون در بازار موجود می باشند ثبت می كنند. حتی اگر شما وقت مطالعه كردن تمام مستندات را نداشته باشید حداقل باید یك نگاه سریع به فایل Readme كه همراه اكثر نصب كننده ها وجود دارد، بیاندازید. این فایل شامل بعضی از اطلاعات مهمی است كه برای انجام موفقیت آمیز عمل نصب یك برنامه به آنها نیاز دارید. مانند یكسری اطلاعات عمومی درباره ی نصب و نیز این كه آیا نرم افزارمورد نظر با نسخه های اخیر سایر برنامه ها مغایرت و تداخل دارد یا خیر؟ همچنین بد نیست كه شماره ردیف و سایر اطلاعات مرتبط به آن را دم دست نگه دارید.
پایگاه وب یك شركت نرم افزاری هم می تواند منبع اطلاعاتی مفیدی باشد چرا كه اطلاعات آن همواره به روز است. به این ترتیب می توان بررسی كرد كه آیا قبل از نصب یك برنامه آن نرم افزار نیاز به سرهم بندی و یا اصلاح دارد یا خیر. علاوه بر اینها پایگاه های وب معمولاً مستندات بیشتری را نسبت به آن چه كه همراه نرم افزار وجود دارد دارا می باشند. در این پایگاه ها شما می توانید بخش هایی مانند پرسش و پاسخ های كوتاه را نیز بینید و اگر مشكلی مشابه آنچه كه در بخش پرسش و پاسخ مطرح شده است داشته باشید می توانید به آسانی پاسخ سؤال خود را دریافت نمایید.
توصیه می شود قبل از این كه نرم افزاری را تهیه و نصب نمایید، درباره ی شركت تولیدكننده ی آن كمی تحقیق كرده و تا آنجا كه می توانید اطلاعات لازم را جمع آوری نمایید. چرا كه Freewareها (نرم افزارهای رایگان) و Sharewareها (نرم افزارهایی با حقوق انحصاری كه بر اساس آزمایش قبل از خرید توزیع می شوند) همواره دارای آن كیفیت بالایی كه توسط فروشنده های تجاری نرم افزار، آزمایش شده اند نیستند. این بدان معنا نیست كه از این نرم افزارها استفاده نكنید بلكه منظور این است كه دقت كنید. همچنین در مورد استفاده از نسخه های Beta نیز توجه لازم را بكار برید و سعی كنید از نرم افزاری استفاده كنید كه افراد و یا پایگاه های دیگر استفاده از آن را به شما توصیه كرده اند.
● نصب
حالا نوبت نصب است، اما چگونه این كار باید انجام پذیرد. یكی از راه ها استفاده از ابزاری است بنامAdd/Remove Program كه در ویندوز ۹۸ تعبیه شده است. برای باز كردن این برنامه منوی Start و به دنبال آن گزینه های Settings و Control Panel را كلیك كنید.در داخل پنجره ی Control Panel آیكون Add/Remove Programs را كلیك نمایید. از طریق كادر تبادلی Add/Remove Programs Properties می توانید برنامه ای كه بر روی CD، دیسكت و یا درایو دیسك سخت دارید را نصب نمایید.