گزارشی از سریال رمضانی «تكیه بر باد»
گزارشی از سریال رمضانی «تكیه بر باد»
http://www.seemorgh.com/DesktopModul...les/108049.jpg
در این سریال فرامرز قریبیان و مهدی فخیم‌زاده در نقش‌های اصلی ظاهر شده‌اند. حضور این دو چهره سینمایی و تلویزیونی كه در بسیاری از آثار شاخص نقش‌آفرینی كرده‌اند باعث می‌شود....
مهاجرت عاطفه از شیراز به تهران
از اواسط دهه 70 تلویزیون رویكرد خود را نسبت به شیوه ساخت و مضمون سریال‌های مناسبتی تغییر و توجه به آثاری با فیلمنامه قوی، كارگردان حرفه‌ای و بازیگران شناخته‌شده را در دستور كار خود قرار داد. در این میان، ماه مبارك رمضان به شكل ویژه مورد توجه مدیران تلویزیون قرار گرفت و سریال‌های شبكه‌های مختلف به گونه‌ای تولید شدند كه در كنار جذب مخاطب، به غنای مفهومی هم توجه كنند.
این موضوع باعث شده مردم پای سفره افطار به تماشای این سریال‌ها بنشینند و عموما میزان نظرسنجی نشان داده سریال‌های مناسبتی ماه مبارك رمضان با استقبال مخاطبان همراه است. مطلع شدیم یكی از این سریال‌ها به نام «تكیه بر باد» به تهیه‌كنندگی حمیدرضا مهدوی و كارگردانی محمود معظمی، نیمی از تصویربرداری را پشت سر گذاشته و بزودی برای پخش در ماه مبارك رمضان آماده خواهد شد. این سریال در 30 قسمت 35 دقیقه‌ای به سفارش گروه فیلم و سریال شبكه تهران تولید می‌شود.
در این سریال فرامرز قریبیان و مهدی فخیم‌زاده در نقش‌های اصلی ظاهر شده‌اند. حضور این دو چهره سینمایی و تلویزیونی كه در بسیاری از آثار شاخص نقش‌آفرینی كرده‌اند باعث می‌شود این اثر نیز خاطره‌خوش آثار قبلی این هنرمندان را دوباره زنده كند. البته باید بگویم این دو بازیگر نام آشنا برای اولین بار در یك اثر نمایشی با یكدیگر همبازی شده‌اند.
پس از هماهنگی با حسین فلاح، دستیار كارگردان به جاده مخصوص كرج می‌روم تا در یكی از لوكیشن‌های این سریال حاضر شوم و گزارشی را از روند تولید سریال تهیه كنم. طبقه پنجم ساختمانی در كیلومتر 9 جاده مخصوص كرج، دفتر شركتی دارویی است كه مدیریتش به عهده محسنیان است كه فخیم‌زاده نقش او را بازی می‌كند. عوامل سریال همه پر انرژی هستند. فلاح من را به عوامل معرفی می‌كند تا بتوانم گزارشم را تهیه كنم. یك ساعت منتظر می‌شوم تا سكانس‌هایی از این مجموعه تصویربرداری شود.
در این سكانس بازی فخیم‌زاده با شهرام عبدلی كه نقش برادرش (ناصر) را بازی می‌كند، تصویربرداری می‌شود. معظمی تنفسی اعلام می‌كند تا عوامل استراحت كوتاهی داشته باشند. وی كه كارگردانی این مجموعه را به عهده دارد پیشتر 27 قسمت از اپیزودهای مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» را كارگردانی كرده است. البته معظمی تاكنون 6 تله‌فیلم ساخته كه آخرین آن با عنوان «خانه كاغذی» هنوز پخش نشده است. معظمی از این‌كه با تاخیر می‌آید عذرخواهی می‌كند و با نگاهی به صورتش می‌توان فهمید درصدد است اثری ماندگار تولید كند و به همین دلیل تمام توان خود را صرف این سریال كرده است. وی بازیگران حرفه‌ای و فیلمنامه قوی را از ویژگی‌های این سریال عنوان می‌كند و می‌گوید: پس از این‌كه فیلمنامه را خواندم مطمئن شدم می‌توان سریالی مخاطب پسند تولید كرد به همین علت همكاری با این سریال را قبول كردم.
وی با اشاره به این‌كه سریال‌های مناسبتی ماه مبارك رمضان همیشه با اقبال عمومی مخاطبان همراه است، تصریح می‌كند: اگر جذابیت‌های لازم در تولید سریال مورد توجه قرار نگیرد قطعا نمی‌توان انتظار داشت مخاطب با سریال همراه شود.معظمی به تیم جوان این سریال اشاره می‌كند و می‌افزاید: گروه تولید سریال، افراد جوان و علاقه‌مندی هستند كه كنار بازیگران بنام و پیشكسوت در تلاشند اثر خوبی تولید كنند. به‌همین جهت از همه توانمندی خود در این خصوص استفاده می‌كنند. وی در پاسخ به این پرسش كه استفاده از بازیگرانی كه خود علاوه بر بازیگری از كارگردان‌های برجسته سینما و تلویزیون هستند مشكلی در كارگردانی‌اش به وجود نمی‌آورند، می‌گوید: در میزانسن، دكوپاژ و حتی در بازی از تجربیات آنها استفاده می‌كنم و ارتباط و تعامل بسیار خوبی بین ما وجود دارد چون هدف اصلی این گروه تولید اثر كیفی و موثر است.
معظمی می‌افزاید: باید در سریال‌سازی به مخاطبان امروز كه دارای ویژگی‌های خاصی هستند توجه شود، چرا كه مخاطبان امروز ما با توجه به رقبایی كه داریم انتظار بیشتری از تلویزیون دارند، بنابراین وقتی براساس نظر مخاطبان سریال تولید شود، تاثیرگذارتر و موفق‌تر خواهد بود.
وی خاطر نشان می‌كند: باید بپذیریم حضور عوامل خلاق و جوان موجب حركت‌های تازه خواهد شد كه در جذب مخاطب و تغییر ساختار سریال‌ها بسیار مثمرثمر خواهد بود.
اعتماد كارگردان به بازیگر، شرط اصلی است
فخیم‌زاده اولین نفری است كه پس از تنفس آمادگی‌اش را برای ادامه ضبط اعلام می‌كند. بخش دوم سكانس در شركت دارویی ـ كه صحبت‌هایی میان فخیم‌زاده و عبدلی است ـ با چندبار تمرین تصویربرداری می‌شود. پس از اتمام این سكانس، با شهرام عبدلی در گوشه‌ای از لوكیشن می‌نشینیم تا در خصوص نقش‌اش و بازی در این سریال توضیح دهد. عبدلی از سال 75 فعالیت‌اش را در حوزه آثار نمایشی با تله‌تئاتر «رستم و سهراب» آغاز كرد و پس از آن با سریال «خط قرمز» شناخته شد. وی با اشاره به نحوه همكاری‌اش با این سریال می‌گوید: من در این سریال نقش ناصر را دارم كه در شركت دارویی برادرم به او كمك می‌كنم. این شخصیت فردی خاكستری است كه علاقه زیادی به‌برادرش دارد و به نوعی ارتباط عاطفی با او برقرار كرده است.
وی با بیان این‌كه كارگردانان و تهیه‌كنندگان قدرت ریسك‌پذیری كمتری دارند، می‌گوید: معمولا انتخاب بازیگران بر اساس نقش‌های قبلی‌ای كه داشته‌اند، صورت می‌گیرد به طور مثال اگر بازیگری در چند نقش منفی بازی كند همیشه به او نقش منفی پیشنهاد می‌شود و كمتر اجازه ایفای نقش‌های دیگر به او داده می‌شود كه این موضوع باعث می‌شود خلاقیت بازیگر گرفته شود؛ درحالی كه كارگردان اگر قدرت ریسك‌پذیری داشته باشد می‌تواند از بازیگر براحتی بازی بگیرد و او را در نقش جدیدی به‌تصویر بكشد.
وی شناخت كارگردان از بازیگرانش را بسیار مهم و ضروری عنوان می‌كند و ادامه می‌دهد: اگر كارگردان به توانایی‌های بازیگرش اعتقاد داشته باشد و بر همین اساس او را انتخاب كند قطعا در واگذاری شخصیت به آن با مشكل مواجه نخواهد شد، چون بازیگر علاقه‌مند است در اثری كه بازی می‌كند بهترین و ماندگارترین نقش را به نمایش بگذارد.وی همكاری با بازیگرانی همچون فخیم‌زاده و قریبیان را فرصت بسیار خوبی برای كسب تجربه می‌داند و می‌افزاید: در هر صورت این بازیگران با تجربه و پیشكسوت هستند و من هم سعی می‌كنم در كنار بازی با آنها از نكات ارزشمندشان همیشه استفاده كنم.
عبدلی به ویژگی‌های سریال موفق اشاره می‌كند و می‌گوید: اگر مخاطب مد نظر باشد و فیلمنامه و عوامل كیفی كنار هم قرار بگیرند می‌توان اثری تولید كرد كه مورد رضایت مخاطبان قرار بگیرد.وی خاطرنشان می‌كند: معظمی كارگردان خوب و كاربلدی است و با توجه به این‌كه فیلمنامه خوب نوشته شده و بازیگران بنامی هم در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند، قطعا با پخش سریال می‌تواند بسیاری از مخاطبان را پای گیرنده‌های تلویزیون بكشاند.
عموم مخاطبان مهم هستند، نه تعدادی خاص
مهدی فخیم‌زاده برای همه ما شناخته شده است. همیشه كارهای او چه در بازیگری و چه در كارگردانی با استقبال عمومی مخاطبان مواجه می‌شود. وی كه علاوه بر بازیگری وظیفه مشاور كاگردانی را نیز عهده دارد تلاش می‌كند با دقتی بیشتر در این سریال به ایفای نقش بپردازد. وی درخصوص نحوه همكاری‌اش با این سریال می‌گوید: معظمی سال‌ها دستیار من بوده و من به ویژگی‌هایش كاملا آشنا هستم و می‌دانم كه او جوان با استعداد و موفقی است كه می‌تواند اثرهای خوبی را تولید كند به همین سبب علاوه بر مشاوره، بازی در این سریال را پذیرفتم. وی معتقد است: فیلمنامه با دقت كافی نوشته شده و گروه تولید نیز پتانسیل لازم برای تولید اثری موفق را دارد.
فخیم‌زاده در پاسخ به این پرسش كه عكس‌العمل كارگردان در مقابل نكات و مشاوره‌های شما چگونه است؟ می‌گوید: من دخالتی در كارگردانی نمی‌كنم و بیشتر معظمی سعی می‌كند از زاویه دید خودش این سریال را به تصویر بكشد علاوه بر این‌كه معظمی خودش كارگردان حرفه‌ای است و تاكنون آثار نمایشی از جمله تله‌فیلم و سریال‌هایی را نیز كارگردانی كرده و توانسته قابلیت‌های خودش را اثبات كند. وی با اشاره به این‌كه من هیچ‌گاه برای جشنواره یا مخاطب خاص فیلم تولید نكرده‌ام، می‌افزاید: به شخصه در همه آثارم سعی كردم به مخاطب عام توجه كنم و با این‌گونه مخاطبان ارتباط برقرار كنم. البته به این موضوع توجه كرده‌ام كه علاوه بر مخاطب عام اثری بسازم كه نظر مخاطب خاص را هم برانگیزد و با آن هم بتواند ارتباط برقرار كند.فخیم‌زاده كه ایفاگر نقش محسنیان در این مجموعه است به تفاوت‌های فعالیتش در حوزه بازیگری و كارگردانی اشاره می‌كند و می‌افزاید: معمولا سعی می‌كنم در آثارم متفاوت باشم و مخاطب با دیدن نقشم در این سریال این تفاوت را بیشتر حس خواهد كرد چرا كه تاكنون چنین نقشی را بازی نكرده‌ام.
گروهی نوشتن حُسن است
عباس نعمتی نویسندگی این مجموعه را به عهده دارد. وی با همكاری 2 نفر از دوستانش سریال «تكیه بر باد» را به رشته تحریر درآورده است. وقت شام است و عوامل هر كدام مشغول صرف شام خوردن هستند. نعمتی جوان خوشرویی است كه هنگام شام خوردن به سوال‌هایم پاسخ می‌دهد. وی در خصوص داستان این سریال می‌گوید: «تكیه بر باد» یك ملودرام اجتماعی را روایت می‌كند و مضمون داستان آن برپایه مهاجرت و تبعات آن بنا شده است.وی می‌افزاید: داستان این سریال از جایی آغاز می‌شود كه دختری به نام عاطفه در دانشگاه تهران قبول می‌شود. او باید از شیراز به تهران بیاید. تلاش او برای آمدن به تهران بر زندگی آدم‌های بسیاری تاثیر می‌گذارد. او به تهران می‌آید و سعی می‌كند خودش را با شرایط این شهر بزرگ وفق دهد، اما واقعیت این است كه انجام این‌كار برای این دختر جوان خالی از دردسر نیست.
وی به ویژگی‌های فیلمنامه و تولیدات نمایشی در ماه مبارك رمضان اشاره می‌كند و می‌گوید: مخاطب در ماه مبارك رمضان آمادگی و توقع بیشتری دارد تا مفاهیم اخلاقی و دینی پیچیده‌تری برایش طرح شود. این سریال كه رئالیستی و اجتماعی است سعی می‌كند مفاهیم عمیق دینی و اخلاقی را در بستر خانواده بررسی كند و با واكاوی این مفاهیم مخاطب آگاهی بیشتری نسبت به موضوعات دینی و اخلاقی بیابد و امیدبخش و امیدآفرین باشد.
نعمتی در پاسخ به این پرسش كه چطور می‌توان مشكل كمبود فیلمنامه خوب را حل كرد، می‌گوید: هیچ‌كس در فیلمنامه سرمایه‌گذاری نمی‌كند. كارگردان، تهیه‌كننده و حتی مدیران، اعتبار كافی را برای این بخش از تولید در نظر نمی‌گیرند در حالی كه مهم‌ترین شاكله تولید یك اثر نمایشی فیلمنامه است.
افسانه پاكرو، بهزاد خداویسی، شراره دولت‌آبادی، نگین معتضدی، محمد مهدوی و... از جمله بازیگرانی هستند كه در این سریال در نقش‌های متفاوت دیده خواهند شد. افسانه پاكرو، همان دختری است كه از شیراز عازم تهران می‌شود. سال گذشته هم این بازیگر جوان را در سریال «در مسیر زاینده‌رود» دیدیم. در مسیر زاینده‌رود ساخته حسن فتحی سال گذشته در شب‌های ماه رمضان از شبكه یك سیما پخش شد.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
