نقش قاضي در دعاوي كيفري
نقش قاضي در دعاوي كيفري
در مجتمع‌هاي قضايي علاوه بر شعب حقوقي، شعب ديگري با نام «شعب كيفري» نيز وجود دارد كه به شكايات افراد از يكديگر مي‌پردازد. مجتمع قضايي صادقيه، مجتمع قضايي شهيد قدوسي و مجتمع قضايي شهيد محلاتي از جمله مجتمع‌هاي قضايي هستند كه به شكايات افراد از يكديگر مي‌پردازند. شكاياتي نظير كلاهبرداري، آدم‌ربايي، جعل و استفاده از سند مجعول، سرقت، قتل، اختلاس، ارتشاء، تخريب منازل ديگري و نظاير آنها در اين مجتمع‌ها مطرح مي‌‌شوند.
شعب كيفري نيز از يك «قاضي» يا «دادرس» يا «رئيس شعبه» تشكيل مي‌شود كه وي عهده‌دار اداره جلسه رسيدگي مي‌باشد. قاضي، دادرس يا رئيس شعبه مكلف است مطابق قانون به دعاوي افراد رسيدگي كرده و راي مقتضي صادر نمايد.
براي مثال، آقاي احمد پس از بازگشت از مسافرت متوجه مي‌شود كه اتومبيلش را به سرقت برده‌اند. وي از شواهد و گفته‌هاي همسايگانش متوجه مي‌شود كه آقاي فرزاد اتومبيل وي را به سرقت برده است، وي مي‌بايد بلافاصله شكايت كرده و تشكيل پرونده دهد كه در شعب دادگاه، قاضي يا رئيس شعبه يا دادرس مكلف به رسيدگي به پرونده آقاي احمد خواهد بود. قاضي يا دادرس يا رئيس شعبه مكلف است پرونده‌ها را به دقت بررسي نمايد و دستور تعيين جلسه رسيدگي صادر كند. در جلسه رسيدگي، وظيفه برقراري نظم جلسه، شنيدن اظهارات و مدافعات شاكي يا متهم، توجه به اظهارات شاهدين پرونده، بررسي دلايل و مدارك طرفين و در نهايت صدور راي به عهده قاضي رسيدگي‌كننده به پرونده مي‌باشد.
همچنين قاضي متعهد است در راي خود به اظهارات متهم، دلايل توجه اتهام به او، دلايل شاكي و مدافعات وكلاي آنان توجه نموده و با توجه به اوضاع و احوال پرونده، راي مقتضي صادر نمايد. طرفين دعوا نيز مكلفند در جلسات رسيدگي، حرمت و احترام قاضي دادگاه را حفظ و از هر گونه بي‌احترامي و توهين به قاضي اجتناب نموده و اوامر وي را رعايت نمايند.
قضات دادگاه‌ها نيز مكلفند مطابق قوانين به دعاوي افراد رسيدگي كنند و در كمال بي‌طرفي و استقلال در هر پرونده راي مناسب آن پرونده را صادر نمايند. هرگونه غرض‌ورزي و جانبداري از هر يك از طرفين دعوا توسط قاضي، تخلف انضباطي محسوب مي‌شود كه قاضي متخلف، پاسخگو و مسوول خواهد بود.
الهه فلاحي، كارشناس ارشد حقوق
