خطرات رادیوگرافی دندان
رادیوگرافی‌های دندان برای مشخص کردن دندان‌های شکسته، استخوان‌های آسیب دیده، پوسیدگی، آبسه‌های دندانی، کیست‌ها، بررسی مفصل، بررسی رابطه استخوان‌ها و خیلی موارد دیگر کاربرد دارد.
http://img.tebyan.net/big/1390/04/57...1454249241.jpg
ممکن است تهیه رادیوگرافی‌های دهان و دندان برای برخی افراد نگران کننده باشد. بر اساس اطلاعات علمی، حداکثر اشعه مجازی که هر فرد طی یک سال می‌تواند دریافت کند، برابر با 5 هزار میلی رم است. بنابراین اگر فردی در محدوده پایین‌تر از این حد قرار گیرد، نباید نگران باشد.
رادیوگرافی‌های معمول دندانپزشکی تنها حدود پنج میلی رم اشعه وارد دهان و فک می‌کنند. لذا اگر بیش از 1000 رادیوگرافی از این نوع تهیه شود، خطر ایجاد عوارض وجود خواهد داشت.
هر فردی به طور طبیعی به میزان تقریبی 350 میلی رم از اشعه‌هایی که در محیط وجود دارد را به طور سالانه جذب می‌کند. لذا با احتساب اشعه‌های محیطی، هر فرد حتی می‌تواند تا 70 بار از تمام دندان‌ها رادیوگرافی در سال تهیه کند.
چند منبع مهم اشعه در دندان پزشکی وجود دارند:
- یک نوع مربوط به عکس‌هایی موسوم به پری آپیکال است که از تک تک یا گروهی از دندان‌های مجاور گرفته میشود تا تاج، ریشه و بافت‌های اطراف دندان‌ها بررسی شوند.
- نوع دیگر رادیوگرافی‌هایی است که عمدتا برای بررسی پوسیدگی دندانی است که به آن‌ها رادیوگرافی بایت وینگ گفته میشود.
- گروه بعدی عکس‌هایی هستند که برای بررسی تمام دندان‌ها یا بررسی استخوان‌های سر و صورت تهیه می‌شوند که در درمان‌های تخصصی‌تر مثل ارتودنسی استفاده می‌شوند.
هر کدام از این منابع اشعه متفاوتی را به افراد می‌رسانند. در هر نوع رادیوگرافی دستگاه‌های قدیمی از اشعه بیشتری استفاده می‌کنند. مهم آن است که افراد تهیه کننده دقت کافی در تهیه عکس داشته باشند.
با توجه به این که رادیوگرافی‌های دندانی در محل‌های خاصی از دهان و یا صورت تهیه می‌شوند و مقدار اشعه آن‌ها به نسبت کم است، مقدار اشعه‌ای که از این رادیوگرافی‌ها به سایر نقاط بدن می‌رسد، بسیار کم است. بنابراین خطر جدی سایر اندام‌ها را تهدید نمی‌کند.
باوجود ایمنی نسبی رادیوگرافی‌های دندانپزشکی حفاظت در برابر حداقل اشعه نیز توصیه میشود
راه‌های کاهش خطرات رادیوگرافی
- به محل‌هایی مراجعه کنید که از دستگاه‌های قدیمی رادیوگرافی استفاده نمی‌کنند.
- اگر خانم بارداری نیاز به تهیه رادیوگرافی داشته باشد لازم است وضعیت خود را به تهیه کننده رادیوگرافی اطلاع دهد تا حفاظت‌های موردنیاز را به عمل آورد.
- استفاده از یقه‌های گردنی برای محافظت از تیروئید یا استفاده از پیش بندهای سربی برای حفاظت از اندام‌های حساس به اشعه مفید است.
- برخی از بیماران تصور می‌کنند که گم کردن رادیوگرافی‌ها اهمیتی ندارد و می‌توانند آن را تکرار کنند، اما این مساله درست نیست، بلکه محافظت در برابر تکرار تهیه رادیوگرافی هم توصیه میشود.
رادیوگرافی دندان باید با اقدامات حفاظتی انجام گیرد
مهندس علی گورانی، کارشناس بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در این باره می‌گوید:
«میزان تشعشع رادیوگرافی تک دندان در مقایسه با دیگر دستگاه‌های پرتو تشخیصی کمتر است اما به دلیل استفاده زیاد از این دستگاه، خطرات آن قابل توجه بوده و ضرورت دارد هنگام استفاده از دستگاه‌های مولد اشعه، اقدامات حفاظتی رعایت شود.
http://img.tebyan.net/big/1390/04/81...6551693038.jpg
به دلیل این که محل رادیوگرافی دندان در فاصله خیلی نزدیک با تیروئید بیماران است و احتمال پرتوگیری تیروئید از این دستگاه زیاد است، بنابراین توصیه میشود در هنگام استفاده از این دستگاه، تیروئید بیمار با شیلد یا حفاظ مخصوص پوشیده شود.
بیماران برای گرفتن عکس حتماً باید از عینک مخصوص محافظ چشم، روپوش سربی و شیلد تیروئید استفاده کنند تا تحت تاثیر تشعشعات این دستگاه قرار نگیرند.
مقدار تشعشع دستگاه رادیوگرافی دندان تقریباً یک پنجم مقدار تشعشع در تصویربرداری رادیولوژی سینه است. رعایت نکات ایمنی و حفاظتی دستگاه‌های پرتو پزشکی از نظر قانونی الزامی است و اگر این امر صورت نگیرد تخلف محسوب میشود و مردم باید درباره این نکات اطلاع داشته و از مسئولین بخواهند اقدامات حفاظتی را برای استفاده از این دستگاه‌ها برای‌شان انجام دهند.»
هر چند که گفته میشود میزان اشعه در رایوگرافی دندان کم است، ولی باید حتی در برابر این میزان کم نیز از خود مراقبت کرد، زیرا بر اساس برخی تحقیقات برای سلامتی بدن مضر است، مثل تحقیق زیر:
ارتباط تشعشعات رادیولوژی دندان با سرطان تیروئید
در پژوهشی که با حضور 313 بیمار مبتلا به سرطان انجام گرفت، دانشمندان دریافتند که احتمال ابتلا به سرطان تیروئید با افزایش تماس با تشعشعات رادیولوژی در دندانپزشکی تشدید میشود.
به گفته محققان غده تیروئید که در گردن قرار دارد به تشعشعات یونی به ویژه در کودکان حساس است، اما خطرات احتمالی این پرتوها که در دندانپزشکی وجود دارد، اغلب نادیده گرفته میشود.
محققان تاکید دارند باور این که رادیولوژی در دندانپزشکی کاملا بی خطر و ایمن است، باید بیشتر مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرد.
این محققان خاطرنشان کردند که تجویز رادیولوژی فقط باید در مواقع ضروری انجام گیرد و نباید جزو چکاپ معمولی و متداول باشد.
فرآوری: معصومه آیت اللهیبخش سلامت تبیان
منابع: ایسنا
سلامت نیوز
جام جم
