واکسن آنفلوانزا در پیشگیری از ذات‌الریه موثر است
واکسن آنفلوانزا در پیشگیری از ذات‌الریه موثر است
یک فوق تخصص بیماری‌های ریه با بیان این که بیماری ذات الریه، پنجمین علت مرگ و میر در جهان است که با علائمی چون سرفه، خلط، تنگی نفس و درد سینه بروز می‌یابد، سیگاری‌ها و اطرافیان آنها از جمله فرزاندانشان را که در معرض انبوه سموم و ترکیبات بیماری‌زای ناشی از سیگار والدین قرار دارند، آسیب‌پذیرترین گروه در برابر این بیماری عنوان کرد.
دکتر ابوالحسن حلوانی اظهار کرد: ذات الریه یا پنومونی یکی از انواع عفونت‌های تنفسی است که شدیدتر از سایر عفونت های تنفسی می‌باشد.
وی با بیان این که این بیماری بافت ریه را درگیر می‌کند، ادامه داد: بیماری ذات الریه در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح، با عوارض و حتی مرگ و میر همراه خواهد بود.
دکتر حلوانی خاطر نشان کرد: در حال حاضر بیماری پنومونی به عنوان پنجمین علت مرگ و میر در بین تمام عوامل مرگ و میر در جهان مطرح شده است.
وی با بیان این که این بیماری در تمامی سنین مشاهده می‌شود افزود: این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که نقص ایمنی دارند، شدت و عوارض بیشتری دارد.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی یادآور شد: مهمترین روش ابتلا به این بیماری آسپیره کردن عوامل میکروبی ته حلق می‌باشد. در حالت عادی نیز مقدار کمی آسپیراسیون ترشحات ته حلق وجود دارد که سیستم دفاعی بدن مانع بروز عفونت ریوی می‌شود ولی متعاقب عفونت‌های ویروسی یا نقص دفاعی در سیستم تنفسی از قبیل اختلال عملکرد سیستم تنفسی یا کاهش ترشحات موکوس یا نقص ایمنی سلولی، ریه توانایی مقابله با عوامل میکروبی وارد شده را نداشته و در نتیجه عفونت‌های ریوی بروز می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد اذعان داشت: سایر روش‌های ابتلا به پنومونی انتقال عوامل عفونی از طریق هوا و استنثاق این عوامل (مثل سل) و همچنین انتقال عوامل عفونی از طریق گردش خون در سایر مناطق عفونی بدن و انتقال سیستم عفونت به ریه متعاقب وارد شدن ضربه مثل چاقو می باشد.
وی، تب و لرز، سرفه، خلط و درد سینه را از علائم بالینی این بیماری عنوان کرد و افزود: در این شرایط معمولا تعداد تنفس و ضربان قلب بیمار افزایش می‌یابد.
دکتر حلوانی افزود: گاهی مواقع علائمی از قبیل درد بدن، تهوع، استفراغ، درد شکمی و گاهی سطح هوشیاری با علائم بالینی در بیمار بروز پیدا می‌کند.
وی با بیان این که ذات الریه در سنین بالا ممکن است تنها خود را به صورت ضعف و بی حالی و عفونت سطح هوشیاری نشان دهد، افزود: معمولا یک بیمار مبتلا به پنومونی بد حال و بی اشتهاست لذا بیماری که علائم بالینی فوق الذکر را داشته باشد حتما بایست به پزشک مراجعه کند. پزشک با گرفتن شرح حال بالینی به انجام معاینه فیزیکی مشکوک به ذات الریه خواهد شد.
دکتر حلوانی یادآور شد: بعد از تشخیص بیماری پزشک است که باید تصمیم بگیرد که آیا می‌توان بیمار را سرپایی درمان کرد یا نیاز به بستری شدن دارد؟
وی افزود: بیمارانی را که سن کمتر از ۵۰ سال داشته، توانایی خوردن و آشامیدنی دارند و حال عمومی آنها زیاد بد نباشد، می‌توان به صورت سرپایی با آنتی بیوتیک خوراکی درمان کرد، البته این افراد در صورتی که بعد از ۴۸ ساعت به درمان خوراکی جواب نداد حتما باید به پزشک مراجعه و همچنین بعد از کامل شدن دوره درمان (۱۰-۷ روز) جهت اطمینان از بهبودی بایستی به پزشک مراجعه کنند.
وی توصیه کرد: افراد بالای ۵۰ سال که بیماری همزمان از قبیل بیماری قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی یا سرطان داشته یا در شرایطی باشند که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف باشد (از قبیل بیماران سرطانی یا پیوند اعضا که تحت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی از قبیل کورتون هستند و همچنین افرادی که توانایی خوردن و آشامیدن را ندارند و یا این که مراقبت کاملی از آنها در منزل نمی‌شود) حتما باید در بیمارستان بستری شوند.
دکتر حلوایی همچنین توصیه کرد: از آنجا که طول دوره درمان ذات الریه ۷ تا ۱۰ روز است هر چند بیمار بعد از ۷۲-۴۸ ساعت پس از شروع درمان بهبودی نسبی را دارد ولی به هیچ وجه نباید آنتی بیوتیک قطع کرد و دوره درمان باید کامل انجام شود.
وی در خصوص روش‌های پیشگیری از بیماری پنومونی یا ذات الریه اظهار داشت: قطع سیگار مهمترین اقدام جهت پیشگیری از بیماری است چرا که بررسی‌ها نشان داده اند مصرف سیگار علاوه بر احتمال ابتلا فرد سیگاری به ذات الریه را افزایش می‌دهد و همچنین افرادی که در معرض دود سیگار هستند مخصوصا فرزندان این افراد نسبت به سایرین با احتمال ابتلای بیشتر به ذات الریه مواجه‌اند.
وی تزریق واکسن آنفولانزا را از دیگر روش‌های پیشگیری از بیماری ذات الریه عنوان کرد و افزود: واکسن آنفولانزا به تمام افرادی که بالای ۵۰ سال دارند و همچنین افراد زیر ۵۰ سال که مبتلا به بیماری قلبی – ریوی (مانند آسم) کلیوی و دیابت بوده و افرادی که زیر ۱۸ سال بوده و آسپرین مصرف می کننده افراد ساکن در سرای سالمندان و پرسنل بهداشتی درمانی، افرادی که در تماس با افراد پر خطر بوده توصیه می شود این واکسن را سالانه تزریق کنند. زمان تزریق واکسن از اواخر شهریور تا اوایل آذر ماه هر سال می باشد.
دکتر حلوانی افزود: واکسن دیگر واکسن پنوواکس است که به تمام افراد بالای ۶۵ سال و همچنین افراد زیر ۶۵ سال که بیماری مزمن کبدی – ریوی (افراد آسمی نیازمند تزریق واکسن نیستند) دیابت، نارسایی مزمن کلیوی، افرادی که طحال آنها بیرون آورده شده است و همچنین افراد سیگاری و افراد نقص ایمنی توصیه می شود. این واکسن را هر زمانی در طول سال می توان تزریق کرد و تزریق یک نوبت در طول زندگی کافی است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد متذکر شد: افراد مبتلا به نقص ایمنی و همچنین افرادی که زیر ۶۵ سالگی این واکسن را تزریق کرده و هم اکنون بالای ۶۵ سال بوده و بیشتر از ۵ سال از تزریق گذشته است در این گروه نوبت دوم بعد از پنج سال توصیه می‌شود و در غیر این صورت یک نوبت کافی است.
وی اضافه کرد: افرادی که سطح هوشیاری آنها متعاقب مشکلات مغزی پایین بوده و احتمال آسپیراسیون در آنها زیاد است در موقع تغذیه حتما بایستی مراقبت های کافی مثلا بالا بردن سر تخت، تغذیه شدن به آرامی، قطع تغذیه بلافاصله هنگام سرفه را رعایت کنند چرا که با این اقدامات احتمال بروز ذات الریه کاهش می‌یابد.
این فوق تخصص بیماری ریه در پایان یادآور شد: هر چند علائم بیماری ذات الریه تا حدی شبیه عفونت های تنفسی فوقانی مثل سرما خوردگی و سینوریت است ولی همانطور که ذکر شد در صورتی که بیماری تب داشته باشد و تنگی نفس و درد سینه همزمان با سرفه و خلط و تعداد تنفس زیاد شده باشد حتما باید به بیماری ذات الریه مشکوک شد و ضمن خودداری از خود درمانی به پزشک متخصص مراجعه کنند.
