بهمن جلالی (۱۳۲۳ ۱۳۸۸)

بهمن جلالی متولد سال ۱۳۲۳ در تهران است او لیسانس اقتصاد خود را از دانشگاه ملی (شهید بهشتی) گرفته ولی یکی از بهترین عکاسان ایران شده است.
برخی از آثار او که به صورت کتاب در آمده اند عبارت است از: روزهای خون، روزهای آتش (با همکاری کریم امامی)، خرمشهر، کتاب عکاسی سیاه و سفید (با همکاری کریم و گلی امامی)، گنج پیدا( عکس هایی از دوران قاجار) و ...
وی از فارغ التحصیلی از دانشکده اقتصاد دانشگاه ملی (دانشگاه شهید بهشتی) همکاری خود را با "قباد شیوا" در نشریه ای به نام "تماشا" متعلق به صدا و سیما شروع کرد.
بهمن جلالی پس از پایان دوران خدمتش عازم انگلستان شده و در استودیوی «جان ویکرز» عکاس سرشناس آن دوران شروع به کار می کند. همکاری او با استودیوی جان ویکرز منجر به عضویت او در انجمن سلطنتی عکاسان انگلستان شد.
در سال ۱۳۵۵ و با ورود مرحوم "اسد بهروزان" ایرانشناس سرشناس و در برابر اصرار او برای بازگشت جلالی به ایران بالاخره جلالی به ایران باز می گردد و در پروژه ای با او همکار می شود.
در همین سال او در مسابقه ای تحت عنوان "نمایشگاه هنر آفریقای سیاه در ایران" شرکت کرده و پس از آن که به عنوان عکاس برتر ایران انتخاب می شود از هفت کشور مهم این قاره شامل کشورهایی چون نیجریه ، غنا ، سنگال ، ساحل عاج ، سیرالئون و ... عکاسی می کند. این عکس ها در مجموعه ای تحت عنوان «کتاب هنر آفریقای سیاه» به چاپ می رسد.
جلالی اولین نمایشگاه انفرادی خود را در سال ۱۳۵۰ برپا کرده است. اما برپایی نمایشگاهی در سال ۱۳۵۶ در نگارخانه شهر به عنوان نقطه عطفی در زندگی هنری جلالی قلمداد می شود.
سال ۱۳۵۷ سال بهمن جلالی و عکاسان مشهوری چون مرحوم گلستان بود . آنها با به تصویر کشیدن روزهای انقلاب نایاب ترین لحظات تاریخ معاصر ایران را به ثبت رسانده بودند.
جلالی بعدها درباره آن روزها می گوید: « اتفاقی جلوی چشمان می افتاد که فقط در کتاب ها در مورد آن خوانده بودیم؛ چیزهایی مثل انقلاب اکتبر (انقلاب روسیه) یا انقلاب کوبا. انقلاب به قدری عجیب و جذاب بود که می خواستیم هر تکه آن را بخوریم. برای ما که در دوره خود هیچ اتفاقی را ندیده بودیم خیلی تازه بود. عکاسی از این اتفاقات هم لذت داشت.
حتی از خطری هم که وجود داشت لذت می بردیم. دوست داشتیم جلوتر از همه باشیم و همیشه فکر می کردیم که ممکن است همه افراد تیر بخورند ولی چون ما عکاسی می کردیم تیر نمی خوریم. همه عکاس ها این جوری فکر می کردند."
سال ۵۸ دولت ایران او را به نیکاراگوئه فرستاد تا از انقلاب تازه به پیروزی رسیده این کشور عکاسی کند ولی کمتر کسی عکس های جلالی و روایتش را از اوضاع و احوال این کشور و انقلاب آن دیده است.
با آغاز جنگ تحمیلی جلالی راهی خرمشهر می شود ما حصل این عکس ها کتاب "خرمشهر" بود که فقط دو بار تجدید چاپ شد. البته اخیرا بهمن جلالی توانست ۱۲۵ اسلاید و عکسهایی از اشغال خرمشهر و هشت سال دفاع مقدس را در برلین به نمایش بگذارد و فیلمی ۱۲ دقیقه ای را نیز در فستیوال فیلم و عکس مستند برلین عرضه کند. او در این «اسلایدشو» که نام «روایت شهری که بود» را انتخاب کرده است چگونگی اشغال این شهر را نشان داد.
بهمن جلالی طی این سال ها گردآوری و اصلاح نگاتیوهای شیشه ای گنجینه کاخ گلستان را برعهده گرفت. جلالی با نگاهی متفاوت این عکس های قاجاری را تغییر داده و در نمایشگاه هایی در خارج و داخل کشور به نمایش درآورده است.
بهمن جلالی در پیشگفتار کتاب «گنج پیدا» (که در واقع کتاب چاپ شده از همان نگاتیوهای مکشوفه و نگاتیوهای آلبوم خانه است) دوره عکاسی که از حدود سال های ۱۲۶۰ هجری قمری در ایام سلطنت ناصرالدین شاه شروع و تا دوران کوتاه سلطنت احمدشاه ادامه داشت را «دوران طلایی» عکاسی ایران می نامد.
دوره ای که مردانی با علاقه مندی، کوشش و زحمت بسیار، با دوربین های بزرگ و سنگین، به وسیله شیشه های حساس، شکننده و بسیار کند از هر چه توانستند عکس گرفتند و مراحل ظهور و چاپ عکس را که استادکاری ظرافت، مهارت و دقت بسیار طلب می کرد طی کردند. آنها دوربین و وسایل خود را در مراسم رسمی، شکار ییلاق و روبه روی ابنیه تاریخی و مردم عادی قرار دارند و هزاران سند مهم و معتبر را از دوره خود ثبت کردند که بی شک می توان آن را مهم ترین اسناد تصویری دوره ای معین از تاریخ ایران دانست.
عکس های آن دوران اطلاعات بسیار مهمی را در خود حفظ کرده اند: لباس ها، معماری، مراسم، چهره ها، نوع خانه ها، شوخی ها و بسیاری اطلاعات دیگر. جدا از ارزش های مستند، عکس های دوره قاجار دیدی ناب، خلاق و هنرمندانه را نشان می دهند که بدون هیچ "پشتوانه تصویری" از قبل به وجود آمده اند. برش های کناره عکس ها، ترکیب بندی تصویرها، حالت ها و استفاده از وسایل زندگی مثل صندلی، میز و گلدان های شمعدانی و همچنین پس زمینه هایی را که زاییده خلاقیت عکاسان آن دوره بوده است می توان در این زمره به شمار آورد.
برگزاری بیش از ۵۰ نمایشگاه عکس در ایران، فرانسه، آلمان، مجارستان، چکسلواکی سابق، فنلاند، اسپانیا [نمایشگاه عکس های بهمن جلالی در اسپانیا] و سایر کشورها، تدریس و تحقیق در دانشگاه های تهران ، هنر و دانشگاه آزاد و مرکز تحقیقات و مطالعات ارشاد از سال ۱۳۵۹ تا کنون، همکاری با پروژه چاپ کتاب عکسی درباره ایران که در آلمان به چاپ رسیده ، تحت عنوان "ایران"، تأسیس عکسخانه ایران، سردبیر فصلنامه "عکسنامه" از دیگر فعالیت های این استاد عکاسی است. او جمعه ۲۵ دی ۱۳۸۸درگذشت.
http://www.aftabir.com/images/article/break.gif