عکاسی هنر طبقه متوسط

متنی که ملاحظه می نماید معرفی کتاب عکاسی هنر میانه نوشته پی یر بوردیو ترجمه کیهان ولی نژاد است که در اردیبهشت سال ۱۳۸۶ منتشر شد. این کتاب تنها اثر بوردیو در زمینه جامعه شناسی هنر اوست که تاکنون به فارسی ترجمه شده است. متن حاضر حاضر سرفصل ها و اهمیت کتاب را توضیح می دهد. ضمنا نقد و معرفی درباره این کتاب در روزنامه شرق منتشر شده است که آن نیز اضافه شده است. تاکنون این کتاب ندیده ام و فعلا نظری درباره آن نمی دهم. اما از اینکه این کتاب به فارسی ترجمه شده است بسیار خرسندم. امیدوارم بزودی آن را تهیه کنم و نقدی بر آن بنویسم.


● بخش اول
▪ فصل اول
۱) آیین اتحاد و تفاوت های پرورده
۲) مشق عکاسی به مثابه ی شاخص و ابزار یک پارچه گی
۳) مناسبت های مشق عکاسی و عکاسی مناسبتی
۴) هواخواهان یا هنجار گریز ها
۵) تمایز های طبقاتی


● فصل دوم
۱) هنری که از هنر تقلید می کند
۲) سلیقه ی ناپرورده
۳) پایگان مشروعیت ها


● بخش دوم
▪ فصل سوم
۱) بلند پروازی های زیباشناسانه و آرمان های اجتماعی
۲) ناشکیبایی ها در برابر محدودیت ها
۳) شکیبایی در برابر دشوار های حرفه ی عکاسی


● فصل چهارم
۱) هنر مکانیکی، هنر طبیعی: هنرمندان عکاس / ژان – کلود شامبوردون
۲) استثنا ها و چیز های عادی
۳) آفرینش نامطمئن و زیباشناسی اختیاری
۴) یادآوری زیباشناسانه ی گذشته ها و جای گاه اجتماعی


● فصل پنجم
▪ حرفه یی ها یا برگزیده گان
۱) عکاسان حرفه ای / لوک بولتانسکی و ژان – کلود شامبوردون
۲) توقع حرفه ی عکاسی و توقع حرفه یی ها
۳) رفتار شایسته: عکاسان و موفقیت
دوربین عکاسی و یک نفر عکاس و چیزی که از آن عکس گرفته می شود. می تواند موضوع کار یک رمان نویس باشد. می تواند یک فیلم پلیسی هیجان انگیز از رویش ساخته شود. یا ایده ای شود برای نوشتن یک کتاب جامعه شناختی؛ یعنی همان کاری که پی یر بوردیو انجام داده است: نوشتن کتابی در مورد اینکه عکاسی چه چیزی است، در جامعه چگونه پدیدار می شود و چگونه تاثیر می گذارد و در گذشته چه بوده و در زمان حال (زمان نوشتن کتاب، ۱۹۶۵) چگونه است و طبقات اجتماعی چه رابطه ای با عکاسی دارند و اگر عکس های مختلف را جلوی روی مان بگذاریم، چه چیز هایی را می شود فهمید. چرا یک عکس مجاز می شود و یک عکس نه؟ چرا توریست ها از چیز هایی عکس می گیرند که برای ما عجیب هستند؟ ده ها چرا دیگر همه جمع شده اند تا یک کتاب در مورد عکاسی را شکل بدهند: عکاسی، هنر میان مایه.
کتاب دارای ویژگی های خودش هست: مثل بدیع بودن موضوع، زاویه های دید جدیدی که ارائه می دهد و بحث هایی که پیش می کشد؛ با این حال یک مشکل بزرگ در کتاب نمود پیدا می کند: کتاب قدیمی است. از ۱۹۶۵ تا الان بیش از چهل سال گذشته است. در این مدت آمدن دوربین های عکاسی دیجیتال، دوربین های معمولی اتوماتیک، پرینتر های رنگی و آخر سر موبایل های دوربین دار انقلابی در مبحث کاری کتاب ایجاد کرده اند، طوری که همه چیز هایی که در کتاب آمده را باید بازنویسی کرد تا با چیزی که ما الان از عکاسی می شناسیم، مرتبط شود.
کتاب بیشتر خوانندگان خویش را از بین علاقه مندان به فلسفه (که نام پی پر بوردیو را می شناسند) و علاقه مندان به جامعه شناسی و انسان شناسی پیدا خواهد کرد. کتابی که می تواند خواننده ی عام هم داشته باشد، اما قدرت سردرگم ساختن خواننده ی معمولی را در خود پنهان کرده است که می تواند آزار دهنده باشد.
متن معرفی روزنامه ی شرق بر این کتاب را بخوانید که روز یکشنبه ۶ خرداد منتشر شده است، این متن بدون امضای نویسنده است. اگر روی لینک روزنامه ی شرق کلیک کنید، می توانید ویژه نامه ی این روزنامه در مورد پی یر بوردیو را نیز بخوانید. (سید مصطفی رضیئی، سودارو.)
عکاسی، هنر میان مایه» عنوان کتابی از پی یر بوردیو است که کیهان ولی نژاد آن را به فارسی برگردانده و نشر دیگر، اواخر اردیبهشت ماه سال جاری منتشرش کرده است.
بوردیو را می توان یکی از منتقدان سرسخت مدرنیته و البته میراث دار این سنت فکری دانست که در کتاب خود به صورت مشخص، مقوله جامعه شناسی هنر و عکاسی را با رویکردی انتقادی بررسی می کند.
او در این کتاب از جایگاه اجتماعی عکاسی و دوربین عکاسی سخن می گوید. جست وجوی روابط طبقاتی و تحلیل دوربین عکاسی به عنوان نظامی از دلالت های اجتماعی بصیرتی می خواهد که شاید در معدود افرادی دیده شود. همین بصیرت است که بوردیو را در طرح مباحث فرهنگی اجتماعی، به بررسی انتقادی زندگی روزمره و تحلیل موضوعات عادی می کشاند.«عکاسی هنر میان مایه» نیز از این رویکرد بوردیو بی بهره نیست و فصل ها و موضوعات آن نشان از چیرگی وصف ناپذیر این روشنفکر فرانسوی، نسبت به نظریه های فرهنگی و اجتماعی دارد.
این کتاب که در اصل به زبان فرانسه نوشته شده، ترجمه انگلیسی کاملی ندارد و برخی از فصول که کمتر با عکاسی و جامعه شناسی هنر در ارتباط بوده، توسط مترجم انگلیسی حذف شده است. مترجم فارسی کتاب نیز متن را از انگلیسی ترجمه کرده است. این کتاب با بحث درباره چارچوب انسان شناسی و بحثی تحلیلی درباره عکاسی آغاز می شود که بر اساس آن چون عکاسی از نظر فنی و هزینه تهیه ابزار و وسائل برای همگان در دسترس است، می تواند به عنوان یک شاخص دستمایه پژوهش و درک ذوقیات گروه ها و اقشار مختلف جامعه قرار گیرد. نابغه فرانسوی در این کتاب که همراه با تنی چند از پژوهشگران و صاحب نظران نوشته شده است، گروه های مختلفی را که دوربین عکاسی را به کار می برند مورد مطالعه قرار داده است. این گروه ها عبارتند از؛ کارگران کارخانه رنو، روستاییان منطقه بی آرن و اعضای باشگاه های عکاسی در لیل.
این بررسی تجربی و به ظاهر پوزیتیویستی نگاه کلی بوردیو را به جامعه شناسی نشان می دهد. بوردیو با دستاویز قرار دادن یک مطالعه تجربی و البته انتقادی در کار خود، نشان می دهد که چطور عکاسی با زندگی خانوادگی و طبقاتی ارتباط دارد و به عنوان یک هنر یکپارچه ساز عمل می کند.
این کتاب در ۲ بخش و ۵ فصل تنظیم شده که فصل اول شامل موضوعات محوری ای چون «آیین اتحاد و تفاوت های پرورده»، «مشق عکاسی به مثابه شاخص و ابزار یکپارچگی»، «مناسبت های مشق عکاسی و عکاسی مناسبتی»، «هواخواهان یا هنجارگریزها» و«تمایزهای طبقاتی» است.بوردیو در این فصل با نگاهی انتقادی به جامعه شناسی هنر از عکاسی به عنوان یکی از شاخه های هنر که به یکپارچگی منجر می شود یاد می کند. او در فصل دوم کتاب به«تعریف اجتماعی عکاسی» می پردازد و همچنین «هنری که از هنر تقلید می کند»، «سلیقه ناپرورده» و «پایگاه مشروعیت ها» را تشریح می کند. فصل سوم کتاب «بلند پروازی های زیباشناسانه و آرمان اجتماعی» نام دارد که رابرت کستل و دومینیک اشناپر آن را نوشته اند.
«هنر مکانیکی، هنر طبیعی؛ هنرمندان عکاس»، نوشته ژان کلود شامبوردون، فصل چهارم کتاب است.واپسین فصل کتاب نیز«حرفه ای ها یا برگزیدگان عکاسان حرفه ای» نام دارد که لوک بولتانسکی و ژان کلودشامبوردون آن را نوشته اند.
پی یر بوردیو سعی می کند تا در مقام داستان نویسی که زبان صریح و قاطعی دارد جهان را مشاهده کند. این کتاب اوج کوشش اوست. بصیرت او نسبت به مطالعه و معرفی کاربرد های عمومی دوربین، لذت های شناخت را در ما به وجود می آورد و به شکلی ارزش مند یادآور می شود که مطالعات فرهنگی نیازمند زیر بناهای تجربی و نظری یی است که روش دورکیم در جامعه شناسی به نحو مطلوبی در اختیارمان می گذارد.


● سیمون فریث
مشق روزمره ی عکاسی توسط میلیون ها عکاس آماتور – عکس های لحظه یی خانواده گی، عکس های تعطیلات، چهره نگاره های مراسم عروسی – فعالیتی خودجوش و بسیار فردی به نظر می رسد. اما بوردیو و هم کاران اش نشان می دهند که فعالیت های فرهنگی کمی وجود دارند که سازمان یافته تر و نظام مند تر از کاربرد های اجتماعی این هنر معمولی باشند.
مخاطبان خاص کتاب "عکاسی، هنر میان مایه" که یکی از آثار بزرگ در زمینه ی تحلیل اجتماعی و فرهنگی است، دانش جویان جامعه شناسی خواهند بود و مخاطبان عام اش کسانی خواهند بود که به اشکال و خصوصیات فرهنگ مدرن می پردازند. کتاب حاضر هم چنین کاربرد بسیاری در خصوص مطالعات فرهنگی و رسانه ای خواهد داشت.
پی یر بوردیو استاد جامعه شناسی در کالج دو فرانس و مدیر دروس در مدرسه مطالعات عالی علوم اجتماعی ا ست. لوک بولتانسکی، رابرت کستل، ژان – کلود شامبوردان و دومینیک اشناپر در گردآوری این کتاب به او یاری رساندند.