سرنوشت نامعلوم جانشین تلسکوپ هابل

کنگره آمریکا درحال بررسی قطع بودجه پروژه ساخت این تلسکوپ برای سال آینده است به طوریکه یکی از مهمترین دستاوردهای بشر برای کشف جهان در انتظار سرنوشت نامعلومی است.


کنگره آمریکا درحال بررسی قطع بودجه پروژه ساخت تلسکوپ فضایی "جیمز وب" ناسا است بنابراین، جانشین تلسکوپ فضایی هابل با خطر توقف کامل مواجه است.

ستاره شناسان امید بسیاری به آنچه که این تلسکوپ قرار است در آینده انجام دهد دارند. در صورتیکه این تلسکوپ از بین برود شود بسیاری از اکتشافات در سراسر کیهان نیز از بین می رود.

در حقیقت کنگره آمریکا در حال مذاکره برای تقسیم بودجه سال آینده است. یکی از مواردی که می تواند در این بررسیها قطع شود بودجه ناسا به ویژه در بخش پروژه پرهزینه "جیمز وب" است که بر طبق برنامه زمانبدی باید در سال 2016 پرتاب شود.

روزنامه گاردین در این خصوص نوشت: احتمال دارد که کنگره، بودجه ناسا برای سال آینده را در حدود 1.9 میلیارد دلار یا در حدود 9 درصد از کل بودجه آژانس فضایی آمریکا قطع کند.

در ابتدای این پروژه، هزینه ساخت تلسکوپ فضایی جیمز وب با هزینه 1.6 میلیارد دلار ارزیابی شد، اما با پیشرفت پروژه، هزینه ها به 3 میلیارد دلار رسید. درحالی که هزینه نهایی آن می تواند بالغ بر 6.8 میلیارد دلار شود.

در این خصوص "ریک هوارد"، مدیر برنامه این تلسکوپ در ناسا گفت: "ما برای ساخت این تلسکوپ به بیشتر از 10 فناوری نیاز داریم و برای ساخت دو قطعه مهم یعنی آینه ها و سایه بانها به بودجه نیاز داریم.

ما پیشرفت بسیار خوبی داشته ایم اما کار بسیار دشوارتر و طولانی تر از آن چیزی است که تصور می کردیم. برای مثال، ما یک چسب جدید را برای فیبرهای کربنی ساختیم چراکه مواد شیمیایی که در اختیار داشتیم جوابگو نبودند."

رصد مادون قرمز

به نوشته مجله "پی. سی مگزین"، با به مخاطره افتادن پروژه جیمز وب، ماموریت کشف ماهیت جهان نیز ممکن است به تاخیر بیفتد. در حقیقت، هرچند قرار است وب جایگزین هابل شود، اما اساساً با هابل متفاوت است. به طوریکه هابل در طیف نور مرئی رصدهای خود را انجام می دهد درحالی که جیمز وب در طیف مادون قرمز جهان را اسکن می کند.

رصد آسمان در طیف مادون قرمز، کلید اصلی وب در انجام اکتشافات جدید است. برای مثال، این تلسکوپ قادر خواهد بود در ابرهای گرد و غباری که با تلسکوپهای معمولی نور مرئی قابل رویت نیستند نفوذ کند.

اما رصد در طیف مادون قرمز نیز یکی از دلایلی است که موجب شده این تلسکوپ فضایی تا این حد پرهزینه شود.

برای اینکه این تلسکوپ بتواند تمام اجرامی را که نور مادون قرمز تابش می کنند تحت پوشش قرار دهد باید در موقعیتی بالاتر از موقعیت ماهواره معمولی قرار گیرد تا از تداخلات بالقوه با سایر رصدگرها مصون بماند.

در واقع، جیمز وب باید در فاصله چهار برابر فاصله زمین تا ماه و در مدار خورشید در حدود فاصله یک میلیون و 500 هزار کیلومتری قرار گیرد. قرار گرفتن در این فاصله بسیار دور، سرویس و تعمیر این تلسکوپ را غیرممکن خواهد کرد و به همین علت ناسا باید در مورد این تلسکوپ طراحی بی نقصی داشته باشد و قطعات بی نهایت دقیقی را بسازد.

تکمیل صیقل آینه های جیمز وب

احتمال توقف پروژه وب در شرایطی نگرانی جامعه نجومی دنیا را برانگیخته است که 2 جولای سایت "اسپیس دیلی" نوشت که ناسا فرایند صیقل دادن آینه های این تلسکوپ فضایی را به اتمام رساند.

تلسکوپ وب از چهار نوع آینه تشکیل شده است. اولین نوع این آینه ها فضایی در حدود 25 متر را اشغال می کند. این آینه به دانشمندان اجازه خواهد داد که نور اجرام تیره و بسیار دور را بسیار سریعتر از تلسکوپهای فضایی فعلی رصد کند. این آینه ها از فلز برلیم ساخته شده اند.

"لی فینبرگ"، مدیر تلسکوپ نوری وب در "مرکز فضایی گودارد" ناسا در این خصوص اظهار داشت: "صیقل آینه وب به عنوان بزرگترین و مهمترین چالش فناورانه در ساخت این تلسکوپ به شمار می رفت. بنابراین با اتمام فرایند صیقل کاری، ما به پیشرفت چشمگیری دست یافتیم."

این آینه ها در مرکز "سیستمهای نوری یکپارچه l3" در ریچموند کالیفرنیا صیقل داده شدند. دقت آنها کمتر یک میلیونیم یک اینچ است. این دقت برای تهیه تصاویر با وضوح بسیار بالا در دمای 400- فارینهایت (240- درجه سانتیگراد) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

پس از صیقل دادن آینه ها دانشمندان پروژه جیمز وب مرحله روکش گذاری آنها را آغاز کردند. در این مرحله، آینه ها با لایه های نازک میکروسکوپی طلا روکش می شوند. این روکش میزان اثربخشی بازتابش نور مادون قرمز را افزایش می دهد.

ناسا تاکنون روکش گذاری 13 آینه از مجموع 18 آینه اولیه را به اتمام رسانده و قرار است از ابتدای سال آینده تمام روکش گذاریها را انجام دهد. این 18 آینه اولیه در کنار آینه اصلی تلسکوپ وب را می سازند. قطر این آینه بزرگ 6.5 متر است.

این درحالی است که با احتمال قطع بودجه ناسا ادامه مرحله روکش گذاری در معرض خطر توقف قرار گرفته است.

تاریخچه تلسکوپ فضایی جیمز وب

تلسکوپ فضایی مادون قرمز جیمز وب با هدف ساخت جانشین مناسبی برای تلسکوپهای فضایی هابل و اسپیتزر و رصد دورترین اجرام کیهانی درحال ساخت است.

این تلسکوپ یک پروژه بین المللی است که با همکاری آژانس فضایی آمریکا (ناسا)، آژانس فضایی اروپا (اسا) و آژانس فضایی کانادا اجرا می شود.

بر طبق پیش بینی ها این تلسکوپ باید در بازه زمانی 2016 تا 2018 همراه با موشک آریان 5 آژانس فضایی اروپا از پایگاه فضایی گوییانا در فرانسه پرتاب شود.

درحالی که اکنون سرنوشت این تلسکوپ به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای نجومی در ابهام فرو رفته است.