اصول نگهداري لاک پشت در منازل

امروزه زندگی در مجتمع های مسکونی وآپارتمانی که نگهداری سگ وگربه در آنها ممنوع یا مشکل میباشد باعث شده که لاک پشت بعنوان حیوان خانگی که سروصدایی ندارد جهت سرگرمی کودکان مطرح شود. جالب اینکه این جانوربی آزارمیتواندتا صد سال یا بیشتر عمر کند.ولی گاهی مرگ آنها خیلی سریع فرا میرسد و بایدعلت جستجو گردد.صدمات ناشی از حمل،گرسنگی وشرایطبد نگهداری آنها در منازل و نامتعادل بودن هوای محیط مهمترین عوامل هستند.

این حیوان برای اینکه به خواب زمستانی فرو رودباید درونش خالی از طعام باشد به همین علت در طبیعت هشت روز قبل از اینکه به آرامش زمستانی برسد خوراکی نمی خورددر حالیکه در اسارت اکثر بچه ها تا آخرین ساعات به بازیچه خود غذا میخورانندو حتی برای خواب زمستانی آنها نیز جای مناسبی را تدارک نمی بینند آنها از تشک معمولی یا ماسه نرم یا خاک اره ،بعنوان بستر استفاده میکنند ودر حالی که هر سه اینها برای استراحت حیوان نامناسب است .

لاک پشت برای اینکه خواب آرام و مداومی داشته باشد باید در محلی به خواب رود که گرمای آن بین ۵تا۸ درجه سانتیگرادباشد.ممکن است این پرسش مطرح شودکه آیا لاک پشت هایی که همنشین انسان شده اند میتوانند از خواب زمستانی خود چشم بپوشند؟ جواب کاملا منفی است زیرا بر اساس تحقیقات انجام شده تعداد مرگ ومیر در لاک پشت هایی که به خواب زمستانی فرو نرفته اند دو برابر بیشتر است.برای اینکه این جانور عمر طولانی تری داشته باشد در درجه اول باید غذاهای متنوع و غنی از ویتامین در اختیار داشته باشد .کاهو غذای اصلی و بقیه سبزیجات غذای جنبی او را تشکیل می دهند .فقدان ویتامین ها و کلسیم ، غذاهای بشیار سرد یا آلوده به سم که برای مبارزه با حشرات و آفات گیاهی به کار می روند ناراحتی ها و زخمهایی در معده حیوان بوجود می آوردکه اغلب به مرگ حیوان منجر میشود.کوران شدید هوا،مرطوب ونمناک بودن بیش از حد محل زندگی و پائین بودن حرارت محیط آنها را به سرعت به بیماریهای ریوی مبتلا میسازد.

اکثر مکانهایی که برای نگهداری آنها انتخاب میشود تنگ وکوچک هستند در حالیکه نباید در چنین جایی زندگی کند و به اسارت خویش آگاه گردد.مکانی به عرض وطول ۴ متر میتواند جای مناسبی برای زیست این حیوان باشد در حالیکه در اثر نا آگاهی صاحبان در قوطی یادر داخل کارتن نگهداری میشوند.تاسف آور تر اینکه حتی فروشندگان این حیوان نیز تمایلی به کسب آگاهی و طرق نگهداری لاک پشت از خود نشان نمیدهند.

باید گفت که لاک پشت اسباب بازی نیست و اگر انسانی مسئولیت نگهداری این حیوان رادر منزل به عهده میگیرد می بایست قبل از خرید ،اطلاعاتی در مورد طرز نگهداری و حفاظت آن در برابر بیماریها و مرگ کسب کند و فقط در این صورت میتواند لاک پشت خود را سالها به سلامت برای خود نگهدارد.

اجداد لاک پشت ها دردوره ای که دایناسورها زندگی کردهاند یعنی ۹۰میایون سال قبل می زیسته اند و این حیوانات بخاطر سر سختی و مقاوم بودنشان و نیز سازگاری بسیار بالا در سالهای طولانی حیات بقا یافته اند.

احتمال داده می شود که ماده ها هنگامی که به سن ۵۰-۳۰سالگی میرسند تخمگذاری را شروع میکنند ولی این امر بطور دقیق مشخص نشده است .بین هر دو دوره تخمگذاری معمولا۲ تا ۴ سال فاصله وجود دارد اما ماده تا سنین ۱۰۰-۷۰سالگی قابلیت تولید مثل را دارا است . جالب این است که معمولا ماده ها به همان محلی که به دنیا آمده اند برای تخمگذاری باز میگردند.

وزن متوسط لاک پشت های تخمگذار از ۱۳۶کیلو تجاوز کرده و متوسط طول آنها یک متر یا بیشتر است آنها در هر دوره تخمگذاری حدود۱۱۰تخم میگذارند پس از تخمگذاری حدود ۵۵ روز بعد تخمها تبدیل به نوزاد میشود.اصولا خزندگان از جمله لاک پشتها از تمیز ترین حیوانات به شمار می آیند زیرا هیچگونه بوی نا مطبوعی ندارند .لاک پشت ها ممکن است بعلت تمایلی که به گیاهان و سبزیجات نشان می دهند گلهای باغچه ویا گلخانه را از بین ببرند ولی به هر حال توصیه می شود که آنها در فضای آزاد مثل باغچه ها نگهداری شوندولی غذایشان از منابع دیگری تامین گردد.

رها کردن آنها در باغ این مشکل را دارد که ممکن است در اندک زمانی ناپدید شده یا از سوراخی فرار کند ودر هنگام شروع فصل پائیز باید حیوان در مکانی مهار شود چون به خواب زمستانی فرو خواهدرفت

وبرای این منظور چنانچه قسمتی از باغ یا حیاط سیم کشی و محصورگردد بهتر است گلخانه نیز مکان بسیار مناسبی برای نگهداری این حیوان است.

اگر برای مدتی لاک پشت خود را در منطقه معینی از باغ غذادهید حیوان بزودی عادت کرده و هر روز برای گرفتن غذا به همان نقطه مراجعت میکند.غذاهای مختلف ومتنوعی باید به این حیوان داده سود از جمله گیاهان و سبزیها مانند کاهو،کرفس،کلم،گوجه فرنگیو غیره در ضمن آب آشامیدنی نیز نباید فراموش گردد.

اگر لاک پشت بصورت آزادانه نگهداری میشود یک گودال کوچک که بتواند به راحتی در آن وارد و خارج شود مناسب است . طرز تشخیص لاک پشت نر از ماده براحتی میسر است ابتدا لاک پشت را بصورت وارونه در دست بگیرید ئبه پوششی که زیر شکم را فرا گرفته نگاه کنید. لاک زیر شکم نر ،بیضی شکل ومحدب است ولی لاک زیر شکم ماده ها پهن میباشد.

لاک پشت ماده پس از جفتگیری با دو پای عقبی خود که دارای ناخنهای قوی هستند زمین را میکند وتخم ها را در عمق ۱۲ سانتی متری آن میگذارد وبا دقت وحوصله خاکها را سر جای خود ریخته و زمین را مسطح میکند بطوریکه محال است کسی بتواند به وجود آنها پی ببرد.معمولا نوزادان از ۴ تا ۸ هفته بعد سر از تخم در می آورند آنها را باید درون یک محفظه قراز داد و یک فنجان آب نیز در کنار آنها گذاشت.هر روز باید مدتی مقابل نور خورشید قرار بگیرند تا قوی شوند

دکتر مهرداد حلوائی