داروهاي ضد سرفه اطفال چگونه مصرف شود؟

براي کودکان و همچنين والدين آنها، يکي از دردسرسازترين مشکلات تنفسي کودکان که معمولا به دنبال سرماخوردگي و ديگر عفونت هاي دستگاه تنفسي فوقاني URI ايجاد مي شود، سرفه هاي ناراحت کننده اي است که هنگام شب بيشتر مي شود و برنامه خواب کودک و پدر و مادر را به هم مي زند.به همين دليل ، سرفه يکي از شايع ترين علل مراجعه به پزشک اطفال است و پدر و مادرها هم سالانه هزينه هاي هنگفتي براي خريد داروهاي ضدسرفه (OTC بدون نياز به نسخه پزشک) صرف مي کنند.در مطالعه اي که نتايج آن سال 1994 در نشريه JAMA به چاپ رسيد، پژوهشگران دريافتند که 53/7 درصد والدين کودکان 3ساله در 3ماه گذشته براي فرزندان خود از داروهاي OTC کمک گرفته اند که شايع ترين آنها، استامينوفين و داروهاي سرماخوردگي بوده و بديهي است که چنين استفاده گسترده اي از داروهاي سرماخوردگي نمي تواند بدون عوارض جانبي باشد.گروهي رايج از داروهاي مورد استفاده ، داروهاي ضدسرفه نظير ديفن هيدرامين و دکسترومتورفان هستند. با وجود اين که اين داروها تاثير نسبتا خوبي در بزرگسالان دارند ولي پژوهشي که نتايج آن در شماره جولاي ژورنال Pediatric به چاپ رسيده ، اصولا مصرف اين داروها در کودکان را مورد سوال قرار داده و تاثير آنها در مهار سرفه را تنها معادل آب قند دانسته است.«نه دکسترومتورفان و نه ديفن هيدرامين ، هيچيک در کنترل سرفه و بهبود کيفيت خواب کودکان ، مزيتي بر پلاسبو ندارند.»اين مطلبي است که در مقاله بالا، به آن اشاره شده است. دکتر يان.ام.پاول و همکارانش از کالج پزشکي ايالت پنسيلوانيا که مطالعه مزبور را به انجام رسانده اند در اين مقاله مي گويند: «در حال حاضر، فقدان يک دستورالعمل مشخص درباره درمان علامتي کودکاني که به دنبال URI دچار سرفه شده اند، محيطي را فراهم کرده که در آن متخصصان اطفال به وفور اين داروها را تجويز مي کنند، سايتهاي مختلف اينترنتي هر کدام پيشنهادي در اين زمينه ارائه مي کنند و به دنبال آنها، پدر و مادرها هم براي تهيه داروهاي سرکوب کننده سرفه و انواع آنتي هيستامين ها براي بهبود علايم فرزندانشان اقدام مي کنند.»به گفته پژوهشگران ، هدف آنها از انجام اين مطالعه ، اين بود که ببينند آيا مصرف دکسترومتورفان يا شربت ديفن هيدرامين در کودکاني که به دنبال URI دچار سرفه حاد شده اند، تاثيري بر بهبود سرفه هاي شبانه آنها خواهد داشت يا خير؟در اين مطالعه که به صورت دوسوکور انجام شد، يکصد کودک 2 تا 18 سال دچار سرماخوردگي و سرفه هاي شبانه که به طور متوسط 4 روز از بيماري آنها مي گذشت ، در مرکز پزشکي Penn State Hershey مورد مطالعه قرار گرفتند.اين کودکان به 3گروه تقسيم شدند و به ترتيب دکسترومتورفان ، ديفن هيدرامين و پلاسبو دريافت کردند و از والدين آنها خواسته شد، داروها را نيم ساعت پيش از خواب به فرزندانشان بدهند.در شب دوم مصرف داروها، صرف نظر از اين که در کدام گروه قرار داشتند، وضعيت کودکان به طور قابل ملاحظه اي بهتر شده بود و والدين مي گفتند که نه تنها سرفه فرزندشان بهبود يافته بلکه همگي آنها از شروع درمان ، خواب بهتري داشته اند و در واقع نه دکسترومتورفان و نه ديفن هيدرامين ، هيچ يک مزيتي بر پلاسبو نداشتند؛ بعلاوه در گروهي که از دکسترومتورفان استفاده مي کردند، مواردي از بي خوابي به دنبال مصرف دارو گزارش شد و در گروهي که ديفن هيدرامين مصرف کرده بودند، چرت زدن و خواب آلودگي بيشتر ديده مي شد.دکسترومتورفان و ديفن هيدرامين ، هر دو توانايي ايجاد توکسيستي و سميت را دارا هستند. عوارض جانبي دکسترومتورفان عبارت است از:ديستوني ، آنافيلاکسي ، ماستوسيتوز بولوز، وابستگي ، سايکوز، هالوسيناسيون ، آتاکسي ، بي خوابي ، ديابت تيپ يک و مرگ در دوزهاي بالا.اين عوارض بويژه در صورت مصرف همراه با ديگر داروها ديده مي شوند. علاوه بر اينها، دکسترومتورفان ميان نوجوانان مورد abuseنيز قرار مي گيرد.عوارض جانبي ديفن هيدرامين نيز بويژه در صورت مصرف طولاني مدت آن به وجود مي آيد و عبارتست از: خواب آلودگي ، restlessness، اضطراب ، ديستوني ، وابستگي ، سايکوز، ديس آريتمي قلبي ، موج QT طولاني ، رابدوميوليز، تشنج و حتي مرگ.پژوهشگران در اين مقاله تاکيد کرده اند که دکسترومتورفان و ديفن هيدرامين هيچ مزيتي بر پلاسبو در بهبود سرفه هاي شبانه کودکان به دنبال URIو کيفيت خواب آنان ندارد؛ بنابراين همه پزشکان بايد به اين مساله توجه داشته باشند و هنگام تجويز چنين داروهايي ، عوارض جانبي و هزينه آنها را هم مدنظر قرار دهند.در واقع ، سرماخوردگي و علايم آن ، بيشتر اوقات با گذشت زمان و بدون نياز به دارو بهبود مي يابد، ولي اگر اصرار به استفاده از داروهاي سرماخوردگي داريد، بد نيست به توصيه هاي دکتر ورونيکاگان ، متخصص اطفال در گفتگو با WebMD توجه کنيد.وي توصيه مي کند که هنگام تجويز اين داروها يا هنگام خريد داروهاي بدون نسخه از سوي والدين ، داروهايي تجويز شوند که به جاي چند جزئ فعال ، تنها يک جزئ فعال داشته باشند و بيش از 3 روز هم مورد استفاده قرار نگيرند.