آشنايي با ميگ-29
ميگ 29 هواپيمايي جنگنده با هدف ايجاد برتري هوايي است که توسط شرکت ميگ در اتحاد جماهير شوروي طراحي و ساخته شد. طراحي و ساخت اين هواپيما از سال 1970 آغاز و اولين فروند از اين هواپيما در سال 1983 وارد خدمت شد که همچنان توسط روسيه و بسياري کشورهاي ديگر استفاده مي‌شود. هواپيماي ميگ-?? از بهترين محصولات صادراتي براي شوروي در زمان خود و براي روسيه در حال حاضر بوده‌است. اين هواپيما به منظور رقابت با هواپيماهايي اف 18 هورنت و اف16- فالکن ساخته شد.http://img.tebyan.net/big/1390/03/19...8963170254.jpg
تاريخچه
برنامه? ساخت هواپيماي ميگ 29 همانند سوخو سو27- به سال 1969 بازمي‌گردد. در آن زمان شوروي برنامه اف-ايکس (F-X) ايالات متحده را زير نظر داشت که به ساخت هواپيماي اف-?? (F15- EAGLE) منجر گرديد. شوروي دريافت که هواپيماهاي جديد ساخت آمريکا تا حد قابل توجهي داراي برتري نسبت به تمامي هواپيماهاي شوروي هستند و از تکنولوژي پيشرفته‌تري نسبت به اين کشور برخوردار هستند.هواپيماي ميگ21- (MiG21- Fishbed) با وجود چالاکي زياد و قدرت مانور خوب خود، در شب قادر به انجام ماموريت نبود و برد عملياتي به نسبت کوتاهي داشت و همچنين از عدم توانايي استفاده از جنگ افزارهاي گوناگون در حد قابل ملاحظه‌اي رنج مي‌برد. هواپيماي ميگ23- (MiG23- Flogger) که با هدف مقابله با هواپيماي اف4- فانتوم 2 طراحي و ساخته شده بود با وجود سرعت و برد عملياتي مناسب و داشتن فضاي کافي براي حمل سوخت و جنگ افزارهاي مختلف، از قدرت مانور کمي برخوردار بود و در نبردهاي هوايي (داگفايت) تا حد زيادي ناموفق نشان مي‌داد چنين شد که شوروي به فکر ساخت يک هواپيما که ضمن داشتن چالاکي و قدرت مانور خوب داراي برد عملياتي کافي و امکان استفاده از جنگ افزارهاي گوناگون در حد خوبي را داشته باشد، افتاد. علاوه بر اين موارد اين هواپيما مي‌بايست از سيستم‌هاي آيونيوک پيشرفته براي رقابت با هواپيماهاي ساخت آمريکا هم استفاده مي‌کرد. در واکنش به اين نياز ستاد فرماندهي شوروي درخواست ساخت هواپيما پشرفته تاکتيکي را ارائه داد و اين درخواست را در طرحPFI که مخفف هواپيماي پيشرفته تاکتيکي به زبان روسي است را مطرح کرد. مشخصات خواسته براي اين طرح از سوي شوروي تا حد زيادي افراطي و بلند پروازانه بود هواپيماي مورد درخواست آنان بايد برد عملياتي زياد، قابليت خوب براي نبردهاي نزديک، چالاکي و مانور عالي، داراي حداقل سرعت 2 ماخ، داراي قابليت حمل تسليحات سنگين، به همراه استفاده از آيروديناميک پيشرفته که اين مورد آخر توسط موسسه آيروديناميک روسيه به همراهي شرکت سوخو در حال انجام مراحل تحقيقاتي بود.
http://img.tebyan.net/big/1390/03/71...0324622732.jpg
در سال 1971 شوروي تخمين زده بود طرح هواپيماي پي‌اف‌آي (PFI) يا همان هواپيماي پيشرفته تاکتيکي مي‌بايست پر هزينه باشد و مانند طرح آمريکا براي ساخت هواپيماي جنگنده سبک وزن به مانند اف 16- (F-16 Fighting Falcon) و اف17- (YF-?? Cobra) بود، و نيازهاي مشابه را بر آورده مي‌کرد. سپس به علت هزينه بالاي طرح شوروي اين طرح را به دو طرح مختلف تقسيم کرد طرح ال‌پي‌اف‌آي (LPFI) که ساخت يک هواپيماي تاکتيکي پيشرفته سبک وزن و طرح تي‌پي‌اف‌آي (TPFI) يعني ساخت يک هواپيماي تاکتيکي سنگين وزن بود و تفاوت طرح پي‌اف‌آي ابتدايي شوروي و طرح دوم پي‌اف‌آي در تخصصي تر شدن آن بود. طرح کلي پي‌اف‌آي هواپيماي پيشرفته تاکتيکي اوليه به دو طرح تخصصي تر تبديل شد که در هر کدام به روي بعضي از مشخصات بيشتر از ساير مشخصات با توجه به هدف ساخت و نوع ماموريت تاکيد شده بود. طرح هواپيماي تاکتيکي پيشرفته سبک وزن يا همان ال‌پي‌اف‌آي (LPFI) به شرکت ميگ سپرده شد و سرانجام به ساخت هواپيماي ميگ 29- منجر شد و طرح هواپيماي پيشرفته تاکتيکي سنگين وزن و يا همان تي‌پي‌اف‌آي (TPFI) براي مقابله با هواپيماي اف 15- به شرکت سوخو سپرده شد که اين طرح نيز با ساختن هواپيماي سوخو سو27- به پايان رسيد.
طراحي هواپيماي ال‌پي‌اف‌آي با مشخصات جديد در سال 1974 شروع گرديد و به ساخت هواپيماي ميگ 29- اي (MiG29- A) منجر گرديد. اولين پرواز اين هواپيما در 6 اکتبر 1977 صورت گرفت. هواپيماي ميگ 29- تنها يک ماه بعد از اولين پرواز خود در نوامبر 1977 ازسوي ماهواره‌هاي جاسوسي آمريکا مورد شناسايي قرار گرفت. اين هواپيما هنگامي که در مرکز آزمايش پرواز ژوکوفسکي (Zhukovsky) در نزديکي شهرک رامنسکوي (Ramenskoye) حضور داشت مورد شناسايي قرار گرفت و ايالات متحده هواپيمايي با مشخصات شبيه به هواپيماي اف17- ( YF17- Cobra) مشاهده کرد.
ميگ 25 بي (MiG29- B) با تاخيري که به دليل حادثه در دو نمونه اوليه ميگ29- اي (MiG29- A) و به دليل ايراد در موتورها بود، در ژوئن سال1983 وارد خدمت شد، و ناتو هواپيماي ميگ29- بي (MiG29- B) را فالکروم اي(Fulcrum-A) نامگذاري کرد. به طور منطقي بايد ميگ29- A بايد فالکروم اي(Fulcrum-A) ناميده مي‌شد، ولي بدليل آنکه تا قبل از آن ناتو ميگ 29- اي را مشاهده نکرده بود، ميگ 29- بي را نمونه ابتدايي ميگ فرض کرد، و فالکروم اي (Fulcrum-A) نامگذاري کرد هواپيماي ميگ 29- يا همان (Fulcrum-A) در مجموع به تعداد 840 فروند توليد شد. اولين باري که هواپيماي ميگ 29 به در غرب به نمايش عمومي درآمد در ژوئيه 1986 در فنلاند بود و بعد از آن در سپتامبر 1988 در نمايشگاه هوايي فارنبورو (Farnborough Air Show) در بريتانيا به نمايش درآمد و غربيها تحت تأثير قدرت زياد و چالاکي اين هواپيما قرار گرفتند.
ميگ 29- در زمان شوروي مورد توجه قرار داشت، اما بعد از شوروي، با وجود مجهز شدن به سيستم‌هاي هوانوردي پيشرفته و چند منظوره بودن و قابليت حمل مخازن سوخت خارجي و امکانات گسترده ديگر مورد توجه روسيه قرار نگرفت. که اين به دليل سياست نامناسب مسئولان شرکت ميگ نسبت به شرکت سوخو در شناخت خواست و تمايل مسئولان روسيه‌است. با اين وجود مسئولان شرکت ميگ با گسترش اين هواپيما سعي در صادرات آن به خارج از کشور را دارند. البته به نقل از منابع غير رسمي دستيابي غرب به اطلاعات هواپيماي ميگ 29- از دلايل مهم اين تصميم از جانب مقامات روسيه است.
http://img.tebyan.net/big/1390/03/11...5424774231.jpg
هواپيماي ميگ 29- در حال حاضر تحت پروژه‌هاي مختلف توسعه و بهينه سازي قرار دارد و آخرين نمونه‌هاي اين هواپيما ميگ 29- اس ام تي (MiG-29- SMT) و ميگ 29- ام 2 (MiG-29 M2) هستند. نمونه جديد ناو نشين هواپيماي با نام ميگ 29- کا (MIG-29K) براي استفاده در نيروي دريايي هند که به تازگي ناوهواپيمابر درياسالار گورشکوف را از روسيه خريداري کرده در حال توليد است.
سوابق عملياتي
ميگ 29 در سال 1986 براي اولين بار به صورت عمومي در فنلاند به نمايش در آمد. سپس دو فروند از اين هواپيما در 1988 در نمايش هوايي فارنبورگ که در بريتانيا برگزار مي‌شد به نمايش عمومي در آمدند. پس از اين ماجرا در 1989 نمايشگاه هوايي پاريس براي دومين بار در طول تاريخ از 1930 تا آن زمان جنگنده‌هاي شوروي را به نمايش در آورد. با ديدن اين نمايش غربيها به شدت تحت تأثير ظرفيت و قدرت مانور پذيري اين جنگنده قرار گرفته بودند. ولي همچنان متوجه دود زيادي که از موتور کيلمو اين جنگنده خارج مي‌شد نيز بودند که اين خود يک ضعف محسوب مي‌شد. فدراسيون دانشمندان آمريکا ادعا کردند که ميگ 29- در درگيري‌هاي نزديک (5 مايل) هوايي به علت مانور پذيري بالا و ميدان ديد خلبان از جنگنده اف 15- برتر است. ولي اف 15- در درگيري‌هاي دور به دليل داشتن سيستم‌هاي هوانوردي بهتري که دارد، بهتر عمل مي‌کند.ميگ29- هاي نيروي هوايي آلمان در تمرين دي‌اي‌سي‌تي (DACT) به همراه اسکادران 510 نيروي هوايي آمريکا شرکت کردند که از جنگنده اف 16- استفاده مي‌کردند. در پايان کار خلبانان اف16- اعلام کردند که ميگ 29 از اف 16- به علت موتورهاي قدرتمندتر و بهره گيري از موشک ويمپل و همچنين ميدان ديد بهتر براي خلبان برتر است. اين جنگنده درحال انجام عمليات اولين بار در سال 1980 در جنگ ايران و عراق ديده شد. همچنين در طول اشغال افغانستان توسط شوروي يک فروند ميگ 29- شوروي توانست سوخو20- افغان را منهدم کرد.
در دهه گذشته اين جنگنده در دستان خلبان عراقي در جنگ خليج فارس مورد استفاده قرار گرفت که سرانجام 5 فروند ميگ 29- که 4 فروند آنها به وسيله اف 15- و 1 فروند ديگر به وسيله اف16 - منهدم شد.
با وجود برتري اين هواپيما نسبت به هواپيماهاي آمريکايي، تمرينات نامناسب خلبانان، دفاع‌هاي ضد هوايي پشتيبان هواپيماهاي آمريکايي، و کمبود لوازم يدکي از جمله عوامل عدم موفقيت آن بودند. پس از آن 8 فروند ميگ 29 به ايران گريختند که هنوز در ايران در حال خدمت هستند اکثر هواپيماهاي باقيمانده در حاليکه از ضعف تعميرات و کمبود قطعه رنج مي‌بردند يا در حال فرار به ايران بودند منهدم شدند. يک ميگ 29 متعلق به کوبا در سال 1996 دو فروند هواپيماي سسنا 337- غير مسلح را پس از آن که اين دو هواپيما به شکل غير قانوني به حريم کوبا وارد شده بودند، منهدم کرد. گزارشات حاکي از آن است که در سال 1999 و 2000 يک فروند سوخو27- متعلق به ارتش روسيه 5 فروند ميگ 29 اريتريايي را که توسط خلبانان اوکرايني پرواز مي‌کردند منهدم کرد.
http://img.tebyan.net/big/1390/03/18...2312219011.jpg
نمونه‌هاي مختلف هواپيماي ميگ 29
Fulcrum-A اولين نمونه ساخته شده از اين هواپيما که در سال1982 وارد خدمت شد.12 Fulcrum-A نمونه اصلاح شده صادراتي براي ملت‌هاي عضو پيمان ورشوکه فاقد امکانات لازم براي حمل تسليحات اتمي است و داراي رادار اصلاح شده براي افزايش قابليتهاي آن و سيستم (ECM) براي مقابله با جنگ الکترونيک و سيستم (IFF) براي شناسايي دوست از دشمن (Identification Friend or Foe) است. هواپيماهاي ميگ 29 ايران از اين نوع هستند.
UB12 Fulcrum-B نمونه آموزشي دو سرنشيبه که فاقد رادار و توپ GSh – 30 است.
29S اين نمونه تا حد بسيار زيادي مشابه به نمونه 29B-12 "Fulcrum-A است با تفاوت‌هايي که شامل تقويت سيستم کنترل پرواز و اضافه کردن چهار کامپيوتر جديد که باعث تقويت ثبات پروازي و کنترل پذيري بهتر مي‌شود امکان شليک در حال سوخت گيري و همچنين تقويت توپ GSH- 10 به اين مدل اضافه شده‌است.
S13 Fulcrum-C مشابه مدل قبلي با اين تفاوت که دماغه هواپيما تا حدي بزرگ تر است و ظرفيت سوخت گيري بالاتري دارد. MiG29-SM "Fulcrum-C مشابه مدل قبلي با توانايي حمل موشک‌هاي هوا به زمين و بمب‌هاي تلويزيوني و ليزري.
29K "Fulcrum-D نمونه ساخته شده براي نيروي دريايي که به تجهيزاتي از قبيل بال‌هاي تا شونده و دنده‌هاي آرستور است که در اصل براي استفاده در ناو هواپيمابر آدميرال کوزنشوف ولي طرح اين هواپيما بر اثر مشکلات مالي لغو شد.
29SMT اين نمونه در حقيقت همان نمونه بهينه سازي ميگ 29 اس است که در آن قطعات قديمي هواپيما با قطعات نرم‌افزاري و سخت پيشرفته تر ميگ 29 ام يا همان ميگ33 جايگزين شده‌اند. با افزودن به حجم مخازن داخلي اين هواپيما بدون استفاده از مخازن خارجي تا برد 2100 کيلومتر قادر به انجام ماموريت است. کابين اين هواپيما داراي دو نمايشگر بزرگ مسطح کريستال مايع LCD تمام رنگي و دو نمايشگر مسطح تک رنگ کوچک بهينه سازي شده و رادار بهينه سازي شده N 019MP است که به برد و قابليتهاي هوا به زمين آن مي‌افزايد. اين نمونه همچنين ازموتور توربوفن کليموف (RD-43 turbofans) استفاده مي‌کند. ميزان حمل مهمات در اين مدل4500 کيلو گرم است که نسبت به مدل قبلي500 کيلو گرم پيشرفت داشته‌است. اين نمونه استفاده مي‌شود استفاده کند. کشور روسيه, يمن, ايران و سوريه کشورهايي هستند که از اين نمونه استفاده مي‌کنند.
29UBT همان نمونه SMT مطابق با29UB که الجزيره و يمن از آن استفاده مي‌کنند.
بخش دانش و زندگي تبيان
منابع:
ويکي پديا، airsceneuk.org.uk
