معرفی رشته طراحی شهری در مقطع کارشناسی ارشد
تعاریف ارائه شده در مورد طراحی شهری بسیار متکثر و بر اساس دیدگاه افراد مختلف، متفاوت می باشد. از زمانی که مربوط به دوران جنینی طراحی شهری می شود، تا زمانی که با پشت سر گذاشتن زمان به بلوغی نسبی رسیده است، تعاریف متفاوتی ارائه شده است. که در نهایت طراحی شهری با تکامل یافتن در طول زمان و به دست آوردن تجارب فراوان به تعریفی نسبتاً جامع و مانع تری دست پیدا کرده است. طراحی شهری فعالیتی است میان رشته ای و گروهی، که توامان در برگیرنده فرآیند مسئله گشایی و راه حل هایی است که هدفشان سامان بخشی کالبدی عرصه عمومی شهر به نحوی است، که موجب ارتقای کیفیت عملکردی زیست محیط و تجربه زیباشناختی و مکان*های شهری است.
* گرایش*ها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد
این رشته در مقطع کارشناسی ارشد گرایش ندارد.
وضعیت ادامه تحصیل در خارج از کشور
برای اقدام به منظور ادامه تحصیل در خارج از کشور متأسفانه اغلب باید به صورت شخصی اقدام شود. چرا که نه دانشگاه ها و نه مؤسسات خاص چندان برای بورسیه ی افراد برای تحصیل در خارج از کشور اقدام نمی کنند. گرفتن پذیرش برای ادامه تحصیل در خارج از کشور اکثراً از طریق شخص صورت گرفته که حال هر کشوری شرایط خاص خود را پیش روی افراد قرار داده و با توجه به معیارهای خود گزینش می*کند. از طرفی همان طور که ذکر شد برای ادامه تحصیل در خارج از کشور باید از مقاطع ابتدایی دانشگاه شروع به تحصیل کرد چرا که اغلب دانشگاه*های خارج از کشور مدارک تحصیلی دانشگاه های ایران را چندان معتبر نمی*دانند
وضعیت ادامه تحصیل در کشور
در کشور ما مقطع دکتری در رشته شهرسازی و طراحی شهری وجود دارد که اغلب نیز از گرایش*های برنامه*ریزی شوری و طراحی شهری گرفته می*شود. مقطع شهرسازی در حال حاضر تنها در دانشگاه تهران و در برخی از سال*ها مقطع طراحی شهری در دانشگاه شهید بهشتی تهران ارائه می شود.
شرایط پذیرفته شدن در این مقطع بسیار وابسته به زمینه و تجارب کاری و همچنین پیشینه ی تحقیقات پژوهشی فرد می باشد و صرفاً از طریق آزمون کتبی و یا عملی داوطلبین پذیرفته نخواهند شد.
علاوه بر داشتن امتیاز لازم در امتحان کتبی که از طرف دانشگاه مربوط گرفته می شود افراد در زمینه های زیر نیز سنجیده می شد و با تصمیم اعضار شورای مربوط که در هر دانشگاه نیز از اساتید مربوط به همان دانشگاه دست افراد انتخاب می*شوند:
- داشتن پیشینه*ی مناسب و مطلوب در زمینه*ی فعالیت اجرائی که متناسب با رشته*ی تحصیلی خود بوده باشد.
- داشتن پیشنه*ی مناسب در زمینه ی ارائه پژوهش های علمی و یا مقالات علمی که به طور مکتوب و رسمی در مجلات معتبر به چاپ رسیده باشد.
- معدل کتبی بالا در مقطع قبلی
برخی نکات وسایل که از دید اعضای هیئت داوری در مورد داوطلب پرسش شد و در صورت ارائه پاسخ مناسب و مطلوب داوران به*عنوان امتیازاتی برای انتخاب محسوب می*شود.
شرایط و نتایج به*دست آمده از پرسش و پاسخ در قسمت مصاحبه به*قدری مهم و اثرگذار است که افرادی حتی با داشتن امتیاز ممتاز در امتحان کتبی و هم*چنین معدل بسیار بالا در مقطع قبلی نتوانسته*اند انتخاب شدند و در مصاحبه رد می*شوند.
در نهایت پیش زمینه ای که افراد در زمینه ی کاری و علمی خود ارائه داده و به*دست آورده*اند بسیار در انتخاب آن ها مهم خواهد بود.
توانایی های لازم برای داوطلبان این رشته
رشته طراحی شهری به دلیل داشتن یک سری ویژگی های خاص در یادگیری و اجرا مستلزم توانایی*هایی هرچند معمولی ولی لازم است که به صورت زیر توضیح داده می شود:
توانایی*های جسمی: توانایی کامل برای حرکت، توانایی کامل برای نوشتن و ترسیم کردن با دست*ها، توانایی کامل برای مشاهده و تشخیص اشیاء، بینیایی کامل و قدرت تشخیص رنگ ها به طور کامل، توانایی لازم برای تکلّم سلیس و روان و بدون مشکل و قدرت بیان مناسب در بازگویی مسایل.
توانایی های ذهنی و روحی: قدرت محاسبه ریاضی، قدرت تجزیه و تحلیل مسایل و توانایی برقراری ارتباط معنایی بین موارد و موضوعات متنوع و در نهایت داشتن قدرت تحلیل قوی از مسایل، توانایی قصور و تجسم فضایی و سه*بعدی از فضاها و احجام و قدرت به تصویر کشیدن آن*ها.
چه کسانی برای ادامه تحصیل در این رشته اقدام نکنند.
از آنجایی که این رشته، رشته ای مابین فن و هنر است و از هر دو بهر دارد و دارای ابعادی می باشد که متوجه خاص معین رشته است و مرتبط با هر دو موضوع هم تا حدودی می باشد بنابراین افرادی که این رشته را انتخاب می*کنند در هر دو گرایش باید علاقه داشته و توانایی لازم را در خود احساس کنند به عنوان مثال افرادی ممکن است احساس کنند در مسایل فنی و محاسباتی توانایی دارند اما زمانی که مسایل به حیطه ی هنر و ادراک هنری وارد می*شود علاقه*ی چندانی برای پیشگیری نداشته و علاوه بر آن در این موضوع ضعف نیز دارند بنابراین توصیه می شود که افرادی که از پایه ریاضی برخوردار نیستند، افرادی که در خود توانایی لازم برای تجسم و ادراک سه بعدی احساس نکرده و هم*چنین توانایی کافی برای به تصویر کشیدن مطالب و موضوعات ذهنی خود را ندارند و هم*چنین به مباحث اجتماعی، جامعه شناسی و روان شناسی و از این قبیل علاقه نداشته و بیشتر گرایش به مسایل فنی و محاسباتی دارند، این رشته را انتخاب نکنند.
* زمینه*های اشتغال
رشته*ی طراحی شهری در جهان رشته ی جوان و نوظهور است. این قضیه در ایران به مراتب بیشتر و پررنگ تر بوده و می توان گفت رشته ی نوپایی تلقی می*شود که بدون اغراق شاید تنها در چند سال اخیر در ایران که متجاوز از تعداد انگشتان دست نمی شود به صورت خیلی موردی و محدود پروژه هایی که بتوان اطلاق پروژه های طراحی شهری به آن داد انجام شده است و البته روز به روز توجه مسئولیت و تلاش آن*ها برای به انجام رساندن و تحقق بخشیدن به این قبیل پروژه*ها در شهرهای ایران بیشتر شده است. از طرفی ایران کشوری است در حال توسعه که به مرور سعی در بازیابی و بازسازی بهتر فضاهای شهری خود در جهت ارتقا کیفیت زندگی شهری و جذب بهتر سرمایه ها از طرف دیگر دارد. بنابراین لزوم به کارگیری طرح های طراحی شهری در این زمینه نیز بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. در نهایت می توان اظهار کرد با توجه به شرایط و گرایش های اخیر مسئولین در این زمینه گرچه همچنان این رشته در مقام اجرا جایگاه واقعی خود را در کشور نیافته است اما، از نظر نیاز کشور به آن این رشته قابل توجه بوده و جزء رشته های مورد نیاز کشور می باشد. پروژه هایی که اخیراً اجرا شده و یا در دست تهیه است حاکی از آن است که در آینده می توان این امید را داشت که به دور طراحی شهری جایگاه خود را در عرصه ی عمل کرده و از آینده ی روشن برخوردار شود.
بازار کار در خارج از کشور
رشته ی طراحی شهری در زمینه ی اجرا و عمل در کشورهای دیگر خصوصاً کشورهای توسعه یافته و غربی از جایگاه بسیار مناسب*تری برخوردار بوده که زمینه ی شغلی مناسب فراهم می*کند اما از آنجا که دانشگاه*های خارج از کشور چندان تحصیل کردگان در ایران به رسمیت نمی*شناسند بنابراین با داشتن مدارک تحصیلی کشور بدون تأیید و یا داشتن مدارک تأیید لازم از طرف آن*ها چندان نمی توان به داشتن موقعیت شغلی و یا رده*ی مناسبی در خارج از کشور امید داشت.
تخصص فارغ*التحصیلان این رشته
فارغ*التحصیلان این رشته علاوه بر داشتن مهارت هایی که تخصص رشته پایه*ی خود آنها است، می*توانند در موارد زیر به طور خاص فعالیت کنند:
- ارائه طرح*های بهسازی، نوسازی و بازسازی در مقیاس*های کوچک (در حد یک بلوک شهری یا خیابان) تا مقیاس*های بزرگ (در حد منطقه*ی شهری)
- طرح های آماده سازی زمین
- پروژه های مرتبط به تهیه اسناد هدایت و چهارچوب طرحی شهری متناسب با مقیاس
- ارائه طرح*های موردی در هر پروژه که مرتبط با طراحی فضای شهری می*شود به*عنوان مثال طرح مبلمان شهری یک خیابان یا میدان
- پروژه ها و طرح هایی که در جهت بهسازی و زیباسازی هم چنین بالا بردن کیفیت فضایی و عملکردی فضاهای شهری مانند میادین و خیابان ها، پارک ها و….. می شود.
- ارائه طرح ضابط و معیار برای ساخت برنامه و نماهای بدنه*های شهری
- طراحی شهری شهرهای جدید
- طراحی شهری مجموعه های مسکونی
درچه مکان*هایی مشغول به کار می*شوند
برای مشغول قرار شدن در این رشته مانند هر رشته دیگر می توان به خورده*کاری اجرائی و پژوهش و مدیریتی اشاره کرد. در بحث مدیریتی افراد می توانند در سازمان های شهرداری ها، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت عمران شهرهای سازمان های زیباسازی استان و شهر سازمان*ها و مؤسسات وابسته و یا زیرمجموعه ی آن ها مشغول به کار شده علاوه بر اینکه برخی اوقات برای انجام برخی پروژه ها نیز در مقام کارشناس می توانند عهده دار کارهای اجرائی نیز باشند ولی جایگاه واقعی انجام کارهای اجرائی اغلب در مهندسی مشاور شهرسازی و معماری انجام می شود.
در بخش پژوهشی نیز گستره ی وسیعی وجود دارد که اگر تدریس را جزء آن نیز حساب کنیم می توان به عنوان مثال انجام کارهای تحقیقاتی در مؤسسات تحقیقاتی و یا نوتن و تهیه مقالات و پژوهش های علمی را بیان کرد
