پدافند و سیستم ضد هوایی ایران

سامانه ی پدافندی ایران:

امروزه سیستم های هوایی وضد هوایی بهترین و اولین راه حمله وضد حمله هستند.یک جنگنده بمب افکن مانند اف35می تواند با مهارت از چنگ ضد هوایی هایی بگذرد وبا داشتن بمب های هسته ای یک تاسیسات را به کلی ویران کند،یا موارد مشابه که مثلا یک موشک شهاب 3جی ایران باسرعت بیش از20ماخ حرکت کند و در عین حال از چنگ سیستم های ارو اسرائیل عبورکندوبه هدف برخورد کند.یا یک سیستم اس300 در مقابل یک شیئ کوچک حجم در چندین کیلو متری فعال شود و با ارسال موشک سمت آن، آن را نابود کند.
درجنگ ایران وعراق دیده شد که اولین ومعتبرترین حمله ی عراق به ایران توسط جنگنده های عراق صورت گرفت ودر مقابل این هجوم،ایران نیز برای اولین بار باجنگنده های خود را احتمالا از پایگاه دوم شکاری واقع در تبریز به سمت عراق روانه کرد که غیور مردان ایرانی با هجوم عالی خود جواب بسیار دندان شکن ودهن کج کنی را به حمله ی عراق دادند.ویادرجنگ حزب الله با اسرائیل دیده شد که مواضع اولیه ی لبنان توسط جنگنده های اسرائیلی مورد هدف قرارگرفت.یا در جنگ 6روزه،دیده شد که اسرائیل باکفیر های خود چه بلایی سر اعراب آورد.این ها همگی این مطلب را گوش زد می کند که اگر حمله ای به سمت کشور ما انجام گیرد مطمئن باشید نوک پیکان این حمله، هجوم هوایی است.ازاین روباید ما دفاع ضد هوایی دقیقی در مقابل تهاجم های هوایی داشته باشیم. اگر درمورد جنگ های معاصر،مخصوصا جنگ های فراضربتی کتابهایی را مطالعه کرده باشید،باید جنگ 6روزه ی اسرائیل واعراب به چشم شما خورده باشد.دراین جنگ در همین روز اول چند صد جنگنده ی عربی منهدم شدند، و در مقابل آن نیز جنگنده هایی نسبتا کم تعداد (البته با توجه به تعداد فراوان جنگده های اسرائیل) از اسرائیل از بین رفت.
می دانید علت این امر چیست؟ شاید خیلی ها علت این را توان نظامی فراوان اسرائیل در مقابل اعراب می دانند .ولی تنها این نیست.اسرائیل بانوعی برنامه ریزی به سمت مصر حمله کرد که،زمان حمله برابر بود بازمانی که جت ران شناسایی مهاجم برای لحظه ای دلش خواسته بود بادوستان باشد ودقایقی زودتر به سمت پایگاه آمده بود تا صبحانه را مهمان آن ها باشد ولی غافل از این که اسرائیل چه حسابی روی این شکم بارگی اعراب کرده بود، بر سر سفره حاضر شد وباعث از دست رفتن جان نزدیک به 900خلبان ، چندصد رهگیر وجنگنده ،شکست بی خردانه و... شد که اگر لحظه ای صبر می کرد و در هنگام حمله گزارش به پایگاه ها می داد، نبرد سنگینی بین جنگنده ها به وجود می آمد وبا کمک هایی که توسط کشورهای دیگر ازجمله لبنان،عراق و عربستان به مصر می کردند،کار برای اسرائیل خیلی سخت تر می شدند و یا به علت نداشتن سیستم ضد هوایی باسیستم بندی در حد عالی باعث شد آسمان مصر به همراه لبنان در اختیار اسرائیل باشد و دیگر هیچ راهی برای مقابله با اسرائیل وجود نداشته باشد واگر جنگ هم به بعد زمینی کشیده می شد،گذر از زره شدید الخطر اسرائیل کار هر کشوری نبود.از این رو باید یک سیستم دفاعی واکنش سریعی در اختیار داشته باشیم تا در صورت حمله به کشور واکنش قابل توجهی داشته باشیم.توجه کنید خلبانان جنگنده های ایران باشعور،مومن،سلحشور،متعهد وزیرک وفولاد آب دیده هستندو امکان خیلی کمی دارد که ایرانی ها نیز مانند اعراب کشور خودرا به یک صبحانه ی نا قابل بفروشد،یااینکه مانند آنها ترسو باشد ونتواند تا آخرین لحظه با جنگنده های مهاجم بجنگند.در یکی از درگیری های کوتاه ایران وآمریکا در خلیج فارس دیده شد وقتی جنگنده ی اف18 آمریکا وارد ایران شد، خلبان ایران با این که یک اف 5 فانتوم را در اختیار خود داشت جوانمردانه و بدون یک لحظه تردید به دنبال جت آمریکایی افتاد وبا پی گیری هایی حتی تلاش کرد این جنگنده را سمت سایت بکشد تا آن را منهدم کنند وعبرتی برای دیگران باشد،که متاسفانه یا خوشبختانه در این کار ناموفق بودوجالب این بود که این خلبان خیلی جوان بودولی با این همه حتی از سرنوشت خانواده اش چشم بست .از این رو ما دارای خلبان هایی متعهد ونترس هستیم ولی مشکل اینجاست که تعداد جنگنده های ایرانی کمتر است و کار سختی است که درمقابل جنگنده های مهاجم به تعداد فراوان قرار بگیرد. پس از موثر ترین کارهایی که انجام می دهد این است که اولا جنگ را به سمتی می کشاند که سایت در بهترین حالت به آن منطقه احاطه داردوسپس خود او رهسپار جنگ نابرابر می شود.در این جاست که پدافند ایران در مقابل جگنده ها وبالگرد ها باید خود رانشان دهند و با سیستم بندی مناسب مانع نفوذ جنگنده ها به آسمان پاک ایران گردند.


معرفی بعضی از پدافندها حاضر در سایت های ایران:

سیستم اس200(بهینه سازی شده توسط کشور):
این ضد هوایی به نظر بنده فقط در مقابل موشک های بالستیک کاربرد دارد وبا این که از قبل هم گفته می شد این سیستم ضد هوایی است، ولی باز هم نظربنده براین است که این سیستم در اصل یک ضد بالستیک است نه یک ضد هوایی،در جنگ های مختلف که ما کاربرد آن را دیدیم بازهم این موشک ها اکثرا در مقابل جنگنده ها غیر قابل استفاده بودند.ولی در مقابل موشک ها با حجم بالا وبالستیکی تاحدود زیادی موثر بود.این ضد موشک در اصل در حدود نیم قرن پیش طراحی شد وساخته شدن آن چندین سال طول کشید .با زحمات زیاد ایرانیان در مورد این پدافند دیده شد که این سیستم ارتقا پیدا کرده و احتمالا جنگنده زنی نیز به صورت واقعی در مغز کامپیوتری این موشک تعریف شده،وخوش بختانه احتمالا این سیستم با بهینه سازی هایی که شده سطح خوبی را به خود گرفته وحتی دیده شد که در رزمایش ضربت ذوالفقار این سیستم موفقیت آمیز ظاهر شد.

از ویژگی های این ضد هوایی می توان گفت:
1- شوروی سازنده ی این سیستم است.
2-شکست دادن موشک های بالستیک از تخصص های این موشک ها می باشد.
3-زمان شارژ مجدد برای پرتاب موشک دیگرنزدیک به یک ساعت است.
4-این سیتم وارداتی بردی حدود200کیلومتر رادارد .
5-درارتفاع بیش از 45 کیلومتر می تواند خود نمایی کند .
6-با سرجنگی بیش از 210 کیلو گرمی (احتمالا با سرجنگی هسته ای)وارد موشک بالستیک گردد.که بدون این سرجنگی احتمال بسیارکمی مبنی بر آسیب پذیر بودن موشک بوجود می آید.
7-این سیستم مورد استفاده در خود روسیه بردی معادل300کیلومتر رادارد یعنی از نمونه ی صادراتی 100کیلومتر بیشتر.
8-این سیستم محصول سال1960می باشد.
9-موشک های این سیستم باسرعتی معادل4ماخ حرکت می کنند.
10-ماموریت این سیستم انهدام هواپیما،بمب افکن وموشک های بالستیک می باشد.
11-احتمالا نمونه ی وارداتی این سیستم دارای موشک هایی باسرجنگی متعارف است که این کاررا برای انهدام موشکهای بالستیک خیلی سخت تر می کند.(امیدواریم ایران این سیستم را مجهز به سرجنگی هسته ای کند.)این سیستم همکنون هم که نزدیک 50 سال ازاحداث خط تولید آن گذشته بازهم خطرناک است ومیتوانددرمقابل آفند های هوایی مقابله کند.
این سایت ضد هوایی توسط سیستمی به نام decoy آسیب پذیر است واستعداد زیادی در منحرف شدن توسط این سیستم دارد.نام اصلی این سیستم کهنه کار طبق نام گذاری کشورهای غربی، گامون است.این در حالی است که نام واقعی آن الماس است.اس 200همکنون جزو حفاظ اصلی امنیت پایتخت است.




---------------

سام2یا گایدلاین یک سیستم قدیمی ولی کارآمد است.این سیستم در سال1950طراحی شد وتکمیل این پروژه به همراه آزمایشات سرنگونی انواع هواروها حدود 10سال طول کشید.این سیستم که به تازگی توسط شوروی تهیه شده بود به ویتنام به صورت انبوه داده شد وهمین سیستم برای آمریکا به عنوان یک پروژه ی خسته کننده ی اعصاب خرد کن به حساب می آمد زیرا آنقدر این سیستم ناوگان هوایی آمریکا را تهدید کرد که حتی در اثر ضربات سنگین آن حتی دیگر کم بود نیروی هوایی آمریکا موجودیت خود را در ویتنام از دست بدهد ودیگر کشوری مثل آمریکا با آن همه قدرت دفاعی دیگرنیروی هوایی در یک کشور خیلی ضعیف تر نداشته باشد.
در این جنگ هیچ نوع جنگنده ای نبود که از هم نسلان خود توسط سیستم سام2شکارنشده باشد.شکارهای این سیستم باور نکردنی بود.روز به روز ولحظه به لحظه بر تعداد کشته گان هوایی ولاشه های هواپیمایی افزوده می شد که یکی از بهترین واصلی ترین عامل آن حضور موثر سام2بود.شاید باور نکنید ولی این سیستم با اینکه بیش از نیم قرن طراحی اش قدمت دارد ولی هنوزهم توانایی انهدام موشک های بالستیک با سرجنگی هسته ای وهواپیماهارا تابرد40کیلومتردارد.وزن این ضدهوایی سبک بوده و حدود300کیلو می باشد.امروزه احتمالا بیش از 50 لانچر پرتاب باموشک های قابل توجه در اختیار کشورماست که مناطق مهم کشورنیز دارای چنین سیستمی است از جمله ی آن تبریز به عنوان سومین کلان شهر کشور،بندر عباس به عنوان اولین منطقه ی احتمالی بمب باران توسط بمب افکن ها در صورت هجوم،جزیره ی خارک که امروزه روی آن مانورهای زیادی می کنند،همدان به علت داشتن مناطق فراوان تاریخی وسایر شهرهای مهم مانند کرمانشاه ویا حتی اهوازنیز توسط این سامانه پوشش داده شده اند.

سامانه ی پدافندی هاوک:
این سیستم قدیمی ساخت آمریکاست وهمکنون در بسیاری از کشورهای جهان وحتی احتمالا در خودآمریکا استفاده می شود.این سیستم که در ارتفاع بالا ونیمه بالا(متوسط) موثر است،دارای سوخت جامد می باشد وحتی دارای هدایت سیمی نیمه فعال و مقطعی است.اولین سیستم این طرح حدود 6دهه قبل به وجود آمد وبه دلیل وجود جای کار فراوان برای آن تغییرات فراوانی روی آن به وجود آمد.
پس نمونه های زیادی ازاین سیستم باید معرفی گردد که من به اختصار بعضی ازآنها(به عبارت بهتر همه ی آنهارا) را توضیح می دهم:
Mim23a: این سامانه اولین طرح هاوک می باشد که کلاهک موشک های آن 54 کیلو گرم می باشد.وزن هریک از این مدل ها بیش از نیم تن می باشد.ولی اطلاع دقیقی در مورد این که دقیقا چه مقدار است را نمی دانم.!!!!برد عملیاتی این سیستم حدود25 کیلومتر در حداکثر است.
Mim23b: در مورد این سامانه نیز می توانم بگویم وزن این مدل آن بیش از600کیلو گرم می باشد وکلاهک موشک های آن نیز نسبت به قبل افزایش یافته واز54به 74 کیلو ترقی پیداکرد.یعنی 20 کیلو گرم افزایش سرجنگی به طوری که میزان ترکش های ایجادشده نزدیک به دوبرابر شد که در نمونه ی اول ترکش های ایجاد شده 8000ودرمدل دوم14000ترکش بوجود می آمد یعنی حدودا دو برابر.این سیستم بردش نیز افزایش یافته بود واز 25 به35کیلومتر افزایش داده شده بود.ارتفاع عمل این سامانه بیش از 18کیلومتر است.
Mim23c: این مدل همان مدل mim23b است البته با این تفاوت که دارای جنگ الکترونیک با دستگاه وسامانه ی eccm بود.
Mim23d: این سیستم فقط در زمینه ی نحوه ی جنگ تغییراتی خیلی کم دیده بود که ارزش چندانی نداشت و فقط به منظور فروش بیشتر و متنوع تر بوجود آمده بود.
Mim23e/f: این سیستم با ارتقاء های واقعی همراه شد.درگیری در سطح پایین به مغز این سامانه تعریف شد.سرجنگی این سامانه افزایش یافت.و ترکش های موشک های این سیستم خیلی بیشتر از نمونه ی قبل شد.
Mim23k/j: سرجنگی قوی تر برای انهدام بهتر بمب افکن های سنگین وجنگنده بمب افکن ها.
Mim23g/h: ایجاد تغییراتی در زمینه ی طراحی بدنه ی موشک ها به همراه سعی برای سوار کردن برروی زره های خود کششی ودگرکششی.
Mim23l/m: آخرین مدل هاوک است که دارای سیستم های نوینی درزمینه ی هدف یابی در شب و...است ولی چون اطلاعات زیادی در مورد این سیستم ندارم وهمچنین که این سیستم در اختیار ایران نیست از توضیح مختصر آن می پرهیزم.
در مورد نسل های هاوک می توان گفت که دونسل هاوک آمرام وهاوک اسپارو در جهان فعال بود که بعد از این که ناکار آمدی سیستم هاوک اسپارو با موشک های aim-7مشخص شد،این سیستم به گورستان اطلاعات نظامی رفت.در این سیستم،لانچر همان پرتابگر هاوک بود ولی به جای موشک هاوک موشک اسپارو جای می گرفت.ولی برخلاف این طرح هاوک امرام همکنون نیز موفق است واگر کشوری دارای موشک های aim-120باشد یکی از بهترین راه های ایجاد دفاع موشکی برپا کردن همین سیستم است.
هاوک مصرفی ایران در حال حاضرmim23b است که در بالا اطلاعات کمی رادرمورد موشک های این سامانه در اختیار تان گذاشتم.البته من با توجه به نظریه ی شخصی ام این مطلب را می گویم زیرا اگر در ذهن داشته باشید وقتی موشک های اسپارو و فونیکس حاضر درایران کاهش یافت یا اینکه به دلیل ناتوانی در امر نگهداری مقداری از آنها اوراق شده وماندگاری موشک های دیگر را تضمین کرد،برای اینکه موشک هایی در زمینه ی هوا به هوا ایران را یاری کند،ایران تحقیق برروی هاوک را شروع کرد وبا تبدیل این موشک به موشک هوا به هوا باعث شد که این موشک به نوع mim23b زیر بال f14 جای موشک های دیگر رابرای ایران پر کند.
دربرخی منابع بررسی شده که ایران حدود30پرتابگرهاوک با تعداد موشک هایی مناسب با این لانچرهاست.
ازسوابق هاوک درحد خلاصه باید گفت که این سیستم در جنگ های ایران وعراق،اعراب و اسرائیل و...حضور فعال داشت که در همین جنگ ایران وعراق با وجود مشکلات زیادی که برای پرتاب آن وجود داشت بنا به گفته هایی حدود 60جنگنده ی عراقی به زمین زده شدند.ویا حتی در جنگ 6روزه این سیستم توانست 21جنگنده ی عربی را ازکار بیندازد.
این سیستم جزو بارز ترین سامانه ی ضد هوایی در کشور است.با این که این سیستم خیلی قدیمی است ولی با طرح بندی مناسب وبا دادن یک سیستم کلاسیک با درجه بندی هوایی هنوز هم می تواند جنگنده ها را به زیر بکشد وخلبان هارا از تهاجمشان پشیمان کند.
این سیستم هنوز هم ارتفاع18کیلومتری وشعاع 35کیلو متری را به خوبی پوشش می دهد.

tor-m1:
این سامانه ی ساخت روسیه است که با پی گیری های ایران بالاخره به ایران فروخته شد.در همین زمان های قرارداد بودکه سازمان حفاظت اطلاعات نظامی اسرائیل این قرار داد را فاش کرد.این در حالتی بود که روسیه و ایران این را به طور کامل رد می کردند و هیچ کدام این خرید وفروش را قبول نمی کردند.تا این که پس از گذشتن مدت نسبتا طولانی مقامات ایرانی در رسانه های خود اشاره به این مطلب کرده و تایید کردند که ایران سیستم tor m1 را به تعداد زیادی در یافت نموده،ازاین رو خصوصیاتی و کارایی هایی از این سیستم را در اختیارتان قرار می دهیم:
این سیستم یک سامانه ی خود کششی است که از نسل اول تولیدی پدافند torدرروسیه بوده است.جالب است بدانید روسیه خود از سیستم tor-m6نیز استفاده می کند.!!!!این سیستم که در ارتفاع کم و خیلی کم کار می کند،به علت داشتن سیستم هدایت گر وسامانه یاب سیمی ساخت روسیه ،می تواند بالگرد ها وجنگنده های در حال هجوم را به خوبی مورد هدف قرار دهد.این سیستم با این که خود روسیه tor-m6را تولید می کند ولی باز هم در خود روسیه استفاده می شود و این خود عارض این مطلب است که هنوز این سیستم برای کشورهای نیاز مند به پدافند مناسب، خوب است وهنوز هم می تواند کارهایی را در آسمان بکند.
همان طور که گفته شد این سیستم در ارتفاع پایین کارایی دارد.
مقیاس اثر این سامانه به این شرح است:
اثر درارتفاع:در 6 کیلو متری از سطح زمین که امکان دارد در شرایط جوی نا مناسب مقدار آن کاهش یابد.
اثر در برد شعاعی:25کیلومترو بازهم تبعیت از شرایط جوی.
این سیستم دارای موشک هایی باسرجنگی حدودا سبک 15کیلوگرم می باشد.
از تصاویری که از این سیستم وجود دارد باید به یک تصویری اشاره کرد که درایران این سیستم به دنبال یک پرنده هدایت پذیر از دور(پهپاد) می افتد که درآخر آن را مورد هدف قرار می دهد.این سیستم زنها(زمین به هوا)با این که مدت مدیدی از تولید آن گذشته ولی باز هم در حال حاضر می تواند خودرا با سیستم های موثر دنیا مقایسه کند.
با فشارهای زیادی که آمریکا و اسرائیل درمورد حمله به ایران با جنگنده ها عنوان می کردند ایران مجبورا این سیستم را معرفی کرد و طی گزارشی عنوان کرد که 30 دستگاه از سیستم torm-1 را در اختیاردارد.
امید می رود این سیستم که توسط روسیه به عنوان بهترین پدافند ساز جهان ساخته شده گامی مهم در جهت بازدارندگی از حمله باشد.
این سیستم که درهدف گیری مهارت خاص دارد می تواند 10 هدف را شناسایی کند و به 2هدف هجوم ببرد.البته این سیستم نتوانسته در جنگی حضور داشته باشد ولی نحوه ی استفاده از آن در طی رزمایش ها کشورهایی را واداشت تا از این سیستم خریداری کنند وقوای خود را مستحکم تر کنند.از جمله ی کشورها یونان بود که 21فروند از این سیستم را از روسیه خواسته است.
سیستم تور ام 1 واقعا سیستمی مناسب در مقابل حملات می باشد.وقتی با یک پرنده ی اکتشافی مجموعه ی پدافندهای ایرانی شناخته شوند دیگر باید از آن پدافندها درصورت عدم رسیدگی فراوانچشم پوشی کرد، زیرا آنها بی حرکت هستند و به راحتی به عنوان سیبل از بین می روند.ولی تور ام یک سیستم کششی است یعنی متحرک است و حرکت دارد از این رو هدف قرار دادن این سامانه کار بسیار سختی برای مهاجم می باشد.