هواپيماهاي جنگي ترابري (هركولس)

در جنگ کره (53-1950) هواپیماهای ترابری ارتش آمریکا عمدتا متعلق به جنگ جهانی دوم بودند و ارتش آمریکا نیاز به هواپیماهای جدیدتری داشت. بنابر این در سال 1951 مناقصه ای برای ساخت یک هواپیمای ترابری نظامی به اجرا گذاشته شد . در این مناقصه طرح شرکت لاکهید برنده و سی-130 نامیده شد که بعد ها به هرکولس شهرت یافت .
پس از گذراندن آزمایش های متعدد در سال 1956 خط تولید هرکولس راه اندازی شد. به زودی صادرات هرکولس هم آغاز شد و به نیروهای مسلح کشور های دیگر از جمله ایران راه یافت .
هرکولس در جنگ ویتنام قابلیت های خود را به خوبی نشان داد . و به راحتی در باند های کوچکی که یک یا دو کیلومتر با ویت کنگ ها فاصله داشتند عملیات نشست و برخاست را انجام می داد . در چنین شرایطی برای اجتناب از برخورد با آتش دشمن ، گاهی زاویه فرود چنان تند بود که خلبان حتی قبل از تماس با زمین ، رانش
ملخ های هواپیما را معسلامح می کرد !!!! .... و همه این عملیات ها در نامناسب ترین باندها انجام می شد .
هرکولس از هر نوع باند شنی ، چمنی ، خاکی و حتی باندهای آلوده به راحتی پرواز می کند .

این هواپیما علاوه بر ترابری نظامی به عنوان هواپیمای تجسس و نجات ، گشتزنی ، پیش اخطار هوابرد و حتی بمب افکن هم به کار گرفته شده است !
طراح این هواپیما ( ویلس هاکینز ) یکی از برجسته ترین مهندسان شرکت لاکهید بود که هواپیمای سی-130 شاهکار او محسوب می شود. هاکینز در سال 1937 مدرک کارشناسی خود در زمینه مهندسی هوافضا را از دانشگاه میشیگان دریافت نمود و همان سال وارد شرکت لاکهید شد. در سال 1951 که نیروی هوایی ایالات
متحده از شرکت هایی چون بویینگ ، داگلاس ، فیرچایلد و لاکهید در خواست کرد یک هواپیمای بابری مقاوم طراحی کنند که ترکیبی از جیپ و کامیون و هواپیما باشد ، گروه طراحی هاکینز دست به کار شدند و هرکولس را طراحی کردند . اما سر طراح لاکهید کلارنس جانسون معتقد بود این طرح فاقد کارایی لازم است و با ارائه
آن به نیروی هوایی آمریکا مخالفت می کرد. سرانجام طرح هرکولس و طرح های دیگر همزمان به نیروی هوایی ارائه شدند و ارتش آمریکا هرکولس را از میان رقبای دیگر برگزید .
در حال حاضر بیش از 2260 فروند از هواپیماهای سی-130 در 70 نوع مختلف ساخته شده اند که در 67 کشور مشغول به خدمت اند . واین افتخاری بزرگ برای ویلس هاکینز به حساب می آید . او سرانجام در سال 2004 در سن 90 سالگی همراه با کوله باری از تجربه درگذشت.

این هواپیمای ترابری در سال 1955(1334) اولین پرواز آزمایشی خود را با موفقیت انجام واز سال 1963 (1342)نمونه های از این هواپیما در خدمت نیروی هوای ایران گردید.ویژگیهای که این هواپیما دارد قادر است در باندهای کوتاه و خاکی نشست و برخاست نماید

تاریخچه ساخت:
هواپیمای ترابری C-130 Hercules توسط شرکت لاکهید مارتین برای جابجایی بارهای هوایی در خط مقدم جبهه طراحی و ساخته شده است .این هواپیما توانایی عملیات از باندهای ناآماده راداربوده وقابلیت حمل وتخلیه چترباز وتجهیزات را دارد. قابل ذکر است که نوع پایه این هواپیما بعنوان یک پرندهچند منظوره در به انجام رسانیدن گستره وسیعی از ماموریت ها کاربرد دارد. حدود نیم قرن از اولین پرواز c-130 می گذرد ولی خط تولید این هواپیمای بی نظیر همچنان فعال است. C-130 یک هواپیمای توربوپراپ بال بالا وچند منظوره با پایه ترابری سنگین نظامی بوده که تا کنون حدود بیست میلیون ساعت پرواز داشته است. طرح پایه بدنه از اولین روز ساخت تا کنون صدها بار دستخوش تغییرات و بهسازی ها بوده تا جوابگوی ماموریت های گوناگون باشد که به این هواپیما و اگذار می شود. ناگفته نماند مدل های اولیه C-130A و DوB توسط کاربر اصلی این هواپیما یعنی ایالات متحده اکنون از خدمت کنار گذاشته شده هند.


تاریخچه پرواز و گونه های مختلف C-130

:C-130Aاولین مدل تولیدی این هواپیما بود که از چهار موتوذ توربو شفت آلیستون T56-A-11 یا -9 قدرت می گیرد. طرح های مفهومی ابتدایی C-130A در سال 1951 پدیدار شد واولین پرواز نخستین نمونه آن در هفتم آوریل 1955 انجام گرفت. C-130A که حدود 219 فروند از آن ساخته شد در دسامبر 1956 وارد خدمت در نیروی هوایی ایالات متحده گردید. بجز این , دو فروند DC-130A )در اصل GC-130A )نیز برای کنترل وپرتاب اهداف پرنده ساخته شدند که توانایی حمل وپرتاب چهار هدف پرنده را در پایلون های نصب شده در زیر بال های خود داشتند.مدل C-130B در سال 1959 وارد خدمت شد که توانایی حمل سوخت بیشتری راداشت و در نتیجه برد آن افزایش یافته است. این هواپیما از موتور های جدیدتر T56-A-7 قدرت گرفته وارابه های فرود آن نیز نسبت به مدل A قوی تر شده است . شش فروند از این مدل با نصب چنگک های خاصی توانایی گرفتن چتر ماهوارها و محموله های فضایی محرمانه ایالات متحده در آخرین مرحله ورود به جو و قبل از فرود بر روی اقیانوس در هاوایی به پرواز در می آورد. مدل D در واقع گونه بهسازی شده ه مدل A بوده که در گونه های خاصی مجهز به اسکی و بوستر های جت کمکی برای کاهش طول باند پرواز نیز شده بود تا توانایی عملیات در دو قطب زمین را داشته باشد. C-130E مدل با برد بیشتر C-130B با دو مخزن سوخت نصب شده در زیر بال است. وهمچنین بهسازی های اوینونیکی وتجهیزات ناوبری از دیگر تغییرات داده در این مدل می باشد. مانند مدل E مدل C-130H نیز مجهز به موتورهای T56-A-T5 می باشد. مدل H از اوایل دهه هفتاد جایگزین مدل های قبلی شد. شایان توجه است کخه تولید این مدل اکنون به پایان رسیده است .


گونه های مختلف C-130 به تفکیک ماموریت:

ترابری تاکتیکی: تمامی مدل های ساخته شده شامل آخرین مدل: C-130J/J-30
تانکرسوخت رسان:KC-130T,KC-130R,HC-130P,HC-130N,HC-130H(N),KC-130H
KC-130F,KC-130F,KC-130B
فرماندهی وکنترل: EC-130Q,EC-130G, EC-130E(ABCCC)
گشت دریایی:C-130H-NP/PC-130H
عملیات ویژه:MC-130H,MC-130E
جستجوونجات:
HC-130P,HC-130N,HC-130H(N),HA-130H,HC-130 SC-130B/HC-130B
حمل افرادمهم VIP وشخصیت ها:VC-130H,VC-130B
شناسایی:RC-130B
مخصوص عملیات در قطبین:LC-130R,LC-130H,C-130D,C-130BL/LC-130F
کنترل اهداف پرنده: DC-130H,DC-130E,GC-130A/DC-130A
جنگ الکترونیک:EC-130H,EC-130E(RR),EC-130E(CL)
عملیات فضایی/موشکی:NC-130H,JC-130B,JC-130A
آزمایشی وارزیابی:RC-130S,JC-130H,NC-130E,JC-130E,NC-130B,NC-130A
هواشناسی:WC-130H,WC-130E,WC-130B توپخانه پرنده:AC-130U,AC-130H,AC-130E, هواپیمای ترابری تاکتیکی پیشرفته C-130J و : C-130J-30گونه های Jول-130 آخرین مدل از هواپیمای C-130با کابین شیشه ای و اویونیک دیجیتال وموتورهای جدید با ملخ های شش تیغه هستند. تغییرات انجام شده در مدل C-130J که از سال 1997ساخت آن شروع و از سال 2004 وارد خدمت شد است. C-130J-30 گونه کشیده تر مدل پایه بوده و بیش از 180سفارش برای این هواپیما داده شده که تا کنون 130فروند از آن تحویل داده شده است. شایان توجه است اولین فروندهواپیمای سوخت رسان KC-130J نیز در آوریل سال 2004 به سپاه تفنگداران دریایی تحویل داده شد.

کاکپیت:خدمه C-130J شامل خلبان کمک خلبان و افسر بارگیری هستند. این هواپیما در کابین شیشه ای آن از چهار نمایشگر چند منظوره کریستال مایع برای کنترل پرواز وناوبری بهره می گیردوهر دو خلبان نیز دارای یک نمایشگر سربالاHUD نیز می باشند.ناگفته نماند GPS /سیستم ناوبری اینرسیایی ساخت هانی ول وسیستم جلوگیری از برخورد در هوا و زمین و سیستم فرود ILS هم سامل مجموعه یکپارچه ناوبری هواپیما هستند.

بخش بار:محفظه بار C-130J حجم مفیدی در حدود 4500 فوت مکعب داشته وقابلیت جا دادن بارهای 37216 پاوندی را نیز دارد. برای مثال سه یونیت ضدزره حمل نفرات و پنج پالت استاندارد , 74 برانکارد, 92 سرباز کاملا مسلح یا 64 چترباز .قسمت بار مجهز به انواع تجهیزات بارگیری اعم از رولرها, بست ها ,ومحل های نصب کانتینرهای