-
ضايعات مزمن كليوي
ضايعات كليوي به پنج مرحله تقسيم مي‌شوند:
مرحله اول: در اين مرحله بيمار هيچ‌گونه علامتي ندارد و كاركرد كليه‌ها طبيعي است و صرفا در يك آزمايش به طور اتفاقي پي به وجود خون و يا وجود پروتئين در ادرار برده و يا در يك سونوگرافي اختلالي در كليه مشاهده مي‌گردد.
مرحله دوم: در اين مرحله كاركرد كليه بين 90-60 درصد و علائم بسيار خفيف است و صرفا با آزمايش دقيق مشخص مي‌شود.
مرحله سوم: در مرحله سوم كاركرد كليه‌ها كاهش بيشتري مي‌يابد و ميزان آن به 59-30 درصد مي‌رسد. همچنين بيمار علائم و عوارض كوچكي پيدا كرده و در آزمايش‌ها كاهش كاركرد كليه مشخص مي‌گردد.
مرحله چهارم: در اين مرحله كاركرد كليه‌ها به 29-15 درصد كاهش مي‌رسد و علائم شديدتر مي‌شوند. بيمار گاه از شب‌ادراري و احساس ضعف شكايت مي‌كند.
مرحله پنجم: در مرحله پنجم، كاركرد كليه‌ها به كمتر از 15 درصد مي‌رسد و به‌تدريج علائم ضعف، كم‌خوني، دردهاي استخواني، خارش، اختلال در تمركز و اختلال در خواب ظاهر و بيمار مجبور به مراجعه به پزشك مي‌شود. در اين مرحله فرد كم‌كم بايد با روش‌هاي جايگزيني مانند دياليز خوني، دياليز شكمي و پيوند آشنا شود و با كمك اطرافيان و پزشك خود روشي را جهت درمان انتخاب نمايد.
بنابراين، اين ضايعات بايد در مرحله اوليه و يا حداكثر مرحله دوم (اگر چه بدون علامت هستند)، با آزمايش‌هاي لازم پيگيري شوند. افرادي كه سابقه بيماري كليه در خانواده دارند و يا خود به طور اتفاقي ضايعه در ادرار خود ديده‌اند با مراجعه به موقع به پزشك، كنترل دقيق فشارخون، رژيم كم نمك و كم پروتئين (با نظر متخصص تغذيه) و همچنين قطع كامل سيگار مي‌توانند از پيشرفت بيماري جلوگيري كنند. اين بيماران اگر در مرحله سوم و يا چهارم مراجعه نمايند ممكن است نتوان از رسيدن آنها به دياليز، به طور كامل جلوگيري كرد اما با كنترل دقيق فشارخون، رژيم غذايي و چربي‌هاي خون مي‌توان تا حد امكان، فاصله زماني را تا رسيدن به مرحله دياليز طولاني نمود و شايد بيماري حتي تا سالها در همان مرحله ثابت بماند.
دلايل ضايعات مزمن كليوي:
ديابت: يكي از شايع‌ترين علل ضايعات مزمن كليوي، بيماري قند خون يا ديابت است كه با كنترل آن مي‌توان جلوي ضايعه كليه را گرفت. چنانچه قند خون كنترل نشود به‌تدريج طي ده سال پروتئين وارد ادرار شده و بيمار دچار ورم و افزايش فشارخون مي‌گردد. اين نوع ضايعه كه متاسفانه در تمام دنيا و خصوصا در كشور ما شايع‌ترين علت نارسايي مزمن كليه و رسيدن بيمار به دياليز يا پيوند كليه مي‌باشد، فقط در مراحل اوليه قابل جلوگيري است و اگر بيمار سهل‌انگاري نموده و دير مراجعه كند، با عواقب بسياري روبه‌رو خواهد بود.
مسكن‌ها: مصرف بي‌رويه مسكن، خصوصا مسكن‌هاي مختلف با هم يكي ديگر از علل نارسايي مزمن كليه است. اين بي‌احتياطي متاسفانه در خانم‌ها بيشتر بوده و آنها با مصرف بيش از حد مسكن (NSAID) به‌تدريج كاركرد كليه خود را از دست مي‌دهند. در اين حالت ضايعه غيرقابل برگشت مي‌باشد. به طور كلي بايد از مصرف داروهاي مختلف بدون نسخه پزشك اجتناب نمود. متاسفانه يكي از عادات ناپسند، تجويز دارو توسط دوستان و يا همسايگان مي‌باشد كه بدون توجه به عواقب و عوارض داروها، مصرف آنها را به اطرافيان خود توصيه مي‌كنند.
مواد مخدر: تاثير هروئين بر روي كليه از سالها قبل روشن بوده است. اين ماده در كليه نوعي گلومرولونفريت غيرقابل برگشت ايجاد مي‌كند كه متاسفانه بسيار سريع منجر به از دست رفتن كاركرد كليه‌ها مي‌شود.
فشارخون: يكي ديگر از علل شايع نارسايي مزمن كليه‌ها، فشارخون مي‌باشد. اين بيماري را «قاتل خاموش» نيز مي‌نامند؛ چرا كه مي‌تواند كاملا بدون علامت باشد و صرفا در اثر يك معاينه به وجود آن پي برد. فشارخون سبب ضايعات مزمن كليه مي‌گردد؛ اما بايد به خاطر داشت كه ضايعات كليوي نيز خود ممكن است به صورت فشارخون بروز كنند. (مرغ اول است يا تخم‌مرغ)؟!
در هر حال با درمان صحيح فشارخون، بررسي كامل بيمار و رژيم صحيح غذايي مي‌توان به رفع اين عارضه كمك فراواني نمود.
ضايعات اوليه كليه: ضايعات اوليه كليه كه به صورت گلومرولونفريت و يا سندرم نفروتيك مي‌باشد، در واقع ورم در واحدهاي كاري كليه است كه خود را به صورت فشارخون، ورم، خون و پروتئين در ادرار نشان مي‌دهند. در اين نوع ضايعه با نمونه‌برداري از كليه (بيوپسي) مي‌توان ضايعه را تشخيص داده و درمان نمود.
عفونت‌هاي كليه: عفونت كليه يا پيلونفريت عارضه شديدي محسوب نمي‌شود و بيماري به طوركلي با آنتي‌بيوتيك مناسب قابل درمان است؛ اما اگر ضايعات به بيماري ديگر اضافه شده باشند (مثلا فرد دچار ريفلاكس و برگشت ادرار از مثانه به حالب و يا لگنچه باشد) بايد عفونت را پيگيري و ضايعه مسبب را با درمان طبي و يا جراحي (در صورت لزوم) برطرف نمود.
توصيه‌هاي جدي به بيماران كليوي
- مراجعه به پزشك، تعيين مرحله بيماري آنان، انجام آزمايش‌ها و برنامه‌ريزي براي آينده اين بيماران لازم مي‌باشد.
- به طور كلي در نارسايي مزمن كليه عفونت مهاجم‌تر بوده و قدرت دفاعي اين بيماران كمتر است؛ لذا بايد با واكسيناسيون بموقع از عفونت‌ها پيشگيري كرد.
- از مصرف بي‌رويه داروها و تجويز به ديگران خودداري شود. در مصرف گوشت و نمك بايد جانب احتياط رعايت و برنامه غذايي بيمار توسط متخصص تغذيه تنظيم گردد.
- بيمار بايد فشارخون و ديابت خود را جدي گرفته و آنها را به طور صحيح درمان كند.
- با آزمايش‌هاي مرتب و ساليانه سلامت خود را جدي بگيريد و سالم‌تر زندگي كنيد.
منبع:salaamat.ir
