-
بیچاره پوست!
با وارد شدن به هر پاساژ و گذر از خیابان‌ها، مغازه لوازم بهداشتی و آرایشی نسبت به سایر مغازه‌ها بیشتر به چشم می‌خورد و به همان نسبت هم مشتری‌های خاص خود را دارد که بیشتر این مشتری‌ها خانم‌ها و دختران جوان هستند. بازار این فروشنده‌ها بسیار داغ است.استفاده از فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی پوست در بیشتر کشورها رایج است و به‌صورت بخشی از عادت‌های روزانه مردم در‌آمده است. استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی در چند سال اختیر در جامعه ما هم رواج زیادی پیدا کرده به‌طوری‌که جزء لاینفک زندگی خانم‌ها و دختران جوان محسوب می‌شود.
عوارض نامطلوب استفاده از فرآوردە‌های آرایشی و بهداشتی در پوست این است که صورت دچار آکنه و التهاب می‌شود یا استفاده نامطلوب از این لوازم اثرات سمی نور خورشید را تشدید می‌کند.این در حالی است که انتخاب آگاهانه و با وسواس می‌تواند اثرات و ضایعات پوستی را به حداقل برساند.یک فرد به‌طور معمول، طی روز از چندین نرخ فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی استفاده می‌کند که می‌توانند شامل عطریات، ضدآفتاب‌ها، مرطوب‌کننده‌ها، پاک‌کننده‌ها، ضدبوها، فرآورده‌های آرایشی صورت و... باشد.این عوارض ممکن است پس از اولین مصرف یا به دنبال سال‌ها مصرف مداوم یک محصول ایجاد شود.دکتر طیبه موحدی متخصص پوست و زیبائی در رابطه با عوارض شایع مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی می‌گوید: بروز واکنش‌های پوستی به دو عامل بستگی دارد. اول: وضعیت پوست و سیستم ایمنی.
دوم نوع موادی که در ساخت این محصولات استفاده می‌شود. پوست سالم بهترین محافظ در برابر عوامل آسیب‌رسان خارجی است. ولی اگر پوست به هر دلیلی پوست بسیار خشک، ترک‌دار و مجروح باشد کارائی لازم را در حفاظت از بافت‌های زیرین نخواهد داشت.عوارض شایع مصرف لوام آرایشی و بهداشتی شامل: قرمزی، التهاب، ضایعات آکنه‌ای (جوش صورت)، خارش و سوزش است. گاهی با گذشت زمان پوسته‌ریزی و ترک‌های پوستی ظاهر می‌شود.این عوارض بیشتر در صورت و معمولاً در خانم‌ها بروز می‌کند و شیوع آن ۳ درصد در جهان است.صابون‌ها، موادآرایشی و بهداشتی، مرطوب‌کننده‌ها، شامپوها و... شایع‌ترین مواد آزاردهنده پوست هستند و در غلظت کافی و مدت تماس طولانی باعث اگزما و تحریک پوست می‌شوند.دکتر موحدی در رابطه با اینکه چه کسانی بیشتر مستعد این‌گونه واکنش‌ها هستند افزود: التهاب‌های تماسی آلرژیک فقط در بعضی افراد مستعد ایجاد می‌شود و برخی از افراد به‌صورت ارثی به برخی از مواد موجود در محصولات آرایشی حساسیت دارند و دچار التهاب، قرمزی و خارش می‌شوند.
ممکن است حساس شدن فرد تدریجی باشد، ممکن است فرد مدتی محصول را بدون مشکلی مصرف کند ولی در مقطع زمانی خاص به بعد پس از هر بار مصرف مجدد، دچار التهاب پوستی شود.افرادی‌که زمینه اتوپیک یا سابقه اگزما، آسم و کهیر دارند بیشتر مستعد این‌گونه عوارض هستند.وی ادامه داد: از سوی دیگر بعضی از مواد آرایشی و بهداشتی از جمله کرم‌ها و پمادها وقتی روی پوست قرار می‌گیرند اثرات سمی نور خورشید را تشدید می‌کنند.بنابراین، عوارضی مانند: آفتاب‌سوختگی، لک‌های تیره پوستی، کهیر آفتابی و عرق‌سوز شدن افزایش می‌یابد.موادی که باعث تشدید عوارض نور آفتاب می‌شود، عطر موجود در لوازم و کرم‌های بهداشتی و آرایشی است.
اگر هر کرم یا پمادی به‌صورت چند لایه مصرف شود، به‌علت مسدود کردن منافذ پوستی باعث ایجاد تشدید ضایعات آکنه‌ای و جوش‌های زیرپوستی می‌شود.وی در رابطه با علت شایع واکنش‌های نامطلوب یا موادی‌که باعث این‌گونه عوارض می‌شوند، می‌گوید: مواد نگهدارنده موجود در موادآرایشی و موادی که سبب ایجاد بوی عطر در کرم‌ها و موادآرایشی، و رنگ موجود در این لوازم می‌شود همه می‌توانند در بروز عوارض آلرژیک دخالت داشته باشند یا ممکن است موادمصرف شده به‌طور فیزیکی باعث انسداد دهانه فولیکول مو شده و سبب تجمع کراتین در این محل و بروز ضایعات آکنه‌ای (جوش صورت) گردد.در ترکیبات عطری ماده‌ای به نام روغن برگاموت استفاده می‌شد که این ماده باعث ایجاد واکنش‌ها و حساسیت به نور می‌شود که امروزه این ماده کمتر در مواد عطری مصرف می‌شود.
التهاب، خارش و قرمزی و سوزش در نتیجه مصرف موادآرایشی و بهداشتی به‌علت تحریک فیبرهای عصبی موجود در لایه‌های زیرین پوست است. به این دلیل به افراد حساس توصیه می‌شود عطر و ادکلن را مستقیماً به پوست بدنشان نزنند. موادنگهدارنده از جمله عوامل شایع واکنش‌های پوستی را تشکیل می‌دهند که برای جلوگیری از رشد باکتری و قارچ‌ها و در نتیجه جلوگیری از عفونت‌های پوستی به دنبال مصرف لوازم آرایش مورد استفاده قرار می‌گیرد.دکتر موحدی همچنین در رابطه با سایر موادمصرفی دیگر موجود در بازار از جمله مرطوب‌کننده‌ها ضد آفتاب‌ها، شامپوها، فرآورده‌های آرایشی صورت می‌گیرد: اینها نیز می‌توانند در افراد مختلف به‌خصوص آنهائی‌که زمینه آلرژی دارند سبب واکنش‌های آلرژیک شوند.همچنین این مواد ممکن است به‌دلیل عدم حفاظت صحیح و نگهداری در شرایط محیطی و دمای نامناسب دچار تغییر حالت شیمیائی شدند و این تغییرات ایجاد واکنش‌های آلرژیک می‌کنند. می‌توان قبل از مصرف موادآرایشی آنها را روی بازو تست کرد و در صورت عدم بروز حساسیت مصرف کرد.
● انواع موادآرایشی و بهداشتی موردمصرف روزانه
▪ مرطوب‌کننده‌ها:
با پوشاندن پوست به‌وسیله یک لایه روغنی ظریف مانع از هدر رفتن آب پوست می‌شوند.این مواد شامل: وازلین، روغن‌های مصرفی (مثل گلیسیرین و...) گاهی باعث التهاب و اگزمای پوست می‌شوند و در افرادی‌که پوست چرب دارند گاهی دچار آکنه (جوش صورت) یا جوش‌های زیرپوستی می‌شود.
▪ پاک‌کننده‌های پوستی:
مصرف بیش از حد صابون‌ها ممکن است باعث خشکی شدید، پوسته‌پوسته شدن و خارش شود. کسانی‌که پوست خشک و حساس دارند باید از صابون‌های ملایم یا پاک‌کننده‌های غیرصابونی استفاده کنند.
▪ شامپوها:
چون مدت تماس شامپو با پوست کوتاه است بروز واکنش و حساسیت در آن بسیار کم است ولی شامپوهای بدن می‌توانند حساسیت‌زا بوده و پوست را آزرده کنند.
▪ فرآورده‌های آرایشی صورت:
فرآورده‌های آرایشی صورت برای بهبود ظاهر و زیباشدن چهره استفاده می‌شود. انتخاب آگاهانه موادآرایشی و بهداشتی بسیار مهم است. زیرا این مواد ساعت‌ها در تماس با پوست صورت باقی می‌مانند و به‌طور ایده‌آل یک فرآورده آرایشی باید غیر حساسیت‌زا و غیرآکنه‌زا (جوش صورت) باشد و معمولاً روی جعبه فرآورده‌های آرایشی چنین ویژگی‌هائی درج شده است و به‌علت مرغوبیت بیشتر قیمت بالاتری دارند.
