مشکلات ازدواج جوانان و راهکارهای پیش رو

ديوار بلند تجملات
مشكلات ازدواج جوانان و راهكارهاي پيش رو
اين روزها در كنار ازدواج هاي تشريفاتي و پر هزينه ، ازدواج هاي ساده كه محبت هاي صادقانه و صميميت هاي دوست داشتني خاستگاه آن است در ميان نسل جوان و متعهد اين مرز و بوم فزوني گرفته و مي رود به فرهنگي ماندگار تبديل شود و اما ، كم نيستند كساني كه از اين دايره بيرونند ...
ازدواج هاي تجملاتي
«رواج تجملات در دنياي پرزرق و برق امروز توقع زوج هاي جوان از زندگي را بالا مي برد.»
اين سخنان محمد رحيميان 35ساله و دبير يكي از دبيرستان هاي تهران است.
وي در ادامه مي گويد: «امروز موانع بي شماري برسر راه ازدواج جوانان وجود دارد كه باعث بالا رفتن سن ازدواج شده است. از سنگ اندازي برخي از خانواده ها گرفته تا برگزاري مراسم پرهزينه و سنگين عروسي در باغ ها و سالن هاي مجلل با اجاره بهاي سرسام آور درحالي كه با برگزاري يك مراسم ساده هم مي توان آغاز يك زندگي مشترك را جشن گرفت.»
در اتوبوس آزادي به انقلاب سر صحبت را با يكي از جواناني كه در كنارم نشسته باز مي كنم.
«رضا حسيني» 27ساله، آنچنان پرنده خيالش را به اعماق تخيلات و تصورات ذهني پرواز داده و عميقاً به فكر فرو رفته كه گويي كشتي هايش غرق شده. وي كه هنوز در پيچ و خم به توافق رسيدن با خانواده دختر مورد علاقه اش است، با اظهار تأسف از نوع نگاه و تفكر برخي از والدين مي گويد: «2سال پيش پدرم به رحمت خدا رفت. يك برادر و خواهر هم دارم كه از من بزرگترند و چند سالي است كه ازدواج كرده اند و هر كدام در يك نقطه از تهران زندگي مي كنند و من مانده ام و يك مادر ميانسال كه در خانه پدري در فلكه سوم تهرانپارس زندگي مي كنيم. خانواده دختر مورد علاقه ام كه به خواستگاريش رفته ام مي گويند نبايد در كنار مادرت زندگي كنيد و از طرفي مهريه بسيار سنگيني را تعيين كرده اند. واقعاً نمي دانم چكار كنم. نه مي توانم مادرم را رها كنم و نه از پس مهريه سنگين برمي آيم. اما جالبتر اينكه در شب اول خواستگاري پدر دختر از من گواهي عدم اعتياد مي خواست گويا قرار بود كه بنده نزد ايشان استخدام رسمي شوم!»
دولتي شدن سالن هاي جشن ازدواج
طرح دولتي شدن سالن هاي جشن ازدواج براي تسهيل ازدواج جوانان و براي استفاده عموم و نه فقط كارمندان دولت در مجلس شوراي اسلامي مطرح شده كه با موافقان و مخالفاني در ميان مردم روبرو بوده است. گويا اين طرح كه براي برداشتن بار مضاعف مالي از دوش جوانان مطرح شده، در ميان مردمي كه از ديرباز به برگزاري جشن هاي چند روزه و پرهزينه عادت داشته اند، انعكاس پررنگي داشته است.
برخي از افراد معتقدند كه برگزاري جشن هاي پرهزينه ازدواج باعث بار سنگين مالي بر دوش زوجين و والدين مي شود.
«علي جان پور» كارشناس امور اجتماعي مي گويد: «در خارج از مرزهاي ايران برگزاري جشن هاي آنچناني فقط ويژه يك قشر خاص است، اما در جامعه ما استفاده از سالن ها و باغ ها با اجاره هاي بالا براي برگزاري مراسم عروسي يك فرهنگ نهادينه شده است كه وارداتي نيز نبوده و معضلي اساسي در مسير ازدواج جوانان است.»
هم اكنون بسياري از جوانان خواسته يا ناخواسته براي برگزاري جشن ازدواج به محيط خانه هاي خود اكتفا نكرده و به سالن ها، هتل ها و باغ هاي ويژه برگزاري اين جشن ها روي مي آورند.
جان پور مي افزايد: «سخت بودن شرايط ازدواج به طور حتم به كاهش آن منجر شده و به تبع آن آسيب هاي اجتماعي فراواني از جمله فساد و ناهنجاري هاي جنسي را به دنبال خواهد داشت.»
وي يكي از فاكتورهاي اساسي براي تسهيل ازدواج ميان جوانان را كمرنگ كردن فرهنگ برپايي جشن هاي پرهزينه دانسته و مي گويد: «وقتي يك جوان براي شروع زندگي به سختي قادر به تهيه مسكن و وسائل يك زندگي معمولي است، چرا بايد فشار مضاعف برگزاري جشن تجملي نيز بر او تحميل شود.»
چه اشكالي در استفاده جوانان از محيط خانه براي برگزاري جشن وجود دارد كه استفاده از سالن ها، چه دولتي و چه غيردولتي تبليغ مي شود.
«ساناز رضايي زاده» كه سال آخر رشته جامعه شناسي است، ساده زيستن و قناعت پيشگي را لازمه يك جامعه جهان سوم مي داند و مي گويد: «تجملاتي بودن مراسم عروسي بسياري از سرمايه هاي خرد و كلان افراد را از بانك ها بيرون كشيده و به جاي استفاده صحيح، مبالغ هنگفتي را سر ميزهاي جشن هاي عروسي قرار داده است.»
وي برگزاري جشن هاي سنگين و هزينه بر را دغدغه اصلي جوانان مي داند و با اشاره به ساده زيستي و كم توقعي گذشتگان مي گويد: «نمي توان جوان امروز را سرزنش كرد، چون با موج تبليغات رسانه ها و دستگاه هاي ارتباطي دنيا روبرو هستيم و از طرفي فرهنگ مدرنيزه امروزي در يك دستگاه تلويزيون جا گرفته است و وقتي كه به ندرت در برنامه هاي صداوسيما مي توان گزارشي از يك جشن ساده را مشاهده كرد، چگونه مي توان انتظار داشت كه ديگران خود را به ساده زيستي قانع كنند، ما اول پل رهايي را با فرهنگسازي غلط تخريب كرده ايم و اكنون بايد انتظار بالا رفتن توقعات را در شرايط كمبود امكانات داشته باشيم.»
ساماندهي ازدواج در سازمان ملي جوانان
«سازمان ملي جوانان پل ارتباطي جوانان و دولت است و با برقراري ارتباط با جوانان و تحقيق و بررسي علمي به انعكاس مشكلات و پيگيري مطالبات آنها مي پردازد.»
اين اظهارات «تاج وزيراني» مديركل تحقيقات و مطالعات سازمان ملي جوانان است كه چندي پيش با اعلام اين مطلب گفت: «سازمان ملي جوانان مسائل جوانان را به عنوان داوري امين ارزيابي و مطرح مي كند و تدوين سياست ها و برنامه هاي لازم براي ساماندهي امور جوانان و پيگيري و تسريع آن در مراجع مختلف از وظايف اين سازمان است.» تاج وزيراني با اشاره به تحقيقات علمي سازمان ملي جوانان در حوزه ازدواج جوانان خاطرنشان كرد: «برنامه ساماندهي ازدواج جوانان تهيه و به تصويب شوراي عالي جوانان و هيئت وزيران رسيده است و با تدوين سه زير برنامه نقش هر يك از دستگاه هاي اجرايي در قالب برنامه ساماندهي ازدواج مشخص شده است.»
مديركل تحقيقات و مطالعات سازمان ملي جوانان با اشاره به پيشنهاد تأسيس صندوق مهر امام رضا(ع) گفت: «سازمان ملي جوانان تلاش در برقراري ارتباط معني دار ميان اين صندوق و برنامه هاي تصويب شده دارد».
شهرداري تهران و وام ازدواج
شهرداري تهران چندي پيش پرداخت وام ازدواج به زوج هاي تهراني را متوقف كرد، برخي از اعضا شوراي شهر هم خواستار شفاف سازي در همكاري شهرداري تهران با صندوق هاي پرداخت كننده وام شدند.
«حسن بيادي» نايب رئيس شوراي اسلامي شهر تهران چندي پيش در نطق پيش از دستور خود در جلسه علني شوراي شهر تهران گفت: «از برخي ابهامات كه اخيرا مطرح شده، چنين برمي آيد كه توافقاتي خارج از تصويب و اطلاع شوراي اسلامي شهر تهران، ميان شهرداري و صندوق قرض الحسنه انصار المجاهدين بوده است كه صحت و سقم آن بايد مشخص شود. اينجانب به عنوان عضو شوراي شهر و يكي از حاميان مصوبه اعطاي تسهيلات ازدواج به جوانان، ضمن تاكيد بر ضرورت استمرار اين خدمت رساني، از شهرداري تهران مي خواهم با بررسي دقيق، ابعاد همكاري شهرداري با صندوق را شفاف سازي كند و صندوق و شهرداري هرگونه توافق كتبي يا شفاهي را كه خارج از تصويب و اطلاع شوراي اسلامي شهر تهران است، اعلام كنند.»
وي با اشاره به آئين نامه پرداخت وام ازدواج در شهرداري تهران گفت: «براساس آيين نامه اجرايي و نمونه قرارداد ميان شهرداري تهران و صندوق قرض الحسنه انصارالمجاهدين و بنياد تعاون سپاه پاسداران كه شهردار سابق تهران پيشنهاد داده بود و نيز مصوبه نهايي آيين نامه در شوراي شهر تهران كه با اصلاحاتي بر پيشنهاد شهرداري همراه بود، تمام ابعاد اين خدمت رساني مشترك مشخص است. پيش از اين به صراحت اعلام و تأكيد شده كه اين وام ها مشمول هيچ گونه بهره و كارمزد نيست.»
«اميرحسن خان» عضو كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي مي گويد: «طرح تسهيل ازدواج جوانان گامي در جهت پاسداري از نهاد خانواده است.»
وي با اشاره به ضروري بودن فراهم كردن تسهيلات ازدواج جوانان مي گويد: «براساس قانون اساسي حكومت ملزم به پاسداري از نهاد خانواده است و فراهم كردن تسهيلات ازدواج بهترين راه براي پاسداري از اين نهاد اجتماعي است.»
اين نماينده مجلس شوراي اسلامي معتقد است كه اگر براي جوانان اشتغال و مسكن مناسبي فراهم شود، آمار ازدواج افزايش خواهد يافت بنابراين حضور نهادهاي دولتي در امر ازدواج مي تواند بستر مناسبي را براي تحقق اين امر فراهم كند.
اين عضو كميسيون اجتماعي مجلس در ادامه سخنان خود مي گويد: «تغيير ارزش ها و فرهنگ ها از مهمترين علل افزايش طلاق و ناسازگاريها است كه با فرهنگ سازي و تلاش براي نهادينه كردن فرهنگ هاي سنتي جامعه اسلامي مي توان از بروز اين ناسازگاري ها جلوگيري كرد.»
اين نماينده مجلس فرهنگسازي را از ديگر تكاليف دولت در طرح تسهيل ازدواج دانسته و مي گويد: ««علاوه بر رسانه ملي، دانشگاه ها و استادان نيز نقش بسزايي در فرهنگسازي و تغيير برخي از الگوهاي موجود دارند و فرهيختگان و نخبگان جامعه براي از بين بردن جلوه هاي فرهنگ مهاجم كه جايگزين فرهنگ ايران اسلامي شده است بايد وارد عرصه شوند.»