با لكنت زبان كودكم چه‌كنم؟
با لكنت زبان كودكم چه‌كنم؟
http://www.seemorgh.com/DesktopModul...iles/70551.jpg
بسیاری از كودكان در سنین بین 2 تا 5 سالگی دچار لكنت زبان شده و حروف خاصی را تكرار و كلمات را به صورت كشدار بیان می‌كنند یا در مورد برخی صداها و سیلاب‌ها هیچ صدایی از خود ایجاد نمی‌كنند
بسیاری از كودكان در سنین بین 2 تا 5 سالگی دچار لكنت زبان شده و حروف خاصی را تكرار و كلمات را به صورت كشدار بیان می‌كنند یا در مورد برخی صداها و سیلاب‌ها هیچ صدایی از خود ایجاد نمی‌كنند. لكنت زبان شكلی از ناهنجاری‌های كلامی است كه باید به آن توجه كرد. در بسیاری از موارد، لكنت زبان تا 5 سالگی رفع می‌شود و گاهی مدت بیشتری ادامه می‌یابد.
دلایل لكنت زبان چیست؟
متخصصان تصور می‌كنند كه فاكتورهای مختلفی در این امر دخیل هستند كه از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره كرد.
ـ عوامل ژنتیكی:
60 درصد كسانی كه دچار لكنت زبان هستند، یكی از اعضای نزدیك خانواده‌شان با این مشكل درگیر بوده یا دچار مشكلات كلامی یا تاخیر در صحبت كردن بوده است.
ـ اختلاف در فرآیند مغزی صحبت كردن:
افرادی كه لكنت دارند، فرآیند كلامی در آنها در مناطق متفاوتی از مغز روی می‌دهد. در این حالت در طریقه ایجاد ارتباط بین پیام‌های مغزی با ماهیچه‌ها مشكلی وجود دارد.
نشانه‌های اولیه لكنت زبان
اولین نشانه‌های لكنت وقتی بروز می‌كند كه كودك بین 18 تا 24 ماه دارد. لكنت كودك برای والدین ممكن است ناراحت‌كننده باشد یا موجب عصبانیت آنها شود، اما لكنت در این مرحله برای كودك، طبیعی به نظر می‌رسد. نكته مهم، صبور بودن است.
ممكن است كودك برای چند هفته یا چند ماه دچار لكنت باشد یا گاهی به طور پراكنده دچار این حالت شود. بیشتر كودكانی كه قبل از 5 سالگی دچار لكنت می‌شوند بدون نیاز به مداخله بهبود می‌یابند.
به هر حال اگر لكنت كودك شما همیشگی است و مرتبا بدتر می‌شود و همراه با حركات بدن یا صورت است، ارزیابی توسط متخصص گفتار درمانی تا قبل از 3 سالگی ایده بسیار خوبی است.
درمان خاصی برای لكنت زبان وجود ندارد، اما روش‌های موثری برای كمك به كودك جهت غلبه بر این مشكل پیدا شده است.
گفتار درمانی
گفتار درمانی نوعی درمان برای همه كودكانی است كه دارای هر نوع اختلال و ناهنجاری در كلام هستند. این ناهنجاری شامل اختلال در تولید اصوات است كه موجب مشكل شدن فهم كلام كودك می‌شود.
اختلالات كلامی ـ شنوایی شامل موارد زیر هستند:
ـ اختلالات به هم پیوستگی شامل سخت بودن تولید صداها یا درست بیان كردن كلمات هستند، به طوری كه افرادی كه آن را می‌شنوند بخوبی متوجه نمی‌شوند.
ـ اختلالات در صدا و تشدید صدا كه این نوع اختلال می‌تواند باعث ناراحتی خود كودك هنگام صحبت كردن هم بشود.
ـ اشكال در بلعیدن غذا، مشكلات در خوردن و قورت دادن غذا
ـ مشكلات كلامی می‌تواند ناشی از مشكلات شنوایی هم باشد.
متخصصان گفتاردرمانی در مراكزی به همین نام مشغول به كار شده و حداقل دارای مدرك لیسانس در رشته گفتاردرمانی هستند. این افراد می‌توانند هنگام مشكلات كلامی به كودكتان كمك كنند. آنها احتمالا با كودك شما به صورت تك‌نفره كار می‌كنند یا امكان دارد در گروه‌های كوچك به آنها روش‌های درمانی را ارائه كنند.
متخصص گفتاردرمانی از استراتژی‌های مختلف برای كمك به كودك استفاده می‌كند:
ـ فعالیت‌هایی با مداخله زبان: در این نوع درمان، متخصص گفتار درمانی با كودك به وسیله بازی و صحبت كردن ارتباط برقرار می‌كند. او از كتاب‌ها، تصاویر یا اشیا برای بهبود زبان كودك بهره می‌گیرد. او از تمرین‌هایی مثل تكرار كلمات با تلفظ صحیح برای بهبود مهارت‌های كلامی استفاده می‌كند.
ـ تمرین تلفظ صحیح: تلفظ صحیح یا تولید صدا، تمرینی است كه در آن صدای صحیح به كودك آموخته می‌شود كه این كار اغلب هنگام بازی صورت می‌گیرد. نوع بازی به سن كودك و نیازهای خاص او وابسته است. متخصص به كودك می‌آموزد كه هر حرف یا صدا چگونه بیان می‌شود و زبان در هنگام بیان آن حرف خاص، چه شكلی به خود خواهد گرفت.
ـ تمرین‌هایی برای تقویت ماهیچه‌های مربوط به حرف زدن: بر این اساس برخی تمرین‌های مربوط به زبان، لب‌ها و فك‌ها وجود دارد كه باعث قوی شدن ماهیچه‌های دهان می‌شود.
به دلایل زیر می‌توان با یك متخصص گفتاردرمانی مشورت كرد:
ـ اختلالات شنوایی
ـ تاخیر در تفكر یا دیگر تاخیرها
ـ ضعیف بودن ماهیچه‌های دهان
ـ مشكلاتی مثل لب شكری بودن
ـ اوتیسم
ـ اختلالات تنفسی
ـ اختلال در بلع غذا
ـ مشكلات مغزی
در صورت تشخیص متخصص، هرچه زودتر مراحل درمان آغاز شود به نفع كودك خواهد بود.
سال‌های مدرسه
معمولا، وقتی كودك وارد دبستان می‌شود لكنت او بسیار افت پیدا می‌كند و مهارت‌های گفتاری او بهبود می‌یابد. اگر كودك دبستانی شما، لكنت زبان را ادامه داد، احتمالا خودش از مشكل آگاهی دارد و ممكن است كه از آن خجالت‌زده هم باشد. دوستان و همكلاسی‌های او احتمالا به مشكلش توجه نشان داده و او را دست می‌اندازند.
اگر این مورد رخ داد، با معلم كودكتان صحبت كنید، او می‌تواند این موضوع را در كلاس با بچه‌ها مطرح كند. معلم همچنین قادر است موقعیت‌‌های استرس‌آور صحبت كردن را برای كودكتان كم كند تا آن كه گفتاردرمانی آغاز شود.
چه زمان در پی كمك باشیم؟
اگر كودك شما 5 سال دارد و هنوز دچار لكنت‌زبان است با یك پزشك یا متخصص گفتاردرمانی مشورت كنید. همچنین در صورت مشاهده موارد زیر نیز بهتر است با یك متخصص صحبت كنید:
ـ اگر تكرار كل كلمات یا جملات توسط كودك زیاد شد.
ـ اگر صداها و سیلاب‌ها را در بیشتر موارد تكرار كرد.
ـ وقتی كودك، هنگام صحبت كردن كلمات را به مقدار طولانی می‌كشد.
ـ وقتی شروع به صحبت با سختی همراه باشد.
ـ وقتی شما متوجه جمع شدن یا كشیده شدن صورت هنگام صحبت كردن فرزندتان شوید.
ـ وقتی شما متوجه افزایش بلندی صدا در طول صحبت كردن شوید.
ـ وقتی كودكتان مدام از موقعیت‌هایی كه نیاز به صحبت كردن دارد، فرار می‌كند.
ـ كودكتان یك كلمه را به خاطر ترس از لكنت عوض می‌كند.
ـ كودكتان در حین لكنت دچار حركات دست و صورت می‌شود.
ـ در صحبت كودكان هر مورد عجیب دیگری توجه شما را به خود جلب می‌كند.
والدین باید چه كنند؟
برای كمك به كودكتان می‌توانید این موارد را انجام دهید:
ـ نیازی نیست كه كودكتان همیشه درست و كامل و دقیق صحبت كند. اجازه دهید كه صحبت كردن كاری تفریحی و لذتبخش باشد.
ـ هنگام صرف غذا زمانی را برای صحبت كردن اختصاص دهید. در این زمان‌ها از رادیو و تلویزیون دوری كنید.
ـ از ایجاد محدودیت‌ها و قوانینی مثل «یواش صحبت كن»، «كمی صبر كن» و «یك نفس عمیق بكش» خودداری كنید.
این نظرات، اگرچه با نیت خوب باشد، باعث كمرویی فرزندتان خواهد شد.
ـ وقتی كودكتان احساس ناراحتی می‌كند یا وقتی لكنتش افزایش می‌یابد از او نخواهید كه صحبت كند یا با صدای بلند كتاب بخواند. به جای آن، در این زمان‌ها او را به فعالیت‌هایی تشویق كنید كه نیاز به صحبت كردن زیاد ندارند.
ـ صحبت كودك خود را قطع نكنید یا به او نگویید كه دوباره شروع كند.
ـ به كودك خود نگویید كه قبل از صحبت كردن فكر كند.
ـ یك محیط آرام در خانه ایجاد كنید و بكوشید آرامش را در زندگی خانوادگی ایجاد نمایید.
ـ وقتی در حال صحبت با كودكتان هستید یا در حضور او با دیگران حرف می‌زنید، سعی كنید آرام و واضح صحبت كنید.
ـ با كودك خود تماس چشمی طبیعی برقرار سازید. سعی كنید كه نگاه خود را از او برنگردانید و نشان ندهید كه ناراحت شده‌اید.
ـ به كودك خود اجازه دهید كه برای خودش صحبت كند و افكار و جملات خود را تمام كند. قبل از پاسخ دادن به سوال یا نظر كودك، اندكی صبر كنید.
ـ با كودك خود به آرامی صحبت كنید. این كار در واقع الگویی در اختیار او قرار می‌دهد كه هنگام صحبت كردن، سریع حرف نزند و شمرده شمرده سخن بگوید و همین كار موجب روان شدن زبان او می‌شود.
در صورتی كه به هر دلیل نگران نحوه صحبت كردن كودكتان هستید، مطمئن‌ترین راه، مشورت با یك متخصص گفتاردرمانی است، پس هر چه زودتر این كار را انجام دهید تا بعد افسوس نخورید.
