تاثير روغن زيتون در بيماري ها
سرطان يکي از علل عمده مرگ و مير در کشورهاي توسعه يافته است. انواع سرطان رابطه نزديکي با رژيم غذايي دارد. در سرطان‌هاي روده بزرگ و راست روده و پستان کاملاً مشخص شده که نوع چربي مصرف شده، يکي از عوامل مهم در ايجاد اين سرطان‌هاست و مقدار چربي تأثير چنداني در بروز آنها ندارد.
مطالعات نشان داده که روغن زيتون ميزان آسيب‌هاي سرطاني را کاهش داده و تعداد تومورهاي توسعه يافته را به شکل آشکاري کاهش مي دهد و اين تومورها تهاجم کمتر و درمان پذيري بيشتري دارند. اين اثر مربوط به وجود اسيد لينولئيک است که يک اسيد چرب امگا 6 مي باشد. اين اسيد چرب در توليد پروستاگلاندين‌هايي موثر است که از ايجاد و توسعه تومورها جلوگيري مي کنند.
اکسيداسيون درون سلولي، عامل مهمي در ايجاد سرطان است و مواد آنتي اکسيدان موجود در روغن زيتون، مقاومت سلول‌ها را در برابر اکسيداسيون و سرطان افزايش مي دهد.
روغن زيتون و فشار خون:
فشارخون بالا زماني تعريف مي شود که ميزان فشار خون به طور دائم بالاتر از 90/140 ميلي متر جيوه باشد. مصرف روغن زيتون به صورت منظم، هر دو فشار خون سيستولي و دياستولي را کاهش مي دهد و مقدار دوز داروهاي لازم براي کاهش فشارخون را در بيماران کم مي کند.
روغن زيتون و بيماري‌هاي قلبي:
سخت شدگي ديواره رگ‌هاي خوني در اثر تجمع کلسترول، با شيوه زندگي ارتباط مستقيم دارد. شيوه زندگي مجموعه‌اي از عادات فردي و ميزان فعاليت بدني و نوع رژيم غذايي است. پايين‌ترين ميزان مرگ و مير از بيماري‌هاي قلبي و عروقي در کشورهايي وجود دارد که از روغن زيتون به عنوان تنها منبع چربي در رژيم غذايي خود استفاده مي کنند. روغن زيتون به علت داشتن اسيدهاي چرب غيراشباع مي تواند ميزان کلسترول خوب (HDL) را افزايش و کلسترول بد (LDL) را کاهش دهد و به اين ترتيب از رسوب کلسترول در رگ‌ها و سخت شدگي عروق جلوگيري مي کند.
روغن زيتون و التهاب روماتيسمي:
التهاب روماتيسمي از بيماري‌هاي عفوني مزمن است که در مفاصل ايجاد مي شود. عوامل عفوني، ژن‌ها، هورمون‌ها و رژيم غذايي در بروز آن نقش دارند. مصرف منظم روغن زيتون باعث تسکين علائم اين بيماري مي شود. افرادي که ميزان کمي روغن زيتون مصرف مي کنند، 5/2 برابر افرادي که رژيم غذايي سرشار از اين روغن را دارند به التهابات روماتيسمي مبتلا مي شوند. مکانيسم اين عمل هنوز مشخص نشده است، ولي اين اثر احتمالاً به آنتي اکسيدان‌هاي موجود در روغن زيتون مربوط مي شود.
روغن زيتون و دستگاه گوارش:
روغن زيتون، صفرا بر است و باعث تخليه کيسه صفرا مي شود، به اين ترتيب که انقباض کيسه صفرا و توليد نمک‌هاي صفراوي را در کبد تحريک کرده و در نتيجه دفع کلسترول را از طريق صفرا افزايش مي دهد و از ايجاد سنگ‌هاي صفراوي جلوگيري مي کند.
روغن زيتون به علت داشتن سيتواسترول‌ها مانع جذب کلسترول در روده کوچک مي شود و جذب عناصر معدني مثل کلسيم، منيزيم و آهن را افزايش مي دهد.
روغن زيتون ملين است و از يبوست جلوگيري مي کند همچنين اين روغن، انگل‌ها و کرم‌هاي روده را از بين مي برد.
روغن زيتون و احساس درد:
ماده‌اي به نام اوله آکانتال در روغن زيتون وجود دارد که اثري مشابه قرص‌هاي مسکن مانند ايبوپروفن در کاهش درد دارد.
آنزيم مخصوصي در بدن وجود دارد که سبب آغاز درد مي شود و ماده اوله آکانتال جلوي فعاليت اين آنزيم را مي گيرد، در نتيجه فرآيند احساس درد متوقف مي شود. با مصرف روزانه 50 گرم روغن زيتون، حدود 9 ميلي گرم اوله آکانتال به بدن مي رسد، اين مقدار يک دهم ميزان داروي ايبوپروفني است که براي کاهش درد يک فرد بزرگسال تجويز مي شود.
روغن زيتون و چاقي:
در کشورهاي غربي، چاقي مشکل بزرگ سلامت مردم است، زيرا ميزان کالري دريافتي از طريق غذاهاي مختلف افزايش يافته، ولي ميزان فعاليت روز به روز کاهش مي يابد، در نتيجه چاقي اتفاق مي افتد.
روغن زيتون مانند ساير چربي‌ها، 9 کيلو کالري انرژي دارد و به نظر مي رسد که مصرف آن باعث چاقي مي شود. ولي ثابت شده رژيم غذايي غني از روغن زيتون بيشتر از غذاهاي کم چرب به کاهش وزن کمک مي کند. در واقع آنچه در بروز چاقي مؤثر است، نوع چربي مصرف شده است، نه مقدار چربي موجود در غذا.
از طرفي روغن زيتون کشش ماهيچه‌هاي حلقوي را در پايين معده کاهش مي دهد و در حرکت توده غذا به سمت روده تأخير ايجاد مي کند، در نتيجه محتويات معده به آهستگي و به تدريج وارد دوازده مي شود و احساس سيري مدت بيشتري طول مي کشد و با کاهش اشتها فرد مي تواند غذاي کمتري مصرف کند.
روغن زيتون و تغذيه نوزاد:
رشد نوزاداني که مادران آنها روغن زيتون مصرف مي کنند، از نظر قد و وزن و رفتارهاي روان شناختي بهتر است. همچنين نوزاد براي جلوگيري از اکسيداسيون مواد در اثر ورود اکسيژن هوا، به ويتامين E نياز دارد. اگر چه ميزان اين ويتامين در روغن زيتون زياد نيست، ولي براي جلوگيري از اثرات اکسيداسيون کافي است.
اين ويتامين در مدت شيردهي در پستان‌ها تغليظ مي شود و مادر بايد ذخيره کافي از آن را در بدن خود داشته باشد تا مقدار مورد نياز اين ويتامين براي نوزاد در شير ترشح شود.
مصرف ميزان کافي ويتامين E در نوزادان داراي نارسايي لوزالمعده و کليه ضروري است. به علاوه روغن زيتون، اسيدهاي چرب مورد نياز براي رشد نوزاد را فراهم مي کند و نسبت اسيد لينولئيک به اسيد لينولنيک آن مشابه شير مادر است.
مصرف روغن زيتون در سنين رشد، سبب بهبود حافظه و بالا رفتن قدرت يادگيري در کودکان مي شود.
روغن زيتون و پيري:
بسياري از بيماري‌هاي دورام پيري مثل پوکي استخوان و آلزايمر تحت تأثير رژيم غذايي قرار دارند.
روغن زيتون با کمک به جذب کلسيم، باعث رسوب آن در استخوان‌ها شده و از پوکي استخوان جلوگيري مي کند.
روغن زيتون از بروز فراموشي و آلزايمر در افراد مسن جلوگيري مي کند، ولي مکانيسم عمل آن ناشناخته است. به نظر مي رسد اسيدهاي چرب غيراشباع موجود در روغن زيتون مي تواند باعث حفظ ساختار غشاي سلول‌هاي مغزي شوند.
فرآيند پير شدن در انسان با آسيب تدريجي و تغيير ساختمان پوست همراه است. تغييرات پوست مثل ضخيم شدن و از دست دادن قابليت ارتجاعي لايه‌هاي پوست، به علت تجمع کلاژن باعث مي شود که پوست در برابر عوامل خارجي مثل تشعشات خورشيدي که راديکال‌هاي آزاد را ايجاد مي کنند حساس شده و روند پيري تسريع شود. مواد آنتي اکسيدان خصوصاً ويتامين E موجود در روغن زيتون از ايجاد راديکال‌هاي آزاد و فرآيند اکسيداسيون در سلول‌هاي پوستي و ايجاد سرطان‌هاي پوست جلوگيري مي کند و کمک مي کند تا سلول‌هاي پوست انعطاف پذيري خود را حفظ کرده و عوارض پيري ديرتر ظاهر شود.
روغن زيتون و پوست:
ويتامين E موجود در روغن زيتون براي حفظ سلامت و زيبايي پوست و مو ضروري است. مصرف مداوم آن، پوست را شاداب نگه مي دارد. ماساژ پوست با روغن زيتون، تعريق را کاهش داده و مژه و ابرو را تقويت مي کند. کمپرس پوست با روغن زيتون در موارد آفتاب زدگي و سرمازدگي ، گزش مار و عقرب و نيش حشرات باعث التيام آن مي شود. همچنين سوزش و درد ناشي از سوختگي را تسکين داده و از بروز تاول جلوگيري مي کند.
براي برطرف کردن خشکي و ترک پوست مي توان از مخلوط روغن زيتون با گليسيرين به نسبت مساوي استفاده کرد.
