طبيعت سبز در دل كوه مغان (اردبیل)
طبيعت سبز در دل كوه
ايرانگردی- شهرستان گرمي (مغان) در شمال شرقي اردبيل و در ارتفاع هزار و 100 متري از سطح دريا قرار گرفته و فاصله آن با مركز استان 108 كيلومتر است.
اين شهرستان طبق آخرين تقسيمات كشوري داراي دو شهر، سه بخش و 9 دهستان است و وسعت آن هزار و 752 كيلومتر مربع است و 96 كيلومتر با كشور آذربايجان مرز مشترك دارد و با شهرهاي بيله‌سوار، پارس‌‌آباد، مشكين‌شهر و اهر همسايه است.
اين شهرستان بيش از 107 هزار نفر جمعيت و 325 روستا دارد، آب و هواي اين شهرستان در بهار، تابستان و پاييز معتدل و در زمستان به سبب كوهستاني بودن سرد است. منطقه گرمي از كهن‌ترين مناطق مسكوني آذربايجان و بناي اوليه آن توسط تيره‌هايي از قوم پارت (اشكاني) گذاشته شده است و در ادوار بعدي نيز به همين سبب اهميت سوق‌الجيشي خود را حفظ كرده است.
شهر گرمي بيش از 228 اثر تاريخي و باستاني دارد كه شناخته شده و به ثبت رسيده است و بر اساس تحقيقات باستان‌شناسان در قديم‌الايام يكي از مراكز عمده استقرار اشكانيان بوده است. بر اساس اظهارات اهالي مسن اين شهر، گرمي قبلاً محل سكونت عشاير كوچ‌نشين بوده و به خاطر مناسب بودن شرايط جوي از اين محل به عنوان قشلاق استفاده مي‌شده است.
تپه باستاني خرمن شيخ‌لر بخش مورال كه به دوره قبل از اسلام و دوران حكومت اشكانيان برمي‌گردد، گورهاي اشكاني گرمي به شكل مكعب مستطيل، تپه باستاني سلاله و شاه‌تپه‌سي كه محل تاجگذاري نادر شاه افشار است از جمله آثار تاريخي گرمي به حساب مي‌آيد.
درياچه گيلارلو حدود 5 كيلومتري غرب شهرستان مغان كه منطقه نمونه گردشگري شناخته شده، اوجاق برزند، اوجاق الي‌سفلي، زيارتگاه سيد ميرعزيز، غار و يخچال طبيعي روستاي الي‌سفلي و قلعه سنگ در زاويه سنگ بخش انگوت، قلعه ئيل سويي، قلعه برزند و رودخانه دره رود روستاي هزارن روستاي تنگ و كوه ازناو در دو كيلومتري روستاي بيگ‌باغي، جنگل‌هاي طبيعي، نمايشگاه و موزه مردم‌شناسي مغان در شهرك ولي‌عصر (عج) شهرستان گرمي از جمله آثار و جاذبه‌هاي گردشگري و تاريخي گرمي است.
توليدات صنايع دستي شهرستان مغان شال‌بافي، ورني‌بافي در بخش انگوت شمالي و غربي، قاليبافي در بخش مركزي و منطقه برزند انگوت، گليم‌بافي در بخش مورال، جاجيم‌‌بافي و شال‌بافي بيشتر به صورت پراكنده بين عشاير شهرستان رواج دارد و معرق چوب و نگارگري در خود مركز شهرستان انجام مي‌گيرد كه سابقه 10 ساله دارد.
از عمده محصولات صنايع دستي شهرستان مغان كه شهرت جهاني دارد ورني مغان است كه از جمله اصيل‌ترين و مرغوب‌ترين توليدات صنايع دستي استان اردبيل مي‌باشد. غذاهاي محلي اين خطه از كشورمان انواع كباب، آبگوشت، ديزي، كوفته و دلمه و سوغات گرمي نيز شامل كره حيواني و عسل است. گرمي داراي 9 رشته رودخانه محلي با ميزان آب‌هاي سطحي 153 ميليون مترمكعب و ظرفيت آب‌هاي زيرزميني 314 ميليون مترمكعب است كه مقدار زيادي از اين آب‌ها به خاطر عدم وجود سدهاي ذخيره‌اي به هدر مي‌رود.
رودهاي مهم اين شهرستان شامل دره‌رود، سمبورچايي، برزندچايي، ديزج‌چايي، گرمي‌چايي، ماهپري، بالهارود و... است. گرمي به سبب دارا بودن آب و هواي مناسب و خاك حاصلخيز يكي از مناطق عمده كشاورزي و دامپروري استان اردبيل بوده و سطح زيركشت آن 120 هزار هكتار است كه 9 هزار هكتار اراضي آبي و نيمه‌آبي بوده و 110 هكتار اراضي نيز ديم است.
توليدات زراعي اين شهرستان غلات، حبوبات، صيفي‌جات، انواع ميوه و ... است كه اين شهرستان از لحاظ توليدات كمي و كيفي چند سال است كه مقام نخست كشور را كسب مي‌كند. شهرستان گرمي با تمام جاذبه‌هاي گردشگري و تاريخي خود نوروز امسال را ميزبان شايسته براي مسافران و گردشگران نوروزي اين خطه از كشورمان است.
