فرایند پرستاری در کودکان مبتلا به اسهال
فرایند پرستاری در کودکان مبتلا به اسهال
بررسی بیمار اطلاعات با ارزشی را در مورد عوامل ایجاد کننده احتمالی در اختیار میگذارد نظیر: شروع غذای جدید برای کودک، در معرض عوامل عفونی قرار گرفتن ، مسافرت به منطقه مستعد ، تماس با غذاهایی که ممکن است آلوده شده باشند ، تماس با جانوران خانگی که احتمال می رود مخزن عفونتهای داخلی باشند ، سابقه آلرژی دارویی ، رژیمی که ممکن است دلالت بر آلرژیهای غذایی داشته باشند .
بررسی پرستاری در کودک مبتلا به اسهال با مشاهده رفتار و ظاهر عمومی بچه شروع می شود ، بررسی جسمی شامل همه متغیرهای توصیف شده برای بررسی دهیدراتاسیون است
در مورد هر کودک مبتلا به اسهال باید از کیفیت و تعداد دفعات مدفوع مطلع شد و بهتر است آخرین نمونه مدفوع توسط پزشک مشاهده شود . باید از وجود استفراغ ، وضعیت ادرار ، وضعیت تغذیه ، وزن قبلی و داروهایی که کودک در ابتدای بیماری مصرف کرده سئوال شود . همچنین باید وضعیت تورگور پوست ، مخاطها ، نبض ، فونتانل قدامی ، فشار خون و وضعیت تنفس از نظر وجود اسیدوز مورد بررسی قرار گیرد .
معاینه کامل و گرفتن شرح حال دقیق از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا :
1 – شدت و وخامت بیماری را مشخص میکند .
2 – اسهال ممکن است از علایم بیماری دیگری مثل مننژیت ، اوتیت ، عفونت ریوی و ادراری باشد .
تشخیص های پرستاری
1 . اسهال
مربوط به : التهاب ، تحریک یا سوء جذب از روده، محتوای کم فیبر، وجود توکسین (سم)، شیمی درمانی، باریک شدگی قسمتی از لومن (مجرا)، عدم تحمل لاکتوز ، عفونت دستگاه گوارش ، داروها ، عدم تحمل تغذیه لولهای.
علائم و نشانه ها: افزایش حرکات دودی و صداهای رودهای ، دفع مکرر و اغلب شدید مدفوع آبکی (مرحله حاد)، تغییر در رنگ مدفوع، درد شکمی ، تمایل شدید به دفع ، کرامپ.
نتایج مورد نظر (معیارهای ارزشیابی ) : گزارش بیمار در مورد کاهش دفعات دفع مدفوع و طبیعیتر شدن قوام مدفوع، برطرف شدن درد شکمی، شناسایی و اجتناب از عوامل کمک کننده
¢ مداخلات مستقل و توجیه
¢ جایگزینی مایعات و الکترولیتها.
? برقراری دریافت کافی مایعات و کالری ممکن است در بیشتر موارد اسهال شدید مشکل باشد و نیاز به بستری شدن و جایگزینی وریدی باشد
¢ ثبت دقیق جذب و دفع.
? به منظور کنترل تغییر حجم ، مایعات و پیشگیری از نظر بروز علایم هیپوولمی شامل:
پوست سرد و مرطوب ، تاکیکاردی ، تاکی پنه (تنفس بیش از بیست بار در دقیقه ) کاهش بــــــرون ده ادراری
(کمتر از سی میلی لیتر در ساعت).
¢ کنترل الکتـرولیتهای سرم به خصوص یون پتاسیم از نظر مقادیر غیر طبیعی و مشورت با پزشک در مـورد مقادیر کمتر از 5/3 میلی اکی والان در لیتر پتاسیم.
? برای مراقبت ازنظر بروز علائم عدم تعادل الکترولیتی: اضطراب ، کوما ، ضعف عضلات ، کرامپ ، دیس ریتمی ، نبض ضعیف ، کاهش فشار خون
¢ مشاهده و ثبت دفعات ، مشخصات و مقدار دفع مدفوع و عوامل تشدید کننده . مانند: بررسی مدفوع از نظر خون ، چربی و مواد هضم نشده.
? به تشخیص بیماری در افراد مختلف و بررسی شدت اختلال کمک میکند.
¢ افزایش استراحت بیمار در بستر و فراهم کردن امکان استفاده از لگن در کنار تخت.
? استراحت ، حرکات روده ها و فعالیت متابولیکی را کاهش می دهد به خصوص هنگامی که عفونت یا خونریزی به عنوان یک عارضه مطرح است.
- فراهم کردن تسهیلات لازم در کنار بیمار احتمال بی اختیاری را کاهش می دهد.
¢ پاک نگه داشتن محیط از بوی بد بوسیله اسپری های مخصوص در صورت نیاز.
? بوهای مزاحم را کاهش می دهد و از پریشانی (اضطراب) غیر ضروری بیمار جــلوگیری میکند
¢ تعیین غذاها و مایعاتی که اسهال را تشدید میکنند به عنوان مثال: سبزیجات خام ، میوهها ، دانههای کامل غلات (حبوبات) ، چاشنیها (ادویهها) نوشیدنیهای کربناتدار ، شیر و محصولات شیردار در بیماران مبتلا به عدم تحمل لاکتوز).
? اجتناب از محرکهای رودهای ، استراحت رودهای را افزایش میدهد.
¢ اجتناب از مصرف مقادیر زیاد کافئین (بیشتر از سیصد میلی گرم در روز).
? مصرف مقادیر زیاد کافئین حرکات دودی روده را افزایش میدهد
¢ حذف و یا کاهش چربی رژیم غذایی.
? در افراد مبتلا به سندرم سوء جـذب چربــی موجب افزایش اسهال میشود.
¢ شروع مجدد و تدریجی مایعات خوراکی ، مصرف مایعات شفاف هر یک ساعت ، اجتناب از مصرف مایعات سرد.
? حذف یا کاهش فشار غذاها یا مایعات موجب استراحت کولون می شود . مصرف تدریجی مایعات ممکن است از کرامپ و عود اسهال پیشگیری نماید و مایعات سرد میتواند حرکات روده ای را افزایش دهد.
¢ توصیه به خوردن غذاهای غنی از سدیم و پتاسیم.
? برای جبران کمبود یونها.
¢ در صورتی که بیمار تغذیه لولهای دریافت میکند : کاهش غلظت یا سرعت محلول.
? غلظت و سرعت زیاد محلول ، موجب اسهال میشود.
در صورت تغذیه لولهای :
-استفاده از روشهای تمیز در تماس با لوله تغذیه و محلولهای غذایی.
-تعویض کلیه وسایل هر 24 ساعت.
-قرار دادن کلیه مواد غذایی باز شده در یخچال و دور ریختن آنها پس از 24 ساعت
¢ فراهم کردن فرصتی برای سازش و پذیرش ناتوانیهای ناشی از فرآیند بیماری و درمان.
? وجود بیماری با علت ناشناخته برای معالجه و درمان مشکل است . ممکن است مداخلات جراحی مورد نیاز باشد که میتواند منجر به واکنش های استرس شده و وضعیت (بیماری) را تشدید نماید.
¢ مشاهده از نظر تب ، تاکیکاردی ، لتارژی ، لکوسیتوز، کاهش پروتئین سرم ، اضطراب و ضعف (سستی).
? ممکن است نشانه مگاکولون توکسیک یا پرفوراسیون و پریتونیت باشد که فوریت محسوب میشوند و نیاز به مداخلات فوری پزشکی و درمان دارد.
¢ توجه به مقدار مصرف داروهای ضد اسهال .
کنترل کشتهای مدفوع از نظر وجود ارگانیسمهای جدید عفونی
? داروها تجمع ارگانیسم های عفونی در روده را کاهش می دهند .
¢ مداخلات وابسته به توجیه
دستورات دارویی را طبق تجویز اجرا کنید :
¢ داروهای آنتی کولی نرژیک مانند تنتوربلادونا ، آتروپین ، دیفنوکسیلات (لوموتیل) ، شیافهای مسکن.
? حرکات دودی و ترشحات هضم کننده گوارشی را کاهش می دهد (برای تسکین کرامپ و اسهال).
توجه: در کولیت اولسراتیو از آنجائی که ممکن است مگاکولون توکسیک را تشدید نماید، با احتیاط مصرف شود.
¢ سولفاسالازین (آزولفیدین)
? در درمان موارد ضعیف تا متوسط مفیداست . استفاده طولانی مدت ممکن است بهبودی را طولانی کند .
توجه: فرم پوششدار رودهای ترجیح داده میشود.
¢ لوپرامید (ایمودیوم) کدئین
? ممکن است در موارد اسهال شدید مورد نیاز باشد.
توجه: با احتیاط مصرف شود زیرا اتساع (دیلاتاسیون) توکسیک ممکن است رخ دهد . مصرف این ترکیبات در بیماران مبتلا به بیماریهای کبدی یا اسهالهای عفونی حاد ممنوع است ] 3، 5 ، 10 [ .
¢ مزالامین (روازا )
? ممکن است به صورت انما به جای آزولفیدین به بیمارانی که به داروهای سولفا حساس هستند، داده شود.
¢ پسیلیوم (متاموسیل)
با جذب آب ، حجم مدفوع را افزایش میدهد در نتیجه اسهال را کاهش میدهد .
¢ کلستیرامین (کواستران)
? با نمکهای صفراوی باند می شود ، اسهال ناشی از افزایش بیش از حد اسیدهای صفراوی را کاهش می دهد .
¢ استروئیدها به عنوان مثال:
? آدنوکورتیکواستروئید هورمون ، پردنیزولون (دلتا کـــورلف) ، پردنیزولون (دلتازون) برای کاهش فرایند التهابی داده میشود.
توجه: در بیماری کرون مورد استفاده قرار میگیرند و در صورت احتمال آبسههای داخل شکمی منع مصرف دارند.
¢ آزایتوپرین (ایموران )
? تضعیف کنندههای سیستم ایمنی است برای مهار پاسخ التهابی ، کاهش نیازهای استروئیدی داده میشوند و ممکن است همراه با سولفاسالازین داده شود.
¢ آنتی اسید ها
? تحریک معده را کاهش می دهند ، از التهاب پیشگیری میکند و خطر عفونت در کولیت را کاهش میدهند.
¢ انمای استروئیدی (هیدروکورتیزون) ، با یا بدون شیاف بلادونا
? انماهای استروئیدی میتوانند در بیماری خفیف یا شدید برای کمک در جذب دارو داده شوند. ممکن است با سولفات آتروپین یا شیاف بلادونا داده شود.
¢ آنتی بیوتیکها
? عفونتهای چرکی موضعی را درمان میکند.
¢ برای انجام مداخلات جراحی آماده باشید.
? در صورتی که پرفوراسیون یا انسداد روده رخ دهد ، یا بیماری به درمان طبی جواب ندهد، ممکن است مداخلات جراحی ضرورت داشته باشد
2 . کمبود حجم مایعات
مربوط به : اتلاف بیش از حد مایعات از طریق معدی – رودهای به صورت مدفوع یا استفراغ
نتایج مورد نظر (معیارهای ارزشیابی): ظهور علائم هیدراتاسیون کافی.
¢ مداخلات پرستاری ? توجیه
¢ محلولهای جـــایگزینی خــوراکی (اُ. آر.اِس) را تجویز کنید.
ا.آر.اس را بطور متناوب و در مقادیرکم (به خصوص اگر کودک استفراغ میکند ) بدهید.
در موارد استفراغ و دهیدراتاسیون شدید ، مایعات داخل وریدی را طبق دستور تجویز و کنترل نمائید.
? برای جایگزینی اتلاف مایعات در استفراغ (به جز در موارد شدید) منعی از نظر دادن اُ.آر.اِس وجود ندارد.
¢ داروی ضد میکروبی را طبق دستور تجویز کنید.
? برای درمان عوامل بیماریزای اختصاصی که موجب اتلاف بیش از حد از دستگاه گوارش میشوند .
¢ پس از جبران دهیدراتاسیون ، به محض تحمل خوراکی رژیم معمولی را پیشنهاد کنید.
? مطالعات نشان میدهند که شروع سریع رژیم معمولی در کاهش تعداد دفعات دفع مدفوع و اتلاف وزن و در کوتاه شدن طول مدت بیماری مفید است .
¢ به طور متناوب اُ.آر.اِس را با یک مایع کم نمک نظیر آب ، شیر مادر، شیر بدون لاکتوز یا حاوی لاکتوز غلظت جایگزین کنید .
? برای حفظ مایع درمانی
¢ کنترل جذب و دفع را به طور دقیق انجام و ثبت نمائید (ادرار ، مدفوع و استفراغ).
? برای بررسی اثرات مداخلات انجام شده.
¢ وزن مخصوص ادرار را هر هشت ساعت یا در صورت نیاز کنترل کنید . کنترل وزن روزانه را انجام دهید.
علایم حیاتی ، تورگور پوست ، غشاهای مخاطی و وضعیت مغزی را هر چهار ساعت یا در صورت نیاز بررسی کنید.
? برای بررسی وضعیت هیدراتاسیون
¢ از مصرف مایعات شفاف و رقیق نظیر آب میوهها ، نوشیدنیهای شیرین کربنات دار و ژلاتین منع کنید. این مایعات حاوی قندهای ساده و اسمولالیتی بالا هستند که بیشتر در 24 ساعت اول و به صورت رقیق شده مورد مصرف قرار میگیرند.
? زیرا این مایعات معمولاً حاوی مقادیر بالای کربوهیدرات ، مقادیر پایین الکترولیت و اسمولالیتی بالا هستند
3. اختلال در تغذیه ، کمتر از نیازمندی های بدن
مربوط به : اتلاف از طریق اسهال ، دریافت ناکافی.
نتایج مورد نظر (معیارهای ارزشیابی) : بیمار تغذیه کافی جهت برقراری وزن متناسب با سن را دریافت میکند
