آشنایی با تعاریف و تجهیزات مورد استفاده در برق قدرت
آشنایی با تعاریف و تجهیزات مورد استفاده در برق قدرت ct
چون جریان خطوط زیاد می باشد و نمی توانمستقیما آن را اندازه گرفت با استفاده ازاین دستگاه از جریان نمونه برداریمیکنند. این دستگاه به صورت سری در مدار قرار می گیرد. همچنین برای ایزوله شدن شبکههای فشار قوی از سیتم های اندازه گیری و حفاظت از این وسیله استفاده می شود.
cvt
به موازات برقگير اين دستگاه نصب مي گردد و علتاستفاده آن براي سد كننده فركانس 50 هرتز براي سيستم مخابراتي و اندازه گيري ولتاژو محافظت براي رله ها مورد استفاده قرار مي گيرد و فرق آن باpt اين است كه پي تيفقط براي اندازه گيري و حفاظت مورد استفاده قرار مي گيرد.
plc
روشی است که سیگنال های مخابراتی را از یک پست یا نیروگاه توسط خطوطفشار قوی ارسال کرده و در پست یا نیروگاه دیگر دریافت می کنند.
pt
چون ولتاژ خطوط زیاد می باشد و نمی توان مستقیما آن رااندازه گرفت با استفاده ازاین دستگاه از ولتاژ نمونه برداری میکنند.این دستگاه بهصورت موازی در مدار قرار می گیرد.همچنین برای حفاظتی که نیاز به نمونه ولتاژ مانندرله های ولتاژی مانند رله های اندر ولتاژ یا آور ولتاژ و رله دیستانس دارد استفادهمی شود.
ref رله
این رله مشابه رله دیفرانسیل می باشد و برای اتصالی های فازبا زمین در داخل ترانس به کار می رود و به طور جداگانه در دو طرف ترانس نصب میشود.
sf6 كليد
كليدي كه در آن براي خاموش كردن جرقه ناشي از قطع و وصل از گازخاموش كننده ای استفاده مي شود كه آن گاز sf6 ناميده مي شود.
v.a
براینشان دادن قدرت ترانس از واحد ولت آمپر استفاده می شود.(توانظاهري)
v.a.r
واحد اندازه گیری توان راکتیو میباشد.
استراکچر
استراکچر پایه های فلزی که نگهدارنده تجهیزات در پست میباشند.
آلارم
به محض عملکرد رله یا به وجود آمدن شرایط غیر عادی در مدار ایندستگاه با به صدا در آوردن آژیر اپراتور را از وجود شرایط غیر عادی مطلع میکند.
آمپر
واحد اندازه گیری جریان آمپر می باشد.
آمپرمتر
برای اندازهگیری جریان از آمپرمتر استفاده می شود که این دستگاه به صورت سری در مدار قرار میگیرد.
اونت ركوردر
دستگاهي است كه وقايع وحادثه هارادر پستها ثبت ميكند.
اينكامينگ
ورودي ترانس مي باشد.(خروجي اصلي ترانس كه كليه فيدرهاي خروجياز آن تغذيه مي شوند).
اینتر لاک
برای جلوگیری ازمانور اشتباه معمولا بین***یونرها و بریکر چفت و بست مکانیکی یا الکتریکی قرار می گیرد.كه از آن به عنواناينترلاك نام برده مي شود.
اینورتر
این دستگاه ولتاژ مستقیم را به متناوبتبدیل می کند. مورد استفاده آن برای مصارف اضطراری و پر اهمیت در پست میباشد.
باطری
به مجموعه ای از سلول ها که در آنها فعل و انفعالات الکتروشیمیایی قابل رفت و برگشت صورت می گیرد باطری می گویند که هر سلول متشکل از صفحاتمثبت و منفی و ماده ای بنام الکترولیت که محلول از 8 قسمت آب و 3قسمت اسید سولفوریکغلیظ می باشد.
باطری خانه
محل قرار گرفتن باطري در پست را باطريخانهگويند.
برقگیر
به منظور حفاظت از شبكه در مقابل اضافه ولتاژها وتخليهآنها به زمين از برق گير استفاده مي شود .اضافه ولتاژهائي كه در شبكه ايجاد مي شونديا ناشي از عوامل خارجي بوده نظير ساعقه ويا ناشي از اختلالات داخلي سيستم نظير– قطع ناگهان بار- سوئيچينگ- اتصال كوتاه،عدم تنظيم ريگلاتوري ولتاژوغيره
برقگیر در ابتدای پست وطرفين ترانس و در شبکه توزیع در ابتدای خط و درمسیر خط نصب می شود.
بریکر
کلید قدرتی است که در موقع لزوم جريان عادي شبكهودر موقع خطا جريان اتصال كوتاه وجريان زمين را سريع قطع نمايد این کلید قطع جریانرا در یک فضای عایق انجام می دهد بنابراین این کلید میتواند در زیر بار قطعکند.
كپسول اطفاء حريق
كپسول هايي كه در پست نصب گرديده و در داخل آن موادخاموش كننده آتش مانند پودر و گاز مي باشد و براي خاموش كردن انواع آتش از آناستفاده مي شود.
بی سیم
بی سیم دستگاهی که برای ارتباطات صوتی استفاده میشود.
پارالل کردن ترانس یا ژنراتور
یعنی موازی کردن دو ترانس فورماتور یا دوژنراتور با هم که هدف از پارالل کردن بالا بردن ضریب اطمینان شبکه و تعدیل بار بینخطوط و ترانس ها وژنراتورها و استفاده مناسب از قدرت و ظرفیت تجهیزات میباشد.
پست
محلی که در آنجا تبدیل ولتاژ انجام گرفته یا کلید زنی صورت میپذیرد.
پلاک ترانس
پلاکی است که بر روی ترانس نصب می شود و اطلاعاتی را درمورد ترانس از قبیل ضریب قدرت سیم بندی ترانس سال ساخت کشور سازنده ولتاژ وجریاننامی و...را نشان می دهد.
تپ چنجر
وسیله ای است که با تغییر دادن سبب تغییرولتاژ خروجی ترانس می گردد.این وسیله بیشتر در طرف فشار قوی ترانس نصب میشود.
ترانس مصرف داخلی
برای مصرف داخلی پست(،روشنایی،شارژر،تغذیه رله هاوتجهیزات ارتباطات راه دوراز اين ترانس) استفاده مي شود.
ترانس نولساز
بهمنظور ایجاد نقطه نول مصنوعی و در طرف مثلث ترانس ها و حفاظت ثانویه ترانس از ترانسنولساز استفاده می شود.
ترانسفورماتور
وسیله ای است که انرژی الکتریکی توسطالقاء متقابل تبديل مي كنند و می تواند ولتاژ کم را به زیاد و بالعکس تبدیل نماید.
ترمومتر
برای اندازه گیری درجه حرارت از این دستگاه استفاده می شود.
تستپلاك
ترمينال هايي است كه در مواقع تست و تنظيم رله ها مورد استفاده قرار ميگيرد تا نيازي به قطع بريكر نباشد.
استیک
وسیله عایقی است برای باز یا بستنفیوز کتد یا گراند سیار از آن استفاده می شود.
خازن
جهت بالا بردن ولتاژ،جهتجبران بار راکتیو كه در پستهاي فوق توضيع استفاده ميگردد.
خط انتقال
جهتانتقال جریان برق،جهت تبادل اطلاعات و جهت تبادل پیام با نصب سیستم plc
ديسپاچينگ
مركز كنترل پستهاي انتقال و نيروگاهها ميباشد.(ثبت وقايعايستگاهها،فرمان قطع و وصل ،روئيت مقادير (جريان و ولتاژو...)).از وظائف آنهاست
دیزلخانه
جهت تامين مصرف داخلي پست در زماني كه پست بي برق شدهباشد
دیفکت
در صورت به وجود آمدن اشكالي در تجهيزات جهت رفع عيب آن اين برگتكميل و به گروه تعميرات ارجاع داده مي شودتا رسيدگي گرددو رفع عيبشود.
رادیاتور ترانس
مخزنی است که در آن آب یا روغن در حال گردش وجود دارد کهدر اثر گردش دررادياتورآب يا روغن خنک شده و باعث خنك شدن ترانس ميشود.
راکتور
به منظور کاهش ولتاژ شبکه در مواقع افزایش ولتاژ شبکه(غیر عادیشدن ولتاژ) از راکتورها که جذب کننده بار راکتیو هستند استفاده می گردد.( جهت کاهشولتاژ).
رله استند بای
وقتی که یک اتصال زمین بر روی فیدرهای خروجی باقیماندهو حفاظت فیدرهای مذکور عمل نکند این رله به عنوان پشتیبان حفاظت ها عمل کرده وفرمانقطع را به طرف اولیه و ثانویه ترانس داده و باعث خارج شدن ترانس
می شود.
رلهبوخهلتس
این رله بین مخزن ترانس و کنسرواتور نصب می گردد.در اتصالی های شدیدداخلي ترانس گازهای زیاد همراه با جهش روغن ایجاد شده که فشار حاصله در رله بوخهلتسباعث عملکرد رله و تریپ ترانس می شود.
رله تانک پروتکشن
برای حفاظت ترانس درمقابل اتصالی با بدنه از آن استفاده می شود.
رله جریان زمین
رله اي است کهمانند رله جریان زیاد عمل می کند و اتصالیهای فاز به زمین را تشخیص داده و عمل میکند.
رله جریان زیاد
وقتی که جریان ورودی رله از ستینگ آن بالاتر رود ایندستگاه بدون تاخیر فرمان لازم را صادر می کند.
رله جهتی
از جنس رله های توانیمی باشند که بر اساس زاویه بین بردارهای ولتاژ وجریان عمل می کند.مانند رله جریانتوان که برای جلوگیری کردن از موتوری شدن ژنراتور به کار می رود.
رلهحفاظتی
دستگاهی که به طور خودکار جهت تشخیص خطا در شبکه، حس کردن خطا،نشان دادنخطا وفرمان جدا کردن بخش معیوب بکار می رود.
رله دیستانس
از لحاظ هر پست هرنقطه از شبکه دارای یک امپدلنس می باشد.که با به وجود آمدن خطا جای این نقاط درصفحه جابجا می شود باشناسایی جابجایی این نقاط می توان به خطا پی برد وآن راشناسایی کرد.این رله معمولا دارای سه ناحیه عملکرد می باشدو بر روي خطوط انتقال نصبميگردد و نقطه اتصالي بوجود آمده بر روي خط را مشخص مي نمايد.
رلهدیفرانسیل
با نمونه برداری از جریانهای دو طرف ناحیه حفاظت شده و مقایسه آن بایک مقدار مشخص شده می تواند خطا را شناسایی و فرمان لازم را صادر کند.
رلهريكلوزر
اين رله بر روي خطوط نصب ميگردد تا درهنگام قطع در صورتي كه علت قطعگذرا و لحظه اي بوده بعد از مدت زمان تعريف شده روي آن فرمان وصل را به صورتاتوماتيك صادرنمايد.
رله فشار شكن
در صورتيكه فشارروغن يا گاز از حد تعريفشده بيشتر شود اين رله باعث تخليه اضافه فشار مي شود.
رله های توانی
این رلهها بر اساس توان عمل می کنند به عنوان مثال رله هایی که جهت توان را اندازه گیری میکنندیا رله هایی که توان اکتیو و راکتیو را اندازه گیری می کند.
رله کمبودولتاژ
این رله هنگامی عمل می کند که ولتاژاز مقدار نامی پایین تر بیاید.معمولاآن را روی 80% مقدار نامی تنظیم می کنند.
سكسيونر سر خط
جهت باز كردن خط ازپست در صورتي كه جريان از روي خط برداشته شده باشد و بريكر در ايستگاه مربوطه قطعباشد.
***یونر
کلید قدرتی است که برای قطع و وصل ولتاژبه کار می رود اینکلید نمی تواند جریان برق را در زیر بار قطع کند.
***یونر ارت
به منظورایمنی افرادی که روی خط انتقال و تجهیزات پست کار می کنند و همچنین تخلیه بارهایباقی مانده روی خطوط در ابتدای خطوط وپست های فشار قوی از ***یونر ارت استفاده میشود.
***یونر بای پاس
***یونری است كه برای ارتباط بین دو باس بار از آناستفاده می کنند.
سیستم خنک کنندگی ترانس
جهت کاهش درجه حرارت ترانس ها وافزایش بازدهی و راندمان ترانسها از سیستم خنک کنندگی مختلفی بسته به قدرت و نوعترانسها به کارگرفته می شود.
سیلیکاژل
جهت جلو گيري از نفوظ رطوبت به ترانس هااز سنگ سیلیکاژل استفاده می شود در حالت عادی رنگ آن آبی می باشد و در صورت تغییررنگ آن باید تعویض گردد.
شین یا باس بار
تمام سیم ها و کابل های یک نیروگاهیا ایستگاه که ولتاژ مساوی دارند با یک شمش یا باسبار در هر فاز به هم متصل می شوندو سپس با تبدیل ولتاژتوسط ترانسفورماتور به ولتاژدیگر تبدیل و به باسبارهای دیگرمنتقل می شود.
صفحات هم پتانسيل
شبكه هاي آهني هستندكه زير پاي اپراتورها دربعضي نقاط مانند زير سكسيونرها و بريكرها براي از بين بردن ولتاژ تماس مورد استفادهقرار مي گيرد.
صفحه آلارم
صفحه ای است که دارای چراغهایی در هر خانه است کهدر آن عملکر رله ها و تجهیزات حفاظتی نشان داده می شود و به محض عمل کردن رله چراغمربوط به آن رله در صفحه آلارم روشن می شود.
ضريب قدرت
ضريب قدرت يا كسينوسفي ،كسينوس زاويه بين بردار توان اكتيو و توان ظاهري مي باشد.
فاز متر
وسیلهاست که دارای لامپ مخصوص می باشد و با تماس با خطوط انتقال با روشن یا خاموش شدناین لامپ می توان به برقدار یا بی برق بودن خط پی برد.
فالت رکوردر
دستگاهیاست که برای ثپت کردن خطاهای به وجود آمده ازآن استفاده می شود.اين دستگاه خطا هارا به صورت نموداري ثبت مي كند.
فایر باکس
شامل یک جعبه می باشد جهت اتفاحريق که در داخل آن یک قرقره بزرگ و یک سر لوله با تعداد معینی لوله نواری دراندازه 20 متری وجود دارد این جعبه به صورت عمودی یا افقی نصب می شود.و بهترینفاصله برای نصب ان در داخل از کف تقریبا 70 سانتی متر است.
فرم اجازهکار
مسئول ايستگاه با روئيت فرم درخواست انجام كار كه به تاييد گروه تعميرات،بهره برداري،ديسپاچينگ رسيده باشد فرم اجازه كار صادر مي نمايد و مشخص كننده محلهاي قطع تجهيزات همراه با حصار كشي و قفل تجهيزات خاموش شده تحويل گروه تعميرات مينمايد.
فرم درخواست انجام کار
اين فرم داراي سه قسمت 1-درخواست گروه تعميرات 2-تاييد بهره برداري3-تاييد ديسپاچينگ مي باشد كه در تاريخ مشخص شده و مدت زمانانجام كار و مشخص شدن تجهيزاتي كه قطع شوند مي باشد و توسط گروه تعميرات به ايستگاهآورده مي شود.
فرکاس متر
برای اندازه گیری فرکانس شبکه از فرکانس متر استفادهمی شود.این دستگاه به صورت موازی در مدار نصب می شود واحد فرکانس هرتز میباشد.
فرکانس
تعداد سیکل های صورت گرفته را در مدت زمان یک ثانیه فرکانسگویند. واحد فرکانس هرتز می باشد
فن
وسیله ای است که با انرژِی الکتریکی هوارا به سمت ترانس می دمد تا ترانس خنک شود.
فن ترانس
وسیله ای است که جهتخنک کردن سیم پیچ ترانس ازآن استفاده می شود و به دو صورت اتوماتیک و دستی در مدارقرار می گیرد.
قدرت نامی ترانس
قدرت اسمی ترانس مساوی حاصل ضرب جریان ثانویهاسمی و ولتاژ ثانویه اسمي می باشد. مقادیر استاندارد قدرت اسمي عبارتند از 2.5-5-10-15-30
كارت حفاظت دستگاه
كارتي كه براي حفظ دستگاه از آسيب بيشتروپايداري شبكه برق و جلوگيري از صدمات جنبي مورد استفاده قرار مي گيرد.كاربرد آن درزماني است كه مسئول ايستگاه وضعيت نا مطلوبي را مشاهده كند،براي جلوگيري از صدماتبيشتر اين كارت صادر مي شود و بر روي كليد قطع و وصل تجهيز قرار مي گيرد.
كارتحفاظت شخصي
كارتي كه براي صدور آن عمليات بي برق شدن و جداسازي صورت ميگيرد،درنتيجه اين عمليات محيط كار ايمن مي شود.مورد كاربرد آن زماني است كه گروههايتعميراتي تصميم به تعمير بخشي از سيستم را مي گيرندبا تكميل كارت با هماهنگيامورهاي ذيزبط بدون انرژي برق گرديده و با حصاركشي تحويل گروه متقاضي ميگردد.
گراند سیار
در مواقعی مانند کار گروه تعمیرات بر روی خطوط بعد از بیبرق کردن خط ها
،جهت اطمینان از بی برق بودن خط و تخلیه بار های الکتریکیاحتمالی به زمین از گراند سیار استفاده می کنند.
گروه برداری
اتصالات مختلفبرای ترانس وجود دارد که به 4 گروه عمده تقسیم می شود ، که طرف فشار قوی ترانس باحرف بزرگ ،طرف فشار ضعيف با حرف كوچك و عدد نشان داده شده كه در عدد 30 ضرب مي شودو حاصل ضرب بدست آمده نشان دهنده زاويه اختلاف فاز بين ولتاژهاي طرف اوليه و ثانويهترانس مي باشد.
گیج روغن
برای نشان دادن سطح روغن ترانس از این دستگاه که برروی ترانس نصب است استفاده می شود.
لاین تراپ
این دستگاه سیم پیچ قطوری استکه با یک خازن موازی شده است و در داخل سیم پیچ استوانه شکل قرار دارد و با آنموازی است و چون خازن با سیم پیچ موازی می باشد فقط در یک فرکانس خاص بنام فرکانستشدید جریان مینیمم می شود.اگر مقدار سلف و خازن را طوری انتخاب کنیم که فرکانستشدید روی فرکانس کاربر بیفتد، آنوقت سیگنال های مخابراتی چون جریان خیلی کم می شودنمی تواند وارد پست شودولی برق فشار قوی (50 هرتز) چون جریانش خیلی بالا است واردپست می شود.
مقره
برای اتصال هادی های خطوط انتقال به دکل های که دارای ولتاژزیادی نسبت به بدنه دکل و نسبت به یکدیگر می باشند از وسایل مجزا کننده استفاده میشود.که این وسایل عمدتا به صورت مقره استفاده می شود.
میتر
دستگاهی است کهبرای اندازه گیری ولتاژ،جریان،بار اکتیو،راکتیو ،فرکانس و....استفاده میشود.
نسبت تبديل
كميت الكتريكي كه براي تبديل ولتاژ يا جريان به مقادير كمتريا بيشتر مورد نظر مورد استفاده قرار مي گيرد.
نمراتور برقگیر
سنجش تعدادعملکرد برق گیر را نشان می دهد که به منظور تخمین باقی مانده عمر برقگیر و تعیینمحل عبور خط از نظر تعداد دفعات رعد و برق و اضافه ولتاژها از آن استفاده میشود.
هرتز
واحد اندازه گیری فرکانس هرتز می باشد
وات
واحد اندازه گیریتوان اکتیو می باشد.
وات متر
برای اندازه گیری توان حقیقی یا اکتیو از واتمتر استفاده می شود.وات متر یک سیم پیچ جریان که به طور سری در مدار قرار می گیرئ ودر یک سیم پیچ ولتاژ که به صورت موازی در مدار قرار می گیرد، میباشد.
ولت
واحد اندازه گیری ولتاژ می باشد
ولت متر
برای اندازهگیری ولتاژ ، باید ولت متر را به صورت موازی با آن قرار داده، در صورتی که بخواهیمولتاژ شبکه را در تابلو اندازه گیری کنیم بایستی دو سر ولت متر را در شبکه فشارضعیف به شین های مورد نظر و در مورد شبکه های فشار قوی از طریق ثانویه ترانسولتاژها به ولت متر اتصال دارد.
ولتاژ یا جریان نامی
حداكثر ولتاژ يا جريانياست كه در حالت كار نرمال سيستم به شبكه اعمال شده و تجهيزات مي توانند به طور دائمآن را تحمل نمايند.
کابل
هر نوع هادی که بتواند جریان برق را از داخل خودعبور داده و توسط مداری از محیط اطراف خود عایق شده باشد بطوریکه ولتاژ روی سطحعایق نسبت به زمین برابر صفرو سطح سیم یا هادی نسبت به زمین دارای ولتاژ فازی باشدکابل نامیده می شود.
کارت احتیاط
كارتي است كه براي صدور آن عمليات بي برقشدن وجداسازي صورت نمي گيرد،در نتيجه هيچ حفاظتي را تضمين نمي كند.كاربرد آن درشرايطي است كه گروههاي يي در كنار خطوط گرم مي خواهند مشغول به كار شوند اين كارتتوسط متقاضي از ايستگاه درخواست مي شود و مفهوم آن اينست كه اگر حين كار گروه درطول خط،كليد خط در ايستگاه قطع شد كليد خط در ايستگاه بدون هماهنگي با متقاضي صدوركارت نبايد وصل گردد.
کارت فرم ضمانتنامه
كارتي كه براي صدور آن عمليات بيبرق شدن و جداسازي صورت مي گيرد،درنتيجه اين عمليات محيط كار ايمن و تضمين ميشود.كاربرد اين كارت زماني است كه گروههاي تعميراتي تصميم به تعميربخشي از سيستم رامي گيرند. بعد از تكميل كارت اين بخش با هماهنگي امورهاي ذيربط و بدون انرژي نمودنقسمت هاي الكتريكي و غير فعال نمودن قسمت هاي مكانيكي و با حصار كشي و قفل بهتجهيزات تحويل گروه متقاضي مي شود.
کسینوس فی متر
در نیروگاه ها و کارخانجاتبزرگ باید ضریب قدرت مدار تحت کنترل باشد که برای اندازه گیری آن از کسینوس فی متراستفاده می شود.این دستگاه دارای دو سیم پیچ متحرک و یک سیم پیچ ثابت می باشد.سیمپیچ ثابت سر راه جریان و سیم پیچ های متحرک به صورت موازی در مدار قرار میگیرند.
کمپرسور
برای فشرده شدن هوا و ذخیره شدن در یک تانک مورد استفاده قرارمیگیرد تا با صدور فرمان به میله متحرک کلید منتقل شود و باعث قطع و وصل کلید هاینوع خلا شود.
کنتاکتور
کلید های الکترو مغناطیسی هستند که مهمترین جزءمدارهای فرمان می باشند که تشکیل شده از یک مغناطیس الکتریکی که یک قسمت از هسته آنمتحرک بوده و توسط فنری از قسمت ثابت جدا نگه داشته می شود و یک سری کنتاکت عایقشده از یکدیگر به آن متصل می باشند و با آن حرکت می کنند.
کنتور
برای اندازهگیری انرژی اکتیو و راکتیو از کنتورها استفاده می شود.اتصال کنتورها در شبکه فشارضعیف به صورت مستقیم و در شبکه های ولتاژ بالا از طریق ترانس های ولتاژ وجریانانجام می گیرد.
کنورتور
این دستگاه ولتاژمتناوب را به مستقیم تیدیل میکند.مورد استفاده آن برای یکسو سازها و شارژر می باشد.
کوپلینگ
کلید قدرتیاست که برای ارتباط دو باس سکشن از آن استفاده می شود.
tcs رله
رله نظارتكننده برعملكرد قطع و وصل بوبين مي باشد.
نقشه تك خطي
نقشه تك خطي نقشه تكخطي تجهيزات كل ايستگاه مي باشد.كه شماره ديسپاچينگي آن با موقعيت نصب آن در نقشهمشخص شده است.
