فلسفه آتش ونور در آيين زرتشت
فلسفه آتش ونور در آيين زرتشت
آییـن زرتـشت، آیین پاکی و بی آلایشی است که چـون آتـش بزرگ ترین پاک کننده و پـاک
ترین و نـورانی ترین آخـشیـج هاست (عنصر) ، از این رو سمبل این کیـش به شمار رفته
اسـت. برخی نا آگـاهـان بر این باورنـد که چـون زرتشـتیان به سوی نـور و آتـش نیایـش
می کنند، آتـش پـرستـنـد! حال آنکه این باور بسیـار نادانـسته و نابـخــردانه اسـت، زیـرا
زرتشتیان به هیچ رو آتش پرست نیستند، بلکه آتش را رمز و سمبل اهورامزدا می دانند.
روانشاد فردوسی بزرگ می گوید :
نگـویی که آتـش پـرستان بَدَنـد که پرستـنده ی پاک یزدان بُدنـد
چنانکه پیش از این در آبشخـور خداپـرستی ایرانـیان گفـته شد، زرتشـتیان همیـشه به یاد
خداوند یکتا و بی همتا هستـند و او را نیایش می کنند و می گویند : اهـورا مزدای پاک را
می ستاییم و یا، ای اهورا مزدا از تو یاری می جوییم.
زرتشت با گزینـش آتـش به نشان سمبـل کیـش خود از پیـروان خـود خـواسته است که به
سوی نور و روشنایی ایستاده و اهورامزدا را ستایش کنند، زیرا:
*هماننـد آتـش پاک و درخشان باشند.
*همانگونه که زبانه و تابـش های آتش به سوی بالا زبانه می کشد، پیروان
آییـــن هــم به سـوی بـالا، به سـوی خــرد ورزی، به سـوی انـسان بـودن و
سرانجام به سوی پیشرفت و والایی پیشروی کنند.
*همـانگونه که زبانه های آتش هرگز به سوی پایین کشانده نمی شوند،آنها
هـم کوشـش کنند به سوی بی خــردی و بی دانـشی کشـانده نشوند و آرزوی
ناپسند در سر نپـروراننـد و همیشـه آرزوهای بزرگ خردمند شدن را در دید
داشته باشند.
*همانگونه که آتـش، ناپاک را پاک میکند و خود آلـوده نمی شود، آن ها هم
با بدی پیکار کنند بی آنکه خود را به بدی آلوده کنند.
*همانگونه که از یک اخـگر می توان آتـش های بسیار افروخـت، با جـان و
اندیشه ی یک انسان نیکــوکار، روان های بیشماری از مردم به خود آیند و
آنها را به سوی کنش و خرد نیک بکشاند.
*آتش با هر چه نزدیک شود، آن را مانند خود ، درخشان و نورانی می کند.
یک زرتشــتی نـیز باید پـس از بـرخـوردار شـدن از فـروغ دانـش و بینـش،
دیگران را نیز از فروغ نیکی و بخردی بهره مند سازد.
*هـمانگونه که آتش کوشا و بی قرار است و تا پایان زنـدگی آنی از کوشـش
باز نمی ایستد، انسان هـم باید هماننـد آتش، همـیشه کـوشا باشد و از کار و
کوشش باز نایستد، ولی آتشی که درون آدمـی را از نا پاکی و نابخردی پاک
می کند، سوای اَشـا (راستی) نیست که از راه ریشه هــای سه گانه : هومت
(اندیشه نیک) هوخت(گفتار نیک) و هورشت(کردار نیک) به دست می آید.
روانشاد حافظ شیرازی در این باره چنین سرود :
از آن به دیـرمغانم عزیز میدارند که آتشی که نمیرد همیشه دردل ماست
آدوریان ها (آتشکده ها) در ایران باستان نه تنها جای ستایش و نیایش، که
دادگـاه، آموزشگاه و درمانگاه هـم بود. موبد در این پرستشگاه به دادرسی
و داوری می پرداخت، در آنجا بیـماران تنی و روانی نیـز درمان می شدند و
کـودکان درس های آیینی رزمی و اخـلاقی می آموختنـد. افـزون بـر ایـنـهـا،
آدوریـان هـا دارای کتابـخـانه ای پــر ارج بـود که آبشـخـور سـود جسـتن
با سـوادان آن روز قـرار می گرفت. آدوریان ها جایی پاک بودند که نباید به
پلیـدی هـا و ناپاکی هـا آلـوده شوند. و نگهبانی داشتند و آموزش های اَشو
زرتـشـت را به پاک ترین و ناب ترین چهره خود آموزش می دادند.
