اهمیت کلید در انتخاب کیبرد دسک‌تاپ و لپ‌تاپ!
حساسیت کاربران امروزی برای انتخاب کیبرد سابقه تاریخی دارد و اهل قلم آن روزگار نیز آداب مخصوصی را برای شناخت و انتخاب قلم فاخر دنبال می‌کردند. در روزگار کنونی، اما عده قلیلی بر اهمیت کیبرد تاکید می‌کنند و انتخاب کیبرد برای قاطبه خریداران در اولویت قرار ندارد. این موضوع شاید در انتخاب کیبرد دسک‌تاپ مهم قلمداد نشود، اما در انتخاب لپ‌تاپ بسیار مهم است. کیبرد دسک‌تاپ قیمت بالایی ندارد و در صورت بروز مشکل هم به‌سهولت تعویض می‌شود. اما کیبرد لپ‌تاپ تابع شرایط دیگری است. اگر کاربر در هنگام کار با کیبرد احساس راحتی نداشته باشد، تعویض کیرد هزینه چندانی ندارد و به‌سرعت قابل ابتیاع از بازار است، اما کاربر لپ‌تاپ باید تمامی این مسایل را پیش از ابتیاع بسنجد، چرا که تغییر کیبرد لپ‌تاپ امکان‌پذیر نیست. در این میان کمتر به نقش کلیدها توجه می‌شود و اگر خدا قبول کند در این نوبت قصد آن دارم تا درباره چند ویژگی مربوط به کلیدهای کیبرد صحبت کنم.
اول؛ ابعاد و فاصله میان کلیدها
قاطبه کیبردهای دسک‌تاپ در ابعاد استاندارد تولید می‌شوند. چرا که ابعاد کیبرد محدودیت ندارد و دلیلی برای تقلیل ابعاد کلیدها وجود ندارد. این ماجرا برای کیبردهای لپ‌تاپ به‌گونه‌ای دیگر روایت می‌شود. شرایط کیبرد لپ‌تاپ‌های ۱۴ اینچی به بالا همانند کیبردهای دسک‌تاپ است و کلیدها علی‌القاعده در ابعاد استاندارد تولید می‌شود. ابعاد لپ‌تاپ که کمتر می‌شود، اولین محدودیت بر کلیدها اعمال می‌شود. هستند سازندگانی که با ترفندهای متفاوت سعی می‌کنند تا ابعاد کلیدها را حتی در لپ‌تاپ‌ها و لپ‌تاپک‌های ۱۲ تا ۱۴ اینچی کاهش ندهند که البته کاری سخت و قابل ستایش است. ابعاد کلید برای کاربرانی که به‌طور مستمر از کیبرد استفاده می‌کنند مهم است. به کاربری که کار چندانی با کیبرد ندارد و بیشتر از ماوس استفاده می‌کنند توصیه می‌کنم که از این موضوع صرف‌نظر کند.
کلیدها ابعاد واقعی و مجازی دارند. قدیم‌ترها که کلیدهای کیبرد را تنگ هم می‌چیدند، ابعاد واقعی و مجازی یکسان قلمداد می‌شدند. کاهش ابعاد کلید و ایجاد فاصله میان کلیدها، ظاهر بصری جذاب‌تری در چیدمان کلیدهای کیبرد ایجاد می‌کند. ابعاد مجازی کلید از مجموع ابعاد هر کلید به‌اضافه نصف فاصله میان کلیدها محاسبه می‌شود. در این وضعیت، کیبرد همانند مجمع‌الجزایری از کلیدهایی است که با فاصله‌ای مختصر و به صورتی منسجم چیده شده‌اند. این‌گونه را کیبردهای مدرن (Chiclet) خطاب می‌کنند. تمامی لپ‌تاپ‌های اپل و قاطبه لپ‌تاپ‌های سونی و بسیاری از لپ‌تاپ‌های اسوس و سامسونگ و ایسر از کیبردهای چیکلتی یا جزیره‌ای (Island Style) استفاده می‌کنند. تب این کیبردها چندی است که دامن کیبردهای دسک‌تاپ را نیز گرفته است. کیبردهای چیکلتی ظاهر فوق‌العاده دارند، اما برای کار مداوم و تای سریع چندان توصیه نمی‌شوند. ابعاد کلید کیبرد قاطبه لپ‌تاپک‌های ۱۰ اینچی به طور میانگین ۹۴ رصد کلیدهای استاندارد است. البته برخی مدل‌ها ابعاد کلید را تا ۹۶ درصد هم افزایش داده‌اند. این گفته را چندان علمی فرض نکنید، اما کار تایپ با کلیدهایی که کوچک‌تر از ۹۶ درصد اتدازه استاندارد باشد، قدری سخت است. همچنین در برخی لپ‌تاپ‌ها و البته کیبردهای دسک‌تاپی دیده‌ام که از کلیدهایی استفاده می‌کنند که حدود هفت هشت درصد از کلیدهای استاندارد بزرگ‌تر هستند.
دوم؛ شکل ظاهری و تکنولوژی کلیدها
قدیم‌ترها که طراحان امروزی نبودند و ذهن‌ها بسته‌تر بود و امکانات تولید این‌قدر پیشرفت نکرده بود، از کلیدهای مربع‌شکل تیزگوش برای تولید کیبردها استفاده می‌کردند. اندکی بعد دریافتند که برخورد سر انگشتان با این گوشه‌های تیز احساس نامطبوعی در کاربرجماعت ایجاد می‌کند. پس گوشه‌ها را مختصری گرد کردند. سپس دریافتند که کلیدهای تخت فشار بیشتری به انگشتان وارد می‌کند،از این‌رو گودی مختصر در سطح کلیدها ایجاد کردند و اندکی بعدتر؛ کناره‌های کلیدها را شیب‌دار کردند تا احتمال فشار همزمان چند کلید را کاهش دهند. قاطبه کلیدهای کنونی این‌گونه تولید می‌شوند. البته تنوع شکل کلیدها در کیبرد لپ‌تاپ‌ها بیشتر است. همین هفته پیش بود که لپ‌تاپی با کیبردی بامزه رویت کردم که شکل مربعی کلید را تغییر مختصری داده و ضلع پایینی کلید را با منحنی طراحی کرده بودند. قبول دارم که این شیوه بر جذابیت بصری کیبرد خواهد افزود، اما سهولت استفاده را نیز افزایش خواهد داد؟
قاطبه کلیدهای کیبردهای دسک‌تاپی را تنگ هم می‌چینند، از این‌رو تنوع شکل کلیدها بیشتر از کیبردهای لپ‌تاپی است. البته شکل ظاهری هر کلید رابطه‌ای نزدیک با تکنولوژی مورد استفاده برای فشردن کلید دارد. پیش‌تر ستفاده از تکنولوژی مکانیکی رایج بود. کیبردهایی که از کلیدهای ضخیم استفاده می‌کنند، اغلب از تکنولوژی مکانیکی بهره می‌برند. کیبردهایی دسک‌تاپی که سطح تخت‌تری دارند و البته تمامی کیبردهای لپ‌تاپ‌ها از دو تکنولوژی Dome-switch و Scissor-switch استفاده می‌کنند. کلیدهایی که از این تکنولوژی‌ها استفاده می‌کنند با فشار مختصری فعال می‌شوند و برای تایپ کلمات نیازی به فشار کامل نیست. همچنین کار با این‌قبیل کیبردها صدای کمتری در قیاس با کیبردهای مکانیکی تولید می‌کند. نکته دیگر به سرعت بازگشت کلید به وضعیت اصلی مربوط می‌شود. تکنولوژی کیبردهای مکانیکی که در کیبردهای دسک‌تاپی استفاده می‌شود سریع‌تر از دیگر گونه‌ها بازمی‌گردند و به‌همین علت بهترین گزینه برای تایپیست‌های فوق‌حرفه‌ای هستند که با سرعت دو میلیون حرف در ثانیه تایپ می‌کنند!
کیبردهای قابل انعطاف از تکنولوژی Dome-switch استفاده می‌کنند و در قیاس با دیگر گونه‌ها، سرعت بازگشت کندتری دارند. همچنین برخی کیبردهای ضدآب را نیز با این تکنولوژی تولید می‌کنند. مسأله مهم در این میان، عمر مفید کلیدهاست. به‌طور قطع کیبردهای مکانیکی علیرغم تولید صدای بیشتر در هنگام کار، عمر مفید بیشتری هم دارند و در برابر ضربه‌های شدید، مقاومت بیشتری دارند. کیبردهایی که از تکنولوژی Scissor-switch بهره می‌برند ظریف‌تر هستند، زمان بازگشت خوبی دارند، صدای کمتری تولید می‌کنند، ارزان‌تر تولید می‌شوند و عمر مفید قابل قبولی دارند. به‌همین دلیل است که قاطبه لپ‌تاپ‌سازان به این تکنولوژی روی خوش نشان داده‌اند. اینکه کدام‌یک از کلیدها برای کدام کاربر مناسب است را به‌طور دقیق نمی‌توانم بگویم. فقط بر این توصیه تاکید می‌کنم که اگر شکل و تکنولوژی کلید را مهم تلقی می‌کنید، پیش از خرید، سهولت استفاده، سرعت بازگشت، کیفیت ساخت و ابعاد کیبرد را مفصل امتحان کنید. در هنگام خرید لپ‌تاپ، علی‌الخصوص به مقوله کیبرد حساس‌تر باشید!
سوم؛ رنگ و جنس کلیدها
درباره رنگ کلیدها همین چند هفته پیش صحبت کرده‌ام و صرفا برای یادآوری عرض می‌کنم که رنگ کلید بهتر است که تیره‌تر از رنگ کاراکترها باشد، چرا که مغز آدمی نقاط روشن را تحلیل می‌کند و یافتن کاراکترهای تیره‌رنگ در زمینه روشن، انرژی بیشتری از مغز تلف می‌کند. اغلب کیبردها را با زمینه مشکی‌رنگ و کاراکترهای سفیدرنگ تولید می‌کنند. جنس کلیدها و مواد اولیه‌ای که در تولید آنها استفاده می‌شود به دلیل تماس مداوم با پوست فوق‌العاده مهم است و می‌تواند مشکلات بهداشتی بسیاری برای کاربر ایجاد کند. در کیبردهای بی‌اصل و نسب ارزان‌قیمت که معلوم نیست در کدام‌یک از حلبی‌آبادهای چین تولید می‌شوند از مواد بازیافتی استفاده می‌کنند که برای سلامتی بنی‌بشر بی‌نهایت مخاطره‌آمیز است. همچنین برای پایداری رنگ کاراکترهایی که روی کلیدها استفاده می‌کنند از سرب استفاده می‌شود، چرا که پوست انسان خاصیت اسیدی دارد و رنگ کاراکترها را در گذر زمان حل می‌کند. استاندارد TCO و دستورالعمل RoHS باب مستقلی را به ویژگی‌های کیبردهای اختصاص داده‌اند. این را بدانید که کیبردها از جمله آلوده‌ترین نقاط عالم است و به‌طور مستمر باید تمیز شوند. بسیاری از مواد پاک‌کننده حاوی الکل هستند و ترکیب این مواد با مواد اولیه نامناسبی که در تولید کیبردهای ارزان‌قیمت استفاده می‌شود بی‌نهایت خطرناک است. چهارم؛ چیدمان کلیدها چیدمان کلیدها را باید جدی گرفت. استفاده از بهترین کلیدها و برترین تکنولوژی برای تولید کیبرد دلالت بر برتری نخواهد بود. مهم است که کلیدها به‌گونه‌ای هدفمند و هوشمندانه در کنار یکدیگر چیده شوند. بارها سونی را مثال آورده‌ام که در طراحی کیبرد لپ‌تاپ‌های سبک‌وزن خود مرتکب اشتباهی فاحش شده است. دسترسی آسان به کلیدهای Home و End برای کاربرانی که فراوان از کیبرد استفاده می‌کنند از نان شب واجب‌تر است، اما سونی این کلیدها را بر روی کلیدهای مکان‌نما قرار داده است و برای فعال‌سازی کلید Home لاجرم باید به‌طور همزمان کلید Fn را نیز فشار داد که در کاربری طولانی‌مدت عذاب‌آور است. محل قرارگیری کلیدهای Del و Enter و Backspace و Esc و نیز کلیدهای عددی و کلیدهای مکان‌نما فوق‌العاده مهم است. چیدمان کلیدها در لپ‌تاپ‌های کوچک‌اندام باید ظریف‌تر و با هوشمندی بیشتری توأمان باشد که در نیست. اینکه کدام‌یک از چیدمان‌ها برای کاربر ایرانی مناسب است را نمی‌دانم. چیدمان مطلوب گیمرها با تایپیست‌ها یا برنامه‌ویسان متفاوت است. گرافیست‌ها به چیدمان متفاوتی برای دسترسی به کلیدهای میان‌بر علاقه دارند. چیدمان مطلوب کلیدها به نوع کاربر و نوع نرم‌افزارهایی مربوط می‌شود که توسط کاربر استفاده می‌شود. چیدمان کلیدها همچنین رابطه مستقیمی با جنسیت و سن و سال کاربر دارد. استفاده همزمان از چند کلید برای کاربران کم سن و سال سخت است. کلیدهای بزرگ برای انگشتان ظریف آزاردهنده است و بالعکس! موخره! مطالب بالا برای کاربری اهمیت خواهد داشت که کیبرد جزو لاینفک زندگی‌اش شده است. کیبرد لپ‌تاپ‌هایی که امکان ورود به بازارهای اتحادیه اروپا را دارند به‌طور حتم بر اساس دستورالعمل‌های زیست‌محیطی تولید شده‌اند، اما اگر بر شما مسجل شد که لپ‌تاپ یا محصول دیجیتالی را در بازار اتحادیه اروپا راه نمی‌دهند از آن پرهیز کنید! من که به چینی‌جماعت اعتماد نمی‌کنم، چرا که هیچ خدایی را بنده نیستند و از هزار و یک ترفند برای کاهش قیمت استفاده می‌کنند. پرهیز از مواد مخاطره‌آمیز را اغلب سازندگان چینی سوسول‌بازی دولت‌های اروپایی می‌دانند و بس!
