ناهنجاري هاي اندام حركتي در پرندگان اهلي

ناهنجاري هاي اندام حركتي در پرندگان اهلي

ناهنجاري هاي اندام حركتي در پرندگان اهلي
اغلب ناهنجاري هاي اندام حركتي در پرندگان مي تواند بوسيله تغذيه و مديريت خوب پيشگيري شوند. با اين وجود ، برخي ناهنجاري ها مي توانند ژنتيكي باشند. امروزه پرندگان پيش از آنكه ساختار استخواني شان جهت تحمل وزن آنها ايجاد شود ، به وزن مطلوب مي رسند ، كه اين مسئله در جوجه هاي گوشتي سنگين و بوقلمون سبب ايجاد مشكلات خيلي پيچيده مي شود. به دليل اينكه پرندگان گوشتي سنگين و پرندگان آبزي مستعد به عوارض اندام حركتي مي باشند ، علل اين معضلات شرح داده مي شود.

● كمبود هاي تغذيه اي در مرغان مادر

اولين نشانهٔ عارضه اندام حركتي در اثر كمبود هاي تغذيه اي مرغان مادر ، در زمان جوجه درآوري محسوس مي گردد. به دليل اينكه جوجه توسط مواد مغذي درون تخم مرغ حاصله از مرغ مادر ، رشد و نمو مي يابد ، نژاد هاي مادر بالغ به يك جيره مناسب فرموله شده احتياج دارند. اگر جيره مرغان مادر از نظر ويتامينها و مواد معدني دچار كمبود گردد اسكلت بدني جوجه ها بصورت ضعيف و ناقص تشكيل مي گردد. كمبود هاي غذايي ويتامين D۳ سبب نرمي استخوان و افزايش لنگش جوجه ها مي گردد. كمبود ريبوفلاوين سبب افزايش درصد وقوع فلجي پنجه خميده و از هم بازشدگي پاها مي گردد و جوجه ها بر روي زانو هاي شان مي نشينند.

● تخم مرغ هاي نطفه دار مانده

قبل از قرارگيري تخم مرغها در دستگاه جوجه كشي ، اگر براي مدت زيادي ( ۱۰ روز يا بيشتر ) نگهداري شوند ، مي توانند به افزايش تعداد جوجه هاي ضعيف و فلج منجر شوند.

● رطوبت پائين

اگر تخم مرغها در دستگاه جوجه كشي واجد رطوبت كم قرار گيرند ، منجر به رشد ضعيف جوجه ها ، چسبندگي اعضا و جوجه درآوري سخت مي شوند. جوجه هاي چسبناك و خشك[۳] يا جوجه هاي هچ شده در اين شرايط بيشتر به فلجي و ساير مشكلات اندام حركتي مستعد مي شوند.

● سطوح لغزنده

روزنامه ، چوب و ساير سطوح لغزنده براي تمامي پرندگان جوان بخصوص پرندگان آبزي ، پرندگان مسابقه و پرندگان داراي پا هاي پرپوش سبب مشكلات شديد اندام حركتي مي شوند. تهيه يك بستر نرم و نم گير سبب اصطكاك و حركت مطلوب پرندگان مي شود. پوشال هاي كاغذي و پارچه اي كهنه يا گوني براي دو هفته ابتدايي سن جوجه ، كارآيي مطلوب دارند. بعد از سن ۲ هفتگي تراشه چوب ، كاه خردشده يا پوسته بادام زميني به ارتفاع ۵/۷ تا ۸ سانتيمتر ، پيشنهاد مي شود. از موادي همچون ساقه ذرت يا خاك اره استفاده نگردد زيرا در صورت مرطوب شدن ، كلوخه اي و كپك زده مي شوند. مهمترين عارضه ايجاد شده در رابطه با سطوح لغزنده از هم باز شدن پاها مي باشد كه در شـكل مشـخص مي باشد. در صورت ابتـلاي پرنده اي به اين مورد ، تصحيح عارضه تقريبا" غيرممكن است.

● فقدان فضاي كافي آبخوريها و دانخوريها

انباشتگي پرندگان در اطراف دانخوريها و آبخوريها فشار بيش از حدي را روي پا پرندگان ايجاد مي كند. اين حالت مي تواند ناهنجاري هاي ي را در زانوان پرندگان سبب شود.

● بستر خيس

راه رفتن پرندگان بر روي بستر خيس موجب آسيب زودرس كف پاي پرندگان مي شود و آنان به نشستن روي بستر خيس تمايل مي يابند و اين عمل منجر به تاولها سينه اي و زانوان متورم مي شود. اگر كف پا هاي شان بشدت ترك بردارد ، اغلب عفوني شده و منجر به عارضه تورم كف پا[۴] مي شوند. عارضه كف پا يك توده چركي در كف پا مي باشد كه متورم شده و سبب لنگش پرنده مي شود. اگر توده چركي برداشته و عفونت موضع برطرف گردد ، گاهي اوقات مشكل فوق بر طرف مي گردد. ضمنا" تورم كف پا مي تواند براي پرندگان پرورش يافته بر روي سطح شني ، لغزنده يا زمين سخت مشكلاتي ايجاد كند. علي الخصوص اگر پرندگان آبزي بر روي زمين سخت يا سطح مملو از ساقه هاي باقيمانده گياهان ( ساقه هاي قطع شده توسط چمن زن ) پرورش يابند ، به عارضه تورم كف پا مستعد مي گردند.

● جيره نامناسب

جيره هاي پيش دان كه براي جوجه هاي تخمگذار مناسب مي باشند ، در جوجه هاي گوشتي ، بوقلمون و پرندگان آبزي استفاده نمي شوند. حتي الامكان از جيره هاي پيش دان و رشد فرموله شده براي انواع مختلف پرندگان استفاده شود. عمدتا" مردم به دليل كاهش هزينه هاي جاري ، بوسيله دانه غلات پرندگان جوان را تغذيه مي كنند. غالبا" اين امر به كمبود هاي تغذيه اي منتج مي شود كه خود سبب لنگش مي گردد.

● تجهيزات نامناسب

توري هاي فلزي آشيانه پرندگان بحدي كوچك باشند تا از گيركردن پا هاي پرندگان جوان در آنها ممانعت شود.محل عبور و مرور به حدي بزرگ باشد تا پرندگان براحتي عبور كنند. اصطكاك شيب سطوح براي پرنده مطلوب باشد. معابر و شيب سطوح به گونه اي باشد تا از ازدحام پرندگان بر روي طاقچه پنجره ها يا پرش آنها از سطوح برآمده بسمت سطح زمين جلوگيري كند.

● استفاده صحيح از ميله ها

براي پرندگان گوشتي سنگين استفاده نمي شوند. براي ساير پرندگان به ارتفاع ۶۰ سانتيمتر بالاتر از سطح زمين بكار مي روند. عدم استفاده از ميله ها براي پرندگان زينتي اغلب سبب صدماتي در پرنده مي شود زيرا آنان بسوي سقف پرواز مي كنند تا مكاني را جهت نشستن بيابند.

● جرب هاي پوستي پاي جوجه ها

اين جربها مي توانند سبب لنگش شوند. جرب هاي پوستي پا ، پوست پاي جوجه ها را سوراخ و در زير پوست جاي مي گيرند. پوست متورم ، زبر و عفوني مي شود. اگر پرنده سريعا" درمان نشود ، ممكن است دچار لنگش شود. جهت درمان ، پا هاي پرندگان را توسط روغن يا كرم چرب نموده تا جربها دچار خفگي شوند. اين درمان هر ۳ تا ۴ روز يك بار در طول مدت ۲ هفته انجام مي شود. بنابراين در هر بار ، پوسته هاي كهنه كوچكتر شده و توسط پوسته هاي تازه جايگزين مي شوند.

● نكات مهم

▪ پرندگان جوان از دسترس كودكان ، سگ و گربه و ساير موجودات پر سر و صدا محافظت شوند.

▪ تمرينات سنگين بدني يا جراحات ناگهاني مي توانند منجر به كشيدگي عضلات ، دررفتگي مفاصل و لنگش شود. اين مطلب بخصوص در مورد پرندگان آبزي صحت دارد.

▪ هرگز پرندگان ، مخصوصا" پرندگان آبزي را از پا هاي شان نگيريد.

▪ هرگز براي مدت طولاني پرندگان آبزي را ندوانيد و آنها را تعقيب نكنيد. مخصوصا" در مورد پرندگان آبزي پاها و مفاصلشان خميده و به آساني دچار لنگش مي شوند.

● درمان لنگش پرندگان

اگر لنگش رخ دهد ، پرنده را از گله جدا و در يك قفس كوچك پرورش دهيد ، قفسي كه امكان دسترسي آسان به آب و دان تازه را به پرنده داده و جابجايي آن را محدود كند. اجازه دهيد پرندگان لنگان براي مدت يك هفته و يا بيشتر تا زماني كه بهبودي كامل يابند ، استراحت كنند. پرنده لنگان را تا زماني كه بتواند به آساني و آزادانه حركت كند ، به گله باز نگردانيد. اگر پرنده ، پا هاي ش بشدت از هم باز شده باشد ( همانند شكل ) ، مي توانيد پا هاي ش را توسط يك تسمه به يكديگر ببنديد به طوريكه پا هاي ش در موقعيت طبيعي قرار گيرد. اگر بعد از يك هفته علائم بهبودي ظاهر نگشت ، بهتر است پرنده را بكٌشيد تا زجر بيشتري نكشد. به ياد داشته باشيد ناهنجاري هاي پا در پرندگان جوان ممكن است ژنتيكي باشد. منظور اين است اگر پرنده اي واجد ناهنجاري هاي پا نجات يابد و از آن جوجه اي حاصل شود مشكلات و ناهنجاري ها سال هاي سال ادامه يافته و وخيم تر مي شوند. بنابراين پرندگان واجد اين ناهنجاري ها انتخاب و معدوم گردند. با انجام مديريت هاي هوشمندانه ويژه مي توان از وقوع مداوم ناهنجاري هاي اندام حركتي جلوگيري بعمل آورد.


[۱] Curly – toe paralysis
[۲] Straddle legs
[۳] Dry sticks
[۴] Bumble foot
[۵] Perch ميله يا شاخه اي كه پرنده روي آن مي نشيند.
[۶] Scaly leg mites