نگاهی به روند گسترش فناوری وایمکس در کشور

به جرات می توان گفت اینترنت در سبد خانوار ایرانی جای زیادی ندارد پس سرویس دسترسی به شبکه جهانی اینترنت باید در کشور ما به گونه ای باشد که با توجه به ویژگی های جامعه بتواند تمامی نیازهای اصلی کاربران را برطرف کند و این امر میسر نخواهد شد مگر آن که سرویس های جدیدی متناسب با سلایق کاربر ارائه شود. وایمکسworldwide Interoperability for Microwave Access فناوری قدرتمندی است که می تواند تحرک واقعی را برای شبکه جهانی اینترنت به خصوص در کشورهای در حال توسعه به ارمغان آورد. این پدیده ای نوین در دنیای ارتباطات، شبکه و اینترنت به شمار می رود که از طریق سیستم ارتباطی و دیجیتالی بی سیم فعالیت می کند.
وایمکس جایگزین مناسبی برای شبکه های بی سیم نواحی شهری محسوب می شود که امکان دستیابی به فناوری بی سیم باند پهن را فراهم می سازد. طراحان و مهندسان این روش، بر آن هستند تا در آینده ای نزدیک، دسترسی بی حد و مرز به اینترنت را برای تمامی کاربران تا حد دسترسی به تلفن همراه آسان کنند و همان گونه که اکنون دراغلب کشورهای جهان، داشتن و استفاده از یک تلفن قابل حمل، به پدیده ای معمولی بدل شده، از طریق وایمکس، دسترسی آسان و نامحدود به اینترنت را، برای همگان حاصل کنند. به همین دلیل مجمع وایمکس این فناوری را به عنوان یک فناوری استاندارد که نقل و انتقال دسترسی باند پهن بی سیم در مقیاس وسیع را به عنوان جایگزین اتصال کابلی و DSL فراهم کرده است، تعریف می کند. از طرفی دیگر وایمکس اتصال اینترنت پرسرعت دستگاه های همراه و ثابت را به کاربران ارائه می دهد تا بتوانند با سرعت بالا به حجم بسیار داده دسترسی پیدا کنند. این فناوری به منظور بالا بردن اتصال باندپهن در دستگاه های موبایل و ثابت در سراسر جهان و هم چنین برای رساندن اینترنت پرسرعت و اتصالات بهتر به کشورهایی که از نظر اقتصادی با مشکل روبه رو هستند، گزینه مناسبی است. ماهنامه تحلیل گران عصر اطلاعات به خصوصیات این فناوری و وضعیت آن در ایران نگاهی انداخته است که از نظر می گذرد:
● ویژگی های وایمکس :
شبکه های بنا شده با فناوری وایمکس جزو شبکه های بیسیم شهری محسوب می شود که همانند شبکه های موبایل امروزی فعالیت می کند و با وجود منطقه بسیار وسیعی که دکل های وایمکس را تحت پوشش قرار می دهد، کل شهر یا شهرک های صنعتی و مناطق استراتژیک را پشتیبانی می کند و امکان استفاده از اینترنت پرسرعت ازطریق این فناوری برای سازمان ها و شرکت های تجاری و هم چنین منازل مسکونی به مراتب افزایش می دهد.
از سویی دیگر این فناوری به عنوان گزینه ارزان تر نسبت به دیگر گزینه های موجود درکشورهای درحال توسعه جهت راه اندازی شبکه های اینترنت پرسرعت، به حساب می آید.
وایمکس ورودی است که به کاربران اجازه می دهد که بدون محدودیت درسراسرکشور حرکت کنند. با این ویژگی، اینترنت قابل جابه جایی و حمل و نقل خواهد شد که این امر سرعت روآوردن صاحبان کسب و کار به استفاده از مزیت هایی را که اینترنت برای آن ها فراهم می کند، بیشتر از پیش خواهد کرد. وایمکس علاوه بر دیتا، از صدا و تصویر نیز پشتیبانی و سرویسی ارائه می کند که کاملا نامحدود است، از این رو هیچ گونه محدودیتی حجمی و یا زمانی ندارد واین بدان معناست که کاربر می تواند بدون هیچ محدودیت، در تمام شبانه روز به هر میزان و حجمی که پهنای باند اجازه می دهد اطلاعات خود را دانلود یا آپلود کند. یکپارچگی مودم، فرستنده و گیرنده رادیویی در اندازه بسیار کوچک و قابل حمل و امکان نصب بسیارآسان نیز جزو برتری هایی وایمکس محسوب می شود.
اما مهم ترین ویژگی و مزیت وایمکس قابلیت سیار بودن آن است که موجب می شود این فناوری وارد لپ تاپ ها، رایانه های دستی و در نهایت گوشی های تلفن همراه شود.
از امتیازات جالب و قابل توجه فناوری وایمکس بارگذاری اطلاعات روی گوشی های تلفن همراه است که می تواند برایتبلیغات واطلاع رسانی مورد استفاده قرارگیرد. در مجموع وایمکس همه فناوری هایی هم چون FTTH، BPL، xDSL، HSDPA، EvDo و EDGE را پشت سر گذاشته است و از آن جایی که هیچ یک از این فناوری ها همه سرویس را هم زمان فراهم نمی کند وایمکس بهترین راهکار موجود برای ارائه چنین سرویس هایی به حساب می آید که این امر مطمئنا امتیاز بزرگی برای مصرف کنندگان این سرویس نیز به حساب می آید.
● وایمکس در جهان:
وایمکس در سال ۲۰۰۱ میلادی، با هدف انتقال دیتا به صورت بیسیم معرفی شد. اگرچه فناوری آن شباهت های زیادی به وای فای دارد اما سرعت انتقال و گستره آن از وای فای(wi-fi ) بیشتر است .آمارهای منتشر شده بیانگر این است که تا پایان سال ۲۰۰۸، بیش از ۲۰۰ اپراتور در جهان خدمات وایمکس را عرضه کرده اند و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۱۲ این رقم به ۵۳۸ اپراتور برسد. در این بین، منطقه خاورمیانه سهمی ۴درصدی از کل پیاده سازی ها و توسعه های جهانی وایمکس دارد. نتایج ارزیابی های صورت گرفته در خصوص این فناوری جدید نشان می دهد که تا سال ۲۰۱۲ تعداد کشورهایی که تحت پوشش این شبکه ها خواهند بود به ۲۰۱ کشور از مجموع ۲۳۴ کشو برسد که این خود از گسترش وسیع این فناوری در دنیا و اقبال عموم نسبت به آن است. بررسی ها روی عوامل موثر بر رشد تعداد مشترکان در مناطق مختلف جهان نشان می دهد که کاربران جهانی وایمکس از ۳۰۰ هزار مشترک در سال ۲۰۰۶ به ۱۳۱ میلیون نفر در سال ۲۰۱۱ خواهند رسید و میزان سرمایه گذاری انجام شده برای این فناوری در این سال به ۲۶ میلیارد دلار می رسد که رقم قابل توجهی خواهد بود. از سویی دیگر از پیشرفت تولیدکنندگان تجهیزات وایمکس نیز نباید چشم پوشی کرد.
هم اکنون این تولیدکنندگان در زمینه تنوع محصول و قابلیت ارائه سرویس های گوناگون به رشد بالایی دست یافته اند. اتحادیه وایمکس که مسئول مجوزدهی و تست دستگاه ها و تجهیزات این فناوری است اعلام کرده که تا اواخر سال ۲۰۰۸ ،حدود ۶۲ شرکت در حال توسعه تراشه های وایمکس و دستگاه های کاربران نهایی بوده است و ۳۷ شرکت نیز به ساخت تجهیزات زیرساختی مشغولند که محصولات این شرکت ها تاکنون توسط ۴۰۷ اپراتور در ۱۳۳ کشور جهان مورد استفاده قرار گرفته است. این در حالی است که موسسه تحقیقاتی Infonetics در گزارش خود میزان فروش ابزارها و تجهیزات وایمکس از بازار این تکنولوژی را در سه ماه چهارم سال ۲۰۰۸ در مقایسه با سه ماه سوم این سال ، ۲۷۵ میلیون دلار اعلام کرده است در همین حال بازار وایمکس سیار نسبت به وایمکس ثابت از اقبال بالاتری برخوردار بوده و در این مدت به رشد ۵ درصدی رسیده است.
تعداد مشترکان وایمکس ثابت و سیار در سال ۲۰۰۸ به ۹/۳میلیون نفر افزایش یافته که این میزان رشد ۱۲۰ درصد بازار این فناوری را نسبت به سال ۲۰۰۷ نشان می دهد. با وجود پیشرفت چشمگیر این فناوری، برخی کارشناسان بر این باورند که بازار وایمکس در سال ۲۰۰۹ نسبت به سال های گذشته کم رونق تر می شود به طوری که تامین کنندگان تجهیزات مجبورند که در استراتژی های خود تجدید نظر کنند. آن ها معتقدند که در ادامه سال جاری میلادی، رقابت شدیدتری میان تامین کنندگان تجهیزات وایمکس برای تعداد اندکی از قراردادهای باقی مانده سال ۲۰۰۹ صورت می گیرد و مسابقه سختی برای در اختیار داشتن رهبری این بازار در آینده به چشم می خورد. از سویی پیش بینی می شود با وجود چالش های پیش روی اقتصاد جهانی، بازار وایمکس سیار در سال رشد قابل توجهی داشته باشد چرا که در این سال با عرضه سرویس های جدید و همین طور جذب مشترکانی که برای نخستین باراز این فناوری استفاده خواهند کرد، بر تعداد مشترکان آن افزوده می شود. در حال حاضر، آلواریون، آلکاتل- لوسنت و موتورولا رهبری بازار وایمکس در دنیا را در اختیار دارند اما شواهد حاکی از آن است که دو کمپانی هوواوی چین و سیسکو نیز برای در دست گرفتن این بازار وارد رقابت شده اند. در این میان آلکاتل- لوسنت با در اختیارداشتن بیشترین سهم بازار در مقام نخست وایمکس سیار دنیا و پس از آن موتورولا درمکان دوم قرار دارد و آلواریون جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است. هوواوی و سیسکو نیز با جذب مشترکان جدید، سعی در افزایش سهم خود از بازار وایمکس سیار دنیا دارند.
● وایمکس در ایران:
کشور ما نیز با داشتن جمعیتی جوان و صنعتی رو به رشد، از کشورهای در حال توسعه به شمار می رود که به دلیل نقش مهم ارتباطات درتوسعه، برنامه ریزی منسجم برای حرکت به سمت توسعه همه جانبه مخابرات باند وسیع به امری ضروری به نظر می آید.در همین راستا مطالعات اولیه استفاده از فناوری وایمکس در ایران از سوی سازمان تنظیم مقررات و با همکاری مرکز تحقیقات مخابرات ایران در تابستان ۸۶ نهایی شد و دولت در مصوبه ای مقرر کرد تا پروانه وایمکس را به صورت استانی ارائه کند نحوه واگذاری پروانه وایمکس، از طریق مزایده و احراز شرایط مالی و فنی صورت گرفت و شرکت های حقوقی (غیر دولتی) برای بر عهده گرفتن این پروژه در مزایده شرکت کردند. در مرحله نخست، شش شرکت در مزایده شرکت کردند که در نهایت ۴ شرکت به عنوان برندگان مزایده معرفی شدند.
وایمکس به دارندگان این امکان را می دهد تا سرویس هایی همراه با خدمات VoIP به کاربران خانگی و تجاری ارائه دهد. محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در خصوص این فناوری جدید معتقد است که وایمکس می تواند نیاز مردم و دستگاه های اجرایی را به خدمات باند وسیع مرتفع کند و با استقبال از سرمایه گذاری داخلی و خارجی در این حوزه، ضریب نفوذ ارائه این خدمات در استان ها، حداقل به شش درصد طی دو سال خواهد رسید.
به اعتقاد وی، چنان چه تعداد مشترکان فناوری وایمکس زیر ۶۰۰ هزار نفر باشد، فعالیت دراین حوزه سودآورنیست اما درصورتی که برندگان مزایده وایمکس بتوانند سرویس خود را با قیمتی بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزارریال به مشترکان عرضه کنند، در کوتاه ترین زمان به ۲۰ میلیون مشترک دراین حوزه دست خواهند یافت.
وی وضعیت امکانات و توسعه دسترسی را در حوزه های تلفن ثابت و همراه را قابل قبول ارزیابی می کند و می گوید: اپراتورهای وایمکس در صورت امکان، برنامه های خود را برای فعال سازی این سرویس هرچه سریع تر اجرایی کنند.
به گفته وزیر ارتباطات میدان برای سرمایه گذاران بخش خصوصی فراهم است و به همین دلیل دولت خود را مجاز به ورود در عرصه وایمکس نمی داند. اپراتورهای وایمکس به سرنوشت pap ها دچار می شود؟
اما این سئوال برای کارشناسان این حوزه مطرح است که آیا شرکت های برنده در مزایده وایمکس به سرنوشتی مثل papها دچار خواهند شد و در نیمه راه به دلیل محدودیت در امکانات و تجهیزات قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود؟ در همین حال وزیر ارتباطات اعلام کرد که به دلیل وجود برنامه منسجم، بررسی های کارشناسی مناسب انجام شده و اخذ مصوبات مختلف، وایمکس به هیچ عنوان به سرنوشت شرکتهای PAP دچار نخواهد شد. مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقدند به دلیل بازار رو به گسترش خدمات رسانی در حوزه اینترنت باند وسیع و نیز ارزش بالای باند فرکانسی آن نباید شرکت های pap را که تاکنون تقریبا عملکرد ناموفقی حوزه adsl داشته اند محدود کرد چرا که این امر گسترش وایمکس در ایران با خطر مواجه می کند.
روزنامه خراسان