نگهداري از كودكان ؛ مهد يا منزل؟
نگهداري از كودكان ؛ مهد يا منزل؟
پيدا كردن فرد يا محلي كه از نوزاد يا كودك كوچك شما مراقبت كند، به همان اندازه كه تصميم‌گيري در مورد ادامه تحصيل نوجوان‌تان در دانشگاه مشكل است، سخت و طاقت‌فرساست. به عنوان والدين، شما مسوول هستيد كه كودك خود را به محلي بسپاريد كه امنيت و شادي او را تضمين كرده و از نظر تغذيه و آموزش، براي فرزندتان كاملا مناسب باشد. اگر شما جزو مادران شاغل هستيد، ناچاريد كه دير يا زود فرزندتان را به مهدكودك‌ها بسپاريد يا يك پرستار بچه استخدام كنيد. البته نگران نباشيد چون حدود 70 درصد والدين، به نوعي فرزند خود را براي نگهداري به پرستار يا مهدكودك مي‌سپارند و شما در اين ميان تنها نيستيد.
به هر حال چه درصدد هستيد كه فرزندتان را به مراكز خاص بسپاريد يا براي نگهداري از او، پرستار استخدام كنيد بايد به يكسري نكات كليدي توجه داشته باشيد تا سلامتي جسمي و روحي فرزندتان دچار مشكل نشود.
مهم‌ترين نكته در انتخاب نوع مراقبت از فرزندتان اين است كه شناخت درستي از او داشته باشيد، رفتارها، علايق، ميزان سلامت جسمي و آنچه كه او دوست ندارد، مواردي است كه بايد به همه آنها اشراف كامل داشته باشيد.
اگر فرزندتان زير يك سال دارد بايد در هنگام سپردن او به دست ديگري، از نحوه تغذيه مناسب او كاملا مطمئن باشيد و به خصوصيات فردي كه قرار است در يك سال ابتدايي زندگي فرزندتان، زمان زيادي را با او بگذراند توجه ويژه نشان دهيد. اما در مورد كودكان بزرگ‌تر، نوع آموزش، نحوه بازي كردن، ايجاد ارتباط با ديگر كودكان و توجه خاص به فرزندتان توسط مربي يا پرستار، بسيار مهم است.
البته در اين انتخاب، ارزش‌هاي خانوادگي و نيازهاي احساسي خانواده نيز بسيار اهميت دارند.
انتخاب پرستار، وابسته به سطح راحتي خانواده و نوع كودك است. برخي والدين از اين كه فرزند خيلي كوچكشان را با يك فرد تنها بگذارند عصبي مي‌شوند در حالي كه برخي ديگر، هيچ نگراني از اين بابت ندارند. بهتر است كودكان 3 تا 4 سال به بالا در مهدكودك نگهداري شوند تا با بقيه همسالان خود ارتباط برقرار كرده و در برنامه‌هاي مشخصي كه اين روزها در مهدكودك‌ها وجود دارد و آموزش‌هاي خوبي به كودكان مي‌دهند، شركت كنند. البته قبل از انتخاب مهدكودك بايد به قيمت، موقعيت و اعتبار آن مهد توجه كنيد.
اولين گام براي انتخاب يك مربي يا پرستار اين است كه ليستي از آنچه براي شما در مورد خصوصيات يك پرستار خوب مهم است، تهيه كنيد: ميزان تجربه؛ اعتقادات و ميزان پايبندي به اصول ديني، باورهاي اجتماعي و ميزان انعطاف‌پذيري.
اگر مي‌خواهيد براي مراقبت از فرزندتان، يك پرستار به منزل بياوريد مي‌توانيد اين سوالات را از او بپرسيد:
ـ چرا به نگهداري از كودكان علاقه داريد؟
ـ چرا شغل قبلي خود را ترك كرديد؟
ـ چه سياست‌هايي براي تربيت كودك داريد؟ مثلا اگر كودك، ديگري را هل داد چه واكنشي نشان مي‌دهيد؟
و سوالاتي از اين دست.
اگر به دنبال يافتن يك مهدكودك مناسب هستيد، بهتر است از والديني كه كودك خود را در آن مهد كودك نگهداري مي‌كنند، سوال كنيد و اطلاعاتي در اين زمينه كسب كنيد.
همچنين مي‌توانيد از مسوول مهد كودك اين سوالات را بپرسيد:
ـ آيا والدين مي‌توانند هر زمان كه بخواهند فرزندانشان را ببينند؟
ـ در مورد كودكاني كه دچار بيماري مي‌شوند چگونه عمل مي‌كنيد؟
ـ آيا در حين بازي كودكان، مراقب آنها هستيد؟
ـ كودكان را براساس چه چيزهايي گروه‌بندي مي‌كنيد؟ براساس سن و سال؟
ـ مربيان مهد كودك، از چه سطح دانش و سوادي براي آموزش به كودكان برخوردارند؟
پس از شنيدن پاسخ از زبان مسوول مهد كودك و با توجه به اين كه خودتان چه حسي در مورد محيط و افراد آنجا داريد، مي‌توانيد تصميم‌گيري كنيد.
پرستار در منزل
والديني كه شغل‌هاي تمام‌وقت داشته و مدت زيادي از شبانه‌روز را در منزل نيستند، ترجيح مي‌دهند يك پرستار در منزل براي مراقبت از فرزند خود (خصوصا نوزادشان) استخدام كنند. در اين حالت بايد كاملا از فرد مطمئن باشيد چراكه ساعات زيادي را با فرزندتان مي‌گذراند. اگر متوجه شديد كه پرستار به سوالات شما در مورد اين كه چگونه روز را گذرانده، پاسخ درست و حسابي نمي‌دهد يا مسووليت مشكلاتي كه براي كودكتان پيش آمده را نمي‌پذيرد يا فرزندتان حس خوبي از بودن با آن پرستار ندارد، حتما به پرستار شك كرده و در صورت امكان در اولين فرصت او را عوض كنيد.
مهد كودك
مهدكودك‌ها محلي هستند كه در آنها كودكان با هم و به صورت گروهي نگهداري مي‌شوند. در مهدكودك‌ها يك سري برنامه‌هاي آموزشي و بازي‌هاي گروهي در نظر گرفته شده و حتي برخي از مهدها داراي مراكز پيش‌دبستاني هم هستند. در اين گونه محيط‌ها از كودكان زير 5 يا 6 سال نگهداري مي‌شود. هنگامي كه كودك خود را به اين گونه مراكز مي‌سپاريد حتما مطمئن شويد كه مربيان و پرستاران به اندازه كافي در محل وجود داشته باشند چراكه بايد به تغذيه، بازي و ناراحتي‌هاي كودكان به صورت نفر به نفر رسيدگي شود.
بهداشت، امنيت و سلامتي از اولويت‌هايي است كه بايد در مهد كودك‌ها به آنها توجه شود.
پيش‌دبستاني
مراكز پيش‌دبستاني همان‌گونه كه از نامشان پيداست، كودكان را براي ورود به دبستان آماده كرده و آموزش‌هاي لازم را به ايشان مي‌دهد. نشانه‌هاي يك پيش‌دبستاني خوب عبارتند از:
ـ كودكان بيشتر وقت خود را در جهت بازي يا كار با مواد و اسباب‌بازي‌ها يا با ديگر بچه‌ها صرف كنند.
ـ كودكان در طول روز به فعاليت‌هاي مختلفي دسترسي داشته باشند.
ـ مربيان به صورت انفرادي و گروهي (در گروه‌هاي كوچك يا بزرگ) با كودكان كار كنند.
ـ كلاس‌ها با تزئينات مرتبط با كودكان آراسته شده باشد.
ـ به كودكان اعداد و حروف الفبا آموخته شود.
ـ به كودكان پروژه‌هاي مناسبي سپرده شود تا بتوانند با بازي و كنجكاوي، آنها را تكميل كنند و حتي‌‌الامكان از مشق دادن و تمرينات نوشتني خودداري شود.
ـ مربيان براي بچه‌ها كتاب بخوانند و ساعاتي را به بازي كودكان در حياط محوطه اختصاص دهند.
نكته آخر
حال كه شما تمام تلاش‌تان را كرده‌ايد تا محل مناسبي براي مراقبت از فرزند دلبندتان بيابيد موقع آن است كه با توجه به رفتارها و آموخته‌هاي كودكتان مطمئن شويد كه محل مناسبي را براي اين منظور انتخاب كرده‌ايد.
سعي كنيد بقيه وقت خود را صرف فرزندتان كنيد و وقتي از سر كار به خانه مي‌آييد تمام وقت خود را در اختيار او قرار دهيد تا آرامش را براي خود و فرزندتان فراهم آوريد.
از اين كه مرتب تصور كنيد كه گناهكار هستيد، دست برداريد و به خود يادآوري كنيد كه مادر يا پدر خوبي بوده و فرزندتان در مهدكودك، تجربيات بي‌نظيري كسب مي‌كند و بدانيد كه كودك نيازمند ارتباط داشتن با همسالان خود است و از اين طريق رفتارهاي اجتماعي را مي‌آموزد. مي‌توانيد از فرزندتان به صورت روزانه، گزارش كارهايي كه در مهدكودك انجام داده را بگيريد و گاه و بيگاه به مهد او سري بزنيد تا خيالتان راحت شود.
برخي از بچه‌ها خيلي زود با محيط جديد ارتباط برقرار مي‌كنند و برخي در روزهاي اول با گريه و زاري مي‌خواهند كه والدين خود را از سپردن آنها به مهدكودك منصرف كنند. در اين حالت مي‌توانيد در روزهاي اول، همراه او به مهد برويد و عروسك‌هاي مورد علاقه‌اش را همراه ببريد تا كم‌كم به محيط عادت كرده و احساس شادي كند.
به هر حال اگر كودكتان همواره از محيط مهدكودك ناراحت و غمگين است به فكر عوض‌كردن محيط او باشيد و بدانيد كه مشكل خاصي در آنجا وجود دارد كه كودكتان را آزار مي‌دهد و بدانيد كه به هر حال يك مهدكودك خوب مي‌تواند فرزندتان را از نظر فكري و جسمي و روابط اجتماعي ارتقاء دهد و اعتماد به ديگران را به او آموخته و حس ارزشمند بودن را در وي ايجاد كند.
