نوشابه گازدار ( راه ورود بيماريها به سفره خانواده
نوشابه گازدار ( راه ورود بيماريها به سفره خانواده
متاسفانه مصرف فراوان نوشابه هاي گازدار مدت هاست آسيب هاي فراواني به سلامت جسمي مردم وارد كرده به نحوي كه به دليل نابودي كلسيم موجود در بدن بخاطر مصرف نوشابه هاي گاز دار و عدم مصرف لبنيات خصوصا شير و دوغ هم اكنون در ايران بيش از 5 ميليون نفر مبتلا به بيماري مرگبار اما خاموش پوكي استخوان هستند و از هر 100 زن ايراني بالاي 50 سال 70 نفرشان دچار عارضه پوكي استخوان هستند كه همه ساله بايد ميلياردها تومان پول براي درمان اين افراد خصوصا خريد داروهاي خارجي هزينه كرد و علاوه بر آن افزايش بيماريهاي قلبي و عروقي و ديابت بخشي ريشه در همين بد غذايي دارد و به موازات آن هم نوشابه هاي گاز دار كماكان در سطح كشور و حتي از رسانه ملي تبليغ مي شود.
هم اكنون بر اساس آمارهاي موجود و رسمي كشور مصرف نوشابه هاي گازدار در ايران بالاترين ميزان مصرف در سطح جهان است يعني اگر ميانگين مصرف نوشابه هاي گاز دار در دنيا براي هر فرد 10 ليتر باشد در كشور ما چهار برابر اين مقدار و بيش از 40 ليتر براي هر فرد است .
ممكن است بعضي افراد مدعي شوند اين آمار آمار درستي نيست و حداقل عده اي نوشابه گاز دار مصرف نمي كنند اما جالب است بدانيم در كشور افراد و خانواده هايي داريم كه نوشابه خور حرفه اي (!) هستند و هر فرد روزانه حداقل 12 بطري نوشابه گازدار مصرف مي كنند و قادر به بلع غذاي معمولي بدون استفاده از نوشابه هم نيستند.
هر چه هست اكنون اين مواد نوشيدني ناسالم كه در وعده غذايي ظهر و شام و ميان وعده بسياري از مردم قرار دارد و حتي جزو زيبايي هاي سفره ايراني هم شده جز سمي مهلك چيز ديگري نيست زيرا با داشتن تركيبي از مواد قندي و رنگ تنها باعث چاقي و به موازات آن بروز بيماريهاي مرتبط با چاقي و افت كلسيم و پوكي استخوان مي شود.
كافي است بدانيم ميزان قند خالص موجود در يك ليوان نوشابه گاز دار 280 تا 300 ميلي گرم است كه حدود 150 كالري براي بدن مي سازد در حاليكه يك ليوان دوغ علاوه بر ويژگي هاي شير و ماست و املاح مورد نياز بدن چاق كننده نيست باعث افزايش قندو اسيداوريك بدن هم نمي شود.
به مضرات مصرف نوشابه هاي گازدار اقدامات موثري را براي حذف اين نوشيدني مضر آغاز كرد.
نوشابه بر سطح يادگيري دانش آموزان اثر منفي مي گذارد و باعث كاهش يادگيري درس مي شود كه متاسفانه كند ذهني امروزه يكي از اعتراض هاي عمده والدين در باره دانش آموزان هم هست . »
آقاي دكتر صادق وهابي اظهار مي‌دارد: اوليا بايد توجه داشته باشند هر قدر مواد غذايي و نوشيدني فسفردارو كليسم دار به دانش آموزان بدهند اين مواد باعث تقويت ذهن و يادگيري دانش آموزان مي شود و برعكس نوشابه هاي گاز دار با نابودي كلسيم به صورت غيرمستقيم باعث ضعف يادگيري مي شود.
وي عارضه كوتاهي قد را هم يكي ديگر از نشانه هاي ويژه برخي از دانش آموزان مصرف كننده نوشابه هاي گازدار قلمداد كرد و گفت : امروزه در كشورهايي همانند ژاپن مالزي اندونزي و ويتنام با تشخيص اثرفراوان شير و دوغ بر افزايش ضريب هوشي دانش آموزان و افزايش قد به نتايج شگرفي رسيدند و توانستند ميانگين قد دانش آموزان خود را افزايش دهند.
وي همچنين توصيه كرد : خانواده ها همراه ساندويچ خانگي دوغ را جايگزين نوشابه براي مصرف ميان وعده دانش آموزان كنند و براي تامين قند خون دانش آموزان هم از خرما و كشمش و ميوه ها استفاده نمايند.
وي بي قراري را يكي ديگر از عوارض مصرف نوشابه هاي گاز دار در ميان دانش آموزان ارزيابي كرد و گفت : مصرف فراوان قند موجود در نوشابه هاي گازدارعلاوه بر انرژي كاذب باعث بروز بي خوابي بي قراري و حتي تپش قلب و كم غذايي هنگام وعده هاي اصلي مي شود كه اثرات جانبي به بار مي آورد.
دكتر سيدعلي كشاورز استاد رشته تغذيه و مديرگروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران هم در باره مضرات نوشابه هاي گازدار به گزارشگر ما گفت : نوشابه حاوي شكر گازكربنيك اسيد فسفوريك و بنزوات (براي جلوگيري از فساد) است و غير از اينكه مقداري انرژي به بدن مصرف كننده برساند هيچ فايده ديگري ندارد و هر منبع انرژي كه با خود ويتامين پروئين و املاح نداشته باشد تنها فايده اي كه دارد چاق كننده است .
وي در مقايسه محتويات يك ليوان شير يا دوغ با يك ليوان نوشابه هم افزود : وقتي كه يك ليوان شيرمي خوريد بيش از 10 درصد از 10 ماده مغذي همانند پروئين كلسيم ويتامين ب 2 و ب 1 ويتامين آو ... مجموعه اي از مواد مغذي را كه بدن به آن نياز دارد در يك ليوان شير و يا يك ليوان دوغ كه رقيقتر هست دارد در حاليكه انرژي اش هم به اندازه هاي همان ليوان نوشابه هست .
دكتر كشاورز در باره وجود نگاه و باور خواب آوري مصرف دوغ هم گفت : مساله خواب آلودگي آنقدر نيست كه بتوان از لحاظ علمي آن را مطرح كرد زيرا دوغ رقيق است و خواب آلودگي در باره ماست و آنهم درصد مصرف زياد گفته شده است و بستگي به شرايط و حساسيت هاي فردي هم دارد.
وي افزود : حتي شيرهم مي تواند اين حالت را داشته باشد ولي ماست بيشتر از بقيه مواد لبني است زيرا دو چيز در ايجاد آرامش بدن انسان موثر است يكي كلسيمي است كه در دوغ و ماست و شير داريم و دوم اسيدلاكتيك است كه در ماست و دوغ به مقدار كم داريم پس اگر ما بتوانيم دوغهايي توليد كنيم كه ترش نباشد و اسيدلاكتيك آن حداقل باشد چون رقيق است كلسيم آن درحدي نيست كه ما را به سمت خواب آلودگي ببرد.
اخيرا در كشور ماتبليغات فراواني براي مصرف نوشابه هاي انرژي زا انجام مي شود و حتي جوانان براي مصرف آن رقابت مي كنند كه متاسفانه كمپاني هاي توليدكننده اين نوشابه ها هم از چنين روندي حمايت كرده و از آن سود فراوان جستجو مي كنند در اين باره نيز دكتر كشاورزاستاد تغذيه دانشگاه علوم پزشكي تهران گفت : نوشابه هاي انرژي زا ارزش تغذيه اي چنداني ندارد در حقيقت قند آن مشابه نوشابه هاي گاز دار است .و تنها مقدار جزئي از ويتامين هاي c يا b به آن اضافه شده و مقداري كافئين و يا تركيبات مشابه آن مثل ژانسينگ دارد كه تفاوتي با نوشابه هاي گازدار معمولي ندارد و اما مي توان گفت همه اين نوشابه ها اسيدفسفوريك را دارند كه مانع جذب كلسيم آهن و روي بدن مي شود.
وي افزود : اولين عارضه اي كه اين موانع جذب در بدن ايجاد مي كنند ممانعت از رشد خصوصا در كودكان مي شوند و در افراد بالغ سبب پوكي استخوان خواهد شد.
دكتر كشاورز به عنوان مثال ادامه داد : خانمي كه هر روز يك ليوان نوشابه گازدار استفاده كند خطر پوكي استخوانش سه برابر بيشتر از كسي است كه نوشابه گازدار استفاده نمي كند و اگر اين زن ورزشكار باشد خطر پوكي استخوانش نسبت به بقيه زنان پنج برابر بيشتر است چون خود ورزش مانع از پوكي استخوان مي شود اما چون ورزشكاران به كلسيم بيشتري نياز دارند اثرات سو مصرف نوشابه هاي گازدار در آنها بيشتر است .
وي ادامه داد : نوشابه هاي انرژي زا هم در دنياي ورزش بيشتر جنبه تجاري دارند و بخاطر اينكه قند فراواني دارند همانند نوشابه هاي معمولي به شدت چاق كننده است وي درباره بنزوآت موجود در نوشابه ها هم گفت : اگر مصرف اين مواد زياد باشد ثابت شده كه مي تواند سرطان زا هم باشد و اين عارضه نوشابه خورهاي حرفه اي حتما خطر آفرين است . دكتر كشاورز افزود : اگر نوشابه ها از سفره خانواده ها حذف شود به جاي آن دوغ آب ميوه و آب گذاشته شود منافع بيشتري عايد مصرف كننده مي شود زيرا دوغ تقريبا تمام ويژگي هاي شير و ماست را دارد اما رقيق است و همه آن كه10 مواد مورد نياز بدن را دارد اما كمتر از شير و ماست چون با آب و نمك مخلوط است .
وي درباره موجودي نمك دوغ هم گفت : خوشبختانه اخيرا شركت ها نمونه دوغ هايي توليد مي كنند كه نمك كمي دارد كه البته مناسب است با هدايت وزارت بهداشت اين شركت ها موجودي نمك و ساير اجزا دوغ را روي برچسب آن بنويسند تا مصرف كنندگان با آگاهي بيشتري به سراغ دوغ هاي كم نمك تر و كم ترش بروند.
وي درباره حذف نفخ ناشي از مصرف دوغ هم گفت : مي توان دوغ را با عرق نعناع مخلوط كرد كه اتفاقا برخي از شركت ها هم چنين دوغ هايي توليد مي كنند كه مي توان در نهايت به استانداردهاي خاصي براي توليد دوغ با كيفيت دست يافت .
استاد دانشگاه تهران ادامه داد : البته در دو سال اخير توليد دوغ در كشور روند بسيار مطلوبي گرفته زيرا تا دو ـ سه سال پيش افراد نمي توانستند دوغي را پيدا كنند كه كم نمك كم ترشي باشد ولي اكنون رقابت بسيار مناسبي براي ارتقا كيفيت دوغ در كشور ايجاد شده كه حركت درستي است .
دكتر كشاورز يكي ديگر از معايب مصرف نوشابه هاي گازدار را ايجاد كم خوني در مصرف كنندگان عنوان كرد و افزود : وقتي اين نوشابه ها باعث عدم جذب آهن در بدن شود خودبخود ايجاد كم خوني مي كند و اين كم خوني در كودكان خصوصا دختران باعث اثرات وخيم جسمي در آينده خواهد شد كمااينكه امروزه اين يكي از مشكلات درماني در كشور ما هم محسوب مي شود.
وي ناباروري در خانمها را هم از عوارض جنبي مصرف نوشابه هاي گازدار اعلام كرد و گفت : سنگ كيسه صفرا نقرس و... برخي ديگر از بيماريها با چاقي و مصرف نوشابه هاي گازدار در ارتباط است .
وي درباره افزايش مرض قند (ديابت ) در كشور و تاثير نوشابه هاي گازدار هم گفت : براساس مطالعات انجام شده مرض قند در كشورهاي توسعه يافته حدود 2 درصد است اما مطالعات در كشور ما زنگ خطر را به صورت جدي به صدا درآورده است زيرا حداقل در شهرهاي بزرگ ما 7 تا 14 درصد مرض قند داريم و اين واقعا نگران كننده است .
دكتر كشاورز درباره گذرگاههاي اصلي براي ورود آفت نوشابه هاي گازدار به سفره خانواده خصوصا اعطاي يارانه هاي دولتي به شكر مورد نياز كارخانه هاي نوشابه سازي هم گفت : اين يك مساله بسيار ريشه دار و چند بعدي است كه در سطح كلان اقتصادي جامعه شناسي صنايع غذايي و حتي روانپزشكي بايد به صورت كميته هاي علمي و اقتصادي مورد بررسي قرار گيرد تا بتوان از آن نتيجه درستي به دست آورد زيرا به مسايل كلي اقتصاد ملي هم مربوط مي شود و همانند توليد سيگار زمينه هاي مختلفي دارد.
تلاش براي حذف نوشابه هاي گازدار از سفر خانواده هاي ايراني تلاش بسيار با ارزشي از سوي دولت است زيرا توجه به سلامت مردم از هر حركتي زيربنايي تر است و اگر ملتي از لحاظ جسماني سالم نباشد حتي قادر نخواهد بود از بهترين امكانات موجود در جامعه استفاده ببرد
هم اكنون مصرف نوشابه هاي گازدار در ايران بالاترين ميزان در سطح جهان است يعني اگر ميانگين مصرف مردم در سطح جهان 10 ليتر در سال باشد در ايران هر فرد 40 ليتر نوشابه گازدار مي خورد!
وي در خاتمه گفت : اين مساله به فرهنگ خانواده ها هم باز مي گردد وقتي كه مادري براي تشويق كودكش برايش نوشابه مي خرد چه انتظاري داريد كه بتوان به آساني به اين مادر بگوييد : « سم را به كودكت داده اي ! »
