بلور شناسی با پرتو ایکس

-بلور شناسی با پرتو ایکس
بلورشناسی اشعه x نخستین شیوه ای است که برای تعیین شکل پروتئین ها و دیگر ماکرو ملکول های بیوزستی بکار می روند( ساختار مارپیچی DNA ،برای مثال ، بوسیله پرانش اشعه x مشخص شده است). الگوهای پرانش بلورهای پروتئینی بسیار پیچیده هستند و آنالیز آنها نیاز به تکنیک های کامپیوتری پیشرفته دارند. سینکروترون ها به دلیل الگوهای کامل تری که ایجاد می¬کنند جزء منابع اشعه x به حساب می آیند. شدت اشعه x در سینکروترون ها بسیار بالاتر است .
اگر نمونهای از تک بلور را با استفاده از پرتوهای سفید ایکس، پرتوهایی که نه یک طول موج، بلکه گسترهای از طول موجها را در بردارد مورد مطالعه قرار دهیم. تحت این شرایط در معادله 2dsinӨ = nλ میتواند مقادیری زیاد داشته باشد. اما Ө زاویهای میان پرتو فرودی و صفحه، برای یک خانواده صفحات خاص، مقداری ثابت است. معمولا طول موجی مانند λ وجود دارد که در معادله¬براگ صدق¬میکنند و بازتاب رخ میدهد. اگر نمونهای را با فیلم عکاسی یا آشکارسازی جدید دیگری احاطه کنیم. در نقاط مختلف روی فیلم لکههایی بدست می آوردیم که به پرتوهای بازتابیده از خانوادههای مختلف صفحات بلور مربوط میشوند. با پردازش این دادهها به طریق ریاضی به آنچه نقش پراشی را بوجود میآورد میتوان پی برد. در نتیجه ، ساختار میکروسکوپی بلور را معین میکند، یعنی میتوان فهمید شبکه بلوری این ساختار چگونه است و چه اتمهایی در تلاقی شبکهای قرار دارند.

1-1-کاربرده های پراش پرتو ایکس:
شکست یا پراکندگی X-rayبرای علامت گذاری مواد عملی بی زیان است. این فن بر روی نمونه¬های بلورین انجام می شود. همان¬طور که می¬دانیم یک جسم بلورین شامل اتم های منظمی است. با تعیین نمونه های تک بلوری برای تعیین ساختار مولکولی اطلاعات ضروری را می¬دهد از جمله موارد زیر:
1- تعیین ساختار مولکولی.
2- تعیین زاویه پیوند.
3- تعیین طول پیوند.
4- تعیین بر هم کنش واندروالسی.
5- تعیین پیوند هیدروژنی.