ساخت تلسکوپ در ماه

چندی پیش دکتر منصوری، مسئول طرح رصدخانه ملی ایران قله «گرگش» را جهت احداث رصدخانه ملی معرفی کرد. وی دلایلی را که این قله مورد انتخاب واقع شده است چنین بیان می کند: "آسمان صاف، کم بودن ذرات معلق در فضای اطراف، نبود آلودگی‌های نوری، تغییرات آب‌و‌هوایی اندک و مناسب بودن عامل دید از نظر آشفتگی‌های جوی از جمله این ویژگی‌هاست."
حال تصور کنید بشر صرف نظر از هزینه های حمل بار و سختی های سفر به ماه، بتواند تلسکوپی را در سطح تنها قمر زمین بنا کند. جایی که هیچ کدام از مواردی که دکتر منصوری به آن اشاره کرد وجود نخواهد داشت.
در همین راستا گروهی از ستاره شناسان چگونگی تهیه یك تركیب "غیر زمینی" برای تولید بتن قمری را پیشنهاد كردند. این ابتكار كه تركیبی از كربن ، چسب و غبار كره ماه است ماده ای را تولید می كند كه برای ساخت سازه های مختلف در سطح ماه مانند تلسكوپهای غول آسا و آرایه های انرژی خورشیدی مفید خواهد بود.
تعداد زیادی از اختر فیزیكدانان بر این باورند كه ساخت تلسكوپهای بزرگ روی ماه مزیت هائی دارد. كره ماه فاقد ابر و جو كدر كننده است. این دو عامل باعث تیرگی تصاویر گرفته شده توسط رصد خانه های زمینی می گردد. علاوه بر این ، كره ماه یك سكوی ثابت و دائمی خواهد بود.
یك عامل محدود كننده برای ساخت بتن مقدار مصالحی است كه یك راكت می تواند با خود تا كره ماه حمل كند. اما اگر بخش عمده این مصالح در كره ماه موجود باشد ، باری كه راكت با خود به ماه می برد سبك خواهد شد.
پیتر چن از مركز پرواز فضائی گودارد ناسا می گوید" ما به سادگی می توانیم تلسكوپهای بسیار بزرگی روی كره ماه بسازیم و از صرف هزینه های بسیار زیاد برای حمل یك آینه بزرگ به ماه جلوگیری كنیم. به دلیل اینكه تمامی مصالح لازم بصورت غبار در آنجا وجود دارند نیازی نیست كه مواد زیادی با راكت حمل كرد كه در نتیجه هزینه های زیادی صرفه جوئی خواهد شد. "
چن همچنین اشاره می كند كه این نوع بتن مانند بتن زمینی دارای استفاده های زیادی است. وی ادامه می دهد" ما می توانیم سازه هائی از قبیل خانه برای فضا نوردان و حتی خانه های شبیه خانه های برفی اسكیموها بر روی ماه بسازیم."
http://img.tebyan.net/big/1389/12/19...5118613647.jpg
برای تولید این بتن ، چن و همكاران وی مقادیر كمی نانو تیوب و اپوكسی (مواد شبیه به چسب) و غبار ماه (از نوع شبیه سازی شده) یا سنگ خرد شده كه دارای همان خواص و دانه بندی غبار ماه است را با هم تركیب كردند. بعد از اینكه تركیب مواد چندین بار تكرار شد ، این گروه موفق به ایجاد یك ماده محكم شد كه استحكام بتن را داشت. آنها سپس این ماده را با اپوكسی پوشانده و بتن قمری را چرخش داده تا تبدیل به یك سازه شبیه كاسه با عرض سی سانتی متر شد و شكل یك آینه تلسكوپ به آن داده شد.
رابین ، دانشمند دیگری كه در این پروژه همكاری می كند می گوید" بعد از آن ، تنها كاری كه می باید انجام می شد این بود كه آینه را با پوشش دادن بدون لك صیقل داد. ما با مقدار كمی آلومینیوم این كار را انجام دادیم و این سازه تبدیل به یك آینه تلسكوپی با انعكاس بسیار بالا شد. ما می توانیم این روش را در كره ماه و با استفاده از غبار كاملا در دسترس آنجا توسعه دهیم."
http://img.tebyan.net/big/1389/12/13...3171921188.jpg
چن پیشنهاد می كند كه برای ساخت یك تلسكوپ به اندازه تلسكوپ فضائی هابل به 60 كیلو اپوكسی و 1200 كیلو غبار ماه نیاز خواهد بود.
چن و رابین ساخت یك آینه تلسكوپی با قطر 50 متر بر روی كره ماه را در سر دارند. یك رصد خانه مانند این باعث می شود كه حتی بزرگترین تلسكوپ اپتیكی موجود در زمین كوچك بنظر برسد.
یك تلسكوپ غول آسا مانند این و یا تركیبی از دو تلسكوپ با این اندازه بر روی ماه به جستجو برای یافتن سیارات فراخورشیدی كمك خواهد كرد و رصدهای دقیقی از كهكشانهای دوردست فراهم می كند.
امروزه تلسکوپ های فضایی بسیاری در مدار زمین قرار گرفته اند که موجب افزایش دید بشر نسبت به جهان اطرافش شده است اما کنترل، نگهداری و تعمیرات این تجهیزات عظیم و پیچیده به دلیل معلق بودن در فضا کار را برای دانشمندان سخت کرده است. اگر رویای چن و رابین به حقیقت بپیوندد تا حد بسیار زیادی از مشکلات هدایت این نوع تلسکوپ ها کاسته خواهد شد.