میکربهایی که به فضا میروند، قویتر به زمین باز میگردند

این جمله بی شباهت به طرح داستان یک فیلم علمی تخیلی نیست :میکربها و باکتریها درون یک موشک به فضا میروند و قویتر و مرگ آورتر از قبل باز میگردند. تنها تفاوت این ماجرا با فیلم این است که این یکی واقعیت دارد.
نام: باکتری سالمونلا (Salmonella) که بیش از هر چیز به عنوان عامل اصلی مسمومیتهای غذایی شناخته میشود.

سفر: شاتل فضایی STS-۱۱۵، سپتامبر ۲۰۰۶.

دلیل سفر: دانشمندان مشغول تحقیق بر روی تاثیرات سفر فضایی بر روی میکربها هستند، به همین دلیل تعدادی از آنها را –که با دقت بسته بندی شده اند- با خود به سفر برده اند.
نتیجه: موشهایی که با مواد غذایی آلوده به میکربهای فضایی تغذیه شده اند، سه بار بیش از موشهای دیگر در مرض بیماری قرار دارند و زودتر از موشهایی که با غذای آلوده به میکربهای مشابه و به فضا نرفته تغذیه شده اند، میمیرند.
چریل نیکرسون (Cheryl Nickerson)، استادیار مرکز بیماریهای عفونی و واکسن شناسی دانشگاه ایالتی آریزونا چنین توضیح میدهد:” انسانها هر جا بروند، میکروبها را هم با خود میبرند، هیچ کس نمیتواند انسان را استرلیزه کند. ما هر جا برویم، زیر آبهای اقیانوس یا در مدار زمین، میکروبها هم با ما می آیند، و نکته مهم برای ما این است که بدانیم این موجودات در این روند چه تغییراتی میکنند.”
نیکرسون افزود که آموختن نکات بیشتر درباره تغییرات میکروبها دارای این قابلیت بالقوه است که میتواند ما را به مرحله ای تازه در راه مقابله با بیماریهای عفونی برساند. او در گزارش مربوط به مطالعه بر باکتری سالمونلا توضیحاتی داده است که در نشریه آکادمی ملی علوم منتشر شده است.
بنابر این گزارش، محققین گونه یکسانی از سالمونلا را در ظروفی قرار داده و یکی را همراه با شاتل به فضا فرستاده، ظرف دوم را روی زمین و در شرایط دمایی مشابه با نمونه دیگر، نگهداشتند.
پس از بازگشت شاتل به زمین، مقادیر مختلفی از سالونلا از طریق غذا به موشها داده شد.
پس از ۲۵ روز، ۴۰% از موشهایی که سالمونلای زمینی خورده بودند هنوز زنده بودند، اما تنها ۱۰% از موشهای گروه دیگر زنده مانده بودند. محققین متوجه شدند که در مقایسه با مقدار میکرب زمینی لازم برای کشتن نیمی از این موشها، تنها یک سوم مقدار میکرب فضایی کفایت میکند.
محققین متوجه شدند که ۱۶۷ ژن در سالمونلای به فضا رفته تغییر کرده است. اما چرا؟
به گفته نیکرسون :”این یک سوال ۶۴ میلیون دلاری است، ما به طور ۱۰۰% نمیدانیم مکانیزمی که در سفر فضایی رخ میدهد و موجب پدید آمدن این تغییرات میشود چیست.”
با این حال این دانشمندان عقیده دارند این اتفاق در اثر نیرویی به نام پارگی مایع یا fluid shear است.
شرایط بسیار متفاوت جاذبه در فضا، وضعیت مایعات سلولی را تغییر میدهد. سلولهای میکربی میتوانند در شرایط متغیر و محیطهای مختلف واکنشهای متفاوتی داشته باشند.
“این موجودات میتوانند با تغییرات محیط خود متوجه شوند که در کجا قرار گرفته اند و در همان لحظه ای که متوجه تغییر محیط شوند، برای ادامه حیات مکانیزم ژنتیکی خود را تغییر میدهند.”
msnbc.msn.com