بواسیر

شرح بیماری
بواسیر عبارت است از سیاهرگهای گشادشده ( واریسی) در راست روده یا مقعد. بواسیر ممکن در مجرای مقعدی (بواسیر داخلی) یا در مدخل مقعد (بواسیر خارجی) واقع شده باشد. بواسیر ممکن است سالها وجود داشته باشد اما تنها با وقوع خونریزی بدان پیبرده شود.

علایم شایع

* خونریزی. امکان دارد خون قرمز روش به صورت رگههایی در اجابت مزاج دیده شود یا به *دنبال اجابت مزاج، خون به مقدار کم و به مدتکوتاهی چکه کند.
* درد، خارش یا ترشح مخاطی پس از اجابت مزاج
* وجود یک برجستگی در مقعد
* احساس این که پس از اجابت مزاج، راست روده بهطور کامل تخلیه نشده باشد (این حالت تنها در مورد بواسیر بزرگ دیده میشود).
* التهاب و تورم


علل

* وارد آمدن فشار مکرر به سیاهرگهای مقعد یا راست روده
* عوامل افزایش دهنده خطر
* رژیم غذایی بدون فیبر
* نشستن یا ایستادن به مدتطولانی
* چاقی
* یبوست
* کمشدن تون عضلانی در سنین بالا
* جراحی راست روده یا پارگی مجرای تناسلی به هنگام زایمان و دوختن آن
* بیماری کبدی
* سرطان روده بزرگ
* لواط
* بالا بردن فشار خون در سیستم سیاهرگی دستگاه گوارش


پیشگیری

* برای اجابت مزاج عجله نکنید و در عین حال از زور زدن و نشستن طولانیمدت در توآلت خودداری کنید.
* اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
* مقدار فیبر غذایی را در رژیم خود افزایش دهید.
* روزانه 10-8 لیوان آب بنوشید.
* بهطور منظم ورزش کنید.


عواقب مورد انتظار
بواسیر معمولاً با مراقبت مناسب خوب میشود، اما علایم ممکن است افت و خیر داشته باشند (یعنی بواسیر ممکن است پس از یک دوره یبوست دوباره ظاهر شود). در مواردی که به درمان محافظهکارانه خوب پاسخ نمیدهند شاید جراحی مورد نیاز باشد.

عوارض احتمالی

* کمخونی فقر آهن اگر خونریزی قابل توجه باشد.
* درد شدید در اثر وجود لخته خون در بواسیر
* عفونت یا زخم شدن بواسیر


درمان

اصول کلی

* برای تشخیص قطعی ممکن است یکی از روشهای زیر انجام شوند: آنوسکپی (دیدن مقعد با کمک یک لوله کوتاه به نام آنوسکپ، وسیلهای لنزدار و دارای یک منبع نورانی در سر آن است)، یا پروکتوسکپی (دیدن راست روده و قسمت پایینی روده بزرگ یا وسیلهای به نام پروکتوسکپ، که وسیلهای اپتیک و دارای یک منبع نورانی در سر آن است).
* درمان با هدف تخفیف علایم صورت میگیرد.
* هیچگاه برای اجابت مزاج زور نزنید.
* پس از اجابت مزاج، ناحیه را با ملایمت پاک کنید.
* برای تخفیف درد، روزانه چندین بار هر بار به مدت 20-10 دقیقه در آب گرم بنشینید.

برای تخفیف درد و تورم ناشی از وجود لخته در بواسیر یا بیرون زدگی بواسیر، یک روز در رختخواب استراحت کنید و روی ناحیه کیسه یخ بگذارید.

* در مواردی که مقاوم به درمان هستند، امکان دارد نیاز به جراحی وجود داشته باشد. روشهای مختلفی وجود دارند:
o بستن یک باند لاستیکی در قاعده بواسیر؛
o اسکلروتراپی (تزریق مواد شیمیایی برای بسته شدن سیاهرگها و تشکیل بافت جوشگاهی)؛
o جراحی با سرما (یخ زدن بواسیر با نیتروژن مایع)؛
o انعقاد بواسیر (با اشعه مادون قرمز یا لیزر)؛
o در آوردن بواسیر


داروها
برای درد خفیف، خارش، یا کاهش تورم، میتوان از داروهایی که اختصاصاً برای تخفیف علایم بواسیر ساخته شدهاند استفاده کرد. اگر علایم بواسیر به هنگام حاملگی رخ دهند، از پزشک خود در مورد داروهای مناسب که در حاملگی مشکلی ایجاد نکند سؤوال کنید.
اگر نیاز به استفاده از مسهل باشد، از نرمکنندههای اجابت مزاج استفاده کنید.

فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. کار روده با آمادگی جسمانی مناسب بهبود مییابد.

رژیم غذایی

* برای پیشگیری از یبوست، یک رژیم متعادل حاوی مواد غذایی دارای فیبر زیاد، مثل میوههای تازه، کلوچه، حبوبات، سبزیجات و غلات سبوسدار داشته باشید.
* روزانه 10-8 لیوان مایعات بنوشید.
* اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید.


درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

* اگر در همان جایی که بواسیر بوده است یک برجستگی سفت تشکیل شود.
* اگر بواسیر باعث درد شدید میشود که با درمانهای ذکر شده در بالا تخفیف نیابد.
* اگر خونریزی زیاد باشد (بیش از مقداری که در قسمت علایم ذکر شد). البته باید به یادداشت که خونریزی ممکن است یکی از علایم اولیه سرطان باشد.