نكات مهم درباره واكسيناسيون كودكان
تا به حال براساس دستور پزشك، كودكتان را براي تزريق واكسن به مراكز بهداشتي برده‌ايد اما خوب است چند نكته را درباره ايمن‌سازي كودكان بدانيد...
1- برنامه ايمن‌سازي كودكان نارس و يا كم وزن نيز دقيقا مطابق جدول ايمن‌سازي عادي است و تجويز به موقع واكسن‌ها به اين كودكان نيز اكيدا توصيه مي‌شود.
2- شل بودن مدفوع يا سرماخوردگي مانع از انجام ايمن‌سازي نخواهد بود.
3- سوء‌تغذيه نه تنها مانعي براي ايمن‌سازي نيست بلكه ايمن‌سازي به موقع كودكان مبتلا به سوء تغذيه، اكيدا توصيه مي‌شود.
4- براي هيچ واكسني جز سياه سرفه محدوديت سني وجود ندارد و درصورت عدم سابقه ايمن‌سازي بايد مطابق برنامه عمل شود.
5- در اختلالات ايمني، چه اوليه و چه اكتسابي مثل لوسمي (سرطان خون) و… واكسن‌هاي ويروسي زنده و واكسن ب.ث.ژ منع استعمال دارند.
6- در مورد واكسن‌هاي چند نوبتي مثل فلج اطفال، سه گانه و هپاتيت در صورتي كه به هر علت ايمن‌سازي طبق فواصل تعيين شده انجام نشده باشد، لزومي به از سرگرفتن واكسيناسيون نبوده و با احتساب واكسيناسيون قبلي، برنامه ايمن‌سازي طبق جدول مربوطه ادامه داده مي‌شود.
7- اگر در تزريق واكسن سه‌گانه (ديفتري ،كزاز، سياه يرفه )به كودك، تب بالاي 40 درجه (درجه مقعدي) و يا تشنج عارض شود، در نوبت‌هاي بعدي بايد از واكسن دوگانه(ديفتري و كزاز) استفاده شود. همچنين اگر به علتي در سن زير هفت سال واكسن دوگانه به جاي سه‌گانه مصرف شود، لازم است جمعا سه نوبت تكرار شود و سه‌گانه اولي به جاي يك نوبت محسوب خواهد شد.
8- تزريق واكسن سه‌گانه در كودكاني كه دچار ضايعات مغزي پيشرونده باشند ممنوع و بايد از واكسن دوگانه استفاده شود.
9- فاصله بين نوبت سوم واكسن سه‌گانه و يادآوري سه‌گانه نبايد از شش ماه كمتر باشد.
10- پس از پايان شش سالگي تلقيح واكسن سه‌گانه مجاز نيست و در صورت لزوم بايد به جاي آن از واكسن دوگانه ويژه بزرگسالان استفاده نموده است.
11- در صورتي كه واكسن‌هاي زنده ويروسي به طور هم‌زمان مورد استفاده قرار نگيرد، بايد بين آنها حداقل يك ماه فاصله باشد.
12- بايد حتي‌المقدور از تزريق گاماگلوبولين به اطفال خودداري شود مگر در مواردي كه پزشك جايز بداند. در اين صورت فاصله تجويز واكسن‌هاي ويروسي زنده ضعيف شده (به جز تب زرد و پوليوي خوراكي poliovirus يا فلج اطفال )، با گاماگلوبولين و فرآورده‌هاي خوني بايد لااقل سه ماه باشد.
13- چناچه تا دو هفته بعد از تلقيح واكسن‌هاي زنده ويروسي (به جز تب زرد و پوليو خوراكي) به هر علت گاماگلوبولين و فرآورده‌هاي خوني تزريق شود پس از سه ماه واكسن بايد تكرار شود.
14- به علت ريشه‌كني آبله در جهان، تلقيح اين واكسن به هيچ وجه لازم نمي‌باشد.
15- واكسن فلج اطفال تزريقي در افرادي كه داراي نقص سيستم ايمني مي‌باشند بايد مطابق دستورالعمل كارخانه سازنده تلقيح گردد.
16- تغذيه با هر نوع شير از جمله شير مادر با خوراندن واكسن فلج اطفال مغايرتي ندارد و لزومي به ندادن شير قبل يا بعد از ايمن‌سازي نخواهد بود. همچنين استفراغ مختصر پس از خوراندن قطره فلج اطفال مساله مهمي نبوده، نيازي به تجديد واكسن نمي‌باشد.
17- واكسن فلج بايد هرچه زودتر پس از تولد و در نوزاداني كه در زايشگاه به دنيا آمده‌اند هنگام خروج از زايشگاه تجويز شود. در صورتي كه به هر دليل تجويز واكسن در روزهاي اول مقدور نباشد، در اولين فرصت ممكن بايد واكسن را تجويز نمود و محدوديت زماني خاصي بين نوبت صفر و اول وجود ندارد.
18- سابقه حساسيت به تخم مرغ مانع ايمن‌سازي عليه سرخك نيست.
19- تزريق هم‌زمان واكسن سرخك و ب ث ژ هيچ‌گونه اشكالي نداشته و بايد در دو محل جداگانه انجام گردد.
20- چنانچه واكسن دوم سرخك در سن 15 ماهگي به هر علتي تلقيح نشده باشد، بايد در اولين فرصت ممكن تلقيح شود.
21- بهترين سن براي تلقيح ب.ث.ژ بدو تولد مي‌باشد.
22- در صورتي كه كودكي در بدو تولد نوبت اول واكسن هپاتيت خود را دريافت نكرده باشد، بايد نوبت اول آن را همراه سه گانه اول، نوبت دوم را همراه سه گانه دوم و نوبت سوم را همراه سرخك دريافت نمايد.
23- در صورت تاخير شيرخواران تا سه ماهگي مي‌توان هم‌زمان با سه‌گانه دوم دوز اول، هم‌زمان با سه‌گانه سوم دوز دوم، هم‌زمان با سرخك دوز سوم، واكسن هپاتيت B را تجويز نمود (به هر صورت فواصل تزريق واكسن‌هاي هپاتيت نبايد كمتر از يك ماه باشد)
24- واكسيناسيون هپاتيت B هيچ‌گونه موارد منع تلقيح ندارد حتي اگر فرد HBsAg مثبت يا HBsAb مثبت باشد.
25- در صورتي كه نوزاد از مادر HBsAg مثبت به دنيا آمده باشد بايد تزريق هم‌زمان ايمونوگلوبولين اختصاصي هپاتيت B با واكسن هپاتيت B در دو عضله جداگانه در اسرع وقت و ترجيحا در ظرف 12 ساعت پس از تولد انجام گيرد. در صورت عدم دسترسي به ايمونوگلوبولين اختصاصي، تزريق واكسن هپاتيت B به تنهايي نيز در ساعات اوليه پس از تولد حدود 75 درصد تا 95 در صد ايمني ايجاد مي‌كند.
26- در صورتي كه هر يك از زوجين HBsAg مثبت باشد، زوج ديگر و فرزندان ساكن در منزل آنها بايد عليه بيماري هپاتيت B واكسينه شوند.
27- در افراد مبتلا به هموفيلي واكسن هپاتيت زير جلدي تزريق گردد.
28- در كودكان داراي نقص سيستم ايمني، كودكان تحت درمان با داروهاي پايين‌آورنده قدرت دفاعي بدن نظير كورتيكواستروييدها و يا تحت درمان با اشعه و مبتلايان به لوسمي، لنفوم و سرطان‌هاي ژنراليزه استفاده از واكسن پوليو زنده خوراكي قدغن مي‌باشد و به جاي آن از واكسن كشته تزريقي بايد استفاده شود.
