آموزش پارتیشن بندی با Partition Magic
روش کار با برنامه Partition Magic برنامه Partition Magic يكی از بهترين برنامه های پارتيشن بندی است که بنا به ادعای سازندگانش برنامه استاندارد پارتيشن بندی محسوب ميشه. يه راست ميرم سر اصل موضوع: اصلا پارتيشن مجيک به چه درد ميخوره؟ 1- جايگزينی بسيار عالی برای برنامه Fdisk ماکروسافت که تحت داس اجرا ميشه. 2- قابليت تغير اندازه پارتيشن ها بدون از دست دادن اطلاعات داخل اونها. 3- چسباندن چندين پارتيشن به يکديگر و يا تبديل يک پارتيشن به چند پارتيشن. 4- فرمت کردن و پارتيشن بندی در کمتر از 1 سوت و نيم (تقريبا نصف سه سوت) 5- خيلی کارهای ديگه... 6- و غيره... 7- ... چه کسايی ميتونن با Partition Magic کار کنن؟ اولا اين رو بدونيد که درسته که اين برنامه يک برنامه کاملا حرفه ای است، ولی اينقدر کارکردن باهاش راحته که همه ميتونن ازش استفاده کنند. افراد با آی کيو حدود گل کلم به بالا ميتونن از اين برنامه استفاده کنن. ولی اين رو هم بدونيد که اين برنامه ميتونه اينقدر خطرناک باشه که کل اطلاعات هارد ديسک شما رو از بين ببره. پس با دقت باهاش کار کنيد و کاری رو که مطمئن نيستيد چيه انجام ندين. اصلا پارتيشن چی هست؟ ای بابا، نشد ديگه! پارتيشن در لغت به معنی تقسيم کردن و مجزا کردنه. درست مثل پارتيشن توی ساختمونها و اداره ها که يه قسمت رو از قسمت ديگه جدا ميکنه، توی هارد ديسک کامپيوتر هم ميشه قسمتهای مجزايی ساخت که اطلاعات داخل اونها از يکديگه جدا باشن. حتی ميشه نوع ذخيره فايلها در هر پارتيشن مجزا باشه
از مزايای چندين پارتيشن داشتن اينه که اگه اطلاعات يک پارتيشن در اثر ويروس و يا به علت سهل انگار از بين بره، اطلاعات بقيه پارتيشنها باقی ميمونه. ديگه اينکه ميشه چندين سيستم عامل روی يک کامپيوتر داشت. مثلا خيليها ويندوز XP و ويندوز 98 يا ME رو باهم دارند. File Systemهای مختلف: فرض کنيد که توی خونه يک کمد دارين که سه تا کشو داره. هر کشو هم مال يک نفره. هر کسی يکجوری وسايلش رو داخل کشو قرار ميده. يکی وسايل رو مرتب کنار هم ميچينه. يکی وسايلش رو مرتب پشت سر هم داخل کشو چيده و هر چيزی معلومه کجا قرار داره. يکی هم وسايلش رو درهم ريخته داخل کشو. يکی هم کشوهاش خالی و مرتبه و تمام وسايلش رو ريخته وسط اطاق! طريقه چيدن وسايل داخل کشو رو ميشه به سيستم مديريت فايل در هارد ديسک تشبيه کرد. شما اطلاعاتتون رو بر روی هارد داخل فايلها و شاخه های مختلف ذخيره ميکنيد. اين فايلها در جاهای مختلف هارد ذخيره ميشن و شما ممکنه چندتايی از فايلها رو پاک کنيد و مجدد فايل جديد جای اونها بريزيد. اين وظيفه File System هست که به ويندوز بگه کجای هارد خالی هست و اطلاعات رو کجا ذخيره کنه و فايلی که ميخواهيد پاک کنيد از کجای هارد ديسک پيدا کنه. File System های مختلفی وجود داره که مهمترينهاش رو توضيح ميدم. 1- FAT يا File Allocation Table سيستمی بود که از زمان داس مورد استفاده بود و به FAT 16 مشهور بود. اين سيستم که هنوز هم ويندوزهای مختلف ميشناسنش و اطلاعات داخلش رو نشون ميدن، در زمان خودش خيلی خوب بود. ولی بعدها که هارد ديسکهای ظرفيت بالا به بازار اومد. ديگه نميتونست مديريت مناسبی برای حجمهای بالا ارايه کنه. از محدوديتی كه FAT 16 داشت اين بود كه نميشد پارتيشنهايی بزرگتر از 2 گيگابايت داشت. به همين خاطر از ويندوز 98 به بعد، يك سيستم ديگه اومد به نام FAT 32. 2- FAT 32، كه نسخه تكميل شده FAT16 است، با ويندوز 98 به بازار اومد و خيلی از اشكالات FAT16 رو از بين برد. FAT 32 ميتونه پارتيشنهايی به بزرگی 2 ترابايت ( 2000 گيگابايت) داشته باشه ولی هنوز محدوديت حجم فايل وجود داره. يعنی حداكثر اندازه يك فايل ميتونه 4 گيگابايت باشه. اين فايل سيستم رو هنوز تمامی سيستم عاملهای ماكروسافت (البته از ويندوز 98 به بالا) ميشناسن. 3- NTFS يا New Technology File System كه با ويندوز NT به بازار اومد و ميتونست اشكالات FAT يا FAT32 را برای هاردهای بزرگ پوشش بده و به عنوان يك فايل سيستم برای هاردهای ظرفيت بالا و هاردهای سرورها شد. از خصوصيات اين فايل سيستم ميشه به عدم محدوديت اندازه فايل و پارتيشن و جلوگيری از نوشتن اطلاعات بر روی نقاط معيوب هاردديسك (Bad Sector)، قابليت رمزگذاری بر روی اطلاعات و محدود كردن دسترسی بر اساس كاربر اشاره كرد. پارتيشنهايی كه از اين فايل سيستم استفاده ميكنن رو فقط ميشه توی ويندوزهای NT، 2000، XP و NET. استفاده كرد. يعنی در ويندوز 98 يا ME نميتونيد اطلاعات داخل اونها رو بخونيد يا بنويسيد. (البته برنامه های كمكی برای اين كار وجود داره) 4- Linux Ex2/ Ex3 دو فايل سيستم معروف لينوكس هستند كه به صورت پيش فرض در نسخه‌های مختلف لينوكس استفاده ميشه. اگر تا بحال فقط از ويندوز استفاده كردين احتمالا اين فايل سيستم رو تا به حال نديدين. خصوصيت بارز اون امكان داشتن پارتيشن تا اندازه 4 ترا بايت (4000 گيگابايت) و قابليت بازيابی بسيار بالای اطلاعات است. هيچكدام از سيستمهای عامل ماكروسافت تا به حال امكان استفاده از پارتيشنهای لينوكس رو در اختيار نگذاشتن، يعنی اطلاعات داخل اونها رو نميشه (البته نرم افزارهای خاصی برای اين كار هست) خواند و نوشت. 5- انواع ديگر: فايل سيستمها به همين تعداد محدود نميشن. تقريبا هر سيستم عاملی برای خودش يك فايل سيستم مجزا داره، مثلا Novel يا Os/2 هر كدوم فايل سيستم خودشون رو دارن ولی كسی كه با ويندوز كار ميكنه، كمتر با اونها سر و كار داره. انواع پارتيشنها: به طور كلی در يك تقسيم بندی ديگه ميشه پارتيشنها رو به 3 دسته تقسيم كرد: 1- Primary كه معمولا پارتيشن اصلی و اوليه محسوب ميشه برای اينكه سيستم‌عاملهای ماكروسافت (منظورم انواع Dos و Windows است) بتونن اجرا (Boot) بشن لازمه كه حداقل يك پارتيشن از اين نوع وجود داشته باشه و اسم اون هم C باشه. ممكنه شما هم ويندوز را توی پارتيشن ديگری نصب كرده باشين، ولی حتما بايد يك پارتيشن Primary داشته باشين كه اسمش هم C باشه. ويندوز توی اين پارتيشن يك سری فايل سيستمی ميريزه كه اگه نباشه ويندوز اجرا نميشه. (مثلا توی ويندوز XP فايلهای Boot.ini, NTDETECT.COM از فايلهای سيستمی هستند كه توی پارتيشن C ريخته ميشن) 2- Extended در اصل اين نوع پارتيشن خودش يك جور پارتيشن Primary محسوب ميشه كه به عنوان يك ظرف برای پارتيشنهای Logical به كار ميرن. اگه هارد ديسك شما بيشتر از يك پارتيشن داشته باشه، حتما يكی از اين پارتيشنها داره. (توی برنامه پارتيشن مجيك با رنگ آبی آسمانی نشون داده شده.) 3- Logical وقتی بخواهيم بيش از يك پارتيشن داشته باشيم، بايد بعد از پارتيشن اصلی (Primary) يك پارتيشن Extended داشته باشيم و داخل اون رو ميتونيم به هر تعداد پارتيشن كه بخواهيم تقسيم كنيم. معمولا پارتيشنهای D , E و .. كه همه دارند از اين نوعه. البته نوع File System اين پارتيشنها ميتونه متفاوت باشه و مثلا يك پارتيشن Logical از نوع Fat32 و يكی از نوع NTFS داشت. (همونطور كه در شكل نقشه ديسك پايين می‌بينيد.) آتيش کردن برنامه. اولش که برنامه رو نصب کنيد. (اين يکی رو ديگه شرمنده نميشه لينک داد دانلود کنيد، چون هم پوليه هم حجم دانلودش حداقل 30 مگ ميشه. از روی يک سی دی پيداش کنيد و نصبش کنيد. وقتی آتيش کنيدش يه صفحه جمع و جور باز ميشه که سه قسمت مهم داره. 1- نقشه ديسک 2- صفحه کنترل 3- دکمه های اجرايی نمای كلی نرم افزار و قسمتهای مختلف آن 1- نقشه ديسک، يک نمای کلی از هارد ديسک شما نشون ميده، با يک نگاه ميتونيد بگين که هر پاريتيشن چقدر جا گرفته و از چه سيستمی (File System) استفاده ميکنه. به عنوان مثال يک نگاه به نقشه هارد ديسک من بندازين. همونطور که ديده ميشه، من چهارتا پارتيشن دارم. اولی که C هست و اسمش رو هم OS گذاشتم، چون صفحه کوچيک بوده حجمش رو نشون نداده، نقشه ديسك نشانگر نوع پارتيشنها و حجم اونهاست. اطلاعات هر پارتيشن با نگاه داشتن ماوس بر روی آن ديده ميشه کافيه ماوس رو روی هر کدوم از پارتيشن های نشون داده شده ببرين تا تمامی اطلاعاتش رو نشونتون بده. رنگها توی اين برنامه خيلی مهم هستند، اگه به راهنمای رنگهای پايين صفحه يه نگاه بکنيد، خيلی ساده ميتونيد نوع پارتيشنها رو تشخيص بدين. همونطور که توی شکل بالا هم ديده ميشه، پارتيشن اول من که اسمش رو گذاشتم OS، از نوع FAT32 هست. پارتيشن بعدی که D هست و اسمش DOCS هست هم از نوع FAT32 است ولی پارتيشن بعدی که E است از نوع NTFS است. اگه دقت کنيد پارتيشن دوم و سوم در يک مستطيل آبی رنگ احاطه شدن، اين يعنی که اونها از نوع Extended هستند. و بالاخره پارتيشن آخری هم مال لينوکسه و از سيستم Ext3 استفاده ميکنه. اون قسمتهايی توی هر پارتيشن که با رنگ کرم رنگ پر شده، نشون دهنده درصد پر شدن اون پارتيشنه، يعنی اطلاعات داخل اون پارتيشن اينقدر جا گرفته. حالا كه به اندازه كافی از در و ديوار حرف زديم بهتره بريم سراغ كار اصلی، يعنی داغون كردن هارد تغيير اندازه دادن يك پارتيشن: راحت ترين كاری كه پارتيشن مجيك انجام ميده تغير اندازه دادن يك پارتشن است. (البته تغيير اندازه پارتيشن Primary و اون پارتيشنی كه روش ويندوز نصب كردين يك كم سخت تره.) برای اين كار كافيه روی پارتيشنی كه ميخواهين تغير اندازه بدهيدش، راست كليك كنيد و از منوی باز شده گزينه Resize / Move رو انتخاب كنيد. از كادری كه باز ميشه ميتونيد اندازه جديد پارتيشن رو انتخاب كنيد. توی اين كادر چند قسمت مهم وجود داره:
1- Free Space Before كه ميزان فضای خالی قبل از پارتيشن رو نشون ميده. اگه بخواهيد پارتينش رو جابجا كنيد، اين مقدار تغير ميكنه در غير اين صورت مقدار صفر بايد باقی بمونه. 2- New Size اندازه جديدی است كه ميخواهيد پارتيشن پيدا كند. اين مقدار رو نميتونيد از مقدار فضای اشغال شده هارد كوچكتر در نظر بگيريد. (قسمت مشخص شده با سبز تيره) 3- Free Space After ميزان فضايی كه ميخواهيد بعد از اين پارتيشن خالی بماند 4- Cluster Size رو تغيير ندهيد. تشكيل يك پارتيشن جديد: اين برنامه خيلی راحت‌تر و سريعتر از برنامه‌ای مثل Fdisk پارتيشنهای جديد تشكيل ميده، برای همين خيلی از كسانی كه ميخواهند سريعتر پارتيشن بندی كنند، همه عمليات تشكيل پارتيشنهای جديد رو با اين برنامه انجام ميدهند. برای اين كار كافيه يك جای خالی هارد ديسك كه در نقشه ديسك با رنگ خاكستری تيره نشون داده ميشه، راست كليك كرده و گزينه Create رو انتخاب كنيد. توی كادر جديدی كه باز ميشه، ميتونيد مشخصات پارتيشن جديد رو انتخاب كنيد. تنظيماتش به قرار زير است: 1- Create as كه مشخص ميكنه چه نوع پارتيشنی ميخواهيد بسازيد. (Primary يا Logical يا Extended) 2- Partition Type كه نوع File System رو انتخاب ميكنه 3- Label كه اگه دوست داشته باشيد ميتونيد يك اسم برای پارتيشن انتخاب كنيد. (اين مورد اختياری است) 4- Size كه اندازه پارتيشن جديد رو انتخاب ميكنيد. (ميشه در قسمت Percent هم درصد اشغال فضای هارد رو توسط اين پارتيشن جديد كه قراره ساخته بشه مشخص كرد). موارد ديگری هم هست ولی چون زياد استفاده نميشه توضيح نميدم. پارتيشن بندی يك هارد كاملا خالی از اول: ميخواهيم يك هارد 40 گيگابايتی خالی رو پارتيشن بندی كنيم. 1- ابتدا با راست كليك كردن بر روی نوار خاكستری و انتخاب گزينه Create و انتخاب كردن گزينه‌ها همانند زير پارتيشن Primary ميسازيم كه حجمش 25 درصد حجم كل هارد باشد. تنظيمات: Create as: Primary، Partition Type: Fat32، Label:Win، Percent of allocated Space:25%) دقت كنيد كه در هنگام ساختن پارتيشن، كافی است يكی از گزينه‌های حجم درخواستی يا درصد را پر كنيم. در مثال بالا ما با انتخاب 25 درصد، در اصل يك چهارم حجم هارد را به پارتيشن اوليه اختصاص داديم. 2- در مرحله دوم بايد يك پارتيشن از نوع Extended بسازيم كه كل فضای باقيمانده هارد رو اشغال كنه. چون همونطور كه قبلا گفتيم، پارتيشنهای Extended در اصل برای نگهداری پارتيشنهای Logical ساخته ميشن. پس مجدد در فضای خالی نوار خاكستری (كه الان يك چهارم سمت چپش رو فضای پارتيشن C اشغال كرده) راست كليك كنيد و Crearte رو انتخاب كنيد. فقط كافيه Partition Type رو روی Extended بگذاريد و اندازه اون رو 100 درصد انتخاب كنيد. (چون ميخواهيم كل فضای باقی مونده رو به پارتيشن Extended اختصاص بده.) 3- داخل پارتيشن Extended كه الان ساخته شده (كادر آبی آسمانی) راست كليك كرده و Create رو انتخاب ميكنيم. با انتخاب Logical برای Create as و Fat32 برای Partition Type و تايپ كردن 10000 در كادر Size يك پارتيشن 10 گيگابايتی از نوع Fat32 تشكيل ميدهيم. 4- مرحله بالا رو مجددا انجام ميدهيم. 5- مرحله فوق رو مجدد تكرار ميكنيم. با اين تفاوت كه در جای Size عددی تايپ نكرده و در قسمت Percent مقدار 100 رو تايپ ميكنيم. بدين صورت يك پارتيشن با ميزان فضای باقی مانده از 2 پارتيشن قبلی تشكيل ميشود. 6- بعد از انجام شدن همه اين عمليات، كافی است برای اجرا شدن اين تغييرات بر روی دكمه Apply در قسمت سمت چپ و پايين صفحه قرار دارد كليك كنيد. بعد از تاييد اينكه آيا ميخواهيد عمليات انجام شود، كليه اين كارها با سرعت انجام ميشود. (گاهی اوقات يك پارتيشن در حال استفاده است و برنامه از شما ميپرسد كه كامپيوتر را ريست كند و عمليات را انجام دهد، كه در اينجور مواقع اگر مطمئن هستيد كه پارتيشن بندی به درستی انجام شده است، قبول كنيد تا بقيه كارها بطور خودكار انجام شود.) توجه: در هر مرحله از كار كه به نظرتان اندازه پارتيشن يا تنظيمات مناسب نيامد، با كليك كردن بر روی دكمه Undo از عمل قبلی صرف نظر كرده و عمل جديدی انجام دهيد. دقت كنيد كه اگر بطور مثال يك پارتيشن جديد ساخته و حجم آن را 10 گيگابايت در نظر گرفته باشيد و بعد نظرتان تغير كند و بخواهيد سايز آن را به 12 گيگابايت تغير دهيد، نبايد آن پارتيشن را Resize كنيد، زيرا در اين صورت پارتيشن مجيك يكبار پارتيشنی 10 گيگی ساخته و سپس آن را به اندازه 12 گيگابايت تغيير اندازه ميدهد
