دوحه جايي براي شكسته شدن طلسم 35 ساله فوتبال ايران
بازيكنان تيم فوتبال ايران تلاش مي‌كنند تا در سيزدهمين حضور خود چهارمين قهرماني را از آن خود كنند.
پانزدهمين دوره مسابقات جام ملت‌هاي آسيا از 17 دي‌ماه براي بار دوم به ميزباني قطر برگزار خواهد شد. قطري‌ها كه در سال 1988 نيز ميزبان اين رقابت‌ها بودند و توانستند عنوان قهرماني را از آن خود كنند؛ تلاش مي‌كنند در اين دوره به جز استفاده از امتياز ميزباني، خود را براي براي ميزباني در مسابقات بزرگ جام جهاني در سال 2022 آماده كنند.
جام ملت‌هاي آسيا با حضور 16 تيم در 4 گروه برگزار خواهد شد كه تيم ملي فوتبال ايران در گروه d با عراق، كره‌شمالي و امارات هم‌گروه است و تلاش مي‌كند تا در سيزدهمين حضور خود بتواند چهارمين قهرماني را تجربه كند.
*ايران بهترين، عربستان پرافتخارترين تيم آسيا
جام ملت‌هاي آسيا از سال 1956 در هنگ‌كنگ آغاز شد و تيم ملي ايران به جز غيبت در دو دوره اول و سوم توانست در ساير ادوار حضور پيدا كند. كسب 3 مقام قهرماني در 3 دوره متوالي 1968، 1972 و 1976 و 4 مقام سومي حاصل عملكرد ملي‌پوشان ايران در اين مسابقات است، اما عربستان با 3 قهرماني و 3 نايب قهرماني عنوان پرافتخارترين تيم آسيا را به خود اختصاص داده است.
شاهزاده‌هاي پارسي در دوازده دوره حضور 54 بازي انجام دادند كه 31 پيروزي را از آن خود كردند و از اين حيث در بين تيم‌هاي قاره كهن بهترين وضعيت را دارند. 106 گل زده و ميانگين 1،96 گل در هر بازي نيز نشان مي‌دهد كه مهاجمان ايران عملكرد بهتري نسبت به ساير رقبا داشته‌اند كه از اين بين علي دايي، آقاي گل جهان با 14 گل در اين رقابت‌ها عنوان بهترين گلزن جام ملت‌هاي آسيا را به خود اختصاص داده است.
دايي در حالي به اين مهم دست يافته كه توانسته 8 گل را در سال 1996 به ثمر برساند و عنوان آقاي گل بازي‌ها را نيز كسب كند. هر چند در اين دوره كه به ميزباني امارات برگزار شد، تيم ملي ايران به مقامي بهتر از سومي دست نيافت.
پس از دايي لي دونگ گوك از كره جنوبي با 10 گل و نائوهيرو تاكاهارا از ژاپن با 9 گل زده در رده‌هاي دوم و سوم برترين گلزن‌ها قرار گرفته‌اند و با توجه به خداحافظي اين افراد به نظر مي‌رسد كه رسيدن به ركورد دايي حداقل تا چندين دوره آينده دور از دسترس باشد.
*3 قهرماني با 3 مربي ايراني
تيم ملي فوتبال ايران از سال 1320 فعاليت رسمي خود را در مسابقات بين‌المللي آغاز كرد و حسين صدقياني به عنوان اولين سرمربي هدايت تيم ملي را برعهده گرفت. از آن زمان و تاكنون 50 سرمربي (35 مربي داخلي و 15 مربي خارجي) به نيمكت تيم ملي راه يافته‌اند كه برخي در دو مرحله هدايت ملي‌پوشان را برعهده گرفته‌اند و برخي ديگر در فاصله چند ماه از تيم جدا شده‌اند.
در اين مدت تيم ملي 14 افتخار كسب كرده است كه سه بار صعود به جام جهاني، چهار بار صعود به المپيك، سه قهرماني در جام ملت‌هاي آسيا و چهار قهرماني در بازي‌هاي آسيايي كارنامه ملي‌پوشان ايران را در تاريخ نشان مي‌دهد و از اين تعداد 10 افتخار با مربيان ايراني به دست آمده است و چهار افتخار تاريخي هم توسط خارجي‌ها ثبت شده است.
موفقيت‌هاي ايران در جام ملت‌هاي آسيا فقط با مربيان داخلي بوده، جايي كه محمود بياتي در سال 1968، پرويز دهداري در سال 1972 و حشمت مهاجراني در سال 1976 قهرماني را از آن ملي‌پوشان ايران كردند و از آن سال تاكنون مردم ايران در حسرت بالا بردن جام توسط شيردلان خود هستند و از شاگردان افشين قطبي انتظار دارند تا طلسم 35 ساله را بشكنند و اين افتخار را بار ديگر به نام ايران ثبت كنند.
*دفاع، پاشنه آشيل تيم ملي
شايد نقطه‌اي كه تيم ملي بيشترين ضربه را در حال حاضر مي‌خورد از خط دفاعي باشد. جايي كه بازيكنان هماهنگي لازم را با يكديگر ندارند و اشتباهاتي را مرتكب مي‌شوند كه جبران آنها هزينه زيادي را در بر خواهد داشت. اگر نگاهي گذرا به آخرين ديدارهاي تيم ملي داشته باشيم، متوجه مي‌شويم كه اگر واكنش‌هاي مهدي رحمتي نبود ملي‌پوشان نمي‌توانستند دروازه خود را بسته نگه دارند.
بنا بر نظر اكثر كارشناسان نيز خط دفاعي تيم ملي دچار نقاط ضعف زيادي است كه بايد درصدد برطرف كردن آن بود. هرچند كه به نظر مي‌رسد با توجه به حضور 5 مدافع در يك باشگاه بايد هماهنگي بيشتري بين آنها وجود داشته باشد، زيرا خسرو حيدري، احسان حاج صفي، سيد جلال حسيني، هادي عقيلي و محسن بنگر در سپاهان در كنار يكديگر توپ مي‌زنند و با بازي يكديگر تا حدودي آشنا هستند. عملكرد اين بازيكنان در سپاهان نيز بيان‌گر هماهنگي آنها است و اگر نگاهي به كارنامه آنها داشته باشيم، مشاهده مي‌كنيم كه در 20 بازي برگزار شده ليگ برتر 17 گل دريافت كرده‌اند و از اين حيث در بين 18 تيم حاضر در ليگ در رتبه سوم قرار دارند، اما سوالي كه وجود دارد اين است كه چرا در تيم ملي اين افراد نمي‌توانند عملكرد خوبي داشته باشند؟
*تنها 2 بازيكن لژيونر در فهرست ايران
زماني كه نام باشگاه‌هاي بازيكنان تيم ملي را مشاهده مي‌كنيم، تنها مقابل نام دو بازيكن باشگاه اروپايي به چشم مي‌خورد، البته شايد حضور جواد نكونام و مسعود شجاعي در تيم فوتبال اوساسوناي اسپانيا و تجربه بازي در دومين ليگ برتر جهان، كمك زيادي به تيم ملي كند، اما آنچه بايد توجه داشت اين است كه تيم ملي ايران در دوره گذشته بازيكنان زيادي را در ليگهاي معتبر دنيا به خدمت داشت. حضور آندرانيك تيموريان در بولتون انگليس، رحمان رضايي در ليوورنو ايتاليا، وحيد هاشميان در هانوفر آلمان و مهدي مهدوي‌كيا در هامبورگ آلمان شرايط متفاوتي را بر تيم ملي حاكم كرده بود. برخي از بازيكنان نيز مانند علي كريمي، مسعود شجاعي، جواد كاظميان و ايمان مبعلي در آن زمان در ليگ امارات حضور داشتند.
هر چند كه نمي‌توان اين عامل را براي موفقيت تيم نشانه گرفت، چرا كه تيم ملي در سال 2007 پس از صعود از مرحله گروهي، در مرحله يك‌چهارم نهايي در ضربات پنالتي برابر كره‌جنوبي مغلوب شد و شاگردان امير قلعه نويي با جام چهاردهم وداع كردند، اما تجربه بازي در ليگهاي معتبر مي‌تواند كمك بزرگي به بازيكنان جوان و تيم كند.
*كاپيتان تيم ملي در رده چهارم گران‌ترين‌ها
شايد همه تصور كنند كه پارك جي سونگ، هافبك كره‌جنوبي تيم فوتبال منچستريونايتد گران‌قيمت‌ترين بازيكن قاره كهن باشد، اما تيم كاهيل، هافبك استراليايي تيم اورتون با قرارداد 16 ميليون يورويي اين عنوان را به خود اختصاص داده است. پارك با قراردادي به ارزش 12 ميليون يورويي در رده دوم گران‌قيمت‌ترين بازيكن آسيا قرار دارد. پس از او كيسوكه هوندا، بازيكن ژاپني تيم فوتبال زسكامسكو با قراردادي 10 ميليون يورويي قرار گرفته است و جواد نكونام با قراردادي 4 ميليون يورويي با اوساسونا در رده چهارم اين جدول قرار دارد.
تيم استراليا با در اختيار داشتن بازيكنان با تجربه و قدرتمند حاضر در ليگهاي معتبر توانسته در قاره كهن گران‌ترين تيم را به خود اختصاص دهد. ارزش ساق‌هاي بازيكنان استراليايي 63 ميليون و 950 هزار يورو است كه اين رقم باعث شده استراليا از اين حيث نيز از ساير تيم‌ها جلوتر باشد. در رده دوم اين جدول سامورايي‌ها با 56 ميليون و 450 هزار يورو قرار گرفته‌اند. كره‌جنوبي حتي با در اختيار داشتن پارك نتوانست به ژاپني‌ها برسد و با ارزش بازيكناني به قيمت40 ميليون و 500 هزار يورو در رده سوم قرار دارد.
در حالي كه تيم ملي فوتبال ايران با ميانگين سني 25 سال نتوانسته خود را به نزديكي اين كشورها برساند و رده چهارم نيز به عربستاني مي‌رسد كه ارزش ساق‌هايي با مبلغ 19 ميليون و 450 هزار يورو دارد.
*قطبي پنجمين مربي گران‌قيمت آسيا
افشين قطبي از دوم ارديبهشت سال 1388 هدايت تيم ملي فوتبال ايران را برعهده گرفت. زماني كه علي دايي پس از شكست برابر عربستان در ورزشگاه آزادي از سمت سرمربيگري بركنار شد و پس از حضور دو هفته‌اي محمد مايلي‌كهن، قطبي مسئوليت هدايت ملي‌پوشان را عهده‌دار شد. او در ابتدا قول صعود تيم ملي به جام جهاني 2010 را داد و اعلام كرد كه با توجه به تجربه فعاليت در كنار مربياني چون گاس هيدينك، ديك ادووكات و پيم فربيك و شناختي كه از كره‌اي‌ها دارد مي‌تواند در 3 بازي پاياني نتايج خوبي كسب كند و راه سختي را براي صعود به جام جهاني نخواهد داشت، اما سرانجام قطبي نتوانست برابر كره‌اي‌ها پيروز شود و با دو تساوي مقابل كره‌شمالي و كره‌جنوبي و يك پيروزي برابر امارات در رده چهارم جدول قرار گرفت و حسرت حضور در آفريقاي جنوبي را بر دل مردم گذاشت.
او پس از اين ناكامي بدشانسي تيم ملي را علت عدم صعود دانست و عنوان كرد كه در آينده مي‌تواند نتايج بهتري را همراه بازيكنان ملي‌پوش كسب كند و به همين دليل مسئولان فدراسيون تصميم گرفتند تا قرارداد وي را البته با شروطي تمديد كنند؛ اما او در 5 آبان امسال خبر از رفتنش داد و اعلام كرد كه پس از جام ملت‌ها به ايران بازنخواهد گشت. قطبي حتي قرارداد خود را با باشگاه شيميزو ژاپن امضا كرد تا پس از رقابت‌هاي جام ملت‌هاي آسيا هدايت اين تيم را برعهده بگيرد.
قرارداد اين مربي 46 ساله با فدراسيون فوتبال ايران در چندين بخش بسته شد، اما در مجموع وي از لحاظ مالي در قاره كهن پس از آلبرتو زاكه روني سرمربي ژاپن، اولگر اوسيك سرمربي استراليا، عبدالكريم متسو سرمربي قطر و خوزه پسييرو سرمربي عربستان در رده پنجم قرار دارد.
قطبي در تلاش است تا تيم ملي فوتبال ايران را پس از 35 سال به مقام قهرماني برساند و اين طلسم را بشكند، هرچند كه وي در مصاحبه‌هاي اخير خود چندين بار اعلام كرده كه قول قهرماني را نمي‌دهم، اما تمام تلاش خود را انجام مي‌دهم تا بتوانيم بهترين نتيجه را در اين رقابت‌ها كسب كنيم، اما نكته‌اي كه بايد بازيكنان و كادر فني تيم ملي به آن توجه داشته باشند اين است كه چندي است هواداران با فوتبال بيگانه شده‌اند و علت اين بيگانگي كسب نتايج نامطلوب در رده‌هاي سني مختلف است و اين موضوع وظيفه ملي‌پوشان و قطبي را دوچندان مي‌كند، زيرا آنها بايد تلاش كنند كه مردم را با فوتبال آشتي دهند و بتوانند بار ديگر قهرماني را بنام ایران ثبت كنند.
برنامه بازي‌هاي تيم ملي در مرحله گروهي به شرح زير است:
ايران - عراق (21 دي‌ماه، ساعت 19:45 دقيقه، ورزشگاه الريان)
ايران - كره‌شمالي (25 دي‌ماه، ساعت 16:45 دقيقه، ورزشگاه قطر اسپورت)
ايران - امارات (29 دي‌ماه، ساعت 16:45 دقيقه، ورزشگاه قطر اسپورت)
