آسیب های شایع ورزشی در ورزش های رزمی
چگونه می توان از میزان بروز آسیب در ورزش های رزمی کاست ؟
استفاده از پوشش های محافظتی نقش موثری در کاهش میزان بروز صدمات ایفا میکند. این پوشش ها برای ساعد ، دست ها ، قفسه سینه ، گونه ها و پا در دسترس هستند. حتی محافظ دهانی برای حفاظت از دندانها و پوششی برای محافظت از دندانها و پوششی برای محافظت از بیضه ها نیز وجود دارد.
▪ در این ورزش ها چه نوع آسیبهایی بیشتر مشاهده میشوند؟
به طور کلی آسیب های دست و صورت نه و اندامهها را می توان نام برد. در تمامی مطالعات انجام شده ، شایعترین آسیب ها به صورت خونمردگی ، پیچ خوردگی و کشیدگی بوده اند. آسیب های ارتو پدیک ناشی از ضربه های مستقیم ، تکرار زیاد حرکات و مانورهای بالستیک و چرخشی می باشند. موارد شدید آسیب مثل پارگی احشاء ، فلج و ضرببه مغزی هم مشاهده شده اند.
▪ شایعترین آسیب های ناحیه سرو گردن را شرح دهید .
ـ پارگی ها ، خونریزی از بینی ، هماتوم دور چشم از جمله این موارد هستند. خراشیدگی قرنیه در اثر برخورد ناخن انگشتان رخ می دهد. ضربه به مغز در اثر ضربات بلند و یا چرخشی ایجاد می شود. اگر ورزشکار ناک اوت شد . باید تشخیص آسیب ستون فقرات گردنی را مد نظر داشت .
▪ آیا استفاده از وسیله محافظتی سر تضمین کننده جلوگیری از آسیب ها ی فوق است ؟
ـ این پوشش ها جلوی بسیاری از صدمات به بافت نرم صورت ( یعنی پارگی ،بریدگی و آسیب به بافت نرم گوش و جمجمه ) را میگیرند. اما متاسفانه بر ععکس عقیده بسیاری از افراد ، برای جلوگیری از آسیب های مغزی مناسب نیستند.
▪ اثر ضربات وارد شده به مغز چیست؟
ـ بعضی شواهد نشان می دهند که آسیب های مکرر مغزی ، چه با بیهوشی و چه بدون آن ، سبب نوع خاصی از صدمات مغزی شده و سبب کاهش توانایی انجام فعالیت فرد می شود. اگر چه یک ضربه میتواند شدیدتر از دیگری باشد. اما هیچ ضربه ای جزیی و ناچیز تلقی نمی شود و در حقیقت اثر هر ضربه ای بر روی اثر ضربات قبلی اضافه خواهد شد. ضربات بسته به سر سبب اعمال فشار های پاره کننده ای برفیبرهای عصبی و نورونها می شود که در ضربات جانبی بسیار خطر ناک تر است . چون جانه به عنوان اهرم عمل می کند، ضربه به این ناحیه حداکثر نیرو را ایجاد خواهد کرد. پارگی عروق خونی درمغز سبب ایجاد خونریزی مغزی (Intracerebral hematoma) و یا بین مغز و پرده های پوشاننده آن(Subdural hematoma) خواهد شد.
استفاده از وسایل محافظتی دست و پا سبب کاهش شدت ضربه به مغز خواهد شد، اما احتمال پارگی فیبر های عصبی را افزایش خواهد داد.
▪ چه نوع آسیب هایی در اندامها رخ می دهند؟
ـ این آسیب ها متعدد هستند. پیچ خوردگی ، کشیدگی ، شکستگی ، تدر رفتگی و پاره شدن تاندون ها از جمله این صدمات می باشند . شایعترین آسیب ، ایجاد هماتوم در ساعد، ران ، پشت ساق و پا است.
▪ آیا ورزش های رزمی مثل کاراته و تکواندو سبب استنوآرتریت در استخوانهای دست می شوند؟
ـ درمطالعه ای که در انگلستان انجام شده ، مدرگی به نفع شروع زودرس استئوآرتریت و یا تنوسینوویت به دست نیامده است . اما تبه هر حال چهار حرکت ذیل توان بالقو ه ای برای ایجاد این گونه آسیبها را دارند: حجرکت شنا روی مشت بسته ، مشت زدن مکرر به اجسام سخت ، تبوکس و شکستن اجسام .
▪ نحوة آسیب دیدگی زانو در ورزش های رزمی چگونه است ؟
ـ چون در این ورزشها از حرکات بالستیک و چرخشی به وفور استفاده میشود. آسیب ها معمولا در اثرراست شدن بیش از حد زانو ، چرخش ، خم شدن و حرکات جانبی بیشاز حد ایجاد می شوند . آسیب در منیسک ها ، رباطها، تاندون کشکک و شکستگی های اپی فیز نیز شایعند . در رفتگی زانو بسیار نادربوده و اورژانسی جدی است.
▪ شایعترین نوع و محل آسیب در ورزش های رزمی کدام است؟
ـ هماتوم شایعترین نوع آسیب است که می تواند در هر عضوی ایجاد شود ، اما شایعترین محل آن عضله چهار سر رانی است . درد تشدید مانع ادامه فعالیت ورزشکار خواهد شد. یک عارضه دیررس آن، استخوانسازی درون بافت عضله در اثر التهاب میباشد (Myositis Ossificans)
▪ چه آسیب ها یی در مچ پا و پا رخ می دهند؟
ـ پیچ خوردگی مچ شکستگی ، آسیب به پشت پا ، انگشت دوم و پنجم هم شایع هستند و احتمال ایجاد استئوآرتریت در سالهای بعد را افزایش میدهند.
▪ چرا در ورزش های رزمی به ضربه های ناحیه اپی گاستر ( بالای شکم ) اهمیت داده میشود؟
ـ هدف از این گونه ضربات ، اثر گذاری بر روی شبکه خورشیدی است که گانگلیون سلیاک را احاطه کرده است . ضربه به این منطقه باعث اختلال تنفسی گذرا در حریف شده و لذا شخص برای ضربات بعدی آمادگی دفاعی لازم را ندارد ( برای حدود ۲۰ تا ۴۰ ثانیه ) و انی فرصت خوبی برای فرد حمله کننده است تا ضربات نهایی بعدی را وارد نماید.
▪ شایعترین اسیبهای ناحیه تنه را نام ببرید.
دنده ها ، شبکة خورشیدی ، پانکراس و بیضه ها درمعرض آسیب ناشی از ضربه واقع میشوند.
▪ آسیب هایی را نام ببرید که مانع ادامه مسابقه می گردند؟
ـ شکستگی ها
ـ ضربات مغازی که منجر به فراموشی ، اختلال درک زمان و مکان و خصوصصا از دست رفتن سطح هوشیاری شوند
ـ صدمات چشمی که سبب اختلال دید شوند مثل هماتوم ، پارگی و آسیب های دور کرة چشم
ـ صدمات خاصی که به بیضه ها وارد می شوند و هماتوم اسکروتوم ( کیسه بیضه) ایجاد می نمایند.
▪ آیا ورزشکاری که سابقه صرع دارد،می تواند به ورزش رزمی بپردازد؟
ـ به نظر می رسد برنامه تمرینات منظم ورزشی اثری مثبت روی کنترل تشنج خواهد گذاشت ، گزارشی از تشدید و یا آغاز حملات صرعی مکرر (Status epilepticus) با ورزش وجود ندارد . تصمیم قطعی در مورد اجازه دادن به ورزشکار برای شرکت در تمرین و مسابقه بسیار سخت است و باید موارد زیر را در نظر داشت :
ـ به نظر نمی رسد وجود تشنج در طی تمرین یا مسابقه ورزشکار را درمعرض آسیب ججدی مغز و یا نخاع قرار دهد.
ـ ضربات منفرد یا مکرر به سر سبب غیر قابل کنترل شدن تشنج و یا ایجاد آن نمی شوند، اما بهتر است که به علت وجود خطرات بالقوه ، از ضربه زدن به سر خودداری شود.
▪ درصورت وجود چه نوع اختلالاتی ، ورزشکار مجاز به شرکت در مسابقه نخواهد بود؟
ـ کاردیت یا لتهاب قلبی ،فشار خون بالای کنترلنشده ، بیماریهای شدید مادر زادی قلب ، فقدان یک چشم یا اختلال عملکرد بینایی ، فقدان یک کلیه ، بزرگی کبد و طحال، صرع کنترل نشده ، نارسایی ریوعی ، عفونت های پوستی مثل زرد زخم ، گال و یا هر پس از جمله بیماریهایی هستند که ورزشکار درصورت ابتلا به آنها نباید درمسابقات شرکت نماید.
▪ چنانچه ضربه به ناحیه اپیگاستر باععث افت فشار خون و کاهش تعداد ضربان قلب و تنگی نفس در ورزشکار شود، اقدامات اولیه شامل چه مواردی می باشد؟
ـ اقدام درمانی باید در راستا ثابت نگاه داشتن فشار خون انجام گیرد. به همین جهت ورزشکار را به پشت خوابانده و پاهای وی را بالا می آوریم تا خون از اندام تحتانی به سمت قلب سرازیرشده و متعاقب آن با افزایش برون ده قلبی ، فشار خون بالا رود.
همچنین درصورت گرفتگی عضلات دیواره شکم ، ورزشکار باید زانو های خود را به سمت قفسه سینه در داخل شکم جمع کند تا درد و گرفتگی رفع شود. این عمل به بهبود نفس و برگشت به حالت عادی نیز کمک خواهد کرد.
