تلسكوپي كه در اعماق زمين دفن شد/ رصد ذرات زير - اتمي از اعماق زمين
تلسكوپي كه در اعماق زمين دفن شد/ رصد ذرات زير - اتمي از اعماق زمين
به گزارش خبرگزاري مهر، رصدخانه نوترينويي "آيس كيوب" از بيش از پنج هزار حسگر نوري تشكيل شده است كه در عمق دو مايلي لايه يخي ضخيم آنتراكتيكا مدفون شده اند. اين حسگرها وسعتي برابر يك كيلومتر مربع از دشت تندراي منجمد آنتراكتيكا را كه در حدود يك گيگاتن يخ روي آن را پوشانده، اشغال كرده اند.
آنچه موضوع مورد مطالعه اين رصدخانه خواهد بود، ذرات زير-اتمي نوترينو خواهد بود، ذراتي كه به نوترونها شباهت دارند با اين تفاوت كه بي بارند و ابعاد آنها برابر يك الكترون است. اهميت اين ذرات از آن رو است كه نوترينوتها از جمله محصولات جانبي واكنشهاي اتمي هستند، به بياني ديگر با دنبال كردن ردپاي آنها تا منشاء اصلي مي توان به اطلاعات جالب توجهي دست پيدا كرد.
به گفته محققان هدف نهايي اين تلسكوپ ثبت تعاملات نوترينوهاي پر انرژي است كه در ميان كهكشانها سفر كرده و در نهايت در ميان يخهاي طبيعي و بسيار شفاف آنتراكتيكا متوقف مي شوند. محققان اميدوارند با كمك اين تلسكوپ بتوانند نوترينوهاي به شدت پر انرژي را رديابي كنند كه از كهكشانهاي فعال، انفجارهاي گامايي و يا بقاياي ابرنواخترها در كهكشان راه شيري ناشي شده اند. علاوه بر اين اميد مي رود طي اجراي ماموريت 15 ساله اين تلسكوپ منشاء انرژي كيهاني نيز كشف شود. محققان معتقدند رديابي اين نوترينوها مي تواند پاسخ سوالي به قدمت يك قرن را درباره منشاء پرتوهاي كيهاني در اختيار انسان قرار دهد.
با توجه به شرايط دشواري كه اين رصدخانه در آن بنا شده است، عمليات ساخت اين سازه كه از سال 2005 آغاز شده عملياتي به شدت دشوار بوده است زيرا كارگران تنها مي توانستند سه يا چهار ماه از سال را كار كنند و در ديگر ماه هاي سال كه دماي هوا زير منفي 100 درجه فارنهايت است كار كردن غير ممكن است.
آيس كيوب كه با پشتيباني انجمن ملي علوم و با بودجه اهدايي 272 ميليون دلار ساخته شده است، با هدف دستيابي به اطلاعاتي كه گفته شد، در قلب قطب جنوب بنا شده است. محققان دليل انتخاب قطب جنوب براي بناي اين رصدخانه را وجود لايه اي سه كيلومتري از يخ شفاف و وجود ايستگاه "آموندسن اسكات" در اين منطقه اعلام كرده اند. يخها براي متوقف كردن نوترينوها بسيار مناسبند و در عين حال قطب جنوب و يخهاي آن آلودگي هايي كه در بيشتر مناطق زمين ميدان ديد تلسكوپها را كدر مي كنند را خنثي خواهد كرد.
حسگرهاي كار گذاشته شده در اعماق قطب جنوب به لامپهايي شباهت دارند كه سيگنالها را دريافت كرده و به رايانه اي اصلي انتقال مي دهند. فرايند كار گذاشتن اين حسگرها نيز به خودي خود بسيار دشوار بوده و متخصصان براي نفوذ به اعماق يخهاي قطبي از دريل آب داغ استفاده كرده اند.
بر اساس گزارش فاكس نيوز، با در نظرگرفتن اينكه در گرمترين روز در قطب جنوب دماي هوا در حدود صفر درجه است، دانشمندان تنها انگيزه خود براي حضور در اين جهنم سرد را درك جهان هستي، منشاء جهان و جايگان انسان در ميان گيتي مي دانند.
