کبد چرب با افزایش فشار خون مرتبط است
جام جم آنلاین: دانشمندان دانشگاه بوفالو می گویند تجمع چربی در کبد ممکن است یک مکانیسم در گیر در افزایش فشار خون باشد. محققان می گویند یک کبد چرب حاصل از تجمع چربی در بدن می تواند مکانیسم مهمی برای ارتباط بین آنزیم های کبدی و هایپر تنشن یا همان افزایش فشار خون را ایجاد کند. به گزارش مدلاین پلاس ، یافته های جدید نشان می دهند ارتباط آنزیم های کبدی ggt با افرایش فشار خون بشدت تحت تاثیر تغییر وزن و بیش از همه چگونگی توزیع چربی در بدن قرار می گیرد. این آنزیم بویژه در میان افراد چاق با تجمع بیشتر چربی در بخش مرکزی بدن ، پیش بینی کننده ارزشمندی برای احتمال افزایش فشار خون است. کبد چرب نشانه خاصی ندارد اما می تواند زمینه بیماری های حادی همچون هپاتیت و سیروز باشد.
رابطه رژيم و كبد چرب در گفتگو با دکتر سعيد حسيني متخصص تغذيه
افزايش آمار کبد چرب در ايران
مصرف غذاهاي چرب و آماده و نداشتن تحرك كافي، نتيجهاش چاقي و اضافه وزن است که با بسياري از بيماريها از جمله مشکلات کبدي ارتباط مستقيم دارد. اختلالات کبدي از جمله نتايج رژيمهاي غذايي نامناسب است و متاسفانه کبد چرب نيز با وزن ارتباطي مستقيم داشته و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف (از جمله ايران) بر تعداد مبتلايان به اين بيماري روز به روز افزوده ميشود. از اين رو با دکتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه و رژيم درماني، گفتگو کردهايم تا از نقش رژيم غذايي در بروز و درمان کبد چرب بيشتر بدانيم.
: آقاي دكتر! تعريف شما از کبد چرب چيست؟منظور از کبد چرب، رسوب چربي (عمدتا از چربيهاي خنثي مانند تريگليسيريد) در کبد است که اگر در رابطه با مصرف الکل باشد به آن کبد چرب الکلي گفته ميشود اما اگر در اثر تجمع چربي در سلولهاي کبدي باشد به بيماري کبد چرب غيرالکلي شهرت مييابد. سلولهاي کبدي که به طور طبيعي جايي براي تجمع چربي نيستند در اين بيماري جايگاهي براي رسوب چربي شده و اگر اين تجمع چربي همراه با التهاب باشد به آن کبد چرب غيرالکلي همراه با التهاب در نسج کبد گفته ميشود. بيماري کبد چرب در هر سني ديده ميشود، اما بيشترين شيوع آن بين 40 تا 60 سالگي است و در ميان خانمها بيشتر ديده ميشود. : ميزان شيوع بيماري کبد چرب تا چه حد است؟
شيوع کبد چرب در جوامع مختلف متفاوت است. احتمال پيدايش کبد چرب غيرالکلي با وزن بيمار ارتباط مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف از جمله ايران، شيوع اين عارضه نيز رو به رشد است.: چه كساني بيشتر به اين بيماري مبتلا ميشوند؟
وجود عوامل خطري همچون چاقي، وجود زمينههاي افزايش قند و چربي خون و بيتحرکي احتمال ابتلا به اين بيماري را افزايش ميدهد. البته مصرف برخي داروها نيز ميتواند باعث رسوب چربي در کبد شود. جالب است بدانيد، کاهش سريع وزن در کساني که قبلاً به چاقي مبتلا بودهاند هم ميتواند اين عارضه را در پي داشته باشد، بنابراين اگر تصميم به لاغر شدن گرفتهايد راه اصولي را در پيش بگيريد، هر چند كه طولاني تر است اما كمترين عارضه را برايتان به همراه خواهد داشت. در ضمن، افزايش تمايل افراد جامعه به استفاده از غذاهاي آماده و استفاده از روغنها مخصوصا روغنهاي اشباع از يک سو و تغيير الگوهاي زندگي و عادات نادرست غذا خوردن از سوي ديگر، موجبات ابتلاي به کبد چرب را فراهم ميآورد. : علل تغذيهاي که به کبد چرب ميانجامد، کدام است؟
هنوز مشخص نيست که کدام غذاها بيماري را تشديد ميکنند اما غذاهاي چربي که مملو از روغنهاي اشباع هستند و مواد غذايي که انديس گلايسمي (شاخص قند) شان بالاست در بروز اين بيماري نقش داشته و بهبود را نيز به تاخير مياندازند، يعني غذاهايي مانند برنج، نان سفيد و ماکاروني و همچنين ميوههايي که شاخص قندشان بالاست بايد کمتر در رژيم غذايي اين افراد به چشم بخورند. در ضمن ميدانيد، غذاهايي که شيريني زياد و چربي بالايي دارند، فشارخون را بالا ميبرند و اين اختلال از عوامل اصلي ايجاد کبد چرب به حساب ميآيد. از اين رو، كنترل اين فاكتور نيز يك اقدام پيشگيرانه است. : در اين بيماري چه مواد غذايي بايد بيشتر و کدامها کمتر مصرف شوند؟
اگر رژيم غذايي افراد سالم باشد و از همه گروههاي غذايي به اندازه متعادل و متناسب استفاده کنند مشکلي براي افراد پيش نميآيد، حتي مواد غذايي سالم و مفيد هم اگر به ميزان زياد استفاده شوند، مضر خواهند بود. مقدار چربي مصرفي و دريافتي روزانه نيز بايد از 30 درصد انرژي روزانه فرد بيشتر نشود. : چه توصيهاي براي بيماران داريد؟
نکته مهم در بهبود اين بيماري رفع چاقي، کنترل چربيهاي خون، کنترل قند خون، افزايش فعاليت بدني و اصلاح شيوه تغذيه است که همه ميتوانند در بهبود، موثر عمل كنند اما از همه مهمتر کنترل وزن است. در ضمن کاهش وزن در افراد چاق بايد به تدريج صورت گيرد زيرا همانطور كه گفتيم کاهش وزن سريع خود ميتواند به کبد چرب منتهي شود. کاهش وزن بايد تدريجي و در يك دوره زماني انجام شود. کافي است که افراد تنها 10 درصد از وزن خود را کاهش دهند. روي اين 10 درصد بسيار تاکيد ميشود زيرا کاهش سريع وزن باعث تشديد کبد چرب ميشود. بسياري از افراد تا درمان اصلي اين بيماري را ميشنوند، بسيار نگران ميشوند و اقدام به کاهش وزن غيراصولي و سريع ميکنند. اين کاهش وزن بهتر است اصولي باشد، چرا که مراکزي که بهصورت غيرتخصصي اقدام به کاهش وزن ميکنند اگرچه باعث ميشوند که وزن فرد کم شود اما چون در اين کاهش وزن سريع مقدار زيادي از آب بدن فرد از دست ميرود، بهبود در بيمار ايجاد نميشود و بيشتر او را با مشكل رو به رو ميكند.
نتايج تحقيقات
دانشمندان معتقدند که اگر رژيم غذاييتان را تغيير دهيد، ميتوانيد بيماري كبد چرب را مهار كنيد.
براساس مطالعهاي كه محققان «بيمارستان اطفال بوستون» روي موشها انجام دادهاند، رژيمهاي غذايي مملو از كربوهيدراتيهايي كه سريع جذب ميشوند، ميتواند موجب ابتلا به بيماري كبد چرب و در نتيجه نارسايي كبد و مرگ بيمار شود. در اين مطالعه محققان موشها را تحت رژيمهاي غذايي شيرين و كمشيرين قرار دادند. رژيمهاي غذايي شيرين، قند خون را به سرعت بالا ميبرند، در حالي كه رژيمهاي غذايي كمشيرين به آرامي قندخون را افزايش ميدهند. موشهايي كه رژيم غذايي شيرين داشتند نوعي آرد ذرت تصفيه شده مصرف ميكردند كه سريع جذب ميشد و موشهايي كه رژيم غذايي كمشيرين داشتند آرد ذرتي مصرف ميكردند كه به كندي جذب ميشد. نان سفيد، برنج سفيد، بيشتر غلات تصفيه شده براي صبحانه از جمله غذاهاي شيرين هستند كه قند خون را در افراد به سرعت بالا ميبرند. در عوض اكثر سبزيجات، ميوهها و غلات تصفيه نشده نمونههايي از غذاهاي كمشيرين هستند كه قند خون را به كندي ميافزايند. در اين مطالعه به هر دو گروه موشها مقادير مساوي از مجموع كالريها، چربي، پروتئين و كربوهيدارت داده شد. پس از 6 ماه هر دو گروه موشها هم وزن بودند اما چربي در خون و كبد موشهايي كه رژيم غذايي شيرين داشتند دو برابر موشهايي بود كه رژيم غذايي كمشيرين داشتند. دكتر «ديويد لودويگ»، مدير اين پروژه در بيمارستان اطفال بوستون گفت: «يافتههاي جديد استدلالي بسيار قوي در اثبات اين امر است كه يك رژيم غذايي شيرين موجب ابتلاي انسان به بيماري كبد چرب ميشود و رژيم غذايي كمشيرين از ابتلا به اين بيماري پيشگيري ميكند.»
هفته نامه سپید
