پيوند زیبای شعر و موسيقي در سروده‌هاي رهي معیری
او محمد حسن معيري نام دارد که همه او را با توجه به تخلص شعري‌اش، «رهي معيري» مي‌شناسند.
پيشينه‌ي خانوادگي او به بايزيد بسطامي عارف قرن چهارم هجري و در زمان نزديک‌تر به ما، به فروغي بسطامي، غزل‌سراي دوره‌‌ي ناصري مي‌رسد.
از خردسالي قريحه‌ي شاعري‌اش سبب شگفتي مي‌شد. هفت ـ هشت ساله بود که بعضي از شعرهايش را در مجلات چاپ مي‌کردند. رشد و پرورش همين قريحه‌ي سرشار، او را در جواني به غزل‌سرايي چيره‌دست تبديل کرد.
روي‌آوري رهي به کار ترانه‌سرايي که از سال‌هاي نخستين دهه‌ي قرن جاري آغاز شد و نيروي پرتوان تغزل او را به ترانه‌هاي عاشقانه نيز تزريق کرد و در واقع نقطه عطفي در کار ترانه‌سرايي پديد آورد.
گذشته از تغزل و ذهنيت پربار شاعرانه، توانايي رهي در پيوند دقيق شعر و موسيقي شگفتي‌آور بود. آهنگسازان برجسته هميشه مايل بودند رهي بر آهنگ‌هايشان شعر بگذارد. شعر او آهنگ‌هاي کم‌بها را نيز پربها مي‌ساخت و خوانندگان نيز رغبت فراوان به خواندن آنان پيدا مي‌کردند.
طراوت و سرزندگي، هم‌پاي انسجام و پختگي، از همان نخستين متني که رهي سروده است خود را نشان مي‌دهد. اين متن را او با عنوان «خزان عشق» بر روي آهنگي از جواد بديع‌زاده نهاده است.
جواد بديع‌زاده در کتاب خاطراتش ظاهر و باطن رهي معيري را چنين شرح داده است: «مردي خوش‌قيافه و خوش‌قامت و خوش‌پوش و شيک و شاعري فوق‌العاده توانا و قدرتمند و در عين حال ظريف و خوش ذوق. همه جا مورد توجه و علاقه واقع مي‌گرديد. به‌خصوص در بين طبقه‌ي خانم‌ها. زيرا چشمان سبز يا آبي داشت و هميشه هم لبخندي زيبا بر لبانش بود.»
بديع‌زاده سپس از تأثير شعر رهي در ماندگاري ترانه‌ي «خزان عشق» مي‌گويد و مي‌افزايد که به خاطر موفقيتي که اين ترانه به دست آورده است، خود را مرهون رهي مي‌داند.
گفتيم که آهنگسازان رغبت بسيار به همکاري با رهي داشتند. علي تجويدي که با رهي همکاري مستمر داشته است، مي‌گويد، ذوق آهنگ‌سازي و به‌خصوص ساختن تصنيف، زماني در او پيدا شد که يکي از ترانه‌هاي رهي را که اتفاقاً آهنگ آن هم از خود او بود شنيده است.
اين ترانه آن‌چنان تأثيري در تجويدي نهاده که به کار ترانه‌سازي روي آورده و بيش از همه در اين کار از همکاري رهي بهره برده است. نه تنها تجويدي که آهنگسازان برجسته‌ي ديگري چون روح‌اله خالقي، جواد معروفي و مهدي خالدي نيز از همکاري با رهي بهره گرفتند.
دستاورد اين همکاري‌ها مجموعه‌اي از ترانه‌هاي سنگين و رنگين و ماندگار شده که با صداي خوانندگاني چون بنان، مرضيه، قوامي و دلکش به اجرا درآمده است.
و اما آخرين سروده‌ي رهي معيري، زينت‌بخش آهنگي از علي تجويدي شده است؛ با عنوان «آزاده». رهي در بستر مرگ، با زباني درخشان، صلاي آزادي سرداده است. آزاده آخرين سروده‌ي رهي اولين ترانه‌ايي است که راه شهرت را به سوي هايده گشود.
منبع : راديو زمانه
