-
مشکلات جنسی زناشویی...
مشکلات جنسی زناشویی...
مشكل جنسي يك پنجم زنان
ديس‌پارونيا يا مقاربت دردناک، عارضهاي است که زنان را گرفتار مي‌کند. در اغلب موارد علل مقاربت دردناک، حتي اگر مدت‌ها طول کشيده باشد، قابل برطرف کردن هستند اما ممکن است پس از اينکه علت اوليه بيماري برطرف شد، فرد با توجه به تجربيات قبلي، همچنان احساس درد کند...
اين عارضه، عارضهاي شايع است و تا يک‌پنجم زنان ممکن است زماني در طول زندگيشان دچار آن شوند. دانستن 10 نكته زير درباره ديس‌پارونيا مي‌تواند به مواجهه بهتر شما با اين بيماري كمك كند.
1.در زندگي مشترك، رابطه زناشويي براي همه زنان در همه اوقات لذت‌بخش و بدون درد نيست. در واقع بسياري از زنان در نقطه‌اي از زندگيشان به دلايل بسيار معمولي ممکن است آميزش دردناک را تجربه کنند. اصطلاح پزشکي که براي اين عارضه به‌کار مي‌رود، «ديس‌پارونيا» است که به اين صورت تعريف مي‌شود: «داشتن درد تناسلي مداوم يا عودکننده که درست پيش از رابطه زناشويي، حين يا پس از آن رخ مي‌دهد و باعث ناراحتي فرد مي‌شود.»
2.آميزش دردناک ممکن است شدت يا مکان‌هاي متفاوتي داشته باشد، از جمله: احساس درد حتي هنگام گذاشتن تامپون، احساس درد تنها هنگام آميزش در شرايطي خاص، درد جديد پس از دوره قبلي رابطه زناشويي بدون درد، درد سطحي (در دهانه ورودي دستگاه تناسلي)، درد عميق در دستگاه تناسلي هنگام آميزش، احساس سوزش يا درد مبهم. اما اغلب زنان مبتلا به ديس‌پارونيا از درد سطحي هنگام رابطه زناشويي شکايت مي‌کنند.
3.علل آميزش درناک بر حسب محل احساس درد و سطحي يا عمقي بودن درد، متفاوت است. درد سطحي به علل متفاوتي ممکن است رخ دهد؛ از جمله:
• نرمشدگي ناکافي: اين عارضه اغلب به علت نوازش ناکافي پيش از رابطه زناشويي است. همچنين به‌طور شايعي پس از يائسگي، پس از زايمان يا هنگام شيردهي به علت افت هورمون استروژن ممکن است نرمشدگي واژن به ميزان کافي ايجاد نشود.
برخي از داروها که ميل يا برانگيختگي جنسي را مهار مي‌کنند، مي‌توانند نرمشدگي واژن را نيز کم کنند و به رابطه زناشويي دردناک منتهي شوند؛ از جمله آنها مي‌توان به برخي داروهاي ضدافسردگي، داروهاي ضدفشار خون، داروهاي آنتي‌هيستامين (ضدحساسيت) و نيز برخي قرص‌هاي پيشگيري از بارداري اشاره کرد.
• آسيب، تحريک، ضربه: آسيب‌ها و جراحت‌هاي ناشي از حوادث، جراحي لگن، اپيزيوتومي يا ناهنجاري‌هاي مادرزادي.
• التهاب، عفونت يا اختلال پوستي: عفونت در ناحيه تناسلي يا مجاري ادراري مي‌تواند آميزش را دردناک کند. اگزما يا ساير مشکلات پوستي ناحيه تناسلي نيز مي‌تواند اين عارضه را ايجاد کند.
• واکنش به فرآورده‌هاي پيشگيري از بارداري: حساسيت به فوم‌ها، ژل‌ها يا لاتکس ممکن است در زنان رخ دهد. همچنين اگر وسايل پيشگيري از بارداري ديافراگم يا کلاهک گردن رحم درست اندازه نشده باشد، مي‌تواند درد به‌وجود بياورد.
• واژينيسموس: انقباض و گرفتگي غيرارادي عضلات ديواره واژن.
• وستيبوليت: اين عارضه که علت آن دقيقا معلوم نيست به صورت احساس سوزش يا مورمور شدن در مدخل واژن بروز مي‌کند.
4.درد عميق معمولا در برخي از وضعيت‌هاي بدني هنگام آميزش شديدتر مي‌شود. برخي علل احساس درد عميق ديس‌پارونيا عبارتند از:
• بيماري‌ها: فهرست طويلي از بيماري‌ها شامل آندومتريوز، بيماري التهابي لگن، افتادگي رحم، رحم به عقب برگشته، فيبروم‌هاي رحم، التهاب مثانه، نشانگان روده تحريک‌پذير، هموروييد يا بواسير و کيست‌ها تخمداني ممکن است درد عميق هنگام آميزش ايجاد کنند.
• عفونت‌ها: هر عفونتي در گردن رحم، رحم يا لوله‌هاي رحم ممکن است باعث درد عميق شود.
• درمان‌هاي جراحي و دارويي: جوشگاه‌هاي به جا مانده از جراحي‌هايي که در ناحيه لگن انجام شده‌اند (از جمله رحم‌برداري) گاهي ممکن است باعث مقاربت دردناک شوند. به‌علاوه درمان‌هاي سرطان شامل پرتوتابي و شيمي‌درماني باعث تغييراتي در بافت‌ها مي‌شوند که رابطه زناشويي را دردناک مي‌کنند.
5.عواطف عميقا بر رابطه زناشويي تأثير مي‌گذارند و ممکن است در هر نوع درد جنسي نقشي داشته باشند. از جمله عوامل عاطفي موثر در آميزش دردناک عبارتند از:
• مشکلات رواني: اضطراب، افسردگي، نگراني در مورد ظاهر جسمي، ترس از صميميت و نزديکي يا مشکلات در روابط زن و شوهر ممکن است با کاهش ميزان برانگيختگي جنسي در زن باعث ناراحتي يا درد هنگام رابطه زناشويي شود.
• استرس: عضلات کف لگن شما بسيار به استرس حساس هستند. بنابراين استرس مي‌تواند به آميزش دردناک بينجامد.
• سابقه سوءاستفاده جنسي: اغلب زنان مبتلا به مقاربت دردناک سابقه سوءاستفاده جنسي ندارند اما اگر زني چنين سابقه‌اي داشته باشد، اين واقعه ممکن است در تشديد اين عارضه نقش داشته باشد.
6.پزشکان معمولا براي تشخيص علت زمينه‌ساز درد شما اقدامات زير را انجام مي‌دهند:
• بررسي سابقه پزشکي: پزشک براي حل اين مشکل سابقه پزشکي کاملي را از شما خواهد خواست؛ از جمله زمان شروع درد، مکان درد، شدت درد، ارتباط درد با وضعيت‌هاي متفاوت بدن، سوابق جراحي و زايمان‌ها.
• معاينه لگني: پزشک حين معاينه لگني نشانه‌هاي تحريک پوستي، عفونت و مشکلات آناتوميک (بدني) را بررسي خواهد کرد. پزشکتان ممکن است در معاينه دستگاه تناسلي و عضلات لگن از شما بخواهد که محل درد را مشخص کنيد و همچنين ممکن است براي معاينه از اسپکولوم استفاده كند يا از سونوگرافي و لاپاروسکوپي (يک عمل جراحي که در آن يک وسيله دوربين‌دار باريک به نام لاپاروسکوپ به درون حفره شکم يا لگن فرستاده مي‌شود) براي ديدن اندام‌هاي لگني كمك بگيرد.
7.در گذشته، ديس‌پارونيا را عمدتا يک مشکل رواني مي‌دانستند که نياز به روان‌درماني دارد. اما امروزه اين ديدگاه را کنار گذاشته‌اند. پژوهشگران، بسياري از علل آميزش دردناک را شناخته‌اند و توصيه آنها درماني همه‌جانبه و فراگير است. درماني که پزشک انجام مي‌دهد بستگي به علت زمينه‌ساز درد دارد. بيمار و همسرش ممکن است بتوانند با ايجاد چند تغيير ساده در رابطه زناشويي، درد را به حداقل برسانند؛ تغييراتي مانند موارد زير:
• هم‌كلامي با همسر: در مورد احساسات بد و خوبتان با همسرتان صحبت کنيد؛ مثلا اگر احساس مي‌کنيد بايد آميزش آرام‌ترباشد، حتما بايد به همسرتان بگوييد. اگر در وضعيت بدني خاصي هنگام آميزش احساس درد مي‌کنيد، ممکن است با تغيير دادن آن و امتحان وضعيت‌هاي ديگر دردتان کاهش پيدا کند. ضمن اينكه نوازش طولاني‌تر پيش از آميزش نيز به تحريک نرمشدگي طبيعي واژن کمک مي‌کند.
• استفاده از نرم‌کننده‌ها: نرم‌کننده‌هاي موجود در بازار شامل نرم‌کننده‌هاي با پايه آب يا با پايه سيليکون ممکن است رابطه زناشويي را براي شما راحت‌تر کند. در برخي از زنان نرم‌کننده‌هاي حاوي گليسيرين ممکن است زمينه‌ساز عفونت قارچي شود. بنابراين هنگام خريد اين نرم‌کننده‌ها به اجزاي آنها روي برچسب‌شان دقت کنيد و از پزشكتان در اين مورد سوال کنيد.
8.اگر عفونت يا يک عارضه پزشکي خاصي باعث درد شده باشد، درمان آن ممکن است ديس‌پارونيا را برطرف کند. اگر مصرف دارويي باعث بروز مشکل در نرمشدگي واژن شده باشد، کنار گذاشتن آن مي‌تواند مشکل را حل کند. در اغلب زنان پس از سن يائسگي، ديس‌پارونيا ناشي از مقدار ناکافي نرمشدگي واژن به علت افت ميزان هورمون جنسي استروژن است. در اين موارد، استفاده از کرم‌ها يا شياف‌هاي واژني اين هورمون با تجويز پزشک ممکن است مشکل را برطرف کند.
9.در شيوه درماني «حساسيت‌زدايي»، شما مي‌آموزيد چگونه با انجام تمريناتي براي شل کردن واژن، دردتان را کاهش دهيد. پزشك ممکن است انجام ورزش‌هاي کف لگن (تمرينات کگل) يا ساير تمرينات را براي کاهش دردتان توصيه کند. اگر براي مدتي طولاني حين رابطه زناشويي احساس درد کرده باشيد، ممکن است حتي پس از درمان و رفع علت درد، نسبت به تحريکات جنسي پاسخ عاطفي منفي نشان دهيد. اگر به علت آميزش دردناک، شما و همسرتان از صميميت جنسي پرهيز کرده باشيد، ممکن است نياز به بهبود ارتباط‌تان داشته باشيد. صحبت کردن با يک مشاور يا متخصص مي‌تواند به حل اين مشکلات کمک کند.
10.و بالاخره اينکه برخي تغييرات در عادات بهداشتي‌تان مي‌توان درد و ناراحتي شما هنگام رابطه زناشويي را به حداقل برساند. از شست‌وشودهنده‌هاي معطري مانند شامپوهاي بدن و ژل‌هاي دوش در ناحيه تناسلي استفاده نكنيد. اين فرآورده‌ها ممکن است باعث تحريک ناحيه تناسلي و مختل‌کردن نرمشدگي طبيعي آن شوند؛ به‌خصوص اگر بيش از حد مصرف شوند. از دوش واژينال هم پرهيز کنيد.
-
اختلال جنسی شایع‌ترین بیماری است که یک مرد را در طول زندگی مبتلا می‌کند. از هر ۳ مرد، یک نفر در طول عمرش مبتلا به نوعی از انواع اختلال جنسی خواهد شد.
پاراکلینیک به معنای استفاده از روش‌های مختلف (روش‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری و…) در تشخیص بیماری‌هاست؛ روش‌هایی که در تشخیص اختلالات جنسی اهمیت قابل توجهی دارند. این نوشته به نقش پاراکلینیک در تشخیص و درمان اختلالات جنسی مردانه می‌پردازد….
با این حال، متاسفانه در دوره تحصیلات یک پزشک عمومی در کشور ما تقریبا هیچ‌گونه آموزش مدونی درباره تشخیص و درمان اختلالات جنسی مردان و زنان به دانشجویان ارائه نمی‌شود و این موضوع سبب چند مشکل اساسی شده است:
۱ سیل انبوه این بیماران بدون تشخیص و درمان می‌مانند و این بیماران ممکن است تحت اقدامات پاراکلینیکی قرار گیرند که مرتبط با بیماری آنها نیست؛
۲ این بیماران ممکن است تحت درمان‌های غیرمرتبطی قرار گیرند که علاوه بر تحمیل اثرات سوءداروها، هزینه هنگفتی را نیز به بهداشت و درمان کشور وارد می‌کند.
۳ در غیاب پزشک و مراکز درمانی مختص این بیماران، متاسفانه شبکه‌های ماهواره‌ای و منابع اینترنتی جای تشخیص و درمان علمی را می‌گیرند.
قدم اول؛ شرح حال
هر مرد مبتلا به اختلال نعوظ برای تشخیص و درمان صحیح باید به متخصصی در همین زمینه مراجعه کند. در بسیاری از موارد، بیماران به علت ناآگاهی، مدت‌های مدیدی بین مطب‌ها و مراکز درمانی مختلف با پاکت‌های دارو و اقدامات پاراکلینیکی مختلف سرگردان می‌شوند.
هر مردی که از اختلال جنسی رنج می‌برد، باید به‌طور دقیق تحت بررسی قرار گیرد. اولین و مهم‌ترین قدم، اخذ شرح حال توسط پزشک متخصص در زمینه مشکلات جنسی است.
دربسیاری از موارد بعد از صحبت با بیمار متوجه می‌شویم که هیچ‌گونه مشکلی ندارد و صرفا انتظار نادرست او از خود یا اطلاعات نادرستی که توسط محیط اطراف در اختیارش گذاشته شده، باعث شده است که او فکر کند بیمار است. در حقیقت، هر یک از انواع مختلف اختلالات جنسی در مردان، تعریف علمی خاص خودش را دارد و اگر فرد در چارچوب آن تعریف علمی نگنجد، بیمار نیست و باید صرفا به وی اطمینان خاطر داد. بعد از اینکه مشخص شد که واقعا مردی از یک اختلال جنسی رنج می‌برد، قدم بعدی تشخیص دقیق نوع بیماری و علت آن است تا بر اساس آنها اقدامات درمانی لازم صورت گیرد.
نقش پاراکلینیک در تشخیص اختلالات جنسی
متاسفانه کم نیستند مواردی که فرد مبتلا به اختلال جنسی تحت آزمایش یا تصویربرداری قرار می‌گیرد اما نیازی به آن ندارد یا برعکس، بدون اقدامات تشخیصی تحت درمان‌های مختلف قرار می‌گیرد.
در یک مرد مبتلا به اختلال جنسی، پزشک پس از اخذ شرح حال و معاینه بیمار تصمیم می‌گیرد که مناسب‌ترین روش پاراکلینیک جهت تایید بیماری کدام است. منظور این است که پزشک از اقدامات پاراکلینیک جهت تایید تشخیص خود استفاده می‌کند.
در بسیاری از موارد، همان اخذ شرح حال و معاینه بیمار، تشخیص را روشن می‌کند و نیازی به اقدامات پاراکلینیک نیست. در خیلی از موارد، لازم است که علت ایجادکننده بیماری، برطرف شود. به عنوان نمونه، در مردی که در اثر کم‌کاری غده تیرویید یا افسردگی دچار اختلال جنسی شده است، باید کم‌کاری تیرویید و افسردگی درمان شوند.
همه اینها مستلزم دانش و آگاهی کافی از تشخیص و درمان اختلالات جنسی است. متاسفانه در حال حاضر، به علت خلأ آگاهی و اطلاع‌رسانی، بعضی از شبکه‌های ماهواره‌ای از وجود این بیماری شایع در مردان، نهایت سوءاستفاده را می‌کنند. این شبکه‌ها داروها و دستگاه‌هایی را معرفی و ادعا می‌کنند که صددرصد و تضمینی مشکل فرد را حل می‌کنند.
این موضوع به هیچ‌وجه مبنای علمی ندارد. همان‌طور که قبلا متذکر شدم، تا بیماری تشخیص دقیق داده نشود، درمان آن امکان‌پذیر نیست.
ما هیچ دارو یا دستگاهی نداریم که همه انواع اختلالات جنسی را صددرصد درمان کند. به‌عنوان نمونه، درمان مردی که به علت ابتلا به بیماری دیابت دچار اختلال جنسی شده است، بسیار مشکل و در مواردی، غیرممکن است. از طرف دیگر، صرف داشتن یک بیماری مشخص، دلیل بر این نیست که مشکل فرد ناشی از آن بیماری است. به‌عنوان نمونه، یک فرد دیابتی ممکن است هم‌زمان دچار افسردگی هم شده باشد. بنابراین تشخیص دقیق و استفاده مناسب از اقدامات پاراکلینیکی، اساس برخورد صحیح با یک بیمار مبتلا به اختلال جنسی است.
روش‌های تشخیص اختلالات جنسی
گاهی رگی که به آلت تناسلی خون می‌رساند، قطع یا مسدود می‌شود. این فرد هرچقدر تحت درمان‌های دارویی مختلف قرار گیرد، بی‌فایده خواهد بود.
اگر در مرد جوانی ثابت شود که رگ آلت تناسلی قطع شده است، نیازمند جراحی عروق جهت پیوند رگ خواهد بود و جهت اثبات تشخیص باید از عروق ناحیه لگن تصویربرداری کرد.
نکته مهمی که باید متذکر شوم، اهمیت خون‌رسانی طبیعی به آلت تناسلی است. در یک مرد جهت عملکرد جنسی طبیعی، نه تنها باید خون کافی به دستگاه تناسلی برسد بلکه باید این خون واردشده به آلت تناسلی در آن به دام بیفتد و خارج نشود.
مکانیسم‌های بسیار پیچیده‌ای در آلت تناسلی مرد وجود دارند که خون وارد شده به آن را به دام می‌اندازند. بعضی بیماری‌ها هستند که این مکانیسم‌های طبیعی را برهم می‌زنند و ما در اصطلاح به آن «نشت وریدی» می‌گوییم؛ یعنی خون واردشده به آلت تناسلی در آن به دام نمی‌افتد و خارج می‌شود. این یکی از بدترین انواع اختلال نعوظ در مردان است و درمان آن بسیار مشکل است.
تشخیص این بیماری نیازمند روش‌های رادیولوژیک به‌خصوصی است که یکی از آنها سونوگرافی داپلر است. کم نیستند مردانی که به ما مراجعه می‌کنند که سال‌ها مبتلا به ناتوانی جنسی هستند و تحت درمان‌های بسیار زیاد و بی‌فایده قرار گرفته‌اند. با اخذ شرح حال و معاینه دقیق این بیماران متوجه می‌شویم که علت ممکن است «نشت وریدی» باشد.
اینجاست که انجام اقدامات پاراکلینیک مناسب به کمک پزشک و بیمار می‌آیند و تشخیص را روشن می‌کنند. گاهی مردانی به ما مراجعه می‌کنند که از کاهش شدید «میل جنسی» نسبت به گذشته شاکی هستند.
متاسفانه در بسیاری از موارد این بیماران تحت درمان‌های دارویی اختلال نعوظ قرار می‌گیرند که هیچ فایده‌ای نداشته و فقط عوارض دارو و هزینه آن به بیمار تحمیل می‌شود. این‌گونه بیماران به احتمال زیاد دچار کم‌کاری غدد تناسلی هستند و اینجا نیز یک آزمایش خون در تشخیص و درمان بیماری، کمک‌کننده خواهد بود. گاهی در بعضی موارد جهت انجام اقدامات تشخیصی لازم است بیمار در مرکز پزشکی بستری شود. از جمله اینها یک تست کامپیوتری به نام ریجی‌اسکن است.
در این تست، یک الکترود حساس به آلت تناسلی بیمار متصل می‌شود و بیمار طبق روش جاری خود می‌خوابد. در یک مرد طبیعی در طول یک خواب شبانه ۲ تا ۳ بار حالت نعوظ اتفاق می‌افتد. این دستگاه به صورت الکترونیکی تمامی جزییات نعوظ شبانه در قسمت‌های مختلف آلت تناسلی را ثبت می‌کند و اطلاعات با ارزشی از چگونگی فرآیند نعوظ در یک مرد فراهم می‌کند.
یکی دیگر از موارد بسیار مهم، جهت عملکرد طبیعی زناشویی در مرد، سالم بودن عصب‌گیری دستگاه تناسلی است.گاهی عصب‌گیری دستگاه تناسلی ممکن است مختل شده باشد. در این موارد، جهت اثبات تشخیص باید از تست‌های مخصوصی استفاده کرد؛ از جمله آنها، تست‌هایی هستند که سرعت هدایت تحریکات از طریق اعصاب را به‌صورت کمی اندازه‌گیری می‌کنند. درصدی از بیماران مبتلا به ام‌اس دچار ناتوانی جنسی در سنین پایین می‌شوند. علت اکثر موارد در این بیماران، تخریب پیشرونده اعصاب است که با کمک تست‌های عصبی می‌توان آن را تشخیص داد.
به‌طور خلاصه، امروزه علم پزشکی همراه تجهیزات پیشرفته، امکانات بسیار زیادی را برای تشخیص و درمان اختلالات جنسی فراهم کرده است. پس نتیجه می‌گیریم که اولا مرد مبتلا به اختلال جنسی باید به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کند. ثانیا هیچ بیمار مبتلا به اختلال جنسی نباید بدون تشخیص باشد و ثالثا درمان هر نوع اختلال جنسی پس از روشن شدن تشخیص بیماری خواهد بود.
