مکان های دیدنی استان هرمزگان

قلعه لشتان - بندرلنگه این قلعه در 6 کیلومتری خاور بندرلنگه قرار گرفته و تاریخ بنای آن سال 904 هجری قمری است. با توجه به تاریخ مذکور، گروهی معتقدند که ساخت این بنا به زمان سلطه و قدرت پرتغالی ها بر خلیج فارس مربوط است.



جمعی نیز عقیده دارند این قلعه در عهد هخامنشی احداث شده و بیش از 2000 سال قدمت دارد. در حال حاضر به جز حصاربند و آثار مخروبه دیوارها، اثر دیگری از ساختمان قلعه باقی نمانده است. در داخل قلعه لشتان چندین قبرستان، ده ها برکه آب و انبار آذوقه و اثار فراوان دیگری بر جای مانده است. دخمه های سنگی، شبیه به دخمه های غار چهل خانه و دخمه های فوقانی ارتفاعات شمالی بندر طاهری (سیراف) دارد.


قلعه هرمز - قشم این قلعه که در ضلع شمالی جزیره هرمز و در ساحل دریا قرار دارد، مهم*ترین قلعه باقی مانده از روزگار تسلط پرتغالی ها بر سواحل و جزایر خلیج فارس است.


این قلعه به فرمان «آلفونسسو آلبوکرک» دریانورد پرتغالی در سال 1507 میلادی ، در محلی موسوم به «مورنا» احداث شد. قلعه به شکل چند ضلعی نامنظم است. ساختمان آن بسیار محکم است و دیوارهایی به قطر 5/3 متر با چند برج به ارتفاع 12 متر دارد. تأ سیسات قلعه شامل انبارهای تسلیحات، آب انبار و اتاقهایی با سقف هلالی است. در زمان شاه عباس که به استعمار پرتغالی*ها در ایران خاتمه داده شد، این قلعه به دست امام قلی خان از سرداران شاه عباس فتح شد.

قلعه هزاره (بی بی مینو ) - میناب تنها بنای تاریخی شهر میناب ، قلعه ای موسوم به قلعه هزاره است . مردم بومی این قلعه را بی بی مینو می*نامیدند و معتقدند که در روزگاران گذشته دو خوار به نام های «بی بی مینو» و «بی بی نازنین» این شهر را بنا کرده اند.


گویا در گذشته دو قلعه وجود داشت که یکی از قلاع ویران شده و تنها قلعه باقی مانده، به نام قلعه «هزاره» یا «بی بی مینو» شهرت یافته است. این قلعه تا اواخر دوره قاجار مرکز حکومت محلی بود و در اطراف آن، خندقی کنده شده بود در آن زمان همیشه صد سرباز مسلح در قلعه مستقر بوده و نگهبانی میداده اند. در حال از این قلعه حاضر مخروبه ای باقی مانده است '

قلعه پرتغالی ها - قشم در انتهای شمال خاوری جزیره قشم یک قلعه قدیمی و مخروبه وجود دارد این قلعه را در سال 1030 هـ.ق (1621 میلادی) به دستور پادشاه اسپانیا، در مسیر بندر قشم ساخته اند.


این قلعه در سال 1622 به دست سپاهیان ایران فتح شد و تا امروز نیز آثار دیوار خارجی آن باقی مانده است.قلعه مذکور دو حصار و برجهایی در چهار گوش دارد. در پشت حصار بیرونی قلعه، خندقی وجود داشته که اینک پر شده است. دیوار سازی قلعه با سنگ های مرجانی و سنگ لاشه و ملات گچ و ساروج به شکل بناهای عهد ساسانی انجام گرفته است. در میان خرابه های قلعه هنوز هم تعدادی لوله زنگ زده توپ وجود دارد. چهار لوله از این لوله ها را در اطراف در ورودی پاسگاههای قدیمی قشم و لافت نصب کرده اند و چند لوله توپ دیگر نیز به بندر لنگه حمل شده است

مسجد منبر کهنه - بندرعباس این مسجد در باختر شهر بندرعباس واقع شده است . در بیرون محوطه مسجد از طرف خاور مقبره*ای وجود دارد که بر لوح آن نام صاحب مقبره که از علمای معروف آن دوره و امام جماعت بوده*؛حک شده است


لوح دیگری در عمارت مسجد وجود دارد که خوانا نیست و فرو ریخته است. ولی نام*های ائمه اطهار (ع) بر آن نقر شده و در آخر آن چنین نگاشته شده است بندرعباس «این مسجد عمارت حاجی باقر است و در ماه رمضان 1083 هـ.ق به پایان رسید» بنابراین مشخص می*شود مسجد مزبور در زمان صفویه بنا شده است و در آن زمان مورد استفاده قرار می*گرفت هاست. در سال 1332 حاج شیخ احمد گله داری ـ از تجار معروف ـ آن رامرمت کرده است.

قلعه خمیر - قشم این قلعه در نزدیکی بندر خمیر قرار دارد. از این قلعه امروزه به جز بقایای دو سر در شمالی و جنوبی و برج خاوری نیمه ویران آن، اثری بر جای نمانده است.



سر درب شمالی قلعه که اکنون در کنار کوچه تنگی ممتصل به شهر خمیر جای دارد، به صورت شکوهمندی از سنگ و گچ و به سبک قلعه*های اروپایی ساخته شده است . در چهار گوشه قلعه چهار برج بنا شده و بین هر دو برج یک برج کوتاه نیز ساخته شده است . در جنوب باختری قلعه ، عمارت دو طبقه*ای وجود دارد . در وسط قلعه آب انباری ساخته شده که باقی مانده است . از عمر این قلعه حدود یک قرن می*گذرد.

مسجد و مناره ملک ابن عباس - بندرلنگه این مسجد قدیمی که در قسمت باختری شهر بندر لنگه و در نزدیکی دریا واقع شده است توسط شخصی به نام «حاج*محمدبن*عباس» در سال 1280 هـ.ق احداث و به یادگار گذاشته شده است


درحال*حاضر از تمامی بنای مسجد، یک شبستان بزرگ و نیمه ویران و یک مناره باقی مانده و مناره و شبستان این مسجد از نظر قدمت ساختمان با سایر بناهای تاریخی شهر یکسان نیست و سبک معماری آن ویژگی منحصر به فردی دارد. مناره مسجد که 22 متر طول و 5/3 متر قطر دارد از لحاظ سبک ساختمان با دیگر مناره*های ایرانی متفاوت است. طرح معماری بالای گل*دسته آن ترکیبی از طرح*های معماری هنری و ایرانی است و به شکل مارپیچ و ممانند مار حلقه شده*ای سر برافراشته و در بالای گنبد و بر انتهای گلدسته قرار گرفته است. ساختمان این مناره و محوطه آن با پنجره*های مشبک و کاملاً به سبک هندی چوب سازی شده است. کنده کاری*های روی چوب به صورت قوس*های تزیین و نماهای رواقی است. چتر سایبان روی مأذنه، تقلیدی از مرغان پر گشاده هندی است. شبکه*های*چوبی تحتانی آن مشبک و منطبق بر ترکیب*های کثیرالاضلاع هندی و از چوب است. سبک درب سازی آن ایرانی بوده و بقیه گل*دسته یعنی ستون استوانه*ای شکل و تزیینات آجرکاری و گچ*بری و ستون سازی زیر مأذنه دارای نقش و سبک دوران قاجار و متأثر از سبک معماری و تزییناتی دوران صفوی است. گچ*بری سقف شبستان و ایوان آن ، ترکیبی از قالب گیری و قطعات گل و بته است و نماسازی آن گچی است. در قسمت*های برجای مانده داخل بنا، به طور کاملاً آشکاری سبک نماسازی داخل معابد هندی به کار رفته است.

مسجد کوشه - قشم وجود لوحه ای به خط کوفی، در مسجد کوشه (سرشناس به برخ) ، در دشت مرکزی جزیره قشم ، بیان گر آن است که این مسجد، در سال 244 هـ.ق تعمیر شده است.



گمان می رود این مسجد ، در پیش از اسلام، آتشکده بوده که در زلزله سال 826 هـ.ق، خراب می شود. گویا مسجد در زمان خلیفه دوم ساخته شده است

مسجد برخ - قشم ساختمان اولیه این مسجد، احتمالاً در سالهای اولیه اسلامی در خلال فتح جزایر و بنادر ایران به دست عمروبن عاص و به امر او در روستای کوشه قشم ساخته شده است.



این مسجد در سال 244 هـ.ق یکبار تعمیر شده و در سال 736 هـ.ق بر اثر زلزله منهدم شده است . پس از چندی در سال 737 هـ.ق توسط سلطان فتح الله نواده سلطان محمود که احتمالاً یکی از پادشاهان هرمز و یا لارستان بوده، تجدیدبنا شده است. در محوطه اطراف مسجد،گورستان وسیع و نخلستان های متعدد جلب توجه می کنند.در کنار مسجد برخ، یک برکه دراز به صورت شمالی و جنوبی وجود دارد تا سال 1300 هـ.ق این مسجد در مرکز روستا قرار داشت و به عنوان مسجد جامع از آن استفاده می شد. محراب مسجد در قسمت شمالی واقع شده و در بالای محراب آثار قابی از گچ دیده می شود که در حدود 1 متر ارتفاع و 5/1 متر طول دارد. در حال حاضر فقط یکی از اضلاع این قاب بر روی دیوار باقی مانده است و سه ضلع دیگر آن فرو ریخته است ولی هنوز آثار آن پابرجاست. در این مسجد لوحی از چوب وجود داشته است که تاریخ بنا، انهدام و تعمیر مسجد بر روی آن قید شده بوده است. این لوح به تهران منتقل شده و در یکی از موزه ها نگهداری می شود.

مسجد توران شاه - قشم به روزگار شورش مغول و هرج و مرج آن دوران، گویا طایفه ای که رییس آن «توران» نامی بوده است، به جزیره قشم آمده و بارگاه، مسجد و حمامی و نام شاهی بر خود نهاده و به توران شاه، سرشناس شده است.


آبادی توریان، در جزیره قشم، یادگار آن دوره است. در مسجد توران شاه آبادی توریان، منبر چوبی آیینه کاری وجود داشته که به سال 1115 هـ.ق در اثر زلزله شدیدی که مسجد و بارگاه ویران شده اند، منبر هم در زیر خاک دفن شده بوده است. پس از مدتی بارگاه و مسجد را می*کاوند و منبر را از زیر خاک بیرون می آورند و شکسته های منبر را در مسجد رمکان میگذراندکه هنوز بر جای است

مسجد جامع - قشم مسجد جامع؛ بزرگ ترین و قدیمیترین مسجد قشم است که گفته می شود از آثار «صوغیه» (همسر حاکم وقت) بوده و در سال 1202 هـ.ق ساخته شده است


طرح شبستان مسجد مستطیلی شکل است و در وسط آن، در دو ردیف، شانزده ستون تعبیه شده است. داخل مسجد در جهت طولی از 7 دهانه و در جهت عرضی از 4 دهانه فرش انداز شکل گرفته است و محراب آن در وسط دیوار طولی جنوبی قرار دارد. پوشش سقف به کمک دیوارهای دو طرف و قوسهای تیزه دار بر روی ستونهای 16 گانه استوار شده است. در حال حاضر نیز در این مسجد به طور مرتب در روزهای جمعه نمازهای جمعه و در اعیاد مذهبی برگزار می شود

مسجد جامع گله داری - بندرعباس این بنا در محله اوزی بندر عباس واقع گردیده و بر طبق کتیبه سنگی آن در سال 1338 ه.ق توسط حاج شیخ احمد گله داری به جای مساجد کوچکتری از قرن سیزدهم بنا گردیده است.


این مسجد بر روی صفحه ای به ارتفاع 1/5 متر بنا گردیده و مشتمل بر صحن ایوان شبستان ستوندار ، ماذنه و شبستان زمستانی است. شبستان مسجد به صورت مربع دارای 16 ستون استوانه ای بر پایه مربع است. ستون ها و نیم ستون های مزبور توسط طاق هایی با قوس شکسته به همدیگر متصل شده و سطحی را برای پوشش تیر چوبی مسجد فراهم ساخته اند. پوشش شبستان به کمک تیرها و تخته های چوبی و اندود ضخیم گلی صورت گرفته است.در تعمیرات سال 1354 ه.ش سطح زیرین سقف با پوششهای جدید آگوستیک پوشانده شده است. در میانه ضلع باختری بنا محرابی به عمق حدود 1/30 و ارتفاع 4 متر با تزیینات زیبای گچی قرار گرفته است. در بدنه جنوبی این محراب محفظه ای برای نگهداری کتاب ها و اشیای دیگر تعبیه شده است. در اضلاع مختلف شبستان جمعا 19 درگاه با درهای چوبی و در جانب خاوری و جنوبی شبستان ایوان هایی با یک ردیف ستون ساخته شده است. تمام ستون ها به غیر از ستونهای اصلی درراس اضلاع که مربع هستندساقه ای است قراردارند.

تزیینات بنا منحصر به تزیین گچی قالبی و گچ بری هایی است که در محراب سرستون ها و سطح زیرین طاق ها به کار رفته و از زیبایی خاصی برخوردار است. ازاره شبستان و ستون ها در دوره اخیر با قطعات سنگ نما پوشش یافته است.در زاویه شمال خاوری مسجد گلدستهای به ارتفاع 8 متر لا طرح استوانه ای و ماذنه ای بر بالای آن ساخته شده است. در گوشه جنوب خاوری صحن منبر و گلدسته ای پلکانی به جا مانده که کتیبه تاریخی بنا مورخ 1338 ه.ق است و نام بانی بنا در کنار محراب به دیوار نصب شده است. در زیر بنای مسجد شبستانی است که در زمستان ها مورد استفاده بوده است.

مسجد جامع دلگشا - بندرعباس این بنا در محله دلگشا در کناره خیابان ساحلی بندر عباس واقع شده و ظاهرا بنای قدیمی آن در سال 175 ه.ق توسط زین العابدین ابوالقاسم اوزی بنا شده و در حدود سال 1354 ه ش به غیر از بخشی از شبستان آن کاملا تجدید بنا شده و گسترش یافته است


بنای قدیمی مسجد مشتمل بر شبستان ستوندار با 12 ستون در میانه و ایوان های ستونداری در سه جبهه باختری، جنوبی و خاوری بوده است. از این بنا تاکنون بخش ستونداری در میانه شبستان جدید باقی مانده که تنها قسمت درخور توجه و مطالعه بناست. این بخش از شبستان دارای 12 ستون با ساقهای استوانه های و پایه ای مکعب است که ستون ها در بالا توسط قوس های جناغی به همدیگر اتصال یافته و زمینه را برای برپا داشتن مسطح تیر پوش فراهم ساخته اند. ساقه و پایه ستون ها در تعمیرات اخیر با قطعات سنگ نما پوشش یافته است. سر ستون ها و بخش های فوقانی آن ها دارای تزیینات گچی است. بخش های جدید بنا و خاصه نمای بیرونی آن فاقد اصالت تاریخی و هنری است

مسجد حاجی خداداد - بندر لنگه این بنا در ادامه بازار بندر لنگه واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است. بنای مسجد خداداد مشتمل بر صحن، ایوانی با دو ردیف ستون و شبستانی با یک ردیف ستون چهارتایی است.


پوشش ایوان، تیر و چوبی است. اما پوشش شبستان برخلاف دیگر مساجد قدیمی بندر لنگه و بندر عباس به وسیله طاق و گنبد صورت گرفته است. سطح زیرین این گنبدها به شیوه خاصی با تزیینات گچی به صورت مربع های متداخل تزیین و نماسازی شده است. مصالح مورد استفاده در بنا سنگ و گچ در مواردی از جممله پوشش بیرونی گنبدها آجر است. تزیینات بنا منحصر به تزیینات گچی و گسترده است.

مسجد خالدی سلطان العلما - بندرلنگه این بنا در محله بلوکی بندر لنگه واقع شده و بنای اولیه آن از آثار دوره زندیه است که در دوره اخیر بازسازی شده و گسترش یافته است.



در مجاورت مسجد مدرسه علوم دینی سلطان العلما تاسیس 1336 ه. ق ویژه اهل تسنن – واقع شده است. بنای مسجد بر روی سطح مرتفع تری از زمین های اطراف ساخته شده و مشتمل بر صحن شبستان و ایوان های ستوندار است. ورودی صحن مسجد از جبهه خاوری است و در آن اب انبار و حوض جهت وضو تعبیه شده است. شبستان مسجد دارای دو ستون اصلی در میانه و دو نیم ستون در میانه اضلاع شمالی و جنوبی است. پوشش مسطح تیر و چوبی این شبستان بر روی ستون های میانی و جرزهای کناری قرار گرفته است. تزیینات منحصر به آرایه های گچی است. در جبهه جنوب خاوری حیاط اصلی مسجد ماذنه ای ساخته شده است.

مسجد دژکان - قشم این مسجد در نزدیکی بندر خمیر، در روستای دژکان واقع شده و تاریخ بنای آن مشخص نیست. در ساختمان این مسجد، از سبک معماری و شبستان مسجد علی بندر لنگه تقلید شده است


شبستان و ستونهای آن از جهت به کار بردن قطعات سنگ تراشی شده و نقوش گل و بوته قابل ملاحظه است. پوشش تزیینی تاق و سردربها و زینت کاری رواق ها با قطعات سنگ تراشیده آهکی فوق العاده جالب و ظریف صورت گرفته است. نقوش این رواقها ازسبک نقش و نگار هنری تایید گرفته است.


مسجد دژگان - بندرلنگه این بنا در آبادی دژگان – از توابع بندر لنگه – واقع است. این مسجد از لحاظ ساختمانی، تقلیدی از سبک ساختمانی مسجدعلی بندرلنگه و ملاعلی کوشنکار است


بخش اصلی مسجد شبستانی ستون دار است که از نظر تزیینات زیبای سنگی قابل مقایسه با تزیینات دو مسجد یاد شده است. به خصوص پوشش طاق سردرب های آن و زینت کاری رواق ها با قطعات سنگ تراشیده آهکی فوق العاده جالب و ظریف است. در خصوص تاریخ ساخت بنا اطلاع دقیقی در دست نیست.

معبد هندوها - بندرعباس ساختمان این معبد در سال 1310 هجری قمری در زمان حکومت محمدحسن خان سورالملک احداث شده است.



اساس ساختمان این معبد عبارت از یک اتاق چهار گوش میانی است که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است. سبک معماری این گنبد را مقرنس های پیرامونی آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می سازد. طرح این بنا کاملاً از معماری معابد هندی متأثر است. این معبد از جمله نشانه های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه واردی را به خود جلب می کند و امروزه در کنار یکی از خیابانهای اصلی شهر قرار دارد


نیایشگاه میترا - قشم در 15 کیلومتری شهر قشم ، در مسیر راهی که به منطقه باستانی خربر یا خوربس و سپس به بندر سوزا منتهی می شود، یک رشته کوه طولانی وجود دارد که دل آن معماری صخرهای شگفتی قرار دارد.



ورود به این فضای صخره ای از طریق روزنه های غار مانندی ممکن است که تعداد آنها به 9 روزن در سه ردیف میرسد. این تالار محل به جای آوردن مراسم مذهبی ویژه ای برای بزرگداشت درگذشتگان و به احتمال بسیار قوی مرکز پرستش «ایزدمهر» یا «میترا» بوده است. بررسی اجمالی و جزیینات داخلی آن نشانگر ساخت آن در دوره مادها است این مجموعه از نظر نماسازی با معبد یا آرامگاه صخره ای «کلات خورموج» در دامنه کوه مند بوشهر شباهت بسیار دارد همجواری این محل با شهر باستانی خربر نشان میدهد در دوره مادها یک تمدن بزرگ پیشرفته در جزیره قشم وجود داشته است.

نیایشگاه خوربس - قشم بر سینه کوه شهید یا کوهستان باختری خرابه های خوربس، چند درگاه رو به جنوب دیده می شود که از کوه کنده شده اند


راهروی باختری که برای بالا رفتن به اتاقهای شمال باختری است، ویران شده و به همین دلیل ورود به آن ممکن نیست. راهروی جنوبی نیز خراب شده و کف آن، انباشته از خاکهای ریخته شده است و به سختی میتوان به درون اتاق*های جنوبی رفت. اتاقهای جنوبی دارای یک هال و یک سالن و دو اتاق جانبی خاوری ـ باختری است*که اتاق کوچکتر، در مرز خاوری اتاق کناری است. یک راهروی عمودی که به گونه حفره است، در کف اتاق خاوری کنده شده که شاید در هنگام ناچاری با استفاده از یک نردبان 10 متری به کف اتاقهای پایینی رفت و آمد میکردند. سالن اصلی به درازا و پهنای 5/5*7 متر است. اتاقهای خاوری و باختری به اندازه 5/2 5/3 متر است . اتاقها 5 درگاه رو به جنوب دارند که 3 درگاه ، ویژه سالن اصلی و 2 درگاه، ویژه اتاقهای کناری اند. در زمین*های جنوبی نیایشگاه، تکه سفال زیادی که ویژه دوران اشکانی است، دیده می شود. این نیایشگاه از مهرپرستان ایرانی بوده است زیرا این گونه دخمه ها، در آذربایجان ، کردستان ، لرستان ، بوشهر ، اهواز ، شوشتر و.... وجود دارند

چاه های بندر لافت - قشم در پشت قلعه لافت و در داخل گودال مجاور قلعه، به تعداد روزهای سال کبیسه ، 366 چاه کم عمق برای جمع آوری آب باران حفر شده اند.



برخی از محققین معتقدند این چاهها مربوط به دوران هخامنشی و ساسانی است.

پل لاتیدان - بندرعباس پس از اخراج پرتغالی ها از ایران رفته رفته از اهمیت بندری جزیره هرمز کاسته شد و بندر عباس جای آن را گرفت و مهمترین بندر ارتباطی ایران شد.



پل لاتیدان در مسیر کاروان روی لار بندر عباس در جهت گسترش امور بازرگانی احداث شد. این پل در 50 کیلومتری باختر بندر عباس بر روی رودخانه کل (کول) ایجاد شده و یادگار دوره صفوی است. بر خلاف پلهای دیگر دوره صفوی که آجری هستند این پل از سنگ بدون شکل ساخته شده و از طویلترین پلهای ایران است. این پل دارای صد دهانه بوده که در حال حاضر 33 دهانه آن مشهود است.در میان آنها چشمه تاقهایی در دو طبقه تعبیه شده اند. بنای این پل از عالیترین طرح های پل سازی ایران قدیم محسوب می شود.

کاخ حریره - بندر لنگه نزدیک ساختمان بندرگاه، بنای دیگری وجود دارد که مردم محل به آن کاخ حریره گویند. این بنا قدیمی بوده و از نظر تاریخی دارای اهمیت است.

آب گرم گنو - بندرعباس چشمه آب معدنی گنو در فاصله 34 کیلومتری شمال خاوری بندرعباس، در کنار راه بندرعباس- سیرجان واقع شده است.


یک راه آسفالته فرعی به این چشمه منتهی می شود. این چشمه در دره ای قرار دارد که کوه گنو و ارتفاعات سخت آهکی، از شمال و جنوب، آن را در بر گرفته اند. از آب این چشمه، جهت آبیاری نخلستان و استحمام استفاده می شود. آب چشمه گنو از دسته آبهای گودگردی خیلی گرم (کلروره سولفاته کلسیک گوگردی( است. این چشمه دو استخر زنانه و مردانه نسبتاً بزرگ و تمیز دارد که به تأسسیساتی مانند چندین رواق کوچک برای استراحت و اقامت مسافران، محل فروش نوشیدنی و غیره تجهیز شده است. محوطه اطراف چشمه پر از درختان نخل بسیار زیبا و سرسبز است. پساب این چشمه پس از خارج شدن از استخرها، مانند رودخانه کوچکی پس از طی چند کیلومتر با آب نسبتاً زیادی به صورت آبشار کوچک و جالبی به پایین سرازیر می شود. چشم انداز چشمه، آبشار و کوه گنو بسیار زیبا است.

آب انبار خربر - قشم
در کنار شهر باستانی خربر، در جنوب باختری جزیره قشم، حد فاصل بین شهر و یک نیایشگاه مهری، یک مخزن بزرگ آب مربوط به دوره ساسانیان وجود دارد.


این برکه مدتها مخروبه بود ولی در سالهای اخیر به نحو بسیار مطلوبی بازسازی شده است.

آب انبارهای لافت - قشم آب انبارهای بزرگی در آبادی لافت وجود دارند. در کناره شمال خاوری روستای لافت، در روزگار مادها و هخامنشی ها، مردمان جزیره قشم، آبگیر بزرگی در دامنه کوه لافت کنده و برای نگاه داری آب از آنها استفاده کرده اند اما در دوران هخامنشی که لافت به عنوان پایگاه بزرگ دریایی انتخاب شده است


تمامی چاهها را به اندازه 43 * 65 * 76 متر به گونه یکپارچه از کوه کنده اند و پس از 3 متر سنگ کنی، کف این محل را صاف و سپس 86 حلقه چاه که قطر بزرگ*ترین آن ، 230 سانتیمتر و کوچکترین آنها، 180 سانتیمتر و ژرفای 34 و 25 متر است، کنده*اند. آب باران پس از ریزش کوه شمالی به درون چاه*ها راه می*یابد. در مرز شمال باختری این محوطه نیز شماری چاه بزرگ و کوچک کنده شده که در هنگام کم آبی ، مورد بهره برداری قرار می گیرد. در روزگار ساسانیان، آب انبار بزرگی در مرز باختری، این چاه به گونه دایره و شعاع 12 متر و ژرفای 19 متر کنده شده که از آب انبارهای بزرگ و بی*مانند این ناحیه است. در حدود 70 سال پیش ، از سوی مردم محل ، پیرامون آب انبار را تراشیده*اند و پلکانی در مرز جنوبی و در درون آب انبار نیز به وجود آورده*اند. آب انباری به اندازه 7 * 4* 9 متر ، در مرز باختری خرابه هاست که به شیوه برکه ها و آبگیرهای جزیره، از سنگ کنده شده و با طاقی گهوارهای روی آن را پوشانده اند

اسکله لافت - قشم در گوشه شمال جزیره قشم و در کنار خور لافت، اسکله لافت قرار دارد که با جزر و مد خلیج فارس نمایان و ناپدید میشود و آخرین سنگ چین رویه آن ، به گونه خطی قهوه ای مایل به سیاه، در دریا نمایان است


درازای اسکله از خاور به باختر 135 متر است که 20 متر آن ، نیمه ویران است و مردم محل به خاطر دوری از بهم خوردن لنج های م وتوری با سنگهای فرو ریخته آن، در آخرین نقطه اسکله، پرچم کوچکی افراشته بودند. با به شمار آوردن این بخش فرو ریخته ، شاید درازای اسکله، در روزگارآبادی، حدود 160 متر بوده است . پایه های اسکله راب ا سنگهای کلفت و به طور آراسته زیرسازی کرده و سپس ردیفهای بالا را با سنگهای سیاه تراشیده شده، چیده اند. شیوه بنا با بناهای دوران ساسانی سد دم ، سد تل بالا ، اسکله باسعیدو، در این جزیره در خور سنجیدن است.اسکله لافت پیش از صفویان شاید مورد استفاده بوده و از آن پس فراموش شده و بخش زیادی از سنگهای دیوار اصلی سد نیز از سوی مردم محل و به هنگام جزر ویران شده و به مصرف ساخت خانه های روستایی لافت رسیده است. از ویژگیهای این اسکله، بخش دایره شکل میانه آن است که برای آسان شدن کار بارگیری ساخته اند.

بقعه شیخ برخ الاسود - قشم این بقعه در روستای گوشه قشم و در کنار مسجد کهن سال روستا واقع شده است.



بر اساس کتیبه موجود در این مسجد، این بنا در حدود سال 244 هـ.ق ساخته شده و در سال 737 هـ.ق ـ بعد از زلزله ـ به امر یکی از شاهزادگان جزیره هرمز یالارستان مرمت شده است. این بقعه از سنگ لاشه وملاط و اندود گچ بنا شده است. درون آن از نظر تزیینات بدنه ها به صورت تاق نماسازی و سپس بخش بلند زیر پاکار گنبد آن که به سه دوره تقسیم می شود، شباهت بسیاری به تزیینات و تاق نماسازی های ساده و کولی دار بقعه «بی بی مریم » قشم دارد

تپه کولغان - قشم بالای یکی از تپه های کولغان، آثار معماری و آبراه های (کانالها) سالمی با دیوارهای سنگی به طول بیش از صد متر باقی مانده است که در نوع خود جالب توجه هستند


در قسمت دیگری از تپه قبرستان منظمی با قبرهایی در دو ردیف و با فاصله دو متر از یک دیگر وجود دارد. نشانه های باقی*مانده از اتاقکهای مجاور تپه گویای آن است که این محل احتمالاً بازاری بوده که رونق بسیار داشته باشد. در کنار این ویرانه ها، سه حوض حفر شده در داخل سنگ وجود دارد که بزرگترین آن ها 1 متر طول و 4 متر عرض دارد. درخت کنار تنومند و زیبایی نیز در جوار آن قرار دارد. تپه های کولغاغن مشرف بر دریا و سد خاکی (بالاتل) هستند و از زیبایی و چشم انداز بسیار جالبی برخوردارند. عده ای معتقدند که این مکان نیایشگاه ناحیه بوده است.

حمام گله داری - بندرعباس تنها حمام تاریخی در بندر عباس ، حمام گله داری است که در محله اوزی ها قرار دارد



این بنا که احتمالاً به دوره صفوی مربوط است در دوره قاجار به وسیله حاج شیخ احمد گله داری به مسجد گله داری وقف شده است . بنای حمام به شکل مستطیل و سقف آن شامل چند گنبد کوچک و بزرگ است.

حمام گله داری - بندرعباس تنها حمام تاریخی در بندر عباس ، حمام گله داری است که در محله اوزی ها قرار دارد



این بنا که احتمالاً به دوره صفوی مربوط است در دوره قاجار به وسیله حاج شیخ احمد گله داری به مسجد گله داری وقف شده است . بنای حمام به شکل مستطیل و سقف آن شامل چند گنبد کوچک و بزرگ است.


سد بالاتل - قشم
در دره کولغان، آثاری از سدی به نام بالاتل برجای مانده است. این سد 1000 متر طول و 500 متر عرض داشته است وآب باران دره های مجاور را ذخیره می کرده است


این سد که از آثاردوره ساسانیان است، چشم اندازی بسیار زیبا دارد. ساختمان سد با قطعه سنگ های بزرگ و ملاط گچ ساخته شده است

عمارت فکری - بندرلنگه این عمارت که یکی از مهمترین بناهای دوره قاجاریه است، در بندرلنگه قرار دارد.



این عمارت از ویژگیهای معماری چشمگیری برخوردار است و توسط شخصی به نام «فکری» احداث شده است. عمارت فکری دو حیاط با اتاقهایی در اطراف آنها و پنج بادگیر دارد و تزیینات برجسته آن مشتمل بر منبت کاری و گچ بریهای زیبا است .


عمارت کلاه فرنگی - بندرعباس بنای اینع مارت به دوران صفویه تعلق دارد و سابقاً اداره گمرک بندر عباس در آن قرار داشت این عمارت در مجاورت اسکله قدیمی بندر عباس در بلوار طالقانی قرار دارد



از آنجا که این عمارت از معماری اروپایی آن دوره تأثیر گرفته مثل تعداد زیادی از عمارات دوره قاجاریه به عمارت کلاه فرنگی معروف شده است