كشف شهر هندسي، باستانشناسان را حيرت زده كرد
كشف شهر هندسي، باستانشناسان را حيرت زده كرد
كشف يك شهر دوره اسلامي با نقشهاي هندسي، باستانشناسان را حيرتزده كرد.
شهريار عدل در گفتگو با خبرنگار ايسنا، در اينباره توضيح داد: با كشف فرهنگهاي هزاره نخست پيش از ميلاد و شايد كهنتر از آن كه مبتكر دانش حفر قنات و احياي حيات در منطقه گسل بم، بروات بم و نيز در كشور و ديگر اقليمهاي خشك بودند، اين پرسش مطرح شد كه چرا و چه زماني اين دوران شكوفائي بهسر آمده است. اين مساله با كشف يك شهر متعلق به دوران صدر اسلام حل شد كه آثار آن در ميان صدها هكتار از محوطههاي كهنتر پنهان شده بودند
او بيان كرد: اين رازگشايي، گمان پيشين را اثبات كرد كه جنگهاي دروني ميان شاهزادگان سلجوقي كرمان و مداخله اقوام بيابانگرد <غُز> در آن آشوبها، موجب فروريختگي نظام كشوري و اجتماعي و در نتيجه، عدم رسيدگي به نگهداري قنوات شده كه به نوبه خود سبب انهدام شبكه پيچيده آبياري منطقه شده است. اين اتفاقها در سال 600 هجري قمري (1200 ميلادي) رخ داد و به دوران طلايي شهر بم و اطراف آن پايان داد.
عدل بيان كرد: اكنون چنين بهنظر ميرسد كه شهر، حدود 1500 متر طول (شمالي جنوبي) و 600 متر عرض (شرقي غربي) دارد. دو ارگ بههم چسبيده، هسته اصلي را تشكيل ميدهند. ارگها مربع بودهاند و داراي اضلاعي به طول تقريبي 250 متر ميباشند. كهندژ در گوشه جنوب شرقي ارگ شمالي قرار دارد و دامنه آن بهصورت يك فضاي باز روي گوشه شمال شرقي ارگ جنوبي كشيده شده است.
وي ادامه داد: اين ديد كاملا هندسي در شهرسازي از مهمترين دستاوردهاي كشف اين آثار است و اهميت زيادي براي درك سير تحول شهرسازي در نخستين قرنهاي دوره اسلامي دارد. همچنين بهنظر ميرسد، تهيه چنين طراحي هندسي در اين وسعت و اجراي آن، نمايانگر وجود يك نظام پرقدرت مبتني بر علم و دانش در ناحيه بم و نرماشير آن زمان است.
او همچنين اظهار كرد: يك دستاورد بسيار مهم ديگر، كشف اين شهر هم از نظر تاريخ تحول فن حفر كاريزها و هم پرونده ثبتي بم در ميراث جهاني، اثبات اين امر بيسابقه است كه اكنون دستكم بيشتر قنوات منطقه گسل بم را به قبل از يكهزار سال پيش ميتوان منسوب كرد.
عدل بيان كرد: ما پيش از اين، به اين نتيجه رسيده بوديم كه در اين منطقه، شبكههاي آبياري بيش از 2000 ساله وجود دارند؛ ولي نميشد، تصور كرد كه قدمت مجموعه سيستم موجود دست كم بالاي يكهزار سال است. وي اضافه كرد: اگر برنامه نقشهبرداري كنوني عملي شود، اين امر بهوضوح اثبات ميشود، زيرا ملاحظه خواهد شد كه آثار شهرهاي كشف شده صدر اسلام، دنباله رشته كاريزهاي گسل را پوشاندهاند و اين امر بهروشني ثابت ميكند كه شهر يكهزار ساله و شايد قديميتر، پس از حفر كاريزهايي كه پيريزي شده است، زير آثارش پنهان شدهاند.
اسكندر مختاري، مدير پروژه نجاتبخشي ميراث جهاني بم نيز در اينباره گفت: كشف شهر يادشده در چارچوب آغاز مرحله عملي نقشهبرداري هوايي دقيق آثار باستاني منطقه افراز بروات (گسل بم) در روزهاي اخير صورت گرفته است.
