علل انقراض دایناسورها

علل انقراض دایناسورها




بر خلاف آنچه تا کنون تصور می رفته است ,عامل اصلی انقراض دایناسورها و هم عصرانشان شهاب سنگ معروف "چیکسولوب"* نمی باشد. به اعتقاد برخی فسیل شناسان اصابت شهاب سنگهای متعددبه زمین, آتشفشانهای مهیب و پرقدرت شبه قاره هند و نهایتا تغییرات آب و هوایی در پایان دوره" کریتاسیوس" همگی در نابودی دایناسورها نقش داشتند.


بیش از 65 میلیون سال پیش دراواخر دوره کریتاسیوس ,شهاب سنگ عظیم الجثه ای به قطر 10 کیلومتر به زمین اصابت کرد.در اثر این اصابت حفره ای عظیم در دل زمین ایجاد شد که با استفاده از ابزارهای زمین شناسی وجود آن در یک کیلومتری زیر سطح زمین کشف شد .مکان این اصابت یاکوتان در پنینسولا واقع در مکزیکو بود .http://www.parssky.com/news/my_docum...oid_impact.jpg

هنگامی که چیکسولوب به زمین اصابت کرد شوک عظیمی ناشی از انتقال انرژی به زمین بوجود آورد با این اتفاق 5.0×1023 ژول انرژی تقریبا برابر با 100000 گیگا تن تی ان تی انرژی آزاد شد .این مساله یک سونامی عظیم در همه جهات به وجود آورد که به خصوص جزایر کارائیب را به شدت در هم نوردید همچنین موجب بروز زمستان هسته ای شد که زمین را بر ای سالها با ابر غلیظی پوشاند.

در اینجا بود که در دهه هفتاد میلادی نظریه انقراض دایناسورها توسط این شهاب سنگ از سوی فیزیکدانی به نام لوئیس آلوارز و پسرش والتر که یک زمین شناس بود مطرح شد .این نظریه به طورگسترده ای از سوی جوامع علمی با استقبال روبرو شد و مورد پذیرش قرار گرفت.بر اساس این نظریه ایریدیوم تا پیش از اصابت چیکسولوب در زمین وجود نداشته است و توسط این شهاب سنگ به زمین آورده شده است.

اما تحقیقاتی که به تازگی صورت گرفته است و با نمونه برداری از رسوبات اعماق دریا در محل اصابت چیکسولوب و نیز در تگزاس در طول رودخانه "برازوس" و از صخره های عظیم الجثه در شمال مکزیکو نشان می دهد که چیکسولوب به تنهایی نمی تواند عامل انقراض دایناسورها در کره زمین باشد چراکه اصابت این شهاب سنگ 300000 سال پیش از نابودی کامل حیات به زمین رخ داد که پس از آن بسیاری از گونه های جانداران دریایی سالهابه حیات خود ادامه می دادند.

بر اساس این تحقیقات حفره به جا مانده ازاین شهاب سنگ تنها یکی از هزاران آثار باقیمانده از انواع مشابه خود بر روی کره زمین است و شاید چیکسولوب کوچکترین و جز اولین سری از شهاب سنگهایی باشد که حیات برروی کره زمین را برای بیش از 50000از بین برد.

http://www.parssky.com/news/my_docum..._Dinosaurs.jpg

در تمامی مکانهای بالا محققین میکرو فسیلهای موجود را مورد بررسی قرار دادند اما هیچ گونه تاثیرات زیست محیطی که منجر به پدیده انقراض شود رانیافتند .بعبارتی هیچگونه رابطه ای بین انقراض و اصابت چیکسولوب به زمین وجود ندارد.

در نهایت بزرگترین و آخرین ضربه نامشخص در 65.5 میلیون سال رخ داد و این فاجعه دو سوم از انواع گونه های گیاهی و جانوری را به ورطه نابودی و انقراض کشاند. در واقع آن ضربه بود که باعث شد تا فلز ایریدیوم به کره زمین آورده شود و اکنون در همه سنگها و صخره ها در همه جای دنیا دیده شود. این خود از نشانه های آن ضربه کاری است که منجر به نابودی عصر خزندگان گردید.

به این ترتیب با کشف حلقه ها ی گمشده داستان واقعی انقراض دایناسور ها این داستان را می توان این گونه ادامه داد و به پایان بردکه چیکسولوب علی رغم شدت و قدرت اصابت همراه با فعالیتهای آتشفشانی بلند مدت و شدید در شبه قاره هند که طغیانهای بازالتی به همراه داشت مقادیر بسیا رانبوهی از گازهای گلخانه ای را به اتمسفر زمین متصاعد کرد در طی یک دوره بیش از یک میلیون سال با تغییرات جوی گونه های جانوری را به پرتگاه نیستی سوق داد و در نهایت با سقوط دومین شهاب سنگ عظیم الجثه همه چیز به پایان رسید.

اما این داستان با یک سوال به پایان می رسد و آن این است که رد پای آخرین شهاب سنگ عظیم الجثه را در کدام نقطه این کره خاکی باید جستجو کرد؟

در پی کشف بخش‌هایی از فسیل یک دایناسور شناگر در ارتفاعات نزدیک کلات در شمال مشهد، پژوهشگر این طرح آن را یکی از شواهد وجود دریای باستانی تتیس در این منطقه عنوان و از ادامه کاوش‌ها برای کشف سنگواره‌های احتمالی دیگر در منطقه خبر داد.
عبدالمجید موسوی نیا، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با بیان این مطلب افزود: در مطالعات میدانی مربوط به رساله دکتری با راهنمایی دکتر علی اصغر آریایی، استاد زمین شناسی در ارتفاعات شمال مشهد به مطالعه آمونیت‌ها به عنوان جانوران دریایی منقرض شده‌ پرداختیم که به ویژه در مزوزوئیک سن دقیق ردیفهای رسوبی را تعیین می‌کنند. وی گفت: در این منطقه، قسمتی از اسکلت شامل مهره‌ای از بدن و استخوان باله دایناسوری را کشف کردیم که به کمک آمونیت‌های اطراف آن، موفق به تعیین سن دایناسور که مربوط به اشکوب آلبین (یکصد میلیون سال پیش) است، شدیم. این دایناسور در محدوده زمانی وسیعی زندگی می‌کرده و حتی در ژوراسیک هم بوده است.
موسوی نیا خاطرنشان کرد: تعیین جنس دایناسور در ایران ممکن نبود و با توجه به این که متخصص در این زمینه در کشورنیست و این، اولین باری بود که چنین قطعاتی از دایناسور پیدا می‌شد، شناسایی آن کار مشکلی بود، اما با راهنمایی دکتر سید امامی، ‌استاد دانشگاه تهران، نمونه‌ها را به دانشگاه مونیخ فرستادیم. البته این نمونه حدود دو سال پیش پیدا شد، اما نمی‌توانستیم آن را اعلام کنیم؛ چون نوع، جنس و سن آن به‌طور دقیق مشخص نشده بود. وی ابراز عقیده کرد: در سالهای گذشته نیز، گزارش‌هایی از اثر پای دایناسور در برخی مناطق ایران اعلام شده بود، اما اولین مورد از اسکلت دایناسور گزارش شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مشهد با اشاره به جنس Plesiosarus این دایناسور اظهار کرد: این دایناسورها، شناگر بوده و در آبهای کم عمق و محیط‌های باتلاقی زندگی می‌کردند و دارای گردنی بلند بوده و شش داشته‌اند.‌ البته پروفسور سید امامی نیز حدود 30 سال قبل، دندانی از این گونه دایناسور را در فلات مرکزی ایران پیدا کرده بود. وی تاکید کرد: وزن این دایناسورها حدود یک تن و در مواردی که اسکلت سالم آنها کشف شده 5/2 تا 3 متر طول داشته و از انواع آمونیتها، ماهی و سایر مهره داران تغذیه می‌کرده‌اند.
موسوی نیا در پایان به ایسنا گفت: این فسیل در رسوبات تحتانی‌ترین زون اشکوب آلبین فوقانی شناسایی شده و مشاهده این گونه می‌تواند به علت وجود دریای قدیمی تتیس در این منطقه بوده باشد و تحقیقات برای یافتن بخشهای دیگر فسیل یا دیگر آثار ادامه دارد اما هنوز علت یافته نشدن چنین فسیل‌هایی در کشور مشخص نشده است، زیرا در دیگر کشورها نیز فسیل دایناسورها در مناطق مرطوب و شرایط یکسانی نظیر بخشهای مرطوب ایران کشف می‌شوند.

تيرانازاروس ركس / Tyrannosaurus

http://ar.geocities.com/argaaar/tyrannosaurus_rex.gif
https://scientists.dmns.org/sites/ke...urus%20rex.jpg
تيرانازاروس ركس ( شاه مارمولك خونخوار) ، از معروف ترين انواع دايناسورها است . اين دايناسور حدود 90 تا 67 ميليون سال قبل مي زيسته است. اندازه او در حال ايستاده به بلندي 4 تا 6 متر و بطول 12 متر و به وزن 5 تن ( 5000 كيلوگرم ) بوده است . طول جمجمه اين جانور 5/1 متر بوده و داراي دست هاي بسيار كوتاه (1 متر) كه به دو انگشت ختم مي شده است . دهان اين دايناسور داراي آرواره 2/1 متري پر از دندان هاي وحشتناك و تيز به طول 15 تا 35 سانتيمتر بوده كه مثل خنجري كوچك عمل مي كرده است و مي توانسته در هر گاز 230 كيلوگرم گوشت را از بدن شكار خود جدا كند
تی-رکس مخوف بدون شک معروف ترين دايناسور جهان است. اما اين درنده شش تنی و 14 متری نسبت به ساير انواع دايناسورها خيلی دير پا به عرصه حيات گذاشت.
سر و کله تی-رکس تقريبا 70 ميليون سال قبل، کوتاه زمانی پيش از آنکه برخورد يک شهاب سنگ عظيم تمامی خزندگان عظيم الجثه را محو و نابود کند، در زمين پيدا شد.تاکنون پرسش های زيادی درباره اصل و نسب واقعی تی-رکس وجود داشته است. اما گويی گوانلانگ ووچای پاسخ هايی در اين مورد به دست می دهد.
دیرین شناسان تا چندین سال تصور میکردند تی. رکس ها (تیرانوزوروس رکس) که در مناطقی که امروز کانادا و آمریکا در آن هست، زندگی میکرده اند، سلطان گوشتخواران بوده اند. اما کشف جایگانوتوزوروس (Giganotosaurus) در آمریکای جنوبی، تی رکس را از نظر جثه در مقام پایین تری قرار داد. ( تی رکسها احتمالا با هوشتر بوده اند زیرا مغزشان حدود 50 درصد بزرگتر از جایگانتو ها بوده است.)
ديرينه شناسان آمريكايى نشان داده اند كه تى ركس جثه عظيم خود را طى فرايند رشد جهشى و طى زمان اندك ۴ سال به دست مى آورده است. اين دانشمندان با مطالعه مقاطع استخوان اين موجودات و شمارش حلقه هاى رشد سالانه با تخمين سن ۲۰ نمونه فسيلى از تى ركس نشان داده اند كه اين موجودات با افزودن روزانه ۲ كيلوگرم به وزن خود در بين سنين ۱۴ تا ۱۸ سالگى پيش از ورود به كهنسالى جثه تنومند خود را تكميل مى كرده اند. البته تيرانوسوروس ها هر چند سريع رشد مى كرده اند ولى برخلاف خزندگان امروزى عمر طولانى نداشته اند چرا كه براساس اين مطالعات كهنسال ترين فرد اين خانواده كه نمونه معروف به سو (Sue) است تنها ۲۸ سال زندگى كرده است.
اينکه چگونه اين دايناسورهای خوفناک در نهايت بر خشکی ها حاکم شدند سوالی است که کارشناسان به کشف آن اميد بسته اند.

سایر مشخصات:
نام علمی : Tie-RAN-uh-sore-us rex
طول:12 meters
ارتفاع:3.6 meters
وزن:5,000 تا 7,000 kg
میانگین عمر:28 سال
زمان زندگی:99 تا 65.5 میلیون سال پیش

تريسراتوپوس / TRICERATOPS


http://patoghu.com/forum/images/stat.../wol_error.gifبرای دیدن عکس در اندازه بزرگ اینجا کلیک کنید http://psychosaurus.com/dino/images/triceratops.jpg
http://www.amnh.org/exhibitions/dino...riceratops.jpg


تريسراتوپوس ( سه شاخ وحشتناك ) در حدود 72 تا 65 ميليون سال قبل زندگي مي كرد. اين دايناسور به خاطر بدن مسلح مركب از سه شاخ بزرگ و تاجي بسيار بزرگ دور تا دور گردن به آساني شناخته مي شود. تريسراتوپوس بالغ طولي به اندازه 9 متر و بلندي 5/2 متر در شانه ها و وزني حدود 7000 كيلوگرم داشته است.علاوه بر هيكل بزرگ وپاهاي كلفت پر قدرت و وزن 8 تني ، اين حيوان داراي دو شاخ تهديد كننده در بالاي چشمان ، و شاخي بر روي بيني و سپري استخواني بر دور تا دور گردن بوده كه او را در مقابل خطرات ياري ميكرده است . اين حيوان گياه خوار بوده و هر يك از آرواره ها ي اين حيوان از 35 دندان تشكيل شده . اين دايناسور در دوران Cretaceous مي زيسته و از مهمترين دشمنان آن Tyrannosaurus بوده است .
مقایسه قد ترسراتوپس با انسان
نام علمی:TRI-SAIR-uh-tops
طول:7.9 تا 9 meters
ارتفاع:2.9 تا 3 meters
وزن:7,000 تا 8,000 kg
میانگین عمر:66 تا 150 سال
زمان زندگی:72 میلیون سال پیش

آلکتروزاروس / ALECTROSAURUS

http://patoghu.com/forum/images/stat.../wol_error.gifبرای دیدن عکس در اندازه بزرگ اینجا کلیک کنید http://www005.upp.so-net.ne.jp/Juras...saurus2006.jpg
http://www.feenixx.com/prehistoric/i...rus_olseni.gifhttp://img.blog.yahoo.co.kr/ybi/1/eb...1203685212.jpg

آلکتروزاروس(به معنی سوسمار آلکترا)، یک دایناسور گوشتخوار بزرگ ودوپا بود که در زمان کرتاسه پایانی، حدود 98 تا 88 میلیون سال پیش می زیست. این دایناسور ترو پودی بود که از خویشاوندان آرکس بود، اما بازوها وپنجه هایی بزرگتر وآرواره ای بسیارطویل تر همراه با دندانهای زیادی ذاشت. برخلاف بسیاری از تیرانو زاریدها جمجمه این دایناسور در قسمت فوقانی صاف بود. این دایناسور حدود 30-25 فوت (9-8متر) طول و5/1 تن وزن داشت. آلکتروزاروس پاهایی قدرتمند، بازوهایی کوچک ودمی نوک تیز و سفت داشت. اسکلت ناقص این دایناسور در صحرای گبی در مغولستان یافت شده است. آلکتروزاروس توسط گیلمور در سال 1993 نام گذاری شد. گونه خاص این جنس آلکتروزاروس اولسنی نام دارد.

نام علمی:آ- لک- ترو- زار- وس / A-LEC-TRO-SAUR-US
طول:8 متر
وزن:5,000 kg
زمان زندگی:74 میلیون سال پیش

خزندگان زنده با وجود آنکه فراوان می‌باشند، غالبا کوچک بوده و میان جانوران موجود نقش کوچکی دارند. در دوره مزوزوئیک که به دوره خزندگان مشهور است (تریاسیک تا کرتاسه بالایی) خزندگان مهره‌داران مسلط بوده و بخش بیشتر محلهای زیست را اشغال کرده بودند. بطوری که در نیمه صحراها و سرزمینهای مرتفع خشک در باتلاقها و مردابها و اقیانوسها انتشار داشتند. این جانوران کوچک و بزرگ بوده و درازا و وزن بعضی از آنها از فیل خیلی ***** می‌کرده است و از لحاظ ساختمان و عادات نیز تفاوتهای بزرگی میان آنها وجود داشته است.



http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i...Dainasor_g.jpg



بسیاری از آنها در مقایسه با مهره‌داران کنونی شکل خاصی داشته‌اند در حالی که دیگران دارای ظاهر جالب و حرکات زیبایی بوده‌اند. ابتدایی‌ترین خزندگان آنقدر به دوزیستان اولیه شباهت داشتند که شناسایی این دو گروه از یکدیگر دشوار است. با این حال برای پیدا نمودن اصل و منشا خزندگان دلیل و شاهد باارزشی هستند. تعدادی آثار و بقایای سنگواره که قطعا خزنده می‌باشند در رسوبات پنسیلوانیا یافت شده است
خزندگان در زمان پرمین رو به ازدیاد نهادند و از لحاظ ساختمان راه زندگی شاخه‌های فراوانی پیدا کردند.

زمان تکامل خزندگان

خزندگان در انتهای آن دوره به مقیاس وسیعی جانشین دوزیستان شدند و در انتهای زمان تریاس قسمت بزرگ دسته‌های خزندگان پدیدار گشتند و در زمان ژوراسیک و کرتاسه گونه‌ها و تعداد خزندگان به اوج خود رسید و از لحاظ شکل و راه زندگی نیز گوناگونی بسیار بوجود آمد. سپس در آخر کرتاسه بیشتر ذخیره‌های خزندگان از میان رفتند. فقط 4 گروه آنها تا به امروز باقی ماندند و خزندگان بعدی اصل و منشا پستانداران را تشکیل دادند.
عامل سازگاری خزندگان اولیه

مهمترین پیشرفت تکامل خزندگان سازش و سازگاری آنها با زندگی خاکی و بیرون از آب بوده است. بوجود آمدن پوست خشک و شاخی که از بین رفتن آب بدن جلوگیری می‌کند و تولید تخمهایی که قادر به تکامل جنین در روی زمین هستند در این سازگاری نقش برجسته‌ای داشته است.

خصوصیات دایناسورها

خزندگان کوچک اولیه بدن و دم دراز و 4 اندام کوتاه و 5 انگشت داشتند. به جز شکل عمومی ویژگیهای کلی دیگر عبارتند از:

• افزایش اندازه به نسبتهای بسیار بزرگ در برونتوزورها.
  
  
• بوجود آمدن جوشن و سلاح دفاعی از جمله صفات پوستی و شاخها و یا خارهای سر در بعضی دینوزرها.
  
  
• ساختمان سبک به منظور دویدن تند با 4 یا 2 پا در سایر دینوزرها.
  
  
• سازش با پرواز بوسیله افزودن شدن درازای اندام پیشین و دم و تکامل پرده‌های پرشی پوست در پتروداکتیلها.
  
  
• سازش شدید پوست با زندگی آبی به کمک پاهای بالشتک مانند و بدن دوکی شکل در ایکتیوزرها.

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i...b/Dainasor.jpg

ویژگیهای دایناسورهای مهم

درازای برانتوزروس و براکیوزروس به ترتیب 22.5 و 24 متر و دیپلودوسلامح تا 27.5 متر بوده و اینها بزرگترین جانورانی هستند که تاکنون شناخته شده‌اند. وزن تخمینی آنها 25 تا 35 تن بوده و روزانه بیش از 250 کیلوگرم غذا می‌خوردند. استگوزروس یک رشته صفحات استخوانی بسیار بزرگی در درازای یک خط برجسته پشت داشته است که از گردن تا انتهای دم امتداد می‌یافت. در تری سراتوپس جمجمه‌ای وجود داشته که از لحاظ اندازه و وزن بجز والان کنونی در جانوران دیگر به ندرت دیده می‌شد.

بخشهای قابل ذکر جمجمه عبارت بودند از یک نوک (منقار) تیز و بران در آرواره بالا یک شاخ کوتاه و کلفت روی بینی و یک جفت شاخ دراز و نوک تیز و متوجه به پیش در قله سر. بسیاری از این خزندگان در روی 4 پا راه می‌رفتند و عده‌ای دیگر مانند کانگورو می‌توانستند روی پاهای پشتی به ایستند. جوشن یا زره و خارها و شاخهای دفاعی را منحصرا از ویژگیهای نمونه‌های گیاهخوار می‌دانند. مغز دینوزرهای بسیار بزرگ از نظر تناسب کوچک بوده مثلا مغز تری سراتوپس 10 تنی فقط 906 گرم وزن داشته است.

وزن مغز استگوزروس 18 پایی بیش از 70 گرم نبوده است. خزندگان پرنده پتروداکتیلها ساختمان سبک وزنی داشته اند. سر این جانور دراز و انگشت پنجم آنها بلند شده بوده است. اندامهای پسین و قاعده دم پرده پرواز را تقریبا شبیه به آنچه که در خفاشهای امروزی دیده می‌شود تقویت و حمایت می‌کرده است. در یکی از این اشکال پترانودون فاصله بین دو سر پرده پرواز 7.5 متر درازا داشته است. ایکتیوروزهای دریایی شبیه وال بوده و یک پرده دمی بزرگ و 4 اندام بالتشک مانند (به جای دو اندام) داشته‌اند که برای شنا بکار می‌رفتند.

خزندگان دوره مزوزوئیک از گونه‌های علفخوار و گوشتخوار تشکیل می‌شدند. لانه‌های تخم دینوزور که در مغولستان کشف شده است ثابت می‌کند که بعضی از این خزندگان قدیم مانند اخلافشان تخم‌گذار بوده اند. بقایای خزندگان سنگواره در همه قاره‌ها به خز نواحی مجاور قطب جنوب پیدا شده‌اند و در بعضی از صخره‌های ایالات غربی بویژه در ویومینگ ، یوتا و کولورادو فراوان می‌باشند. بسیاری از گونه‌ها را امروز اسکلتهای کامل و بیشمار آنها را از زمین بیرون آورده و پس از بررسی در موزه‌ها بر پا داشته‌اند به خوبی می‌شناسیم.

دلیل از بین رفتن دایناسورها

درباره اینکه خزندگان قدیم از دید زمین شناسی چگونه ناگهان ناپدید شدند گفته‌های فراوانی وجود دارد. بر طبق یک نظریه ابتدایی‌ترین پستانداران تخمهای خزندگان بزرگ را خورده‌اند و به موجب نظریه دیگر که پذیرفتنی‌تر است. تغییرات آب و هوا مانند کم شدن دما و رطوبت متغیر در خزندگان و مسکنشان تاثیر مخالف گذارده است. در نتیجه از بین رفتن خزندگان در اواخر دوره مزوزوئیک برای پستانداران موقعیت مناسبی بوجود آمده در آن موقع اندازه پستانداران کوچک بوده و در دوره سوم شروع به تکامل شگفت آوری نموده‌اند.

دایناسورهای گوشتخوار

این دایناسورها بر روی دو پای عقبی خود حرکت می‌کردند. برخی نظیر تری نازا روس بدنی سنگین و پاهای قدرتمندی داشتند. آنها از چنگالها و دندانهای تیز برای کشتن دایناسورهای گیاه خوار استفاده می‌کردند. بعضی دایناسورها نظیر دینونی چوس کوچکتر ، سبکتر و سریعتر بودند. آنها دایناسورهای گیاه خوار ، پستانداران و حشرات را می‌خوردند. این شکارچیان چابک برای غلبه بر شکارخود به صورت گروهی شکار می‌کردند . دینونی چوس دارای پنجه‌ها و چنگالهای بهم پیچیده‌ای بود که طی شکار برای دریدن طعمه به سمت جلو به حرکت در می‌آمد.
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/i.../Dainasor1.jpg

دایناسورهای گیاهخوار

دایناسورهای گیاه خوار از جمله بزرگترین حیواناتی بودند که تا کنون بر روی زمین زندگی کرده اند و برای حفاظت از خود در مقابل حیوانات شکاری به جثه بزرگ خود و بدن مسلح خود متکی بودند. آنها بیشتر اوقات روز را به چریدن بر روی گیاهان می‌گذراندند. براکیوزاروس عظیم‌الجثه 25 متر طول و 76 تن وزن داشت . گردن بلندش او رادر رسیدن به رستنی‌هایی که برای دیگر دایناسورها بالا بودند یاری می‌کرد.