-
اصول نگهداری از مرغ عشق
اصول نگهداری از مرغ عشق
اصول نگهداری از مرغ عشق
اصول نگهداري از مرغ عشق
معرفي
مرغ عشق (Budgerigar) يكي از اعضا كوچك خانواده طوطي‌ها محسوب مي‌شود. مهد اين پرنده زيبا استراليا مي‌باشد.در طول قرن 19 و 20 هزاران جفت از اين پرنده به ساير قاره‌ها آورده شد و خيلي زود توانست جاي خود را به عنوان يك‌حيوان خانگي محبوب باز كند. رنگهاي زيبا، صداي دلنشين، توانايي تقليد صدا، طبيعت اجتماعي، نگهداري آسان وقيمت ارزان، مرغ عشق را به يكي از محبوب‌ترين پرندگان تبديل كرده است.
خصوصيات
مرغ عشق در رنگهاي متنوعي وجود دارد كه از جمله آنها سبز، زرد، آبي و شيري مي‌باشد. در طبيعت به كمك منقارقوي و شكل انگشتان پاهايش، دو انگشت رو به جلو و دو تا رو به عقب به راحتي از شاخه‌ها بالا مي‌رود.مرغ عشق حدودا در 3 ماهگي بالغ مي‌شود. برجستگي روي قاعده منقار در غالب پرندگان نر بالغ آبي روشن يا بنفش‌و در ماده بالغ قهوه‌اي است. البته اين رنگ در نابالغين كاملا مشخص نيست ضمن اينكه هنگام بيماري يا پيري رنگ‌بتدريج كم مي‌شود.
مرغ عشق ماده در هر نوبت به طور متوسط 4-6 تخم مي‌گذارد. جوجه‌ها 16-18 روز بعد از تخم بيرون آمده و24-28 روز در لانه مي‌مانند. در طول اين مدت جوجه‌ها به شدت وابسته به مادر هستند.
ساير مشخصات
طول عمر: 7-8 سال
وزن: 40-45 گرم
طول بدن پرنده نر: 18 سانتيمتر
خريداري
بايد توجه داشت كه مرغ عشق (مانند ساير حيوانات خانگي) حتما بايد از جاي مطمئن خريداري شود. سن مناسب‌براي خريد 6-7 هفتگي است. هنگام خريد به وضعيت پرها دقت كنيد چرا كه نشانه خوبي از وضعيت كلي پرنده است.در پرنده سالم پرها صاف، شفاف و درخشان مي‌باشند در حاليكه پرنده بيمار كسل بوده و پرهاي ژوليده‌اي دارد. چشم‌هابايد شفاف، درخشان و فاقد تورم باشند. پاها به راحتي ميله قفس را بگيرند و پرنده در حالت ايستاده زاويه 30 نسبت به‌خط قائم داشته باشد. اطراف مخرج طبيعي و پرنده شاداب باشد.
رابطه با انسان و حيوانات خانگي
مرغ عشق خيلي زود اهلي شده و به خانه خو مي‌گيرد. مي‌توان به آن ياد داد كه روي انگشت بنشيند (شكل 2). حضورسگ و گربه موجب ناراحتي پرنده مي‌شود حتي اگر به آن دسترسي نداشته باشند.
پرنده جديد را بايد بتدريج وارد كرد حتي اگر جفت پرنده شما باشد. بهتر است ابتدا در قفسهاي مجزا ولي كنار هم‌باشند (بدون تماس) تا به هم عادت كنند.نگهداري
قفس:
بايد فضاي كافي براي تحرك پرنده داشته باشد. اندازه توصيه شده براي يك جفت مرغ عشق 75‚60‚100سانتيمتر مي‌باشد. داشتن ميله‌هاي افقي (نسبت به عمودي) ارجح است چرا كه پرنده مي‌تواند براي بالا رفتن از آن‌استفاده كند.
مكان قفس:
قفس بايد در اتاقي روشن، با هواي مناسب و در جريان (با دماي 1-26 سانتيگراد بدون تغييرات ناگهاني)،بدون دود سيگار و در گوشه‌اي از اتاق قرار داد تا پرنده احساس امنيت كند. پرنده نبايد در معرض تابش مستقيم خورشيدباشد همچنين آشپزخانه محل مناسبي براي قفس نمي‌باشد چون داراي بخارات مضر است. ارتفاع قفس بهتر است‌طوري باشد كه پرنده حدودا هم سطح چشمان شما باشد تا كنترل و اهلي كردن آن ساده‌تر شود. با توجه به اينكه مرغ عشق در شب ساعاتي را مي‌خوابد در صورتيكه برق روشن است بهتر است روي قفس با پارچه‌پوشانده شود.
وسايل داخل قفس:
وسايل لازم براي قفس شامل ظروف آب، غذا و سنگريزه و قالب معدني (يا كف دريا) مي‌باشد.اسباب بازي نيز بويژه براي يك پرنده تنها لازم است. كف قفس را مي‌توان با روزنامه (رنگي نباشد) يا روزنامه كه روي آن ماسه ريخته شده است، پوشاند. آبخوري لوله‌اي،براي مرغ عشق مناسب است.
جلوي ظروف آب و غذا بايد ميله باشد تا پرنده بتواند بر روي آن بنشيند ضمن اينكه‌ظروف آب و غذا نبايد زير ميله‌هاي بالايي قفس باشند چر كه با مدفوع پرنده آلوده مي‌شوند. آب هميشه تازه و تميز بايددر اختيار پرنده باشد. كف قفس بايد هر روز و كل قفس 3-4 روز يك بار تميز شوند.
ميله داخل قفس:
ميله‌هاي چوبي نسبت به پلاستيكي ارجح هستند ضمن اينكه بهتر است قطر ميله‌ها متفاوت باشد. به‌طور كلي قراردادن شاخه درخت بويژه به جاي ميله‌هاي بالايي قفس مناسبتر است چرا كه پرنده مي‌تواند از آن بالا رفته‌ضمنا ناخن‌هايش نيز ساييده مي‌شود. براي اين كار مي‌توان يك ساقه به قطر 1-1/5 سانتيمتر پيدا كرده كه عاري ازسمپاشي، قارچ و مدفوع پرندگان وحشي باشد سپس برگ و شاخه‌هاي اضافي آن را قطع كرده و داخل قفس قرار داد.
اسباب بازي:
مرغ عشق آينه را دوست دارد. مي‌توان يك آينه كوچك را داخل قفس قرار داد يا بهتر است يك آينه‌ديواري كنار قفس باشد تا پرنده خود را ببيند. اسباب بازيهاي ديگر مورد علاقه مرغ عشق شامل نردبان، تاب، توپ‌پينگ‌پنگ آويزان و زنگ مي‌باشند.
تمرين و ورزش‌مرغ عشق نياز به پرواز آزاد دارد. در صورتيكه پرنده شما به قفس عادت كرده، مي‌تواند هر روز بيرون بيايد و در اتاق‌پرواز كند. براي اين كار ابتدا بايد شرايط اتاق كاملا مناسب باشد. در و پنجره‌ها بسته، بخاري‌ها خاموش و سگ و گربه دراتاق نباشد. آنگاه مي‌توان در قفس را باز كرده تا پرنده 20-30 دقيقه بازي كند. پرنده‌اي كه به قفس خود عادت كرده پس ازاين مدت باز خواهد گشت بويژه اگر به طور منظم براي بازي بيرون آورده شود.
صحبت كردن
مرغ عشق تا حدي قادر است صحبت كردن را بياموزد. بهترين زمان براي ياد دادن از حدود 5-6 هفتگي است. پرنده‌نر از نظر يادگيري بهتر از ماده مي‌باشد. براي ياد دادن بايد توجه كرد كه كلمه بدقت و بارها تكرار شود. با توجه به اينكه‌پرنده معني كلمه را نمي‌فهمد بايد كلمه به يك شكل تكرار گردد.
تغذيه‌غذاي اصلي مرغ عشق در اسارت و آزادي دانه است. دانه‌ها شمال 2 گروه مهم هستند:
1ـ دانه غلات: كربوهيدرات زياد و چربي كم دارند; مانند ارزن و ذرت.
2ـ دانه‌هاي روغني: چربي زياد و كربوهيدرات كم دارند; مانند تخم آفتابگردان يا تخم كتان.
غذاي مناسب مرغ عشق شامل دانه قناري و ارزن مي‌باشد ولي اين تركيب غذاي كاملي نيست بويژه هنگام توليد مثل‌و براي بالانس كردن آن اضافه كردن يك دانه روغني (مانند تخم كتان) لازم است. علاوه بر اينها سبزيجات (مانند هويج،كلم)، ميوه‌هاي تازه (مانند سيب، انگور) و نيز مكمل توصيه مي‌شوند. بايد توجه داشت كه هر نوع تغيير جيره به تدريج‌انجام شود.
مكمل: دو مكمل مهم براي مرغ عشق سنگريزه (يا شن) و كف دريا مي‌باشند. پرندگان دانه‌خوار از جمله مرغ عشق‌اغلب قبل از خوردن دانه اقدام به خوردن سنگريزه مي‌كنند. سنگريزه در سنگدان پرنده كمك به شكستن دانه كرده ونقش مهمي در هضم آن دارد. بايد توجه داشت كه سنگريزه آلوده نباشد. كف دريا يك منبع با ارزش كلسيم است ضمناپرنده جوان از آن براي اصلاح منقارش نيز استفاده مي‌كند. بهتر است در جايي فيكس باشد تا توسط پرنده جابجا نشود.
آب (براي نوشيدن و استحمام)
مرغ عشق به آب كمي نياز دارد ولي آب تازه در ظرف تميز بايد هميشه در دسترس باشد. بهتر است آب هر روزعوض شود.پرنده براي آراستن پرهاي خود نيز نياز به آب دارد. برخي پرنده‌ها براي استحمام ظرف آب را دوست دارند و برخي‌ديگر را مي‌توان به آرامي اسپري زد. بايد توجه داشت كه اين كار در يك روز خوب و گرم انجام شود و پرنده قبل ازخوابيدن خود زمان مناسب براي خشك شدن داشته باشد.
توليد مثل
براي موفقيت در جوجه گرفتن بايد به موارد زير توجه شود:1
ـ فراهم آوردن شرايط مناسب نگهداري و تغذيه
2ـ قرار دادن جعبه آشيانه (شكل 3):
يك محرك براي توليد مثل محسوب مي‌شود. براي مرغ عشق جعبه آشيانه به اندازه23‚17‚17 سانتيمتر و ورودي به قطر 4-5 سانتيمتر مناسب است. وجود يك ميله جلوي سوراخ ورودي كمك مي‌كندپرنده نر جفت خود را هنگام خوابيدن روي تخم‌ها بهتر تغذيه كند. بهتر است كف جعبه آشيانه كشويي باشد (مانندشكل) تا تميز كردن آن به سادگي صورت گيرد. ضمنا مرغ عشق تخم را مستقيما روي چوب مي‌گذارد و نياز به ماده‌ديگري نيست.
3ـ استرس: استرس را بايد به حداقل رساند. صاحبان وسواسي يا فضول كه بطور متناوب داخل جعبه آشيانه را نگاه‌مي‌كنند و نيز ظاهر شدن شكارچيان مانند گربه اطراف قفس از عوامل مهم استرس محسوب مي‌شوند.
4ـ نقش تحريك ساير پرندگان:
مي‌توان 2 جفت مرغ عشق را در قفسهاي مجزا ولي در كنار يكديگر قرار داد. صداي هرجفت مي‌تواند جفت مقابل را به نشان دادن رفتار توليد مثلي تشويق كند.
5ـ تأثير نور: افزايش تدريجي مدت زمان وجود نور تحريك مناسبي است. فصل جفت‌گيري مرغ عشق معمولا بهار وتابستان است.
بيماريهاي مهم رشد بيش از حد ناخن‌ها و منقار: در صورت بروز اين پديده بايد از محلي كه فاقد عروق خوني هستند كوتاه شوند. اگرانجام آن مشكل است به دامپزشك مراجعه كنيد.
سرماخوردگي: نشانه‌هاي اين بيماري تب، كاهش اشتها و حركات مداوم دم است. بيماري در صورت پيشرفت به‌ذات‌الريه منتهي مي‌شود. علاوه بر درمان دارويي بايد دماي اتاق را تا 27 درجه سانتيگراد بالا برده و ثابت نگه داشت. به‌اشتها آمدن پرنده تأثير زيادي در بهبودي دارد بنابراين بايد غذاهاي مورد علاقه پرنده به همراه ويتامين B به آن داده شود.
بيماري پسيتاكوز: اهميت اين بيماري در قابليت انتقال آن از مرغ عشق (و ساير طوطي‌ها) به انسان مي‌باشد. براي‌جلوگيري از اين امر، مرغ عشق را از جاهاي كاملا مطمئن خريداري كرده و در صورت مشاهده علائمي چون لاغري،كسالت، ريزش از بيني و اسهال سبز ضمن قطع تماس با پرنده به دامپزشك مراجعه كنيد.
