تلسکوپ پرتو x می تواند یک ستاره نوترونی را که در شکل زیر و رنگی صفحه i با علامت «بعلاوه» در تصویری از کهکشان راه شیری نشان داده شده است ، از روی انفجار و طغیان انرژی تولید شده در سطح ستاره ، آشکار سازی می کند . اخترفیزیکدانان مدلی را فرض کرده اند که این طغیانهای پرتو x را توجیه می کند . آنها پیش بینی کرده اند که نوعی ایزوتوپ کشف نشده ارسنیک ، ارسنیک – 65 ، نقش بسیار مهمی در این مدل دارد . پژوهشگران امروزه این ایزوتوپ را یافته اند .
بر خلاف خورشید زمین ، که ستاره ای است عمدتاً مرکب از هسته های عنصر هیدروژن ، ستاره ای نوترونی از نوترونها ساخته شده اند . بنابر مدل مذکور ، ستاره نوترونی ، پروتون ها و هسته های عناصر با جرم اتمی کمتر را از ستاره پرهیدروژن مجاور جذب می کند . در این صورت یک سری گیراندازیهای پروتونی به وقوع می پیوندد . در یک گیراندازی یپروتونی ، هسته ای ازیک عنصر که عدد اتمی کمی دارد پروتونی را به دام می اندازد و هسته عنصری را تولید می کند که عدد اتمی آن بیشتر است . پس از یک سری گیر اندازیهایپروتونی ، عناصری با عدد اتمی و جرم اتمی بیشتر ، مانند ارسنیک -65 تشکیل می شود . بر طبق این مدل ، انرژی تولید شده از گیراندازیهای پروتونی آنقدر زیاد خواهد بود که برای طغیانهای پرتو x کافی خواهد بود . امروزه ، پژوهشگران ارسنیک -65 را در آزمایشگاه تولید کرده اند . ارسنیک -65 و پنج ایزوتوپ دیگر آن ، در میان بارش هسته های اتمی تشکیل شده و به هنگام برخورد باریکه ای از یونهای پرانرژی کریپتون -78 به فلز نیکل هدف ، آشکار سازی شده است . هسته های تولید شده از یک آشکار سازی عبور داده می شود تا جرم و بار آنها اندازه گیری شود . اگر چه این ایزوتوپ هافقط در حدود 150 نانو ثانیه در آشکارساز وجود دارند ، اما دانشمندان ایزوتوپ هایی مانند گالیم -61 ، ارسنیک -65 ، برم-69 ،استرونیسم-75 و دو ایزوتوپ ژرمانیم ، یعنی ژرمانیم -62 و ژرمانیم-63 را شناسایی کرده اند .
کشف ارسنیک -65 به اعتبار و صحت مدل نامبرده افزوده است . پژوهشگران درصدد طراحی آزمایشهاهی هستند که ارسنیک -65 را جداسازی و خواص آن را اندازه گیری کنند . یکی از این گونه خواص نیمه – عمر است که نشان می دهد هسته های ایزوتوپ ها چه مدت می توانند وجود داشته باشند . تعیین نیمه – عمر ارسنیک -65 به اخترفیزیکدانان امکان می دهد تا معین کنند که آیا این ایزوتوپ یایداری کافی دارد که یکی از مراحل مدل باشد یا نه .
خنک کننده های بلورین
این الماس درخشان که در شکل می بینید از زمین استخراج نشده بلکه در آزمایشگاه ساخته شده ، و تقریباً 9/99% خالص است . این الماس به دلیل خلوصش خواصی دارد که با خواص الماس طبیعی تفاوت دارد . یکی از این خواص ، رسانایی گرمایی است . رسانایی گرمایی الماس شش برابر یک سیم مسی در دمای اتاق است . اما رسانایی الماس مصنوعی تقریباً 50% بیشتر از المای طبیعی و بهترین رسانای گرما در جهان است . در دمای میکروالکترونیک ، حتی مقادیر بسیار کمی از گرما سبب آسیب دیدگی اجزای ظریف آن می شود . برای جلوگیری از آسیب دیدگی در این مدارها چاهکهای گرمایی می سازند . چاهکهای گرمایی وسایلی هستند که گرمای ناخواسته را دور می کنند . چون الماس مصنوعی رسانایی گرمایی زیادی دارد ، مهندسان می توانند به جای چاهکهای گرمایی کوچکی که از الماس طبیعی ساخته شده اند ، از ورقه های کوچکتر الماس مصنوعی استفاده کنند . در این صورت ، ساختن مدارهای باز هم کوچکتر امکان پذیر می شود .
رسانایی گرمایی زیاد و شفافیت الماس مصنوعی ممکن است در زمینه وسایل نوری لیزر مورد استفاده قرار گیرد . چون الماس مصنوعی گرما را با سرعت زیاد دور می کند ، بلورهای الماس مصنوعی می توانند نور شدید لیزر را بدون آسیب منتقل کنند . مهندسان می کوشند از الماس مصنوعی ، آینه ها و پنجره هایی برای لیزرها درست کنند تا امکان ساختن لیزرهای قوی تر و پیچیده تری فراهم شود . احتمالاً در آینده ، این گونه الماس ها امکان ساختن کامپیوترهایی را فراهم می آورند که تنها با نور کار کنند .
پختن نان
از روزگاران قدیم پختن نان یکی از مظاهر اساسی تمدن بوده است . نان خوب حاصل واکنشهایی شیمیایی است . اجزای اصلی نان مخمر ، آرد ، آب و نمک است . هر یک از این اجزا در پختن نان نقش دارد . آرد شامل نشاسته و پروتئین است . آرد و آب با مخمر آمیخته می شود تا خمیر به دست آید . در خمیر آمیخته ، آب و پروتئین زنجیره های مولکول در هم پیچیده ای به نام گلوتن ایجاد می کنند . وقتی خمیر وزر داده می شود و خمیر صاف و یکدست می شود . نشاسته موجود در خمیر هم با آب به صورت ماده ای ژله ای شکل در می آید و ساختار خاصی به خمیر می دهد .
مخمر موجودی زنده و تک سلولی از نوع قارچ یا کپک است . وقتی مخمر با آب فعال می شود ، نشاسته موجود در آرد را هضم می کند و با این عمل کربن دیوکسید و الکل آزاد می شود . در پختن نان کربن دیوکسید به صورت حباب در می آید و گلوتن موجود در خمیر این حبابها را محبوس می کند . وقتی که مخمر ، کربن دیوکسید تولید می کند ، خمیر «پف می کند» یا به اصطلاح ورمی آید . نمک ، طعم نان رابهتر می کند و از فروپاشی گلوتن و ورآمدن بسیار سریع نان جلوگیری می کند .
به هنگام پخته شدن نان ، گاز محبوس در حبابها مبسط و سبب بیشتر ورآمدن خمیر می شود . در این حال مخمر کشته و الکل تبخیر می شود که رنگ و بوی فریبنده ای به نان می دهد .
گروه شيمي گناباد
