امضای دیجیتال(مقاله ویژه)

http://www.jamejamonline.ir/Media/im...0954099142.jpg
رمزنگاری شاخه ای از فناوری اطلاعات است و فعالیت های ما در فضای مجازی را ایمن تر می سازد.
امضای دیجیتال
در دنیای ما، قانونی حاکم است که می گوید: هیچ نامه ای بدون امضا معتبر نیست اما هر امضایی هم قابل اعتماد نیست. در دنیای فناوری اطلاعات نیز این حکم صادق است چنانچه هر شخصی علاوه بر نشانه های ظاهری خود که گویای کلیات فردی اوست، باید دارای یک تاییدکننده اطلاعات نیز باشد که همان امضا است.
در دنیای سنتی هر شخصی برای تایید یک سری نوشته روی کاغذ آن را با نشانه ای مانند امضا، مهر یا اثر انگشت علامت گذاری می کند که گویای تایید آن نوشته هاست، در غیر این صورت نوشته ها مورد تایید نخواهد بود. این حکم در دنیای فناوری اطلاعات یا بهتر بگوییم در زندگی دیجیتال هم صادق است هر چند شکل ظاهری این امضا با نمونه های معمولی آن متفاوت است.
از آنجا که ماشین آلات در دنیای الکترونیکی هیچ چیز غیر از اعداد و ارقام را نمی شناسند، امضا نیز باید به شکل عدد و رقم باشد آن هم به گونه ای که برای کسی غیر از خود فرد قابل دسترسی نباشد.
از تعریف تا عملکرد
امضای دیجیتال نه دارای شکل ظاهری و نه قابل مشاهده است بلکه یک تکنیک رمزنگاری بر پایه شیوه کلید نامتقارن است که ارتباطات، اسناد و به طور کلی داده ها را بنا بر خواسته صاحب امضا به صورت رمز درمی آورد.
رمزنگاری شیوه های متعددی دارد که هر روز بنا بر پیشرفت علم رمزنگاری و ابزارآلات دانش و فناوری اطلاعات در حال تغییر است. امضای دیجیتال امکان انجام اموری مانند احراز هویت، احراز سندیت و عدم انکار را فراهم می آورد. امضای دیجیتال گویای این است که شخص فرستنده ظاهری، همان فرستنده اصلی است؛ هرچند در دنیای الکترونیکی نیز مانند جهان واقعی امکان تقلب وجود دارد.
http://aftab.ir/lifestyle/images/6ab...893bd58af4.jpg

فرض کنید ایمیلی از طرف یک فروشنده برای یک تولیدکننده ارسال می شود که گویای درخواست تعداد زیادی از محصولات آن تولیدکننده است. حال بدون امضای قابل اعتماد تولیدکننده، خریدار نمی تواند به صحت نامه اطمینان داشته باشد و از طرفی می تواند پس از مدتی ارسال نامه را نیز کتمان یا انکار کند.
استفاده از انواع امضاهای دیجیتال بسته به نوع کارکرد متفاوت است اما یکی از بهترین روش ها که دامنه کارکردی وسیعی نیز دارد استفاده از روشی است که آن راbig brother نامیده اند. این شیوه که نام آن از نحوه عملکردش اخذ شده به این صورت است که یک مرکز خارجی اقدام به تایید فرد، نرم افزار یا سایت کرده و پس از احراز صلاحیت و انجام آزمون های امنیتی برای متقاضی یک گواهی امضای دیجیتال صادر می کند.
دارنده این گواهی با قرار دادن نشانه ای از این مدرک به مخاطبان اعلام می کند که از سوی این مرکز مورد تایید است. به عنوان مثال سایت های مبادلات الکترونیکی، مانند فروشگاه های مجازی، با داشتن این گواهی اعتبار و صحت مبادلات را برای مشتریان تضمین می کنند. این گواهی که دارای مشخصات کامل گواهی کننده، تاریخ صدور و تاریخ انقضای آن است، بر سلامت تبادلات مهر تایید می زند؛ هرچند در این میان خریداران نیز باید موارد امنیتی را رعایت کنند؛ مواردی نظیر شناخت از موسسه گواهی کننده در صورت نیاز به تماس با آن شرکت و کسب اطلاع از صحت گواهی صادر شده.
شیوه کار این امضا چیست؟
تفاوت اصلی امضاهای دیجیتال در روش های مورد استفاده آنها برای رمزنگاری است، اما کلیتی که بر این شیوه ها حاکم است، نوع رمزنگاری یعنی همان رمزنگاری مبتنی بر کلید نامتقارن و hash است که شیوه کار آن به صورت کلی به شرح زیر است.
نکته: کلید (key) یک رشته شامل اعداد و حروف است.
در رمزنگاری نامتقارن از کلیدهای عمومی و خصوصی استفاده می شود. کلید عمومی کلیدی است که همراه اطلاعات برای طرف مقابل فرستاده می شود و او می تواند این کلید را در اختیار داشته باشد، اما کلید خصوصی به هیچ وجه نباید به کسی داده شود و به نوعی گذرواژه شماست و از آن برای رمزگذاری اطلاعات هنگام ارتباط با یک شخص خاص یا یک حلقه کلید عمومی (public key ring) و رمزگشایی پس از آن استفاده می شود.
یک حلقه کلید از کلیدهای عمومی افرادی که برای شما کلید خود را ارسال کرده اند یا کلیدهایی که از طریق یک سرویس دهنده کلید عمومی دریافت کرده اید، تشکیل می شود. یک سرویس دهنده کلید عمومی شامل کلید افرادی است که امکان ارسال کلید عمومی در اختیار آنان گذاشته شده است.
زمانی که یک کلید مورد تائید قرار می گیرد در حقیقت منحصربه فرد بودن مجموعه ای از اعداد و حروف تاییدشده و این تایید در ضمیمه گواهی قرار داده می شود. هنگام انتخاب یک کلید از روی یک حلقه کلید، امکان مشاهده گواهینامه (مجوز) کلید وجود دارد و همان طور که ذکر شد زمان اعتبار این گواهی نیز در آن قید می شود. نمونه ای از گواهی سرویس ایمیلی گوگل را در شکل می توانید ببینید که شامل نوع استانداردهای رمزگذاری، اثر انگشت و اطلاعات متعدد دیگری است.
الگوریتم هایی که امروزه برای این کار استفاده می شود دارای تنوع زیادی است، اما الگوریتم های رمزنگار rsa، el gamal و الگوریتم های hashing ،5md و sha از جمله عمومی ترین و پرکاربردترین آنها هستند.
امنیت الکترونیکی از نوع ایرانی
در کشور ما نیز در راستای تحقق دولت الکترونیکی و نیاز مبرم این بخش به امنیت چه در بخش دولتی و امور اداری مانند اتوماسیون، چه در بخش تجارت الکترونیکی، اقدامات بسیاری از سوی دانشگاه ها، ادارات دولتی و خصوصی انجام شده است. امروزه چندین شرکت خصوصی گواهی امضای دیجیتال ارائه کرده و خدمات آن را صادر می کنند. همچنین بسیاری از بازرگانان کشور می توانند از امضای دیجیتال دولتی استتفاده کنند.
لازمه ایجاد امنیت، آموزش کاربران و استفاده صحیح از این خدمات و امکانات است. جالب است بدانید تقریبا تمام ارائه دهندگان سرویس های ایمیل قابلیت استفاده از امضای دیجیتال را برای همه اعضای خود فراهم آورده اند و شما با داشتن یک شناسه معمولی از یاهو یا جیمیل می توانید از امضای دیجیتال خود نیز استفاده کنید. برای استفاده از امضای دیجیتال باید توکن (token) خود را که از مرجع ثبت کننده امضا دریافت کرده اید، به سیستم متصل کرده و هنگام کار به راهنمایی های ارائه شده توسط ارائه دهنده امضا توجه کنید. توکن نیز معمولا یک وسیله شبیه فلش دیسک است که به درگاه یواس بی متصل می شود. البته انواع نرم افزاری آن نیز وجود دارد که بیشتر برای امور مبتنی بر وب و ارائه خدمات عمومی به کار می رود.
منبع: جام جم آنلاین