زاکربرگ همه دنیا را به اینترنت وصل می‌کند
مارک زاکربرگ – مدیر عامل وب‌سایت فیس‌بوک – اعلام کرده است هدف نهایی او اتصال دایم همه ساکنان کره زمین به اینترنت است. این هدف کمی بلندپروازانه به نظر می رسد. اما هفته گذشته، مارک زاکربرگ در راستای تحقق این ادعا، تاسیس Internet.org را نوید داد که در واقع کنسرسیومی است که شرکت او را با شرکت های تولیدکننده گوشی های موبایل (نوکیا، سامسونگ، اریکسون)، تولید مرورگر وب (اپرا) و کارخانه های تولید زیرساخت شبکه (کوالکوم و مدیاتِک) پیوند می دهد.
در یک گزارش رسمی و جامعِ 10 صفحه ای در فیس‌بوک، زاکربرگ ادعا کرده است دنیای همیشه متصل برای نابرابری های اقتصادی نیز برنامه هایی دارد و از جمله می توان به اتصال مردم محروم به اینترنت کم حجم اشاره کرد.
واکنش ها به این گزارش و ویدئوی منتشر شده در این رابطه، بسیار متفاوت بوده است. زاکربرگ برای تاثیرگذاری بیشتر، در این ویدئو از سخنرانی جان اف اکندی در رابطه با بهبود روابط بشر نیز استفاده کرده است. زاکربرگ می خواهد رایطی ایجاد کند که 5 میلیارد نفری که در دنیا به اینترنت دسترسی ندارند نیز بتوانند دیدگاه های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از گردش در دنیا مجازی لذت ببرند.
به همین منظور، وب‌سایت WIRED مصاحبه ای را با زاکربرگ ترتیب داده است که در زیر مطالعه خواهید کرد.
WIRED: چرا برای توسعه ارتباطات جهانی، طرح یکپارچه‌سازی را برگزیده اید؟
زاکربرگ: اینترنت یکی از مهم ترین موسسات برای بهبود اوضاع جهان است که البته خودش خالق آن نبوده است. در طول سال های گذشته، ما بیش از یک میلیارد دلار برای ارتباط مردم جهان سرمایه گذاری کرده ایم. ما محصولی به نام فیس‌بوک را برای گوشی های هوشمند تولید کردیم تا کاربران از خدمات ما روی اسمارت‌فون‌های خود بهره مند شوند. این محصول حدود یکصد میلیون کاربر در سراسر جهان دارد. اما هیچ کدام از شرکت ها و دولت ها نمی توانند این زیرساخت را به تنهایی تولید کنند. به همین دلیل، همه باید با هم همکاری داشته باشند. از زمانی که ما Internet.org را معرفی کرده ایم، شرکت ها و دولت های متعددی برای همکاری با ما اعلام آمادگی کرده اند. همین مساله یک نیروی فشاری ایجاد می کند تا بتوانیم در سه یا 5 سال آینده این هدف را به انجام برسانیم.
WIRED: شما می گویید ارتباط حق بشر است –آزادی بیان در مورد محرومیت و دیگر حقوق اصلی بشر نیز حق او است. آیا می توانید بیشتر توضیح دهید؟
زاکربرگ: داستان قرن آینده این است که از اقتصاد صنعتی و مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد علمی شیفت کنیم. اقتصاد صنعتی تقریبا بی حاصل است. به طور مثال، اگر شما صاحب زمین نفت‌خیز باشید من نمی توانم وارد آن زمین بشوم و استفاده کنم. اما دانش به گونه ای دیگر کار می کند. اگر شما دانشی داشته باشید، می توانید آن را با دیگران هم به اشتراک بگذارید – به این ترتیب همه دنیا به سمت غنی شدن پیش می رود. اما تا پیش از این رویداد، تفاوت مالی بسیاری میان مردم حاکم است. 500 میلیون ثروتمند جهان همیشه راه های بیشتر برای افزایش درآمد - نسبت به 6 میلیارد جمعیت باقی مانده دنیا - دارند. شما می توانید این مساله را با اتصال همه مردم دنیا به اینترنت برطرف کنید. برای این منظور به اقتصاد علمی نیاز است که آن نیز مستلزم جهانی شدن اینترنت است.»
WIRED: هم اکنون در آمریکا اقتصاد مبتنی بر دانش وجود دارد و نابرابری درآمدها تغییری نکرده و فقط همه چیز دوقطبی شده است.
زاکربرگ: این تحول به طور طبیعی روی خواهد داد. من امسال در مدرسه ای تدریس می کردم که دانش آموزان آن در خانه دسترسی به اینترنت نداشتند. بنابراین، حتی آمریکا هم جای زیادی برای کار و توجه دارد. منظور من این نیست که: خب! اکنون همه اینترنت دارند و اوضاع جهان هم درست شد. نه. این منطقی نیست. انقلاب صنعتی در یک دهه به وجود نیامده است. این تغییر نیز به زمان و زیرساخت نیاز دارد.
WIRED: با ایجاد این کنسرسیوم آیا موبایل ارزان تر می شود؟
زاکربرگ: حتی اگر قیمت گوشی های موبایل هم ارزان شود، به این مفهوم نیست که همه می توانند از پس هزینه دسترسی به اطلاعات بر بیایند. به طور مثال، در آمریکا، هزینه مالکیت گوشی آی‌فون برای دوسال 2 هزار دلار آمریکا است: 500 دلار خود گوشی و 1500 دلار هم هزینه دیتا. همیشه هزینه اطلاعات و اینترنت بیشتر از خود گوشی بوده است. بنابراین، چاره کار کم کردن هزینه دسترسی به اطلاعات است نه قیمت گوشی ها. اگر بتوانیم اتصال به اینترنت را رایگان یا هزینه آن را کم کنیم همه چیز به سمت پیشرفت بیشتر پیش خواهد رفت.
WIRED: چطور می خواهیم هزینه اینترنت را کم کنید؟
زاکربرگ: تاکنون همیشه همه تلاش ما در زمینه افزایش سرعت اجرا شدن اپلیکیشن ها، کمتر هنگ کردن و داشتن باگ کمتر بوده است اما هیچ گاه برای تجربیات مشابه با دیتای کمتر زمان نگذاشته ایم. این مساله برای بسیاری از کاربران که در کشورهای توسعه یافته زندگی می کنند هرگز مهم نبوده است. اما میلیاردها کاربر در سراسر جهان هستند که اینترنت پرسرعت و دیتای قوی ندارند. در ابتدای سال جاری میلادی، به طور میانگین کاربران برای استفاده از اپلیکیشن اندروید در فیس‌بوک حدود 12 مگابایت دیتا مصرف می کردند. اما هدف ما این است که آن را با کمترین تغییرات به یک مگابایت در روز کاهش دهیم. البته شاید یک مگابایت هم برای بسیاری از کشورهای عقب افتاده دنیا زیاد باشد و آن وقت باید فکر کنیم آیا می شود این میزان را نصف یا یک‌سوم کرد؟
WIRED: آیا می توانید کاری کنید اینترنت مبتنی بر متن کاملا رایگان شود؟
زاکربرگ: اطلاعات نوشتاری در گزارش رسمی من کمتر از یک‌دهم مگابایت هستند. اما یک ویدئوی 30 ثانیه ای می تواند به راحتی بین 50 تا 100 مگابایت دیتا مصرف کند. بنابراین فرصت بیشتری برای مانور روی فشرده سازی خدمات ابتدایی همچون پیام های نوشتاری وجود دارد.
WIRED: در حال حاضر اپراتورهای مخابراتی با ارایه پهنای باند بیشتر، هزینه ها را کم می کنند. اما این اپراتورها در کنسرسیوم شما وجود ندارد. آیا احتمال پیوستن آنها به این ائتلاف وجود دارد؟
زاکربرگ: البته که وجود دارد. هر گروه و شرکت و موسسه ای می تواند به این کنسرسیوم ملحق شود.
WIRED: دیگر شرکت های اینترنتی همچون گوگل، آمازون یا مایکروسافت نیز در حال حاضر در کنسرسیوم شما نیستند. آیا از آنها دعوت کرده اید و آیا انتظار دارید که به شما ملحق شوند؟
زاکربرگ: شرکت های بسیاری در این زمینه فعال هستند و کارهای بزرگی انجام می دهند. ما با گوگل و مایکروسافت صحبت کرده ایم. من تصور می کنم در طول زمان برخی از این شرکت ها به ما ملحق شوند. هدف اصلی من در Internet.org همکاری همه شرکت ها با یکدیگر است.
WIRED: شما در گزارش رسمی خود در مورد مدل تجاری جدید برای توسعه ارتباطات سخن گفته اید، می توانید آن را توضیح دهید؟
زاکربرگ: چشم انداز من این است که شما هر کجا که تلفن را برمی دارید حتی اگر نتوانید تماس برقرار کنید، بتوانید به 911 برای دریافت خدمات ابتدایی متصل شوید. البته این امکانات باید رایگان باشند که همه کاربران توان استفاده از آن را داشته باشند. به طور مثال، ارسال پیامک، ویکی پدیا، جست‌وجوی اینترنتی، سایت های اجتماعی، پیش بینی آب و هوا و قیمت اجناس از جمله این امکانات هستند.
هدف من این است که همه مردم در همه جهان – حتی آنهایی که توان پرداخت هزینه اینترنت در حالت عادی را ندارند – بتوانند وارد فروشگاه بشوند، تلفن را بردارند، شماره اینترنت را بگیرند تا از این خدمات بهره مند شوند.
WIRED: چه کسی هزینه این کار را می دهد؟
زاکربرگ: مساله ارزشمند در مورد سایت های اجتماعی، اینترنت و ارسال و دریافت پیام این است که آنها پورتالی برای اطلاعات بیشتر هستند. با ایجاد امکان اتصال رایگان به این پورتال ها، مردم برای دریافت اطلاعات بیشتر دیگر سراغ منابع دیگر نمی روند. این مساله برای اپراتورهای مخابراتی نیز سودمند است. اپراتورها پول بیشتری از کاربران بیشتر به دست می آورند و می توانند خدمات رایگانی در اختیار آنها قرار دهند.
WIRED: بسیاری منتقدان معتقد هستند Internet.org ابزاری برای فیس بوک و کاربران آن است.
زاکربرگ: بله. همه هدف ما ارتباط کاربران بیشتر از سراسر دنیا است و از نظر تئوری این گونه هم می توان از آن سود برد. اما این انتقادها کمی احمقانه هستند. یک میلیارد کاربری که اکنون در فیس‌بوک هستند بیشتر از باقی مردم بریا ما درآمد دارند. اگر هدف ما فقط کسب درآمد بود، استراتژی درست این بود که فقط روی کشورهای توسعه یافته و کاربران فیس‌بوک سرمایه گذاری کنیم و به بقیه مردم دنیا نیازی نداشتیم. اما هدف ما اتصال و ارتباط همه دنیا با هم است. این تحول عظیمی در دنیا به وجود می آورد و به همین منظور بر ایجاد آن متمرکز هستیم.
WIRED: چه چیزی شما را به این هدف وصل می کند؟
زاکربرگ: برای من مهم است همه کاربران موبایل های هوشمند به اینترنت هم دسترسی داشته باشند. شاید مردم آمریکا همیشه آنلاین بودن را تجربه کرده باشد اما به کشورهای در حال توسعه ای فکر کنید که هنوز این امکان را ندارند. این پیشرفت برای آنها بسیار خوشحال کننده است. ما در حال حاضر از طریق فیس‌بوک و سایت های مشابه با دوستان خود در کشورهای دیگر در ارتباط و تماس هستیم و همیشه احوال یکدیگر را می دانیم. اما همین مساله را بسط دهید. مثلا همیشه و دایم به همه اطلاعات سلامت و بهداشت دسترسی داشته باشیم. یا همیشه با فردی که در شهر یا کشوری دیگر است و چندین سال است که یکدیگر را ندیده ایم، ارتباط مستقیم و دایمی داشته باشیم! این یک تحول بزرگ در زندگی نوع بشر است. برای ایجاد این انقلاب، همه کمپانی ها باید دست به دست هم بدهند تا این هدف ممکن شود.
